Ziyaret, Şavşat
| Ziyaret | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Ziyaret Ziyaret'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Şavşat |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1532 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 108 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08700 |
Ziyaret, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
Ziyaret köyünün eski adı Tsetshlauri'dir. Bu yer adı ateş anlamındaki Gürcüce "tsetshli" (ცეცხლი) kelimesinden türemiş olup Gürcü sülale adı olan Tsetshlauri/Tsetsladze'yi (ცეცხლაური/ცეცხლაძე) ifade eder.[3][4] Tsetshlauri Türkçeye Seshlavur, Sislavur, Seslavur gibi farklı yazılışlarla girmiştir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde Seshlavur / Seshılavur (سەسخلاور), Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli Osmanlıca kaynakta Sislavur (سیسلاوور) olarak geçer.[5][6]
Tsetshlauri, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi, 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir.Daha sonra Şavşeti bölgesi Çıldır Eyaleti'ne bağlanmıştır. Köyde bugün ulaşmış olan Tetrieti (თეთრიეთი), Nakorangeli (ნაყორანგელი), Naleki (ნალექი), Satibi (სათიბი) ve Cvari (ჯვარი) gibi yer adları da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[7]
Tsetshlauri, Osmanlı idaresinin vergi tahsil etme ve askere alma amacıyla 1835 yılında sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırasında Şavşat (Satlel) sancağının köylerinden biriydi. Söz konusu nüfus defterine göre köyde 26 hanede 78 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 156 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]
Tsetshlauri köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Tsetshlaur (Цецхлауръ) adıyla kaydettiği köy, Artvin Okrugu'nun Şavşet-İmerhevi kazası içinde yer alıyordu. Bu kazaya bağlı Anklia nahiyesinin 11 köyünden biriydi. 1886 yılındaki nüfus tespitine göre Tsetshlaur köyünde, 66'sı erkek ve 61'i kadın olmak üzere 28 hanede 127 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Köye bağlı "Can-ogulari" mahallesi 3 haneden, "Kişiş-ogulari" mahallesi 11 haneden ve Tokadze mahallesi 3 haneden oluşuyordu.[9]
Tsetshlauri, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından Tsetshlauri köyü fiilen Türkiye'ye katıldı. Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla bu köyü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[10]
Tsetshlauri, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında, "Seslavur" adıyla Artvin livasının Şavşat kazasının merkez nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 42 hanede yaşayan 242 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte de köyün nüfusunun tamamı "Türk" olarak yazılmıştır.[11] Tsetshlauri veya Seslavur Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Ziyaret olarak değiştirildi.[12] Ziyaret köyü 1935 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 316 kişiden oluşuyordu.[13] 1965 genel nüfus sayımında Ziyaret köyünde 539 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 255 kişi okuma yazma biliyordu.[14]
Coğrafya
Ziyaret köyü, Artvin il merkezine 79 km, Şavşat ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 100[2] |
| 2020 | 108[2] |
| 2019 | 102[2] |
| 2018 | 110[2] |
| 2017 | 99[2] |
| 2016 | 102[2] |
| 2015 | 115[2] |
| 2014 | 109[2] |
| 2013 | 125[2] |
| 2012 | 125[2] |
| 2011 | 120[2] |
| 2010 | 124[2] |
| 2009 | 136[2] |
| 2008 | 132[2] |
| 2007 | 137[2] |
| 1997 | 190[15] |
| 1990 | 300[15] |
| 1985 | 391[15] |
| 1922 | 242 |
Kaynakça
- ^ "Ziyaret, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Şavşat Ziyaret Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Roland Topçişvili- İnga Ğutidze, XIX. Yüzyıl ve XX. Yüzyıl Başlarındaki Rus Belgelerinde Şavşeti ve Klarceti Yer Adları (Gürcüce), 2019, Tiflis, s. 9 7 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941- 485-24-4
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 235, ISBN 978-605-5708-85-6.
- ^ "Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 45". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 160". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 192 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Ecem Kutlu, Şavşat Nüfus Defteri (1835) - Transkripsiyon ve Değerlendirme, Artvin, 2020, s. 18, 45-48". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 1430". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2021.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 188, ISBN 978-9944-197-52-6.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 405" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 89.
- ^ a b c d "Ziyaret Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
