İçeriğe atla

Çakonya

Koordinatlar: 37°00′K 22°35′D / 37.000°K 22.583°D / 37.000; 22.583
Çakonyalılar
Mora Yarımadası'nın 1890 etnografik haritası, Çakonca konuşulan alanlar koyu gök mavisi gösterilmiştir
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Yunanistan, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya
Diller
Din
y. 9. yüzyıla kadar: Antik Yunan dini; y. 9. yüzyıldan günümüze: Rum Ortodoks Kilisesi
İlgili etnik gruplar
Maniots, Sarakatsani, diğer Yunanlar

Çakonya (YunancaΤσακωνιά) ya da Çakonya bölgesi (YunancaΤσακωνικός χώρος) Arkadya'da Pera Melana çevresinde bulunan 13 kasaba, köy ve mezrayı çevreleyen bölgede, doğu Mora Yarımadası'da Çakonca konuşulduğu küçük alanı ifade eder. Modern Yunan devletinin resmi olarak tanımlanmış bir siyasi varlık değildir.

Kapsam

Prof. Thanasis Costakis, 1951'de yayınlanan Çakonya Lehçesinin Kısa Grameri isimli eserinde, Çakonya'yı Kynouria'daki Agios Andreas kasabasından güneyde Leonidio ve Tyros'a ve iç kısımda Kastanitsa ve Sitaina'ya kadar uzanan bölge olarak tanımlar, ancak eski zamanlarda Çakonca konuşulan bölge, doğu Lakonya'daki Malya Burnu'ya kadar uzanıyordu. O sırada Çakonya'daki başlıca şehir, Kostantiniyye'deki yetkililer tarafından verilen özel bir ticaret ayrıcalığından yararlanan Prastos'du. Prastos, Yunan İsyanı sırasında Kavalalı İbrahim Paşa tarafından yakıldı ve sakinlerinin birçoğu Leonidio ve Tyros çevresindeki bölgeye veya Argolis Körfezi'ndeki diğer noktalara kaçtılar.

Kastaniça'nın panoramik görünümü.

Bazı erken dönem yorumcuları, terimin esnek doğasını göstererek, Maniot lehçesini konuşanları gerçek Çakonca konuşanlar ile karıştırmış görünmektedir.

Gerçek Çakonca konuşan topluluk, Kısa Dilbilgisi yayınlandığından bu yana büyük ölçüde küçüldü, ancak Costakis'in çizdiği alan, Çakonya dansı ve benzersiz halk kostümleri gibi belirli kültürel özelliklerin korunması nedeniyle hala "Çakonya " olarak kabul edilmektedir.

Çakonca konuşan bölge bir zamanlar Kısa Dilbilgisi zamanında olduğundan çok daha yaygındı; Evliya Çelebi 1668'de Leonidio'nun çok güneyindeki Vatika köyünün Çakonlardan oluştuğunu söyler; ancak bu yere daha sonra Arvanitler iskan edilmiştir; Mora Vakainamesi (14. yüzyıl) ayrıca, Çakonya'nın şu anda Arcadya'nın bir parçası olan, ancak bir zamanlar Lakonya'nın kuzeydoğusunda olduğu düşünülen Cynuria'da konuşulduğunu gösterir.[1] Orijinal Çakonya bölgesi, Lakonya'nın tüm doğu yarısından oluşuyor olabilir.[1]

Çakonca: Γρούσσα νάμου είνι τα Τσακώνικα. Ρωτήετε να νιούμ΄ αλήωι. Yunanca: Η γλώσσα μας είναι τα Τσακώνικα. Ρωτήστε να σας πουν. "Bizim dilimiz Çakoncadır. Sor, onlar sana anlatır". İki dilli (Çakonca ve Yunanca) bir işaret.

Nüfus

Çakonyalılar (YunancaΤσάκωνες Tsákones), tarihsel olarak Çakonca konuşan ve Çakonikos dansı gibi belirli kültürel geleneklere sahip olan Yunan etnikdilsel bir gruptur. Bugün, dil kritik olarak tehlikededir.

Çakonyalılar daha sonraki zamanlarda duvarcılık becerileriyle tanınırlardı; birçoğu da çobandı. Yaygın bir uygulama, bir mastora altındaki küçük bir mürettebatın, Aziz Demetrius bayramından sonra köylerini terk etmeleri ve Paskalya'da geri dönmeleriydi. Attika'ya kadar onarıp evleri beyazlatmak için seyahat ederlerdi. Kastanitsa'nın Çakonya köyü kestaneleriyle tanınırdı ve adını Yunanca kestane kelimesinden alır.[2]:13

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Nicholas 2019, s. 20
  2. ^ Costakis, Thanasis P (1951). Σύντομη Γραμματική της Τσακωνικής Διαλέκτου [Brief Grammar of the Tsakonian Dialect] (Yunanca). Athens: Institut Français d'Athènes. 
Genel
  • Nicholas, Nick (2019). "A critical lexicostatistical examination of Ancient and Modern Greek and Tsakonian". Journal of Applied Linguistics and Lexicography (İngilizce). 1 (1): 18-68. doi:10.33910/2687-0215-2019-1-1-18-68. 
  • Chrēstos D. Petakos (2003). Chrēstu D. Petaku "Tsakonia": psēphida ellēnikē istorias kai politismu (Yunanca). Zacharopulos. ISBN 978-960-91690-1-1. 18 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022. 
  • Hawes, Charles H. "Some Dorian Descendants?." The Annual of the British School at Athens 16 (1910): 258-280.
  • kai Chavoutsi, Vatika. "ta tsakonochoria tes Propontidas." (1979).
  • Bagenas, Thanos K. Thanu K. Bagena Historika Tsakōnias kai Leōnidiu. 1971.
  • Pitsios, Th K. "Anthropologische Untersuchung der Bevölkerung des Peloponnes unter besonderer Berücksichtigung der Arwaniten und Tsakonen." Anthropologischer Anzeiger (1986): 215-225.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İngilizce</span> Batı Cermen dili

İngilizce (

<span class="mw-page-title-main">Yunanca</span> Hint-Avrupa dili

Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa

Pontus Rumcası, 1923 Türkiye-Yunanistan nüfus mübâdelesine değin Kandıra ile Batum arasında yaşayan Rumlar tarafından konuşulmuş, günümüzde Anadolu'da sadece Trabzon'a ve Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı bazı köylerin yanı sıra, Yunanistan'a gönderilen Ortodoks Hristiyan mübâdillerin yaşadığı kentlerde konuşulmaya devam edilen Rumcanın bir lehçesidir. Pontus Rumcası, Pontiaka ve Karadeniz Rumcası adlarıyla da bilinmektedir. Osmanlı dönemi ve sonrasında Karadenizli Rumların göç ettiği Gürcistan, Kırım ve Stalin döneminde sürüldükleri Rusya ile Kazakistan'da Hristiyan Pontuslular tarafından hâlen konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Katalanca</span> Latin dili

Katalanca, Hint-Avrupa dillerinin Latin koluna bağlı bir dildir. İspanya'nın bazı bölgelerinde ve Andorra'da resmî dildir. Katalanca konuşanların çoğu İspanya'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Sparta</span> Yunan anakarasında yer alan antik kent

Sparta Antik Yunanistan'ın Lakonya bölgesindeki öne çıkan bir şehir devletiydi. Söz konusu şehir devleti, antik dönemde Lakedemon olarak bilinirken, Sparta ismi Peloponez'in güneydoğusunda bulunan Lakonya bölgesindeki Evrotas Nehri'nin kıyısındaki ana yerleşim bölgesi için kullanılan bir isimdi. Sparta, MÖ 650'lerde Antik Yunanistan'daki baskın askeri kara kuvveti hâline gelmiştir.

Lehçe ya da diyalekt, bir dilin belli bir coğrafî bölgedeki insanlar tarafından konuşulan çeşididir. Lehçe sözcüğü Türkçeye Arapçadan geçmiştir. Lehçe anlamında bazı sözlüklerde diyelek ve ağgan sözcükleri de bulunmaktadır.

Yahudi İspanyolcası veya Ladino, Hint-Avrupa dil ailesinin Latin koluna bağlı Eski İspanyolca kökenli bir dildir. Yahudiler tarafından konuşulduğu için "Judeo- (Yahudi)" öntakısını almış olan dil, bazı filologlarca Standart İspanyolcanın tarihi bir varyantı olarak da değerlendirilmektedir.

Keçuva dilleri veya İnka dilleri veya topluca Keçuvaca, Güney Amerika'nın And Dağları'nın ortalarındaki bölgelerde konuşulan bir dil ailesi veya lehçe sürekliliğidir. Keçuvaca dil ailesinin bilinen bir akrabası yoktur ve Amerikan yerli dilleri içinde en çok konuşulan dil ailesidir.

Ulahça (veya Arumence, Makedo-Rumence ve Ulahçada limba armãneascã, armãneashti veya armãneashce; Yunanca: Βλάχικα Vlahika Balkanlar'da konuşulan doğu Romen dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya Rumcası</span>

Kapadokya Rumcası veya Kapadokya Yunancası Yunancanın bir temel lehçesi olup eskiden Kapadokya'da yaşayan Rumlar tarafından konuşulmaktaydı. 1920'lerdeki Yunanistan ve Türkiye arasındaki nüfus mübadelesinde Yunanistan'a göç edilmeye zorlandılar ve orada özellikle orta ve kuzey Yunanistan olmak üzere çeşitli yerlere yeniden yerleştirildiler. Kapadokyalı Rumlar hızla Standart Modern Yunancaya geçtiler ve kendi dillerinin 1960'lardan beri yok olduğu düşünülüyordu. 2005 Temmuz'unda, Mark Janse ve Dimitris Papazachariou Orta ve Kuzey Yunanistan'da hâlâ kendi dillerini akıcı olarak konuşan Kapadokyalılar keşfettiler. Bunların arasında ebeveynlerinin ve büyükanne-babalarının aksine dillerine karşı oldukça olumlu bir tavrı olan 3. kuşaktan orta yaşlılar vardı. Yunanistan'a ilk gelen grup Kapadokya Yunancasını konuşmaya daha az eğilimliydi ve çoğu zaman konuşma sırasında standart Yunancaya geçmekteydi. Kapadokyaca konuşanlarla ve dil kullanımları ile ilgili bir araştırma halen hazırlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi Aramicesi</span>

Yahudi Aramicesi üzerinde İbranice etkisi bulunan Aramice dillerinin genel adıdır.

Antik Yunanca, Koine'nin Yunanlaşma döneminin batı dili olarak gelişmesinden önce Antik dönemde birçok lehçeye ayrılmıştır. Tıpkı Çağdaş Yunancanın Koine'den türeyen birçok lehçeye ayrılması gibi.

<span class="mw-page-title-main">Araplaşma</span> Arap olmayan bir bölgenin fethi ile nüfusta Arap etkisinin artması

Araplaşma, Arap olmayan bir bölgenin fethi ile Arap olmayan nüfusta Arap etkisinin artmasını, Arap dilinin, kültürünün, kimliğinin kademeli olarak benimsenmesini tarif eder. İslam dini ve bunlarla ilişkili olarak İslam'a dayanan sosyo-politik düzen ile Arapça bir kitap olan Kur'an Araplaşmada merkezi bir rol oynamıştır. Ve Bu, genellikle fethedilen topraklarda İslamileştirme ile beraber ilerlemiştir. Genel olarak, Arap orijinli unsurlar, fethedilen medeniyetlerden oluşan çeşitli unsurlarla çeşitli şekillerde birleşti. Araplaştırma; Irak, Suriye, Sudan, Moritanya, Cezayir ve Libya'daki Arap milliyetçisi rejimler tarafından Arap yerleşimlerini genişletme, Arap dışındaki azınlıkların sınır dışı edilmeleri ve Arap olmayan nüfusta Arap kimlik ve kültürünün uygulanmasını, özellikle eğitimde Arapça olmayan anadillere izin vermemek gibi yöntemler ile modern çağlarda da devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan sineması</span>

Yunanistan sineması uzun ve zengin bir tarihe sahiptir. Zaman zaman savaş ya da siyasi istikrarsızlık nedeniyle baskıya uğramasına rağmen Yunanistan film endüstrisi iç pazara hakim olmuş ve uluslararası başarıya ulaştı. Yunan filmlerinin özellikleri arasında dinamik bir konu, güçlü karakter gelişimi ve erotik temaları mevcuttur. Kayıp (1982) ve Sonsuzluk ve Bir Gün (1998) filmleri Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazandı. Beş Yunan filmiyse Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">İleryoz</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

İleryoz veya İleriye, Yunanistan'ın Güney Ege bölgesinde bulunan bir ada, şehir ve belediyedir.

Arnavutluk, nüfusun büyük çoğunluğunun aynı zamanda ülkenin resmi dili olan Arnavutça ile konuştuğu etnik olarak homojen bir ülkedir. İki ayrı lehçesi vardır: güneyde konuşulan Tosk ve kuzeyde konuşulan Geg. Ancak birçok Arnavut, Balkanlar'daki çok sayıda Arnavut diasporası ve Arnavut topluluklarının etkisiyle İtalyanca, Yunanca, Fransızca, Almanca ve İngilizceyi de yaygın olarak konuşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Manya Burnu</span>

Manya Burnu veya Orta Çağ'daki adıyla Maina ya da Maïna, Yunanistan'ın güneyinde bulunan ve kendilerini antik Spartalıların torunları sayan Manyot'ların vatanı olan yarımadadır. Manya'nın başkentleri Gytheio ve Areopoli'dir. Manya, Mora Yarımadası'ndan güneye uzanan üç yarımadadan ortada bulunanıdır. Doğusunda Lakonya Körfezi, batısındaysa Messinya Körfezi bulunur. Manya Yarımdadası, Taygetos sıradağlarının sonunda yer alır.

Çoğu Avrupa dili Hint-Avrupa dil ailesine üyedir. 2018'le birlikte 744 milyonluk toplam Avrupa nüfusunun %94'ü bir Hint-Avrupa dilini ana dili olarak konuşmaktadır. Her biri 200 milyon konuşanla Latin, Cermen ve Slav dilleri Avrupalıların %90'ını oluşturarak en büyük grubu oluşturmaktadır. Daha küçük Hint-Avrupa dillerine Helenik, Baltık, Arnavutça, Hint-Aryan ve Kelt dilleri örnek verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Çakonca</span> dil

Çakonca Modern Yunanca'nın varyasyonlarına nazaran daha uzak ve Filolojik bir noktada, dilbilimsel olarak farklı sınıflandırılmıştır. Yunanistan'ın Mora Yarımadası'ndaki Çakonya bölgesinde konuşulur. Çakonca Helenik dillerin Batı kolundaki Dor lehçesinden gelmektedir ve Dor lehçesinin tek yaşayan örneğidir. Çakonca Modern Yunanca'nın bir diyalekti olarak muamele görse de bazı kaynaklar Çakonca'nın farklı bir dil olduğunu düşünmekte. Modern Yunanca, Helenik Dillerin doğu branşında olan İyonik ve Attik olarak aslını sürdürse de; Çakonca Batı Branşının tek hayatta kalan örneği olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Belçika'da konuşulan diller</span> Belçikada Konuşulan Diller

Belçika Krallığı'nın üç resmî dili vardır: Felemenkçe (Flamanca), Fransızca ve Almanca.