İçeriğe atla

Ziyaur Rahman

Ziyaur Rahman
Bangladeş Cumhurbaşkanı
Görev süresi
21 Nisan 1977 - 30 Mayıs 1981
Yerine geldiğiEbu Sedat Muhammed Saim
Yerine gelenAbdüs Settar
Kişisel bilgiler
Doğum 19 Ocak 1936
Bogra, Bangladeş
Ölüm 30 Mayıs 1981 (45 yaşında)
Chittagong, Bangladeş
Partisi Bangladeş Milliyetçi Partisi
Evlilik(ler) Begüm Halide Ziya
Çocuk(lar) Tarık Rahman
Arafat Rahman
Bitirdiği okul Pakistan Harp Akademisi
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Pakistan(1971'den önce)
 Bangladeş
Branşı  Pakistan Kara Kuvvetleri (1955-1971)
Bangladesh Army seal Bangladeş Ordusu (1971-1978)
Hizmet yılları 1955–1971 (Pakistan)
1971–1978 (Bangladeş)

Ziyaur Rahman (Bengalce: জিয়াউর রহমান, Ji-yaur Rôhman; 19 Ocak 1936,[1] Bogra - 30 Mayıs 1981, Chittagong), Bangladeşli siyasetçi, asker. 1977-1981 yılları arasında Bangladeş devlet başkanlığı görevinde bulunmuştur.

Ordunun önemli bir üyesi olarak, 27 Mart 1971 tarihinde ulusun babası Şeyh Mucibur Rahman adına Bangladeş'in bağımsızlığını ilan eden generaldi.[2] 21 Nisan 1977'de Bangladeş devlet başkanı oldu. 30 Mayıs 1981'de Chittagong'da bazı Bangladeş ordusu personeli tarafından başarısız bir askerî darbe girişimi sırasında öldürüldü.[3]

Rahman, ülkesinin Pakistan’dan Kurtuluş Savaşı sırasında Bangladeş Kuvvetleri’nde görev aldı. Bangladeş'in bağımsızlık ilanını 26 ve 27 Mart tarihlerinde Chittagong'daki Kalurghat radyo istasyonundan yayınladı. Savaştan sonra Rahman, daha sonra Bangladeş Ordusu başkan yardımcısı olan tugay komutanı oldu. Ziyaur Rahman'ın Muştak hükûmetinin dayattığı sıkıyönetim kanunu altında, dış aktörler tarafından bir dizi komplodan sonra fiili olarak güç kazanarak iktidara geldi. 1977 yılında cumhurbaşkanlığını devraldı.

Başkan olduktan sonra Rahman Bangladeş Milliyetçi Partisi'ni kurdu. Çok partili siyaseti, basın özgürlüğünü, konuşma özgürlüğünü ve serbest piyasaları yeniden kurdu. Halkın hayatını canlandıracak sosyal programlar da dahil olmak üzere toplu sulama ve gıda üretimi programları başlattı. SAARC olarak bilinen ilk Asya bölgesel grubunu kurdu. Yoğun çalışması sayesinde mevcut parlamento binası ve Dakka'nın uluslararası havaalanı hayata geçirildi. Rahman, Bangladeş'i istikrara kavuşturma çabaları ve sömürgelikten çıkan milletleri etkileyen meseleleri savunmasıyla popüler bir dünya lideri oldu. Bangladeş'in Batı ve Çin ile ilişkilerini geliştirdi ve Şeyh Mucibur Rahman'ın Hindistan ve Sovyetler Birliği ile olan yakın ilişkini terk etti. Rahman, yirmi bir defa darbe girişimi ile karşı karşıya kaldı.

Tazminat Yasasını kabul ettiği ve dine dayalı siyasi partilerin kurulması yasağını kaldırdığı için eleştirildi. Partisi BMP, Bangladeş'in iki egemen siyasi partisinden biri oldu. Eski bir başbakan olan karısı Begüm Halide Ziya, BMP'nin şu anki başkanı.

Kaynakça

  1. ^ "Former Presidents, Lt. General Ziaur Rahman". Bangabhaban.gov.bd. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2013. 
  2. ^ "High Court rules on 'historical truth'". bdnews24.com. 21 Haziran 2009. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016. 
  3. ^ "Zia's death anniversary being observed". Prothom Alo (English Version). 30 Mayıs 2017. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bangladeş</span> Asyada bir ülke

Bangladeş, resmî olarak Bangladeş Halk Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. Myanmar ile Hindistan sınır komşusudur. Bangladeş'in anlamı "Bengal'in ülkesi" olup resmî dili Bengalcedir. Nüfusun %91'i Müslüman, resmî dini İslam'dır. Geri kalan kısmı çoğunlukla Hindu'dur. Budizm ve Hrıstiyanlık ülkedeki diğer yaygın dinlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Alparslan Türkeş</span> Türk asker ve siyasetçi (1917–1997)

Alparslan Türkeş, Türk asker ve siyasetçi. Muvazzaf askerken 27 Mayıs Darbesi'nde aktif rol alan Türkeş, askerlik görevi sonrası başbakan yardımcısı, Milliyetçi Hareket Partisinin kurucusu ve ilk genel başkanı olarak görev yapmıştır. MHP Genel Başkanlığı görevini 1969-1981/1993-1997 yılları arasında sürdürmüştür. Mart 1975-Haziran 1977 ve Temmuz 1977-Ocak 1978 tarihleri arasında Süleyman Demirel tarafından kurulan hükûmetlerde başbakan yardımcısı olarak yer almıştır. 1965, 1969, 1973, 1977 ve 1991 Türkiye genel seçimlerinde milletvekili olarak Meclise girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Selamet Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1972–1981)

Millî Selâmet Partisi, 1972 ile 1981 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş İslâmcı bir siyasî parti. Millî Görüş Hareketi'nin ikinci partisidir.

<span class="mw-page-title-main">Refah Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1998)

Refah Partisi, Millî Görüş hareketinin 12 Eylül Darbesi'nden sonra kurulan siyasi partisi. 1987'de genel başkanlığa Necmettin Erbakan getirildi. 1991 seçimlerinde meclise girdi. 1995 seçimlerinden birinci parti olarak çıktı. 1997'de Refahyol Hükûmetini kurdu. "Lâik Cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri" gerekçesiyle, 16 Ocak 1998'de Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Birlik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1966–1981)

Türkiye Birlik Partisi (TBP), 1966-1981 arasında etkinlikte bulunan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Zülfikar Ali Butto</span> 4. Pakistan cumhurbaşkanı

Zülfikar Ali Butto, 1973'ten 1977'ye kadar Pakistan'ın dokuzuncu Başbakanı, 1971'den 1973'e kadar Pakistan'ın dördüncü Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Pakistanlı bir avukat ve politikacı. Aynı zamanda Pakistan Halk Partisi'nin (PPP) kurucusudur. 1979'da idam edilinceye kadar partinin başkanlığını üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vatan Partisi (1954)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1954–1975, 1957–1981)

Vatan Partisi, 1920 yılında kurulup 1952 yılında dağılışa uğrayan Türkiye Komünist Partisi'nin üyeleri tarafından Hikmet Kıvılcımlı önderliğinde 22 Ekim 1954 tarihinde kurulmuş, Türkiye Komünist Partisi'nin teorik misyonunu sahiplenmiş komünist parti.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Muciburrahman</span> Bangladeşin ilk cumhurbaşkanı

Bangabandhu Şeyh Muciburrahman, Bangladeş'in ilk cumhurbaşkanı ve 2. başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Han</span> 3. Pakistan cumhurbaşkanı

Ağa Muhammed Yahya Han, Pakistanlı asker ve siyasetçi. 1969-1971 yılları arasında Pakistan Cumhurbaşkanı.

20 Mayıs 1969 askerî müdahalesi, Türkiye tarihinde 27 Mayıs Darbesi sonrası siyasi yasaklı olan eski Demokrat Partili Celal Bayar ve arkadaşlarının siyasi haklarının iadesi sürecinde ordu üst kademesi ve siyasiler arasında yaşanan kriz sonucu meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Muhtâr Veled Dâde</span>

Muhtâr Veled Dâde, ülkesinin Fransa'dan bağımsızlık kazandığı 1960'tan, bir askerî darbeyle devrildiği 1978'e kadar Moritanya devlet başkanı olarak görev yapmış olan siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</span> İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişi

İspanya’da demokrasiye geçiş süreci, İspanya’nın Francisco Franco diktatörlüğünden liberal demokratik yönetime geçişini kapsar. Geçiş süreci Franco’nun 20 Kasım 1975 günü ölmesiyle başlar, sürecin tamamlanması ise 1978 yılında kabul edilen Anayasa ile tamamlayan tarihçiler olmakla beraber, 23 Şubat 1981 günü Antonio Tejero’nun başarısız darbe girişimini veya 28 Ekim 1982 günü İspanyol Sosyalist İşçi Partisi PSOE’nin seçim zaferini sürecin tamamlandığı olay olarak kabul eden tarihçiler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Hasina Vecid</span> 10. Bangladeş başbakanı

Şeyh Hasina Vecid, Bangladeşli siyasetçi. Vecid, Asya ülkesi Bangladeş'in kurucu cumhurbaşkanı olan Mucibur Rahman'ın kızı olarak iki farklı dönemde başbakanlık makamında bulunmuştur. 2006-2008 siyasi krizi sırasında Hasina gasp suçlamasıyla gözaltına alındı. Hapisten çıktıktan sonra 2008 seçimlerini kazanarak 6 Ocak 2009'da Bangladeş Başbakanı oldu. 2014'te Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) tarafından boykot edilen ve uluslararası gözlemciler tarafından eleştirilen bir seçimde üçüncü dönem için yeniden seçildi. 2017'de Myanmar'daki soykırımdan kaçarak ülkeye giren yaklaşık bir milyon Rohingyalı'nın ardından Hasina onlara sığınma ve yardım sağladığı için takdir ve övgü aldı. 2018 ve 2024 seçimlerinin ardından dördüncü ve beşinci dönemlerini kazandı; bu seçimler şiddete bulandı ve hileli olduğu yönünde yaygın bir şekilde eleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Begüm Halide Ziya</span> 9. Bangladeş başbakanı

Begüm Halide Ziya Bangladeş'in Mart 1991-Mart 1996 ve Haziran 2001-Ekim 2006 tarihleri arasında görev yapan ilk kadın başbakanıdır. Ayrıca Benazir Butto'dan sonra islam dünyasındaki ikinci kadın başbakandı. Bangladeş'in eski cumhurbaşkanı Ziaur Rahman'ın dul eşidir. 1978'de merhum kocası tarafından kurulan Bangladeş Milliyetçi Partisi'nin (BNP) 1984'ten beri başkanı ve lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Zillurrahman</span> 14. Bangladeş cumhurbaşkanı

Muhammed Zillurrahman, eski Bangladeş devlet başkanı ve Avami üst düzey Başkanlık heyeti üyesi. Bangladeş Seçim Komisyonu tarafından 11 Şubat 2009'da Avami parlamento seçimlerinde sandalyelerin büyük çoğunluğu kazanmasından bu yana cumhurbaşkanlığı seçimlerinde on dokuzuncu devlet başkanı ilan edildi ve 12 Şubat 2009 tarihinde göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Bangladeş-Türkiye ilişkileri</span>

Bangladeş-Türkiye ilişkileri, Bangladeş ve Türkiye arasındaki ikili ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de Bağlantısızlar Hareketi ve İslam İşbirliği Teşkilatı üyesidir. Türkiye'nin Dakka'da bir elçiliği var ve Bangladeş'in Ankara'da elçiliği ve İstanbul'da bir konsolosluğu var.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Birlik Partisi (Sudan)</span> Sudanda bir siyasi parti

Demokratik Birlik Partisi, aynı zamanda Orijinal Demokratik Birlik Partisi olarak da bilinir. Sudan'da Hatmiyye sufi tarikatı ile yakından bağlantılı bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Nazım el-Kudsi</span> Suriyenin ilk devlet başkanı

Nazım el-Kudsi, 14 Aralık 1961'den 8 Mart 1963'e kadar Suriye Devlet Başkanı olarak görev yapan Suriyeli bir politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Emek ve Özgürlük İttifakı</span> Türkiyede bir seçim ittifakı

Emek ve Özgürlük İttifakı, Türkiye'de 2023 genel seçimleri için 25 Ağustos 2022 tarihinde kurulmuş bir siyasi ittifaktır. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi, Türkiye İşçi Partisi (TİP), Emek Partisi (EMEP), Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Emekçi Hareket Partisi (EHP), Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) ittifakta yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.