Zorba (bale)

Zorba, Yunan besteci Mikis Theodorakis'in, yine Yunan yazar Nikos Kazancakis'e ait aynı adlı romandan uyarlayarak, 2 perde olarak bestelediği, libretto ve koreografisi Lorca Massine tarafından hazırlanan içerisinde; aşk, hüzün, nefret ve büyük bir dans tutkusu barındıran, yer yer Yunan folklorik müziklerinin de kullanıldığı bir bale eseridir.

Nikos Kazancakis'in 1946 yılında basılan Zorba romanından uyarlanan eserde; taşkın karakterli ve esrarengiz John'un, Aleksi Zorba'nın yardımı ile eski hayatından kaçıp kurtulmaya çalışması sürecinde yaşadıkları konu edilmektedir. Mikis Theodorakis'in bale uyarlamasında da aynı konu büyük bir aşk ve dans tutkusu üzerine resmedilmiştir.

Hikâyenin aslında üzerine oturduğu temel yapı, iki dünya ve iki uygarlık arasında yaratılabilecek dostça bir buluşmadır. Bir tarafta toprağın ve dağın insanı olan Aleksis Zorba vardır, diğer tarafta ise onun küçük ama aslında kocaman olan dünyasına giren ' Amerikalı ' sayılabilecek bir genç vardır.

Eserin dünya prömiyeri 6 Ağustos 1988'de İtalya'da Arena di Verona'da gerçekleştirilmiştir.^[1] Türkiye'de ise ilk olarak 11 Aralık 2010 tarihinde Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından sahneye koyulmuş,^[2] daha sonra sırasıyla; 3 Mart 2012 prömiyeriyle Samsun,^[3] 3 Mayıs 2012 prömiyeriyle Mersin^[4] ve 17 Mayıs 2012 prömiyeriyle İzmir^[5] Devlet Opera ve Balesi Müdürlüklerince sahnelenmiştir.

Amerikalı bir genç olan John, Yunan geleneklerinin büyüsüne kapılarak küçük bir Yunan kasabasına yerleşmeye karar verir; kasabanın güzel, bir o kadar da şehvetli ve herkesin ilgi duyduğu genç dulu Marina'ya aşık olur. Köyün yakışıklı gençlerinden olan Monoliones'in aşkını reddederek, John'un aşkına, büyük bir aşkla karşılık veren Marina'nın bu hareketi kasabalılar tarafından kabul görmez. Bu aşkı tüm saflığına inanarak kabul edense; kimsesiz ancak güçlü ve özgür bir adam olan Zorba'dır... Zorba John'u kızgın köylülerin elinden kurtarmayı başarmıştır ancak, intikam almak isteyen kalabalığın kurbanı Marina olacaktır.. Her şeye rağmen, var olan gücün ve dayanağın dans etmekle mümkün olacağı inancı sonunda kabul görecektir...