İçeriğe atla

Çaa-Höl

Çaa-Höl veya Çaa Çaa-Höl(anlamı: Yeni Çaa-Höl) (Tıva Türkçesi: Чаа Чаа-Хөл) — Tıva Cumhuriyeti'nin Yenigöl bölgesinin yönetim merkezi, kasaba.

1887 yılında kurulmuştur. (Belotsarska şehri kurulana kadar) Tıva ülkesinin yani Tandı Uranhay'ın ticari merkezi olmuştur. 1941—1961 yıllarında Çaa-Höl kojununun merkezidir.

Ulug-Hem denilen Yenisey akarsuyunda baraj çalışması başlayınca (Sayan-Şuşenski barajı) Çaa-Höl sakinleri ve yanında duran Ürbün, Kaşpal köyleri halkı Bedik-Havak adlı yere göçmüşlerdir. 1974 yılında yeniden oluşturulan Yeni Çaa-Höl (Çaa Çaa-Höl) oluşturulmuştur.

Nüfus

Yıllara göre Kişi Sayısı
2002 2010
3453 3250

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Övür (il)</span>

Övür İli — Tıva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biri olup ülkenin güneyinde yer alır. Bölgenin idari merkezi — Handagaytı.

<span class="mw-page-title-main">Çaa göl (il)</span>

Çaa-Höl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.

<span class="mw-page-title-main">Yenisey Yazıtları</span>

Yenisey Yazıtları, Rusya'da Hakasya, Tuva ve Altay Özerk Cumhuriyetleri içinden geçen Yenisey Nehri boyunca bugüne kadar bulunmuş olan toplam 158 adet Türkçe yazıt kurgan (mezar) ve kaya taşlarından oluşmaktadır. Yazıtlar Orhun Alfabesi diye bildiğimiz Türkçe Damgalar ile yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Özerk Bölgesi</span>

Tuva özerk bölgesi — Güney Sibiryadaki Sayan Dağları dolayında 11 Ekim 1944 tarihinde Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı yıllarındaki rejim ihracıyla ve yöneticilerini kendi tarafına çekmesiyle Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içine kattığı 10 Ekim 1961 tarihine kadar süren özerk bölge.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> SSCBe bağlı bir özerk devlet

Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, — Altay Dağları-Sayan Dağları dolayında 10 Ekim 1961 tarihinde kurulan 31 Mart 1992 tarihinde yıkılan ve Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyeti.

Ölçey-ool Kungaa-oğlu Monguş — Uluğhem yöresinde Ak-Hem'de doğmuştur. Tıva şair, yazar.

Eker-ool Keçil-ool — Tıvalı yazar, şair, çevirmen.

Kuular Arakçaa Tıva Arat Cumhuriyetinin Uluğhem kojuun idaresine bağlı Çaa-Höl beldesinin Kaşpal köyünde doğmuştur. Tıva Türklerinden bilim insanı, ilk Tıva Türk'ü profesörü, filolog, yazar. Tuva Devlet Üniversitesi'nin Tıva dili ve edebiyatı bölümünün kurucusu ve ilk bölüm başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Tere göl</span>

Tere göl - Tıva Cumhuriyetinin güneydoğusunda Tere göl kojuuunda tarihi-turistik özelliklere sahip bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Hindiktig göl</span>

Hindiktig göl - Tıva Cumhuriyetinde Möngün Tayga bölgesinde Altay Cumhuriyeti sınırında moren buzul gölü. Göl küçük bir vadide yer alır. En yüksek yeri 2458 m.

<span class="mw-page-title-main">Çeder göl</span>

Çeder göl - Tıva Cumhuriyetinde Tandı bölgesinde yer almaktadır. Başkent Kızıl şehrinin 45 km güneyindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dus göl (Samagaltay)</span>

Dus göl - Tıva Cumhuriyeti'nde Tes Hem bölgesinde küçük bir göl.

Dus göl (Tıva Türkçesi: Дус хөл, Dus höl - Tıva Cumhuriyetinde Erzin bölgesinde bir göl.

Çaahöl akarsuyu - Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Yenigöl ilinde küçük bir akarsu.

Maksim Dakpay — Tıva sıgıtçı, höömeyci, Tıva Cumhuriyeti'nin sanatçısı.

Baştangı (Tıva Türkçesi: Баштаңгы, Birleştirilmiş Türk Dilleri Latin alfabesine aktarımı:Baştaňgı – Tıva Türkleri'nde gelinler tarafından düğünde giyilen gelinlere özgü baş giyim.

<span class="mw-page-title-main">Çaa-Suur (sum)</span>

Çaa-Suur sumu — Tuva Cumhuriyeti'nde Övür kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belediye idari birimidir. Sınır bölgesinde yer almaktadır.

Eski Türk Yazıtları, Turan Yazıtları - Tarih boyunca Türklerin yaşadığı yerlerde bulunmuş olan yazıtlardır. Yoğunluk olarak Moğolistan, Sibirya ve Orta Asya bölge ve ülkelerde bugüne kadar bulunmuş olan çok sayıda Türkçe yazıt kurgan (mezar) ve kaya taşlarından oluşmaktadır. Yazıtlar Turan Alfabesi, Orhun Alfabesi veya Runik alfabe diye bildiğimiz Türk diline has damgalar ile yazılmıştır.

Tıva Yazıtları veya Tuva Yazıtları, Yenisey Yazıtları arasında Rusya'da Tuva bugüne kadar bulunmuş olan toplam altmıştan fazla yazıttır. Bunların 42'sinde damga simgesi bulunmaktadır. Yazıtlar Orhun Alfabesi diye bildiğimiz Turan Alfabesi ile yazılmıştır.

Şançı, — Tıvada Çaa-Höl kojuununda köy yerleşimi. Şançı belgesinin yönetim merkezi ve tek yerleşim yeri. Halk nüfusu 380, 341 kişi idi. Nüfusun azaldığı görülmektedir.