İçeriğe atla

Zviad Gamsahurdia

Zviad Gamsahurdia
ზვიად გამსახურდია
1. Gürcistan Devlet Başkanı
Görev süresi
14 Nisan 1991 - 6 Ocak 1992
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenMakam kaldırıldı (Devlet Başkanlığı görevini askeri konsey yürüttü.)
Gürcistan Yüksek Konseyi Başkanı
Görev süresi
14 Kasım 1990 - 14 Nisan 1991
Yerine gelenKendisi (Cumhurbaşkanı olarak)
Akaki Asatiani (Gürcistan Meclis Başkanı olarak)
Kişisel bilgiler
Doğum 31 Mart 1939(1939-03-31)
Tiflis, Gürcistan
Ölüm 31 Aralık 1993 (54 yaşında)
Dzveli Hibula, Gürcistan
İmzası

Zviad Gamsahurdia (Gürcüce ზვიად გამსახურდია / zviad gamsah'urdia) (31 Mart 1939, Tiflis, Gürcistan - 31 Aralık 1993, Dzveli-Hibula köyü, Samegrelo, Gürcistan) Gürcü muhalif, devlet adamı ve yazar. Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan eden Gürcistan'ın ilk devlet başkanıdır (1991-1992). Eski Sovyet coğrafyasında demokratik seçimle iş başına gelen ilk devlet başkanıydı. Darbeyle devrildikten sonra, bulunduğu makama Sovyetler Birliği'nin son dışişleri bakanı Eduard Şevardnadze gelmiştir. Gamsahurdia, 31 Aralık 1993'te öldürüldü; ancak nasıl ve kim tarafından öldürüldüğü bugün de tam olarak aydınlatılamamıştır.

Gençliği

Zviad Gamsahurdia, 1939'da Gürcü başkenti Tiflis'te seçkin bir Gürcü ailesinde dünyaya geldi; Babası Konstantine Gamsahurdia (1893-1975), 20. yüzyılın en ünlü Gürcü yazarlarından biridir. Muhtemelen babasından etkilenmiş olan Zviad Gamsahurdia, filoloji eğitim aldı; çevirmen ve edebiyat eleştirmeni olarak profesyonel bir kariyere sahip oldu.

Stalin'le olan bağına rağmen, Gürcistan'da Sovyet yönetimi, özellikle 1950'li yıllarda Gürcü kültürünün kendisini ifade etmesini sert biçimde kısıtlamaya çalışıyordu. Zviad Gamsahurdia, 1955 yılında, mücadele arkadaşı Merab Kostava (1939-89) ile birlikte, insan hakları ihlalleri raporlarını yayınlamaya çalışan ve eski Gürcü kralları soyuna referans veren “Gorgasliani” adlı bir gençlik yeraltı grubu kurdu. 1956'da, Sovyet politikalarına karşı Tiflis'te düzenlenen gösteriler sırasında tutuklandı. Gamsahırdia, 1958'de anti-komünist edebiyatı yaydığı ve bildirileri dağıttığı için tekrar tutuklandı. Zihinsel sağlığı yerinde olan birinin Sovyet rejimine karşı çalışma yapmayacağını halka göstermek için Tiflis'teki bir zihinsel engelliler hastanesinde altı ay kapalı tutuldu. Gamsahurdia, psikiyatrinin siyasi amaçlarla kullanılmasını yaygın politika haline getiren Sovyetler Birliği'nin muhtemelen ilk kurbanıydı.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya</span> kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet

Güney Osetya veya Nisan 2017 tarihinde kabul edilen resmî adıyla Güney Osetya Cumhuriyeti - Alanya Devleti Kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet. Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bünyesinde kurulmuş Güney Osetya Otonom Oblastı topraklarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Şota Rustaveli</span>

Şota Rustaveli ya da kısaca Rustaveli, Orta Çağ'da yaşamış Gürcü şair. Gürcistan'ın Altın Çağı'nın öne çıkan en önemli şairidir ve Gürcü edebiyatına en çok katkı yapan yazarlardandır. Rustaveli, Gürcüler'in milli epik şiiri Kaplan Postlu Şövalye'nin yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Megrelya</span>

Megrelya, Gürcistan'ın batısında, tarihsel bölgelerden biridir. Eskiden Odişi olarak adlandırılıyordu. Bölgenin yerli halkı Megreller, Güney Kafkasya halklarından biridir ve Megrelce konuşurlar; ama yazı dili Gürcüce'dir. Yönetim bölgesi olarak Megrelya, kuzeyindeki Svaneti bölgesiyle birlikte Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesini oluşturur ve bu bölgenin yönetsel merkezi Zugdidi kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Megreller</span> etnik grup

Megreller, Gürcistan'da Karadeniz'e kıyısı olan Megrelya'nın yerli halkı. Önemli bir Megrel nüfusu da başkent Tiflis’te ve Abhazya’da yerleşiktir. 1990’ların başında, Gürcü-Abhaz savaşı sırasında, ayrılıkçı yönetim tarafından Abhazya’dan göç ettirilen halkın yaklaşık 180.000-200.000 kadarı Megrel'di. Göç edenlerden önemli bir kısmı geri dönebilmiştir. En yakın akrabaları Lazlar olup birlikte Zanlar adıyla ele alınır ve Zan dilinin birbirine yakın iki kolunu konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Özerk Cumhuriyeti</span>

Abhazya Özerk Cumhuriyeti, Gürcistan tarafından Abhazya'nın tek ve yasal hükûmeti olarak tanınan yönetimdir. Abhazya, uluslararası alanda tanınırlığı sınırlı da olsa, 1990'ların başından beri de facto olarak Gürcistan'dan bağımsızdır. Abhazya Savaşı nedeniyle Tiflis'te olan sürgün hükûmetinin başkanı, Mayıs 2019'da seçilen Ruslan Abashidze'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan İç Savaşı</span>

Gürcistan İç Savaşı, Gürcistan içindeki azınlıkları ve özerk bölgelerin Güney Osetya'daki (1988-1992) ve Abhazya'daki (1992-1993) sıcak çatışmalarını; 21 Aralık 1991 ile 6 Ocak 1992 arası demokratik bir seçimle iktidar gelen Zviad Gamsahurdia'ya yapılan darbe süreçlerini ve ardından tekrar demokrasiye dönme (1993) süreçlerini kapsar. Bu sürecin sonunda Zviad Gamsahurdia ve taraftarları tamamen yenilmiş, Güney Osetya ve Abhazya de-facto bağımsızlıklarını kazanmıştır.

Zviad Tsikolia - Gürcü endüstriyel tasarımcı olduğunu. 2010 yılından bu yana Zviad bir lider olduğunu tasarım bürosu, Delta in-house tasarımcısı. Karısı, Marina Khorava, aynı Amanda Gürcü tasarımcı. onlar İki çocuğum var Birlikte - Buba ve Iva.

<span class="mw-page-title-main">1956 Gürcistan protestoları</span>

1956 Gürcistan protestoları, 1956 Tiflis ayaklanması veya 9 Mart Katliamı, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Nikita Kruşçev'in destalinizasyon politikalarına karşı Josef Stalin'i destekleyen Sovyet Gürcülerin düzenlediği protestolar dizisi. Eylemlerin merkezi cumhuriyetin başkenti Tiflis'te idi. Stalin'in ölümünün üçüncü yıldönümünde gerçekleştirilen spontan mitinglerde Kruşçev'in gizli söylevi yoğun şekilde protesto edildi ve hızla kontrol edilemez kitle gösterilerine dönüştü ve ortaya çıkan isyan dalgası kentin yaşamını felç etti. Protestolarda Sovyetler Birliği hükûmetinin değişmesi gerektiği ve Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesi gibi siyasi talepler ortaya çıktı.

Gürcistan, kökenini Helenistik döneme kadar izleyen monarşik bir geleneğe sahiptir. Bagrationi hanedanı tarafından yönetilen Orta Çağ Gürcistan Krallığı, modern zamanlarda Gürcistan'da devam eden bir miras bıraktı. Bagrationi monarşisiyle ilişkilendirilen nitelikler ve semboller, Gürcü ulusunun yapımında ve ardından ulusal tarihin inşasında önemli bir yer kazanmıştır. Hanedanlığın birkaç kolu günümüze kadar hayatta kalmasına rağmen, 19. yüzyılın başlarında Gürcü topraklarının Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edilmesiyle beraber egemenlikleri sona erdi. Monarşik yenileme, 20. yüzyıl boyunca çeşitli kralcı gruplar tarafından değerlendirildi. Gürcistan'ın siyaseti, 1991'de Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını yeniden kazandığından beri yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde yer alsa da, monarşi tartışması, özellikle anayasal biçimi hiçbir zaman sona ermedi. Konu, en son 2007 sonundaki siyasi bir krizin ortasında gündeme geldi.

<span class="mw-page-title-main">Güney Osetya'da Gürcülerin etnik temizliği</span>

Güney Osetya'daki Gürcülere yönelik etnik temizlik, Güney Osetya'da ve Rus ve Güney Osetya güçleri tarafından işgal edilen diğer topraklarda yaşayan Gürcülerin toplu olarak sınır dışı edilmesiydi. Olaylar 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı sırasında ve sonrasında meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">Kakutsa Çolokaşvili</span> Gürcü asker

Kaihosro "Kakutsa" Çolokaşvili, Gürcü subayı ve Gürcistan'daki Anti-Sovyet gerilla hareketinin komutanıydı. Gürcistan'da ulusal kahraman olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Zurab Jvania</span>

Zurab Jvania, Gürcistan Başbakanı ve Gürcistan Parlamentosu Başkanı olarak görev yapan Gürcü bir politikacıydı. Jvania siyasi kariyerine genç yaşta başladı ve 90'ların başında Yeşil Parti üyesi olarak ilk siyasi adımlarını attı. 1992'de Doğu Avrupa Yeşilleri'nin başkanı seçildi ve bu görevde görev yapan ilk Doğu Avrupalı oldu. 1993 yılında Yurttaşlar Birliği Genel Sekreteri olarak seçilerek Gürcistan siyasetinde ilk ciddi adımları attı. Bu noktadan itibaren Jvania, 2005'teki ölümüne kadar Gürcistan siyasetinde önemli rol oynadı. 1995'te parlamento başkanı oldu ve ardından Jvania'nın yolsuzluktan şüphelendiği diğer bakanların görevden alınmasıyla süren 1999'daki istifasına kadar görevini sürdürdü. 1993'ten 2003'e kadar Şevardandze hükûmetine karşı mücadele eden muhalefette kaldı. 2003 yılında, başta Burdjanadze ve Saakaşvili olmak üzere diğer muhalefet liderleriyle birleşerek hükûmete karşı şiddet içermeyen protestolar düzenledi. Protestolar, Şevardnadze'nin istifası ve Saakaşvili'nin cumhurbaşkanı seçilmesiyle sona erdi. Jvania başbakan oldu ve 2005'teki ölümüne kadar görevde kaldı.

Leri Habelov, Gürcü politikacı ve emekli bir güreşçi. Serbest güreşte Olimpiyat şampiyonluğu bulunmaktadır. 2012'de Gürcü Rüyası partisinden Gürcistan Parlamentosuna seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Mhedrioni</span>

Mkhedrioni, Gürcistan'da etkin olmuş paramiliter grup ve suç örgütü. Örgüt 1995'te yasaklandı, ancak Yurtseverler Birliği adıyla siyasi parti olarak yeniden kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Merab Kostava</span>

Merab Kostava Gürcü muhalif, müzisyen ve şairdir. Gürcistan'daki Ulusal Kurtuluş hareketinin liderlerinden biriydi. Zviad Gamsahurdia ile birlikte Gürcistan'daki Sovyetler Birliği karşıtı hareketi yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Konstantine Gamsahurdia</span>

Konstantine Gamsahurdia Gürcü yazar ve halk figürü. Almanya'da eğitim gören Gamsahurdia, Batı Avrupa'da yaygın olan edebi akımları Gürcü edebiyatıyla harmanlayarak eserler vermiştir. Sovyet yönetimine karşıt olmakla birlikte, Stalin dönemi infazlarından sağ kurtulan birkaç Gürcü yazardan biriydi. Beyazdeniz adasına sürgün edilen ve birçok kez tutuklanan Gamsahurdia'nun eserleri, psikolojik içgörüye sahip karakter tasvirleriyle dikkat çekmektedir. Gamsahurdia'nın yazılarının bir diğer özelliği de, klasisizm duygusu yaratmak için arkaik bir dili taklit etmesidir. Bu akım, Gamsahurdia'nın Gürcüceye kattığı yeni bir inceliktir.

<span class="mw-page-title-main">Titsian Tabidze</span> Gürcü şair

Titsian Tabidze (Gürcüce: ტიციან ტაბიძე,, Gürcistan'daki sembolizm hareketinin liderlerinden biri olan Gürcü şair. Josef Stalin'in Büyük Temizlik hareketinin kurbanı olarak tutuklandı ve ihanet suçlamalarının sonucunda idam edildi. Tabidze, şiirlerini Rusçaya çeviren ünlü Rus şair Boris Pasternak'ın yakın arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Bağımsızlık Günü</span> Gürcistanda bir millî bayram

Gürcistan Bağımsızlık Günü, Gürcistan'da her yıl 26 mayısta kutlanan bir resmi tatildir. 1917'deki Rus Devrimi'nin takibinde Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'ni kuran 26 Mayıs 1918 tarihli Bağımsızlık Akti'nin anısına kutlanmaktadır. Bu tarih, Gürcistan'ın milli günüdür. Bağımsızlık Günü; askeri geçit törenleri, havai fişekler, konserler, fuarlar ile siyasi konuşmalar ve törenlerin yanı sıra Gürcistan'ın tarihini ve kültürünü kutlayan çeşitli diğer kamusal ve özel etkinliklerle beraber anılır.