İçeriğe atla

Çargrad

Çargrad, slavca okunuşuyla Tsargrad, bazı okunuş şekilleriyle Tsarigrad (Eski Kilise Slavcası: Цѣсарьградъ, Kilise Slavcası: Царьгра̀дъ, Ukraynaca: Царгород, Rusça: Царьгра́д, Güney Slav dilleri: Carigrad veya Цариград, Slovakça: Carihrad, Çekçe: Cařihrad, Lehçe: Carogród), tarihte Konstantinopolis olarak anılan bugünkü İstanbul'un kurulmuş olduğu bölgeye verilen Slavca addır.

Çar, Sezar veya İmparator unvanlarının Slavcaya uyarlanmış biçimidir. Çargrad ifadesi ise Orta Yunancaya Βασιλὶς Πόλις (Basilis Polis) olarak çevrilmiştir. Per Thomsen'e göre Slav etkisiyle Vikingler'in İstanbul'u Miklagard veya Мikligarðr yani "büyük kent" olarak adlandırdığını söylemektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ukraynaca</span> Ukraynanın resmi dili

Ukraynaca, Doğu Slav dillerine ait bir dil. Ukrayna'nın resmî dilidir. Türkçede bu dilin adı için Ukrain/Ukrayn millet adından hareketle Ukraince veya Ukraynca kullanımı da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonca</span> Güney Slav dili

Makedonca, Güney Slav dillerinin doğu grubundan bir dildir. Makedonların ve Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Slav dilleri</span> Hint-Avrupa dil ailesinin Baltık-Slav dilleri kolu

Slav dilleri, Slavların konuştuğu dillerin oluşturduğu dil ailesi. Hint-Avrupa dil ailesinin Baltık-Slav dilleri koluna mensup olan bu dil grubu diğer Hint-Avrupa dilleri ile akraba olmasına rağmen aralarında pek çok farklılık bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Slavları</span>

Doğu Slavları Eski Doğu Slavca kökenli Doğu Slav dillerini konuşan etnik gruplara verilen addır. 9. yüzyılda Kiev Knezliği’ni oluşturan Doğu Slavları günümüzdeki Ruslar, Ukraynalılar, Beyaz Ruslar ve Rusinlerin ataları olarak kabul edilirler.

Güney Slav dilleri, Doğu ve Batı Slav dilleri ile birlikte Slav dillerinin 3 alt kolundan biridir. Dil grubu Balkanlar'da yaklaşık 30 milyon konuşura sahiptir. Güney Slav dilleri kendi aralarında bir lehçe sürekliliği oluşturur, grubun Batı koluna ait Sırpça, Hırvatça, Boşnakça ve Karadağlıca ise bu süreklilikte tek bir lehçe (Ştokavyan) olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Rumen Ortodoks Kilisesi</span>

Romanya Ortodoks Kilisesi, Avrupa'nın en büyük Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kiril rakamları</span>

Kiril rakamları, Kiril alfabesinden türemiş sayısal sistemdir. İlk olarak 10. yüzyıl sonlarında Birinci Bulgar İmparatorluğu'nda geliştirilmiş ve Birinci Bulgar İmparatorluğu, Güney ve Doğu Slavları tarafından kullanılmıştır. Rusya'da bu sistem 18. yüzyılda I. Petro'nun Arap rakamları kullanılmasının başlamasına kadar kullanıldı. Günümüzde Kiril rakamları hala Kilise Slavcası'yla yazılmış kitaplarda bulunmaktadır.

Glagol alfabesi, bilinen en eski Slav dili olan Kilise Slavcası için kullanılmış olan alfabedir. Artık kullanılmayan bu alfabe sadece Yunan Ortodoks kiliselerinde Slav destekçilerinin, yani Rusların, Bulgarların, Sırpların ayin düzeni kitaplarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Knaanik</span>

Knaanik Orta Çağ'ın sonlarına doğru yok olmuş Çek topraklarında Batı Slav dilleri grubuna ait bir Yahudi diliydi. Her ne kadar Knaanik "Yahudi Çekçesi" demek ise de bazen genelleme yapılıp bütün Yahudi-Slav dilleri için kullanılabilir.

Eski Kilise Slavcası ilk Slav yazı dilidir. 9. yüzyılda Aziz Kiril ve Metodius bu dili standartlaştırdı ve Slavların Hristiyanlaştırılma süreci kapsamında İncil ve Grekçe kilise metinlerini çevirdi. Bu çalışmalar Slav dilleri tarihinde oldukça önemli bir yer almış, sonraki dil dönemi olan Kilise Slavcasının sistemleşmesine etki etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Simeon</span>

I. Simeon, lakabı Büyük Simeon,, Birinci Bulgaristan İmparatorluğu'nun 893-927 yılları arasında hüküm süren çarı. I. Boris'in oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Kilise Slavcası</span>

Kilise Slavcası, Bulgar, Sırp, Makedon, Rus, Çek Ortodoks kiliselerinin ayinlerde kullandığı yazı ve konuşma dilidir. Telaffuz ve yazımın kökeni Eski Doğu Slavcadan kelimeler ve ifadelere uygun şekilde uyarlanmıştır. Yazı dillerinde Erken Kiril Dönemi ve eskiden kalma Glagolitik etkiler kaldı. 1491 yılında kitapları ilk kez Kraków'da basıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Ortodoks Kilisesi</span> Sırbistanda otosefal Ortodoks Kilisesi

Sırp Ortodoks Kilisesi, Sırbistan, Karadağ, Bosna-Hersek, Hırvatistan ve Makedonya'da özerk otosefal Doğu Ortodoks Kilisesi. Ayin dili Sırpçadır ve Kilise Slavcasıdır. Kilisesi sarayı Belgrad şehrindedir ve geleneksel olarak Peć Patrikhane Manastırı. Sırp Ortodoks Kilisesi ilk başpiskopos ve kurucu Aziz Sava. 1219'da Sırpların ilk başpiskoposu olarak İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi tarafından tanındı. Sırp Ortodoks Kilisesi, Sırbistan'daki, Bosna-Hersek'deki ve Karadağ'daki siyasetinde önemli bir yerde bulunmaktadır.

Eski Doğu Slavcası 10. ve 15. yüzyıllar arasında Kiev Knezliğinde konuşulmuş dildir. Dil, Kiev Knezliği'nin çöküşünden sonra evrimleşerek değişmiştir.Dilin mevcut yazılı kayıtları seyrek olduğu için, birlik düzeyini değerlendirmek zordur. Kiev Rus'u oluşturan aşiret ve klanların sayısı göz önüne alındığında, Eski Doğu Slavcasının birçok lehçesinin olması muhtemeldir. Bu nedenle, bugün yalnızca, bazı yorumlara göre, tarihsel kayıtların başından itibaren bölgesel farklılıklar gösteren, hayatta kalan el yazmalarının dillerinden kesin olarak bahsedebiliriz. Bununla birlikte, 1150'ye gelindiğinde, en az yerel varyasyonu gösteren Slavcılığın diğer herhangi bir dalından daha fazla birliğe sahipti. Bugün konuşulduğu bölge Rusya, Ukrayna ve Belarus'a aittir.

Ukrayna alfabesi Ukrayna'nın resmî dili olan Ukraynacayı yazmak için kullanılan alfabedir. Kiril alfabesi'nin ulusal varyasyonlarından biridir.

Zlatan Güney slav kökenli, altın veya altın gibi anlamına gelen bir erkek ismi. Balkanlar'da yer alan Güney Slav ülkelerinden Bosna-Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Sırbistan'da yaygın olarak kullanılmaktadır. İsim, Güney Slavca zlato ve Eski Kilise Slavcası zolto (altın) kelimesinden türetilmiştir.

Eski Novgorod lehçesi dilbilimciler tarafından Eski Doğu Slavlarına ait yazıların bulunmasıyla ve bu yazıların Eski Kilise Slavcası'na benzediğini, üstelik bu yazıların Nijni Novgorod'ta bulunması sebebiyle yazıların yazıldığı dile verilen ad. 11-15. yüzyıllar arasında konuşuldu.

Doğu Slav dilleri, Slav dillerinin üç bölgesel alt grubundan birini oluşturan ve günümüzde Doğu Avrupa, Kuzey Asya ve Kafkasya'da konuşulan diller. Doğu Slav dilleri, Batı ve Güney Slav gruplarından çok daha fazla konuşmacıya sahiptir. Modern Doğu Slav dillerini Belarusça, Rusça ve Ukraynaca oluşturur; Rusince ise bazen ayrı bir dil, bazen de bir Ukraynaca lehçesi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Manastır Mektebi</span>

Manastır Mektebi, Osmanlı Devleti yönetimi döneminde Bulgar topraklarında var olan kilise-dini yönelimli bir ilkokul türüdür.

Ana Slavca ile Ön Slavca veya Proto-Slavca, tüm Slav dillerinin onaylanmamış, yeniden yapılandırılmış proto-dilidir. Slav konuşmasını yaklaşık MÖ 2. binyıldan temsil eder.