İçeriğe atla

Zygmunt Bauman

Zygmunt Bauman
Doğumu19 Ekim 1925(1925-10-19)
Poznań, Polonya
Ölümü9 Ocak 2017 (91 yaşında)
Leeds, Birleşik Krallık
Çağı20. yüzyıl felsefesi
BölgesiBatı felsefesi
OkuluBatı Marksizmi, Kıta felsefesi
İlgi alanlarıSiyaset felsefesi, sosyoloji, siyaset, etik, postmodernite
Etkilendikleri
Etkiledikleri
  • Peter Beilharz, Keith Tester

Zygmunt Bauman (19 Ekim 1925, Poznan – 9 Ocak 2017, Leeds), Yahudi kökenli Polonyalı sosyolog ve filozoftur. Postmodern felsefenin hem sosyoloji alanında uyarlanmasını hem de genel kuramsal düzeyde sağlıklı bir şekilde değerlendirmesini ortaya koyan yapıtlarıyla tanınmaktadır.

Nazi Almanyası, Polonya'ya girene kadar Pózan'da yaşadı. Yahudi olduğu için Naziler tarafından öldürüleceği korkusundan Sovyetler Birliği'ne taşındı ve savaşın ardından Varşova Üniversitesi'nde doktorasını yaparak Doçentlik sınavını verdi.

1954'ten itibaren aynı üniversitede Sosyoloji dersleri verdi. 1968 yılında Polonya Komünist Partisi'nden ayrıldı. Aynı yıl, politik nedenlerden dolayı sosyoloji profesörlük unvanını kaybetti. İsrail'e göç etmek zorunda kaldı. 1971 yılında Bauman, Büyük Britanya'nın çağrısı üzerine, Leeds Üniversitesi'nde yeniden sosyoloji kürsüsüne sahip oldu. 1990'lara kadar orada çalışmalarını sürdürdü.

Zygmunt Bauman, 1980'li yıllardan itibaren, Modernizm ile Totaliterizm arasındaki bağlantılar üzerine hem kuramsal hem de sosyolojik incelemeleriyle öne çıktı. Özellikle Almanya'daki nasyonal sosyalizm üzerinden Holokost hakkındaki çözümlemeleri bu bağlamda önemli bir etki yaptı. Böylelikle, Modernizme içkin kavram ve kategorilerin Totaliterlikle doğrudan ya da dolaylı ilişkileri derinlikli olarak ve disiplinlerarası bir yöntemle ortaya konulmuş olundu.

Bauman, aynı zamanda postmodernizm hakkındaki çalışmalarıyla da önemli bir yer tutmaktadır. Siyasal, etik ya da genel olarak kuramsal düzlemde postmodernizmin değerlendirilmesini yapmış ve açık anlaşılır fakat derinlikli de olan metinleriyle postmodernizmin ne olup olmadığını, ne tür olanaklar sağladığını göstermeye ve netleştirmeye çalışmıştır. Bunlarla birlikte, tüketim toplumunda tüketici olmanın ne demek olduğu ve bunun özel bir anlamı olup olmadığı sorusuna cevap vermeye çalışmaktadır.[1]

1989 yılında Amalfi Ödülünü ve 1998 yılında Theodor Adorno Ödülünü almıştır.

Bauman'ın Türkçedeki kitapları

  • Azınlığın Zenginliği Hepimizin Çıkarına mıdır?, İngilizceden çeviren: Hakan Keser, Ayrıntı Yayınları, 2014
  • Sosyolojik Düşünmek, çeviren:Abdullah Yılmaz, Ayrıntı yayınları, 1999
  • Modernite ve Holocaust, Sarmal yayınları, çeviren:Süha Sertabiboğlu
  • Yasa Koyucular ve Yorumcular, Metis yayınları, çeviren: Kemal Atakay
  • Siyaset Arayışı, Metis yayınları, çeviren:Tuncay Birkan
  • Postmodern Etik, Ayrıntı yayınları
  • Parcalanmış Hayat, Postmodern Ahlak denemeleri, Ayrıntı yayınları
  • Postmoderlik ve Hoşnutsuzlukları, Ayrıntı yayınları, çeviren:İsmail Türkmen
  • Modernlik ve Müphemlik, Ayrıntı yayınları
  • Ölümlülük Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri, Ayrıntı yayınları, çeviren:Nurgül Demirdöven
  • Bireyselleşmiş Toplum, Ayrıntı yayınları, çeviren:Yavuz Alagon
  • Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, Sarmal yayınları, çeviren:Ümit Öktem
  • Özgürlük, Sarmal yayınları, çeviren:Vasıf Erenus.
  • Küreselleşme, Ayrıntı yayınları, çeviren:Abdullah Yılmaz.
  • Akışkan Aşk, Versus Yayınları, çeviren:Işık Ergüden
  • Akışkan Modern Dünyadan 44 Mektup, Habitus yayınları, çeviren: Pelin Siral
  • Akışkan Gözetim, Bauman&Lyon, Ayrıntı Yayınları, çev: Elçin Yılmaz
  • Cemaatler Güvenli Olmayan Bir Dünyada Güvenlik Anlayışı, Say Yayınları, çev. Nurdan Soysal (2016)
  • Kültür Teorisinde Eskizler, Ayrıntı Yayınları, çevirmen:Akın Emre Pilgir, 2021
  • Kimlik, Heretik Yayınları, çevirmen: Mesut Hazır, 2017

Kaynakça

  1. ^ Tüketim Sosyolojisi. Sosyolojik Araştırma. Anı Yayıncılık. s. 148. ISBN 978-605-170-203-2. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Postmodernizm, modernizmin sonrası ve ötesi anlamında bir tanımlama olarak kullanılmaktadır ve modern düşünceye ve kültüre ait temel kavram ve perspektiflerin sorunsallaştırılmasıyla ve hatta bunların yadsınmasıyla birlikte yürütülmektedir. 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan postmodernizm; mimari, felsefe, edebiyat, resim gibi alanlarda kendini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Spinoza</span> Hollandalı filozof

Baruch Spinoza, Yahudi kökenli Hollandalı filozof. Aydınlanmanın erken dönem düşünürlerinden olan Spinoza, evren ve insan hakkında modern fikirler ileri sürerek öncü ahit eleştirileri yapmış ve zamanla 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Descartes'ın fikirlerinden etkilenen Spinoza, Hollanda Altın Çağının önde gelen filozofu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Frankfurt Okulu</span>

Frankfurt okulu, Almanya'da 1923 yılında kurulan ve sosyoloji, siyaset bilimi, psikanaliz, tarih, estetik, felsefe, müzikoloji gibi farklı disiplinlerden insanları bir araya getiren Toplumsal Araştırma Enstitüsü'nün bir düşünce akımı olarak ifade edilmesidir. Okulun genel yaklaşım biçimi eleştirel teori olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Postmodern felsefe</span> Felsefi akım

Postmodern felsefe, 20. yüzyılın ikinci yarısında, 18. yüzyıl Aydınlanması sırasında geliştirilen kültür, kimlik, tarih veya dil ile ilgili modernist felsefi fikirlerde var olduğu iddia edilen varsayımlara eleştirel bir yanıt olarak ortaya çıkan felsefi bir harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Martin Heidegger</span> Alman filozof

Martin Heidegger, varoluşçu felsefenin isimlerinden biri olarak bilinen Alman filozof.

<span class="mw-page-title-main">Jean-François Lyotard</span> Fransız filozof (1924 –1998)

Jean François Lyotard;, Fransız filozof, edebiyat teorisyeni, postmodernizmin ve postmodern felsefe 'nin öncülerinden olan çağdaş Fransız düşünürü.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Derrida</span> Edebiyat eleştirmeni ve yapısökümcülük olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusu

Jacques Derrida, Fransız filozof, edebiyat eleştirmeni ve yapısökümcülük olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Postmodern Etik (kitap)</span>

Postmodern Etik, Zygmunt Bauman'ın Etik'i postmodern bağlamda irdeleyip ortaya koyduğu, gereksiz kalabalıklarından arındırarak belirgin bir postmodern perspektife uygun olarak açıkladığı önemli[kime göre?] eserlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Fredric Jameson</span>

Fredric Jameson, ABD'li Marksist edebiyat kuramcısı, edebiyat eleştirmeni ve teorisyeni.

İdeoloji kuramı ya da teorisi, bir bilinç formasyonu olarak ideolojinin yapısı, işleyiş mekanizmaları, ideolojinin fonksiyonları ve öteki (toplumsal) bilinç biçimleriyle ilişkileri ve ayrımlarını konu edinen ve kuramsal olarak bu alanı açıklamaya çalışan teorik çabaların toplamını ifade eder. Tek tek ideolojilerle ilgilenmektense, genel olarak ideoloji denilen şey ile ilgilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Feyerabend</span> Avusturyalı-Amerikalı bilim filozofu (1924 – 1994)

Paul Karl Feyerabend, Avusturyalı filozof ve bilim felsefecisi. Karl Popper'ın öğrencisidir, ancak daha sonra tamamen Popper'a karşıt bir kuramsal konumda düşüncelerini temellendirmiştir. 20. yüzyıl felsefesinde ve özellikle bilim felsefesi alanında Karl Popper, Thomas Kuhn ile birlikte en önemli üçüncü isimdir. Kuhn'un görelikçi kuramına yakın ancak bilimin hem teorik hem de toplumsal statüsüne dair radikal bir kuramsal reddiye konumuna sahiptir. "Anarşist bilgi kuramının" en önemli isimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Michael Hardt</span> Amerikalı filozof

Michael Hardt, Amerikalı edebiyat kuramcısı ve siyaset teorisyeni. Hâlen Duke Üniversitesi'nde edebiyat profesörlüğü yapmaktadır. Özellikle Antonio Negri ile birlikte yazdıkları bir dizi kitapla tanınırlığı artmıştır. Çeşitli toplumsal hareketlere verdiği doğrudan destekle aktivist kimliği de bulunmaktadır. Söz konusu hareketlerin yeni öznellikler yaratacağı ve bu öznelliklerin kuracağı demokrasinin devlet örgütlenmesinin dışında bir siyasal biçim geliştireceğini düşünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Negri</span> İtalyan filozof

Antonio Negri, İtalyan felsefeci ve siyaset teorisyeni.

Jean Iris Murdoch, İrlandalı yazar ve filozof. Murdoch 26 roman, 5 oyun, 5 felsefe ve bir adet toplu şiirler kitabı üretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anthony Giddens</span> İngiliz Sosyolog, Toplumbilimci

Anthony Giddens, İngiliz toplumbilimcidir.

“Das Unbehagen der Geschlechter” kitabının yazarı Judith Butler’ın öncülüğünde eşitlik feminizmi üzerine kurulmuş; ancak bir adım daha da ileriye giderek “toplum cinsiyeti” ve “biyolojik cinsiyet” olmak üzere iki cinsiyetten bahsetmiştir. Cinsiyet kimliklerinin ortak kabul edilebilmesi, cinsiyetler arasındaki farklılıkların daha az güçlü olmasıyla bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Georg Simmel</span>

Georg Simmel, Ferdinand Tönnies ile birlikte Alman Sosyolojisi'nin kurucularından biri olan sosyolog, filozof ve eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Max Horkheimer</span> Alman filozof ve toplumbilimci (1895 – 1973)

Max Horkheimer, Musevi kökenli Alman düşünür ve toplumbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Postmodern mimari</span>

Postmodern mimari ilk örneklerinin 1950'lerde başladığı varsayılan ve günümüz mimarisinde de etkisini sürdüren uluslararası bir üsluptur. Mimarlıkla postmodernitenin habercisi, genellikle modernizmin sahip olduğu uluslararası üslubun biçimciliğine bir yanıt olarak "nüktenin, süslemenin ve göndermenin" geri dönüşüdür. Pek çok kültürel hareket gibi, postmodernizmin en fazla dillendirilen ve görünür olan fikirleri mimaride gözlemlenebilir. Modernizmin işlevsel olan ve resmîleştirilen şekilleri ve alanları tam aksi yöndeki bir estetikle yer değiştirmiştir: üsluplar çarpışır, kendi için biçim anlayışı ortaya çıkar ve tanıdık üslup ve alanlara bakmanın yeni biçimleri fazlalaşır.

<span class="mw-page-title-main">Alain Touraine</span> Fransız toplum bilimci (1925 – 2023)

Alain Touraine, Fransız sosyologdur. École des Hautes Études en Sciences Sociales'te araştırma direktörüdür. Sanayi sonrası (post-endüstriyel) toplum kavramını oluşturmasıyla tanınır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Fransız sosyolojisinin önemli bir ismi olarak, özellikle toplumsal hareket analizleri üzerine çalışmalarıyla öne çıkmıştır. Çalışmaları Türkçede Yapı Kredi Yayınları ve Kırmızı Yayınları tarafından basılmaktadır.