İçeriğe atla

Çatalca-Kocaeli Platosu

Kocaeli Platosu genel görünüm

Çatalca-Kocaeli platosu, Çatalca-Kocaeli yarımadasında yer alan, akarsuların aşındırmasıyla peneplenleşmeye uğramış alçak plato. Yüzeyi hafif dalgalı olan plato yüzeyinin ortalama yükseltisi 150 m'dir. Üzerinde aşınımdan arta kalan tepeler yer alır: Büyük Çamlıca tepesi (262 m), Karlıdağ (328m), Kayışdağı (438 m), Alemdağ (442 m), Aydosdağı (537 m).[1]

Pliyosen devrinde deniz seviyesine alçaltılmış arazi, Kuaternerde deniz seviyesi değişimleri ve epirojenik yükselmeler sonucu akarsularca yarılmış, gençleşmiş peneplen haline gelmiştir. Karadeniz ve Marmara'nın Kuaternerdeki seviye değişikleri sırasında arazi üzerindeki birikim örtülerini kaybetmiş, faylanmalara maruz kalmıştır. Plato ortasında günümüzden 7-9 bin yıl önce (Würm devri sonunda) İstanbul boğazı oluşmuştur. Çatalca-Kocaeli yarımadası üzerinde yer alan Haliç, Durusu gölü, Küçükçekmece ve Büyükçekmece gölleri, Karadeniz ve Marmara'ya doğru akan ırmaklar peneplenin gençleşmesi nedeniyle oluşmuştur.[1]

Plato iklimsel açıdan Akdeniz iklimi ve Karadeniz iklimlerinin geçiş alanıdır.

Karadeniz ve Marmara Denizinin şelf alanları paltonun deniz altındaki devamı niteliğindedir. Peneplendeki akarsuları birbirinden ayıran su bölümü çizgisi kuzey anadolu fay hattına daha yakındır. Adapazarı- Karasu çizgisi ve KAF platonun doğu ve güney sınırlarını oluşturur.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b BİRİCİK, Prof.Dr.Ali Selçuk. "Çatalca-Kocaeli Yarımadası'nın Rölyef Özellikleri" (PDF). İstanbul şehri ve su. marmaracografya.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2014. 
  2. ^ EMRE, Ömer ve ark. "Kocaeli Platosu" (PDF). Doğu Marmara Bölgesinin Neojen Kuaternerdeki Evrimi. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kocaeli</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde yer alan il

Kocaeli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık onuncu şehridir. Şehir, ülkenin en önemli sanayi ve ticaret kentlerinden biridir. Kocaeli; SEGE-2011 sıralamasına göre İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'dan sonra en gelişmiş şehirdir. 2023 sonu itibarıyla 2.102.907 kişilik nüfusa sahiptir. Nüfus bakımından İstanbul ve Bursa'dan sonra Marmara Bölgesi'nin üçüncü büyük ilidir. Adını 1320 yılında İzmit yöresini fetheden Akça Koca'dan almaktadır. İstanbul, Bursa, Sakarya, Yalova illeriyle komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sapanca Gölü</span> Sapanca ilçesinde yer alan göl

Sapanca Gölü, Türkiye'nin Sakarya ve Kocaeli illerinde yer alan bir göldür. Arifiye, Sapanca, Serdivan ve Kartepe ilçelerinin sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Nehri</span> Türkiyenin Karadeniz bölgesinde bir ırmak

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi'ndeki nehir tanrısı Sangarius'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yayla</span> yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şekli

Yayla veya plato, yüksek yerlerdeki derin akarsu vadileriyle yarılmış, deniz yüzeyinden yüksekte kalan, düz arazi şeklidir. Yükseklikleri beş yüz metreden birkaç bin metreye kadar çıkabilir. Örneğin Türkiye'deki Erzurum-Kars Yaylası'nın yüksekliği 2000 metre civarında olmasına rağmen Orta Asya'da bulunan Pamir Yaylası'nın yüksekliği 4000 m civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Dağları</span>

Yıldız Dağları veya Istranca Dağları, Trakya'nın Karadeniz kıyılarına paralel olarak, Bulgaristan'dan İstanbul iline kadar yaklaşık 150 km uzunluğunda bir dağ zincirinden oluşmaktadır. Bu zincirin en yüksek noktası Kırklareli ilinde bulunan yaklaşık 1.031 metrelik Mahya Dağı zirvesidir. Bulgaristan'da "Strandja" adı kullanılır. Türkiye'deki kısmı 197 000 hektarlık bir alan kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Samanlı Dağları</span>

Samanlı Dağları, Marmara Bölgesi'nde kuzeyde İzmit Körfezi, güneyde İznik Gölü ve Gemlik Körfezi'yle sınırlanan yörede, batıda Bozburun, doğuda Sakarya Nehri'nin Geyve Boğazı arasında yer alan dağlara verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">İzmit Körfezi</span> Marmara Denizinin doğu kıyısında bulunan bir bölge

İzmit Körfezi, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nde, Marmara Denizi'nin doğu ucunda yer alan körfezdir. Kuzeyinde, batıdan doğuya doğru; Pendik, Tuzla, Darıca, Gebze, Dilovası, Hereke, Körfez, Derince ve İzmit ile çevrilidir. Güneyi ise Başiskele, Gölcük, Karamürsel ve Yalova'ya kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Büyükçekmece Gölü</span> İstanbul da doğal göl

Büyükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, Çatalca yöresinin güney kesiminde deniz kulağı gölü. Göl, İstanbul'un içme suyu kaynağı olarak kullanılmaktadır. Göl, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yapılarla derinleştirilmiştir. Gölün deniz ayağına bir baraj yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Dağları</span>

Kuzey Anadolu Dağları ya da Pontus Alpleri, Anadolu'nun kuzeyini kıyıya paralel, birkaç sıra halinde kuşatan sıradağlarıdır. Orojenez sonucu oluşan bu kıvrım dağları batıdan doğuya şöyle sıralanır: Köroğlu Dağları, Ilgaz Dağları, Küre Dağları, Canik Dağları, Köse Dağları, Giresun Dağları, Doğu Karadeniz Dağları, Mescit Dağı, Yalnızçam Dağları, Tecer, Mercan, Allahuekber Dağları. Erzurum-Kars yaylasında Palandöken Dağları ile Doğu Anadolu Dağları birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Obruk Platosu</span>

Konya iline bağlı Karapınar ilçesi sınırlarında bulunan, Tuz Gölü havzası (950m) ile Konya Ovasını (1000m) birbirinden ayıran Obruk Platosu, doğu-batı yönünde yaklaşık 75–80 km uzunluğa, kuzey-güney yönünde 35–65 km genişliğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Trakya</span> Türkiyenin coğrafi olarak Güneydoğu Avrupanın bir parçası olan bölümü

Doğu Trakya veya yaygın olarak sadece Trakya, Trakya bölgesinin Türkiye sınırları içinde kalan kısmıdır. Türkiye'nin Avrupa'daki topraklarının tamamını oluşturur. Batısında Meriç nehri ve Yunanistan'a bağlı Batı Trakya, kuzeyinde Bulgaristan'da kalan Kuzey Trakya ve Karadeniz, doğu ve güneyde ise sırasıyla İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Saros Körfezi ile çevrilidir. İstanbul kentinin tarihsel merkezi ve Edirne gibi önemli eski kentler bu bölgededir. Aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa ile olan kara yolu ve demiryolu bağlantıları Doğu Trakya'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Kargapazarı Dağları</span>

Kargapazarı Dağları Doğu Anadolu Bölgesi'nde, Erzurum sınırlarındaki sıradağlardır. 8–10 km genişliğe, 30–35 km uzunluğa sahip dağın en yüksek yeri 3288 m'dir. Pasinler, Oltu, Narman, Tortum, Yakutiye topraklarında, KD–GB doğrultusunda uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Çatalca Yarımadası</span> Türkiye de yarımada

Çatalca Yarımadası ve ya Paşaeli Yarımadası, Marmara Bölgesi'nin kuzeyinde, Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarının en doğu noktasını oluşturan toprak parçasıdır. Yarımadayı çevreleyen sular kuzeyde Karadeniz, doğuda İstanbul Boğazı, güneyde Marmara Denizi'dir. Diğer yarısı Kocaeli Yarımadası üzerinde kurulu olan İstanbul'un, bu yarımada üzerinde kurulu olan bölümü Avrupa Yakası olarak adlandırılır. İstanbul'un toplam sayısı 39 olan ilçelerinin, 25'i bu yarımadada, yani Avrupa Yakası'ndadır.

<span class="mw-page-title-main">Armutlu Yarımadası</span> Türkiye de yarımada

Armutlu Yarımadası, Marmara Denizinin doğusunda, İzmit Körfezi ile Gemlik Körfezinin arasında uzanır. Yarımadanın doğu sınırı tartışmalı olsa da Yalova-Orhangazi-Gemlik yolu genel kabul görmektedir. Yarımadanın uzunluğu 32 km, en geniş yeri Kapaklı burnu ile Kalem burnu arasında 21 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sarıkum Gölü</span>

Sarıkum Gölü, Sinop Yarımadasının batısında, eski bir koyun kıyı kordonu ile kapanması sonucu oluşmuş hafif tuzlu sığ bir lagün gölüdür.

Yeşilırmak Deltası ya da Çarşamba Ovası, Samsun'da, Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'ın oluşturduğu delta. Çarşamba ve Terme ilçelerinin kurulu olduğu delta 90.000 km²'lik alanı ile Karadeniz'in en büyük deltasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sarısu Çayı</span> Kandırada yer alan bir akarsu havzası ya da bir tatil beldesi, adası

Sarısu Çayı , Kocaeli ili, Kandıra ilçesinde Karadeniz'e dökülen akarsu. Akarsuyun havza alanı 368 km², uzunluğu 137 km, ortalama akımı 3,82 m³/sn'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.