İçeriğe atla

Zion Ulusal Parkı

Zion Ulusal Parkı
Zion National Park
Zion Kanyonu, "Angels Landing" kayası tepesinden
Alan türü Ulusal Park
SınıflandırmaIUCN II
Devlet ABD
DevletABD
Federasyon Utah
İlGüney:Springdale, Utah.
Doğu: Orderville, Utah ve
"Kolob Canyons" girişi yakinda Cedar City, Utah
İlçeWashington, Iron, Kane
Koordinatları K 37° 12' 09 B 112° 59' 16
Karasal alanı 593,26 km2
59 326
Kuruluş tarihi 19 Kasım 1919[1]
Ziyaretçi sayısı 2,825,505 (2011)
Kontrol kuruluşu Ulusal Park Hizmeti
İnternet sitesi http://www.nps.gov/zion/

Zion Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri güneybatısında bulunan Utah eyaletinde, Springfield, Utah şehri yakınlarında bulunan, 593,26 km2 yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

Coğrafya

Konum

Zion Ulusal Parkı haritası

Zion Ulusal Parkı güney-doğu ABD'de Utah eyaletinin Washington, İron ve Kane ilçelerinde (county) konumlu arazilerden oluşmaktadır. En yakın yerleşkeler güneyde Springdale, Utah, doğuds Orderville, Utah ve "Kolob Canyons" girişi yakında Cedar City, Utah'dır. En yakın metropoliten şehirler 250 güneybatıda Las Vegas; 500 km kuzeydoğuda Salt Lake City ve 800 km doğuda Denver'dir. Parkın arazisi kuzey-güney yönünde yaklaşık 40 km ve doğu-batı yönünde 2–23 km arasındadır. Bu ulusal park için en uygun ulaşım karayollarıdır ve Utah Eyalet karayolu "Route 9" ve eyaletler arası fedaral "Interstate 15" yollarıdır.

Zion Ulusal Parkı üç önemli coğrafi alanın birleştiği noktada bulunmaktadır. Bunlar kuzeybatıda "Grand Basın (Büyük Havza)"; güneybatıda "Mojave Çölü" ve doğuda "Kolorado Platosu"dur.

Zion Ulusal Parkı'nda en yüksek nokta rakımı 2.659 m'ye varan "Horse Ranch Dağı"'ndadır. Bu dağ zirveleri ulusal parkın güneydoğusunda Kolob Kanyonları ile aynı seviyede bulunmaktadır ve Kolorado Platosu'nun bir kısmıdır. Parkın güneydoğusundan bulunan "Zion Kanyonu" ise "Kolorado Platosu"'nun bir parçası olan "Markagünt Platosu"'nün içinde derince kazılmış gibi konumludur.

Îklim

Bu ulusal park arazisinde kıtasal karasal iklimi; dağlar iklimi ve çöl iklimi karışık olarak bulunmaktadır. Bu arazide ısılar değişik bölgelerde daha çok rakım şartlarına bağlı olarak çok değişiktir. Ulusal parta yapılan gözlemlere göre aylık ortalama ısı en aşağı -18,8 °C ve en yüksek ise 46,1 °C olmuştur. Ekim ve Mayıs ayları arasından don yapma görülebilmekte ve ama genellikle Mart'tan Aralık'a kadar don gayet nadir olmaktadır.

Yağışlar yıl boyunca düzenlidir. Fakat parkın doğusundan bulunan kurak hatta çöl arazilerine pek az yağış düşmektedir. Buna başlıca neden Büyük Okyanus'ta ortaya çıkan ve batıya yönelen bulut sisteminin hemen kıyya yakın bulunan yüksek Sierra Nevada Sıradağları üzerinde geçerlerken nemlerini yağış halinde dağlık arazide boşaltmaları ve bu sıradağların hemen doğusuna yağmur için bulutlarda nem kalmamasıdır. Bu nedenle Sierra Nevada'ların hemen doğusundaki park arazileri içinde bulunan coğrafi "Grand Basin (Büyük Havza)" bölgesine ait olan alçak rakımlı araziler çöl iklimi göstermektedirler. Daha doğuda yüksek rakımlı plato arazilerinde ise yağış alçak rakımlı çöl arazilerine nazaran gayet çoktur. Mayıs ile Haziran dönemi en az yağışlı dönem ve Ocak ile Nisan arası en çok yağış görülen dönem olmaktadır. Yaz ayları "Kuzey Amerika Kıtası mansun" yağmurları ile karaterize edilmektedir. Bu tip mansun yağmurları Asya'da görülen ve aynı adı taşıyan tipten değişiktir. Kuzey Amerika kıtası mansun yağmurlarında yağış çok daha azdır ama Ağustos ayında her öğleden sonra sık sık çok şiddetli yağmur yağmaktadır. Bu mansun yağmurları kisa zamanda (öğledensonra) gayet şiddetli yağış halinde olduğu için kanyonlardaki dere ve çayları birden doldurmakta ve çok kere susuz olan dere vadilerinde büyük "Flash flood" adı verilen seller getirmektedir. Kış mevsiminde ise ısının düşük olması nedeni ile yağışlar kar halinde düşmesi olasıdır ve rakım arttıkça düşen karın boyu gittikçe artış göstermektedir.

Şu tablolar Zion Ulusal Parkı için ısı ve yağış gözlemlerinin aylık özetlerini vermektedirler:

Zion Ulusal Parkı gözlemleri
AyOcakŞubatMartNisanMayısHaz.Tem.Ağus.EylülEkimKasımAra.Yıl
En yüksek ısı derecesi gözlemleri (°C) 21,6 25,5 30,0 34,4 38,8 45,5 46,1 43,8 43,3 36,1 28,3 21,6 46,1
En yüksek ısı dereceleri ortalamaları (°C) 11,0 14,0 17,0 23,0 28,0 34,0 38,0 36,0 33,0 26,0 17,0 12,0 24,1
En düşük ısı dereceleri ortalamaları (°C) -1,6 -0,5 2,2 6,1 11,1 15,5 20,0 18,8 15,5 9,4 2,7 -1,1 8,2
En düşük ısı derecesi gözlemleri (°C) -18,8 -15,5 -11,1 -5,0 -5,5 4,4 10,5 10,0 0,5 -5,0 -10,5 -14,0 -18,8
Aylık yağış ortalamaları (mm) 41 41 43 43 17 15 20 41 20 25 30 38 374

Hidrografi

Bu ulusal parktaki su havzası Virgin Çayı ve kollarını ihtiva etmektedir. Virgin Irmağı da Kolorado Nehri'ne batıda ve güney-batı'da ulusal park arazisinden çıktıktan sonra katılmaktadır. 2.250 km uzunluğunda olan Kolorado Nehri Kayalık Dağlar'dan kaynaklanmakta; güney-doğu yönünde akıp Meksika'da Büyük Okyanus'a bağlı olan Kaliforniya Körfezi'ne katılmaktadır. Zion Parkı'nda Virgin Çayı ve onun kuzeydeki kolu olan "North Fork Virgin Çayı" parkın kuzeydoğusunda kaynaklanmaktdır. Bu çay Zion Kanyonu içinden güney/güneydoğu yönünde geçmektedir ve bu geçiş sırasında çeşitli dereler bağlanmaktadır. Bu çayın en önemli kolu olan "East Fork Virgin Çayı" ise Virgin Çayına park arazisinden çıktıktan sonra katılmaktadır. Kolob Kanyon'larından akan çeşitli dereler de Virgin Çayı'a park sınırlarının hemen dışında batıda katılmaktadırlar. Virgin Çayı'nın akış meyli bu park arazisi içinde %0,9 ve %1,5 olarak değişmektedir. Bu meyil değişikliği, rakım farklığı ve kanyonlarda suların genişliğin sınırlı olması bu çayın akımının hızlı olmasına başlıca amillerdir.

Resimler

Kolob kanyonları
  • Parkın Doğu giriş kapısı tabelası
    Parkın Doğu giriş kapısı tabelası
  • "Zion Narrows" Yürüyüş Patikası başlangıcı
    "Zion Narrows" Yürüyüş Patikası başlangıcı
  • "Subway Vadisi"'girişi
    "Subway Vadisi"'girişi
  • Üç Yaşlı Saygıdeğer Adam" Kayalığı
    Üç Yaşlı Saygıdeğer Adam" Kayalığı
  • "Checkerboard Mesa (Dama tahtası Masa Dağı)"
    "Checkerboard Mesa (Dama tahtası Masa Dağı)"
  • "Hidden Canyon (Saklı Kanyon)" Yürüytus Patikası
    "Hidden Canyon (Saklı Kanyon)" Yürüytus Patikası
  • Zion Kanyonu "Observation Point (Gözlem Noktası" Yürüyüş Patikası sonundan
    Zion Kanyonu "Observation Point (Gözlem Noktası" Yürüyüş Patikası sonundan
  • "Tyal;o Creek Deresi" ve arkada "Horse Ranch Dağı"
    "Tyal;o Creek Deresi" ve arkada "Horse Ranch Dağı"

Ayrıca bakınız

  • ABD'deki ulusal parklar listesi

Kaynakça

  1. ^ "Zion-Mt. Carmel Highway and Tunnel". National Park Service. 2012. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Zion Ulusal Parkı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikigezgin'de Zion National Park ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

(İngilizce)


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanyon</span> coğrafi terim, uçurumların arasındaki aralık

Kanyon, Dünya yüzeyinde nehirlerce oluşturulmuş derin vadilere denir. Türkçeye Frenk dillerden gelen Kanyon adı, kaynağı İspanyolca asıllı olan cañón sözüdür.

<span class="mw-page-title-main">Bryce Kanyonu Ulusal Parkı</span> Ulusal park

Bryce Kanyonu Ulusal Parkı ABD'nin Utah eyaletindeki ulusal park.

<span class="mw-page-title-main">Arches Ulusal Parkı</span>

Arches Ulusal Parkı ABD'nin Utah Eyaleti'nde bulunan ulusal park.

<span class="mw-page-title-main">Olympic Ulusal Parkı</span> ABD de bir milli park

Olympic Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Washington eyaletinde, Seattle şehri yakınlarında bulunan, Olympic Yarımadası'nın 3.734 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Big Bend Ulusal Parkı</span>

Big Bend Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Teksas eyaletininn güneyinde ABD-Meksika uluslararası sınırı olan Rio Grande Nehri'nin ABD kısmı ile Chihuahuan Çölü'ne bulunan ve El Paso şehri yakınlarında olan 3.242 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Mount Rainier Ulusal Parkı</span>

Mount Rainier Ulusal Parkı kuzey-batı Amerika Birleşik Devletleri'nde, Washington eyaletinde, Tacoma şehri yakınlarında bulunan, Mount Rainer Dağı ve etrafında 956,6 km² yüzölçümü kaplayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Havza Millî Parkı</span>

Great Basin Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Nevada eyaletin merkezî-doğusunda Utah eyaleti sınırında olan "Ely", "Baker" ve "Border" gibi küçük kentlerin yakınlarında, 312,3 km² yüzölçümünü kapsayan, 27 Ekim 1986'da kurulmuş olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır.

<span class="mw-page-title-main">Kings Canyon Ulusal Parkı</span>

Kings Canyon Ulusal Parkı Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya eyaletinde Fresno şehrinin doğusundaki güney Sierra Nevada dağlarında bulunan, 1869,25 km² yüzölçümünü kapsayan, 4 Mart 1940'ta kurulmuş olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır. Bu ulusal park Sekoya Ulusal Parkı'nın kuzeyinde olup iki ulusal park birbiriyle ortak sınırları vardır. Bu nedenle ABD Ulusal Park Hizmeti bu iki ulusal park için tek birleşik idare uygulamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gunnison'un Black Kanyonu Ulusal Parkı</span>

Gunnison'un Black Kanyonu Ulusal Parkı Birleşik Devletler'in Colorado eyaletinin batısında bulunan Montrose şehri yakıninda 122 km² yüzölçümünü kapsayan, 21 Ekim 1999'da kurulmuş olan ve ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî park'tır.

<span class="mw-page-title-main">Saguaro Millî Parkı</span>

Saguaro Ulusal Parkı, Amerika Birleşik Devletleri Arizona eyaletinin güneyinde olup, Tucson şehri yakınlarında bulunan Sonora Çölü arazilerini içine alan ve "Tucson Dağları" adı verilen tepeleri ile "Rincon Dağları" arazilerini içine alan iki bölgeden oluşan, 370,04 km² yüzölçümünü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır. Bu ulusal park 14 Ekim 1994'te kurulmuş ve ismini kapsadığı çölün tipik bitkisi olan büyük "saguaro" türü kaktüsten almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Virjin Adaları Ulusal Parkı</span>

Virjin Adaları Ulusal Parkı, Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımlı topraklarından Amerika Birleşik Devletleri Virjin Adaları'nın Saint Thomas adasındaki Charlotte Amalie liman kentinin açığından bulunan Saint John adasının %60 arazisini ve "Hassel Adası"'nın yakalaşık tümünü kapsayan ve 52 km2 yüzölçümü olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır.

<span class="mw-page-title-main">Lassen Volkanik Ulusal Parkı</span>

Lessen Volkanik Ulusal Parkı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinin kuzey-doğusunda, Redding ile Susanville küçük şehirleri yakınlarında bulunan ve 429 km² yüzölçümü kapsayan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır.

<span class="mw-page-title-main">Paunsaugunt Platosu</span>

Paunsaugunt Platosu, ABD'nin Utah Eyaleti'nin güneybatısında yer alan, 2.100 metreden 2.800 metreye kadar değişen yüksekliklere sahip bir parçalanmış platodur. Kane County'nin kuzeyinde, Garfield County'nin güneybatısında yer alan plato; yaklaşık 16 km genişliğindedir. Platonun güney ucu Sevier Platosu'ndan yaklaşık 40 km kadar devam ederek güneydeki Pink Cliffs'de sona bulur.

<span class="mw-page-title-main">Wheeler Zirvesi</span>

Wheeler Zirvesi ABD'nin batısında Nevada eyaletinde Büyük Havza'da Snake Sıradağları'nın bir kısmı olarak bulunan ve tümüyle Great Basin Ulusal Parkı içindeki en yüksek ve en fazla göze çarpan bir dağ.

<span class="mw-page-title-main">Colorado Platosu</span>

Kolorado Platosu, ABD'nin güney-doğusunda coğrafik ve jeolojik niteliklere göre belirlenmiş çok büyük bir bölgedir. Tüm yüzölçümü 337.000 km² olup Utah, Arizona, New Mexico ve Kolorado eyaletlerine yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Colorado Çölü</span> önemli bir kısmı güneybatı ABDde, bir kısmı da Meksikada olan çöl

Colorado Çölü, önemli bir kısmı güneybatı ABD'de Kaliforniya ve Arizona eyaletlerinde ve bir kısmı da kuzeybatı Meksika'da Sonora, Baja California ve Baja California Sur eyaletlerinde bulunan ve Sonora Çölü'nün kuzeybatıya doğru bir uzantısı olan bir çöldür.

<span class="mw-page-title-main">Blue Ridge Dağları</span>

Blue Ridge Dağları, ABD'nin doğusunda bulunan bir sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Boyalı Çöl</span> Arizona da bir çöl

Boyalı Çöl, Kuzey Amerika kıtasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona eyaletinde bulunan çöl arazisi.

<span class="mw-page-title-main">Flagstaff, Arizona</span>

Flagstaff; ABD'nin güneybatısındaki Arizona eyaletinin kuzeyinde Coconino İlçesinde bulunan ve bu ilçenin merkezi olan bir şehir.

Zion Kanyonu güneybatı Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan derin ve dar geçitlerden oluşun kanyondur. Kuzey Forkun Virgin Nehri kolunun oymasıyla oluşmuştur. Giriş kısmı Zion Ulusal Parkı'nın batı yarısında konumlanmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.