İçeriğe atla

Zimoloji

Bir birahanedebira fermantasyonu.

Zimoloji veya zimürji, fermantasyon fermantasyon ile ilgili uygulamalı bilim alanı. Maya ve bakterilerin seçimi ve fizyolojisi ile, fermantasyona ilişkin biyokimyasal süreçlerle ilgilidir. Bira, şarap yapımı, süt fermantasyonu ve diğer mayalı gıdalar dahil olmak üzere fermantasyon içeren alanlarda geçerlidir. Bu sahanın uzmanına zimürjist veya zimolog denir.[1][2]

Tarihçe

Louis Pasteur 1857'de mayanin fermantasyon yaptığını keşfederek ilk zimolog olmuştur. Pasteur fermantasyonu "havasız solunum" olarak tanımlamıştır. 1907 Kimya dalında Nobel Ödülünü kazanan Eduard Buchner, zimaz diye adlandırdığı maya eldesinin (ekstresinin) fermantasyona neden olduğunu göstermiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Zymurgist." Webster's New Millennium Dictionary of English. Lexico Publishing Group, LLC. Dictionary.com 7 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; erişim tarihi: 13-05-2007.
  2. ^ American Heritage® "zymurgy'nin İngilizce tanımı 8 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. erişim tarihi: 18-05-2007
  3. ^ The Nobel Prize in Chemistry 1929 27 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; erişim tarihi:28-01-2007

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fermantasyon</span> kimyasal çürüme

Fermantasyon, hücre içinde oksijen yokluğunda meydana gelen metabolik bir faaliyet olarak ‘NAD+'yi yeniden oluşturmak için glikozun glikoliz yoluyla kısmi oksidasyonunu takip eden metabolik adımlar’ şeklinde tanımlanmaktadır. Fermantasyon anaerobik şartlarda, yani oksidatif fosforilasyon olamadığı durumlarda, glikoliz yoluyla ATP üretimini sağlayan önemli bir biyokimyasal süreçtir. Biyokimyanın fermantasyonla ilgilenen dalı zimolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Louis Pasteur</span> Fransız mikrobiyolog ve kimyager (1822–1895)

Louis Pasteur, kuduz aşısını bulan Fransız mikrobiyolog ve kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Kimya Ödülü</span>

Nobel Kimya Ödülü, Nobel Ödülleri'nin bir parçası olarak, her yıl Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta ve İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilir.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Pamuk</span> Nobel ödüllü Türk roman yazarı

Orhan Ferit Pamuk, Türk romancı. Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü ve 54 yaşında, bu ödülü kazanan en genç edebiyatçılardan biri oldu. Kitapları altmış üç dile tercüme edildi, yüzden fazla ülkede yayımlandı ve 13 milyon baskı yaptı. 2006 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasına seçilen Pamuk, Nobel ödülüne lâyık görülen ilk Türk'tür.

<i>Saccharomyces</i>

Saccharomyces, fungus (mantar) alemine ait bir cinstir, pek çok maya türü içerir; Saccharomyces ismi Latince saccharo- (şeker) ve Yunanca -mikes (mantar) sözcüklerinden türetilmiştir. Saccharomyces'lerin tipik özellikleri arasında nitrat kullanamamaları ve karbohidratları fermante edebilmeleridir. Bu cinsin üyeleri gıda sanayisinde çok önemlidirler. Bir örnek, ekmek, bira ve şarap yapımında kullanılan Saccharomyces cerevisiae'dır. Grubun diğer üyeler arasında şarapçılıkta kullanılan Saccharomyces bayanus ve ilaç yapımında kullanılan Saccharomyces boulardii sayılabilir. Yakın zamanda Saccharomyces boulardiinin Saccharomyces cerevisiaenın bir alt türü olduğu gösterilmiştir.

<i>Saccharomyces cerevisiae</i> bira, şarap ve ekmek yapımında kullanılan; tomurcuklanan bir maya türü

Saccharomyces cerevisiae, tomurcuklanan bir maya türüdür. Eski çağlardan beri bira, şarap ve ekmek yapımında kullanılmasından dolayı en önemli maya türü olduğu söylenebilir. Üzümün kabuğundan izole edildiği tahmin edilmektedir. Koyu kabuklu meyvelerin kabuklarındaki beyaz tabakanın bir bileşeni mayadır. Kabuktaki mumun içinde yer alır. Moleküler biyoloji ve hücre biyolojisi alanlarında prokaryotlar arasında model organizma olarak ele alınan Escherichia coliye benzer şekilde, üzerinde en çok çalışılmış model ökaryotik organizmalar arasında da bu maya türü yer alır. Saccharomyces cerevisiae hücreleri yuvarlak veya yumurta biçimlidir. Çapları 5-10 mikrometredir. Tomurcuklanma olarak bilinen bir bölünme yoluyla ürer.

Saccharomyces uvarum, kromozom sayılarının karışık olmasından dolayı S. cerevisiae ve S. monacensis mayalarının bir melezi olduğu düşünülen bir maya türüdür. Biracılıkta alt fermantasyon mayası olarak tanımlanır.

Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü veya sıklıkla söylendiği şekilde Nobel Ekonomi Ödülü, ekonomi alanında yapılan önemli katkılara verilen bir ödül. Genel olarak, dünyanın en prestijli bilim ödüllerinden biri olarak kabul edilir. 1895'te Alfred Nobel'in vasiyetiyle kurulan Nobel Ödülleri'nden biri değildir ama sıklıkla onlarla özdeşleşmiştir. Ekonomi Ödülü, Nobel Vakfı'nca refere edilip İsveç'in merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıl dönümü olan 1968 yılında, Alfred Nobel'in 1895'teki vasiyetinin anısına, kurulmuş ve finanse edilmiştir. Nobel Kimya ve Fizik Ödülü sahipleri gibi, Ekonomi Ödülü sahipleri de İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından seçilir ve Nobel Komitelerine benzer olarak bir Ödül Komitesi vardır. Ödül ilk kez, 1969'da Hollandalı ve Norveçli ekonomistler Jan Tinbergen ve Ragnar Frisch'e "ekonomik süreçlerin analizi için, dinamik modeller geliştirip uyguladıkları" gerekçesiyle verildi.

<span class="mw-page-title-main">Wangari Maathai</span>

Wangari Muta Maathai, Kenyalı çevreci ve siyasi eylemcidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Richardson (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi (1937 – 2013)

Robert Coleman Richardson "helyum-3'ün üstünakışkanlığını keşfettikleri için" David M. Lee ve Douglas D. Osheroff ile birlikte 1996 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikan fizikçidir.

Seçmeli anaerobik canlı veya fakültatif anaerobik canlı, eğer oksijen varsa aerobik solunum ile ATP yapan, yoksa fermantasyon yoluna geçebilen bir canlı. Buna karşın zorunlu anaeroblar oksijen varlığında ölürler.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri, edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır. Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır. Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir. Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Theorell</span>

Hugo Theorell tam adı ile Axel Hugo Theodor Theorell, İsveçli biyokimyacı. Thoerell 1924 yılında Karolinska Enstitüsünde tıp eğitimini bitirdi. Sonraki üç ayda Paris'te Pasteur Enstitüsü nde bakteriyoloji okudu. 1930 yılında doktorasını yaptı ve Karolinska Enstitüsünde fizyolojik kimya profesörü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Alan Heeger</span>

Alan Jay Heeger Amerikalı fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Hans von Euler-Chelpin</span>

Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin Alman asıllı İsveçli biyokimyacı. 1929 yılında, Arthur Harden ile birlikte, "şekerin fermantasyonu ve fermantatif enzimler üzerine araştırmaları için" Nobel Kimya Ödülü'ne nail olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Kornberg</span> Amerikalı biyokimyager (1918 – 2007)

Arthur Kornberg, Yahudi kökenli Amerikalı biyokimyager. 1959 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü deoksiribonükleik asit'in (DNA) biyolojik sentez mekanizmalarını keşfi nedeniyle New York Üniversitesi'nden Dr. Severo Ochoa ile birlikte kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Werner Arber</span>

Werner Arber İsviçreli mikrobiyolog ve genetikçi. Amerikalı araştırmacılar Hamilton Smith ve Daniel Nathans ile birlikte, Werner Arber 1978 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü restriksiyon endonükleaz enzimlerini keşfi nedeniyle kazanmıştır. Bu araştırmacıların çalışmaları rekombinant DNA teknolojisinin gelişimine öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Novoselov</span>

Konstantin Sergeevich "Kostya" Novoselov, daha çok grafenler üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Rus-İngiliz fizikçi. Andre Geim ile birlikte 2010 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü aldı. Novoselov şu anda Royal Society üyesi olarak Manchester Üniversitesi'nde mezoskopik fizik alanındaki araştırma grubunun bir üyesidir. Aynı zamanda European Research Council ERC Starting Grant 'ın da katılımcılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Pasteur Enstitüsü</span> sağlık organizasyonu

Pasteur Enstitüsü, Fransa merkezli bir kâr amacı gütmeyen kuruluştur. Vakfın kuruluş amacı özellikle biyoloji, mikroorganizmalar, hastalıklar ve aşılar hakkında araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmektir. Kurum ismini kendi zamanında modern tıp alanında önemli katkıları olan, pastörizasyon mucidi, şarbon basili ve kuduz virüsü için aşı geliştiren Louis Pasteur'den almaktadır. Enstitü 4 Haziran 1887 tarihinde kurulmuş ve 14 Kasım 1888 tarihinde hizmete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gıda işlemede fermentasyon</span> Converting carbohydrates to alcohol or acids using anaerobic microorganisms

Gıda işlemede fermantasyon, anaerobik koşullar altında mikroorganizmalar kullanılarak karbonhidratların alkol veya organik asitlere dönüştürülmesi işlemidir. Fermantasyon genellikle mikroorganizmaların etkisinin gösterilmesi istendiği anlamına gelmektedir. Fermantasyon bilimi, zimoloji veya zimurji olarak bilinmektedir.