İçeriğe atla

Zurnazen Mustafa Paşa

Zurnazen Mustafa Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
5 Mart 1656 - 5 Mart 1656
Hükümdar IV. Mehmed
Yerine geldiğiDeli Hüseyin Paşa
Yerine gelenSiyavuş Paşa
Osmanlı Kaptan-ı Derya
Görev süresi
9 Mayıs 1655 - 1656
Yerine geldiğiDellak Mustafa Paşa
Yerine gelenFirari Kara Mustafa Paşa
Kişisel bilgiler
Ölüm Ocak veya Şubat 1666
Erzurum

Zurnazen Mustafa Paşa, IV. Mehmed saltanatında 5 Mart 1656 tarihinde dört saat boyunca sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı tarihinin en kısa süre sadrazamlık yapan devlet adamıdır. 1655-1656 döneminde kaptan-ı derya görevi de yapmıştır.

Hayatı

Arnavut kökenlidir.[1] Enderunlu değildir ancak Enderun'da yetiştiği söylenir. Devlet hizmetine "kapıcıbaşılık" görevi ile girmiştir. 1648 yılı sonlarında Rumeli Beylerbeyi olan Küçük Hüseyın Paşa Girit'te şehit olunca Rumeli Beylerbeyliği'ne atanmıştır. 1650'de İbrahim Paşa yerine başdeftedar olmuştur. Bu görevde iken padişaha bir tezkere sunarak Sadrazam Melek Ahmet Paşa yerine sadrazam olarak atanmasını istemiştir. Bu tezkere sadrazam eline geçtiğinde Zurnazen Mustafa Paşa başdefterdarlıktan atılmıştır.

Haziran 1652'de yöre ahalisi Karaman Valisi olan Katırcıoğlu Mehmet Paşa'nın zulümlerinden dolayı bir şikayetnameyi İstanbul'a göndermişler ve bunun üzerine Katırcıoğlu Silifke valiliğine tayin olmuştur. Onun yerine Karaman Valisi olarak Zurnazen Mustafa Paşa gönderilmiştir. 1652 yılı sonunda ise ikinci defa başdeftedarlığa getirilmiştir. Fakat Bıyıklı Koca Derviş Mehmed Paşa sadaretinde defterdarlıktan azil edilmiş yerine Moralı Mustafa Efendi başdefterdar atanmıştır.

Zurnazen ise Venediklilerin hücumu tehdidi altında bulunan Bozcaada muhafızlığına getirildi. 1655'te Kara Dev Murad Paşa sadrazam olunca Zurnazen Mustafa Paşa da Kaptan-ı Derya yapıldı (9 Mayıs 1655) Bu görevde iken Bozcaada'ya hücum eden Venedik donanmasına karşı adayı korudu ve Venedik eline geçmesini önlemiştir. Sonra Mora Yarımadası doğusunda bulunan Menekşe (Benefşe) kalesinin Venedikliler tarafından kuşatılmasını yenilgiye uğratarak kaleyi kurtardı.[1]

Sadrazam olan Ermeni Süleyman Paşa 28 Şubat 1656'da bu görevden azledilmişti. Yerine Girit'te Osmanlı orduları serdarı olarak bulunan Deli Hüseyin Paşa sadrazam olarak atanması kararı alınmıştı ve mühr-ü humayun gönderilmesi kabul edilmişti. İstanbul'da sadaret kaymakamı olarak Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa bulunmaktaydı. Zurnazen Mustafa Paşa büyük çabalar göstererek 6 gün sonra, daha Girit'e haber yarı yola bile varmadan bu kararı bozdurdu. 5 Mart 1656'da Zurnazen Mustafa Paşa sadrazam olarak tayin edildi. Fakat buna reaksiyon çok hızlı oldu. O zaman isyanda olan sipahi ocak ağaları padişahtan hemen bir Alay Köşkü önünde bir ayak divanı istediler ve Zurnazen Mustafa Paşa'yı sadrazam olarak kabul edemeyeceklerini açıkladılar. Bu ayak divanında verilen söze uyan Padişah tayininden 4 saat sonra Zurnazen Mustafa Paşa'yı sedaretteen azletti ve isyancılara daha uygun görülen eski sadrazam Siyavuş Paşa ikinci defa sadarete atandı.[1]

Zurnazen Mustafa Paşa Kaptan-ı Deryalık görevini muhafaza etti. Fakat 25 Nisan 1656'da bu görev de ondan alındı ve kendisine Erzurum valiliği verildi. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesine göre Erzurum'a görevi gereği gitti, Ocak veya Şubat 1666'da Erzurum'da hayatını kaybetti.

Tarihteki Önemi

Zurnazen Mustafa Paşa'nın tarihi açıdan önemi, Osmanlı Devleti'nde en kısa sadrazamlık yapan kişidir. Naima Tarihi'nde dört saat, Abdurrahman Abdi Paşa Vekayinamesi'nde üç saat, İsazade Abdullah Efendi'nin eserinde iki buçuk saat, Karaçelebizade Abdülaziz Efendi'nin Ravzatül Ebrar Zeyli adlı eserinde üç saat, İsmail Hakkı Uzunçarşılı'nın Osmanlı Tarihî eserinde dört saat, Yılmaz Öztuna'nın Büyük Türkiye Tarihî eserinde altı saat, Joseph von Hammer'in Büyük Osmanlı Tarihi'nde dört saat sadaret makamında kaldığı yazmaktadır.

Değerlendirme

Uzunçarşılı onu şöyle değerlendirmiştir:[1]

İşten anlar, hilekar, kurnaz, içten pazarlıklı tehlikeli bir şahıstı... Deli Hüseyin Paşa'nın sadaretine mani olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ a b c d Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu say.400-402

Dış kaynaklar

  • Uluçam, Müjdat, "Mustafa Paşa (Zurnazen)", (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi C.2 s.315-316, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-08-0072-9
  • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954, 6. Baskı:2011) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu ISBN 978-975-16-0010. say.400-402
  • Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN978-975-254-278-5, say.109.
  • Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681 Cilt:5 say.: 41; Cilt:24 say.:504
  • Yurdakök, Rabia (2018), ''Zurnazen Mustafa Paşa'' Genç Kalemler Dergisi, AÜ Genç Tarihçiler Topluluğu Yayınları, Aksaray, s.119-123.

Dış bağlantılar

Siyasi görevi
Önce gelen:
Deli Hüseyin Paşa
Osmanlı Sadrazamı
5 Mart 1656 (4 saat) 		Sonra gelen:
Siyavuş Paşa
Askerî görevi
Önce gelen:
Dellak Mustafa Paşa		Kaptan-ı Derya
9 Mayıs 1655 - 25 Nisan 1656 		Sonra gelen:
Firari Kara Mustafa Paşa

İlgili Araştırma Makaleleri

Hadim Mesih Mehmed Paşa III. Murad saltanatı döneminde 1 Kasım 1585-14 Nisan 1586 döneminde sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Siyavuş Paşa, IV. Mehmed saltanatında 21 Ağustos 1651 - 27 Eylül 1651 ve 5 Mart 1656 - 26 Nisan 1656 tarihleri arasında iki kez toplam iki ay yirmi dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1641 - 1642 döneminde Kaptan-ı Derya'lık da yapmıştır.

Malkoç Yavuz Ali Paşa, III. Mehmed ve I. Ahmed saltanatı döneminde 16 Ekim 1603 - 26 Temmuz 1604 tarihleri arasında dokuz ay on bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Gürcü Hadım Mehmed Paşa I. Mustafa'nın ikinci kez tahtan indirilmesinden hemen önce 21 Eylül 1622 - 5 Şubat 1623 tarihleri arasında dört ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Topal Recep Paşa IV. Murad saltanatında 10 Şubat 1632 - 18 Mayıs 1632 tarihleri arasında dört ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Nikris (gut) hastalığından muzdarip olan Topal Recep Paşa aksak yürüyüşü dolayısıyla Topal ismini almıştı.

Tabanıyassı Mehmed Paşa IV. Murad saltanatında 18 Mayıs 1632 - 2 Şubat 1637 tarihleri arasında dört yıl sekiz buçuk ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kemankeş Kara Mustafa Paşa IV. Murad saltanatının son yıllarında ve Osmanlı Padişahı İbrahim saltanatının ilk yıllarında, 23 Aralık 1638 - 31 Ocak 1644 tarihleri arasında beş yıl bir ay sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Sultanzade Civankapıcıbaşı Mehmed Paşa Osmanlı Padişahı Sultan İbrahim saltanatında 31 Ocak 1644 - 17 Aralık 1645 tarihleri arasında bir yıl on ay on yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Kara Dev Murad Paşa IV. Mehmed saltanatında 21 Mayıs 1649 - 5 Ağustos 1650 ve 11 Mayıs 1655 - 19 Ağustos 1655 tarihleri arasında iki kez, toplam bir yıl, beş ay, yirmi dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Ermeni Süleyman Paşa veya Damat Süleyman Paşa IV. Mehmed saltanatında 19 Ağustos 1655 - 28 Şubat 1656 tarihleri arasında altı ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Deli Hüseyin Paşa Osmanlı padişahları IV. Murad, Sultan İbrahim dönemlerinde Kaptan-ı Deryalık, IV. Mehmed döneminde de 28 Şubat 1656 - 5 Mart 1656 tarihleri arasında altı gün sadrazamlık yapmış; çeşitli eyalet valiliği, uzun yıllar Girit Serdarlığı ve üç kez Kaptan-ı deryalık dahil yüksek devlet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamı ve askeridir.

<span class="mw-page-title-main">Kara İbrahim Paşa</span> 92. Osmanlı sadrazamı

Kara İbrahim Paşa, IV. Mehmed saltanatında, 15 Aralık 1683 - 18 Aralık 1685 tarihleri arasında iki yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa, II. Ahmed saltanatında, 27 Mart 1693 - 14 Mart 1694 tarihleri arasında on bir ay on sekiz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Amcazade Hüseyin Paşa</span> 103. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Amcazade Hacı Hüseyin Paşa II. Mustafa saltanatında, 11 Eylül 1697 - 4 Eylül 1702 tarihleri arasında dört yıl on bir ay on altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Sührablı Kavanoz Nişancı Ahmed Paşa III. Ahmed saltanatında, 22 Ağustos 1703 - 17 Kasım 1703 tarihleri arasında iki ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Kabakulak İbrahim Paşa I. Mahmud saltanatında, 22 Ocak 1731 - 10 Eylül 1731 tarihleri arasında yedi ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı. Kabakulak İbrahim Paşa Patrona Halil ve ekibini tasfiye eden paşa olarak tarihinde yerini almıştır.

Tevkii Hamza Hâmid Paşa, III. Mustafa saltanatında 8 Nisan 1763 - 1 Kasım 1763 tarihleri arasında altı ay yirmi üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Koca Derviş Mehmet Paşa veya Bıyıklı Koca Derviş Mehmet Paşa,, IV. Mehmed saltanatı döneminde 21 Mart 1653 - 28 Kasım 1654 tarihleri arasında bir yıl yedi ay sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamıdır. Öncesinde iki kez, 1649-1650 ve 1652-1653 dönemlerinde, kaptan-ı deryalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Kuşatması (1657)</span>

Bozcaada Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Bozcaada'yı geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

Boynuyaralı Mehmed Paşa ya da diğer lakabıyla Boynueğri Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında Nisan 1656 - 14 Eylül 1656 tarihleri arasında kısa süre sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.