İçeriğe atla

Zimbabve doları

Zimbabve doları (ISO 4217: ZWD; İngilizce: Zimbabwean dollar), 1980'den 12 Nisan 2009'a kadar Zimbabve'de kullanılan para birimi idi.

1980'de Rodezya doları'nın yerini alıp ilk dağıtılıdığı zaman dünyanın en değerli para birimlerinden birisi olarak sayılmasına rağmen siyasi kargaşa ve hiper enflasyondan dolayı değerinin hızlı bir şekilde yitirilerek dünyanın en az değere sahip olan para birimlerinden olmuştu. Enflasyonu kontrol altına almak amacıyla yapılan yasal denemeler ve 2006, 2008 ve 2009 yıllarında yapılan üç ayrı yeniden değerlendirmeye rağmen Zimbabve dolarının bir para birimi olarak kullanılması 12 Nisan 2009'da durduruldu.

O zamandan beri Güney Afrika randı, Botsvana pulası, İngiliz sterlini ve Amerikan doları gibi para birimleri Zimbabve'de yaygın olarak kullanılmaktadır.[1] Zimbabve hükûmetine göre ancak sanayi hasılatı iyileştiği zaman Zimbabve doları yeniden yürürlüğe girecektir.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Zimbabwe Suspends Use of Own Currency" (İngilizce). Voice of America. 12 Nisan 2009. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2010. 
  2. ^ "Zimbabwe dollar 'not back soon'" (İngilizce). BBC News. 12 Nisan 2009. 15 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010. 

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Money of Zimbabwe ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Euro</span> Avrupa Birliğinin para birimi

Euro veya avro, Avrupa Birliği'nin kurumları tarafından kullanılan ve Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ile Yunanistan'ın oluşturduğu euro bölgesinin resmî para birimi.

<span class="mw-page-title-main">Para</span> devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit

Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Enflasyon</span> mal ve hizmetlerin zaman içinde değerinin artması, hayat pahalılığı

Enflasyon veya parasal şişkinlik, ekonomideki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki genel artıştır. Bu genellikle tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılarak ölçülür. Genel fiyat seviyesi yükseldiğinde, her bir para birimi daha az mal ve hizmet satın alır; sonuç olarak, enflasyon paranın satın alma gücünde bir azalmaya karşılık gelir. TÜFE enflasyonunun tersi, mal ve hizmetlerin genel fiyat seviyesinde bir düşüş olan deflasyondur. Enflasyonun yaygın ölçüsü, genel bir fiyat endeksindekinin yıllık olarak yüzde değişimi olan enflasyon oranıdır. Hanelerin karşılaştığı fiyatların hepsi aynı oranda artmadığından, bu amaçla genellikle tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Türk lirası</span> Türkiyenin para birimi

Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.

<span class="mw-page-title-main">Döviz</span> mal veya hizmetler için genel olarak kabul edilen takas aracı

Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dolar</span> başlıca ABD, Kanada ve Avustralyanın para birimi

Dolar, 100 sente denk para birimi. ABD, Kanada, Avustralya ile Güney Amerika, Pasifik, Karayipler, güneydoğu Asya ve Afrika'daki bazı ülkelerin resmî para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan doları</span> Amerika Birleşik Devletlerinin para birimi

Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları, 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Serbest dalgalanan bir para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Sabit kur</span>

Sabit kur, sabit döviz kuru rejimi, kambiyo kontrolü bir ekonomideki yetkili para politikası otoritesi tarafından, ülkede kullanılmakta olan yerel para birimi değerinin, daha istikrarlı veya uluslararası alanda daha yaygın olarak kullanılan bir para birimi, çeşitli para birimleri sepeti veya altın gibi değerli metallerin değerlerine sabitlendiği bir kur rejimidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Para politikası</span>

Para politikası, hükûmetin, merkez bankasının ya da para otoritesinin, ekonomiye, para arzı yönetimi ya da döviz piyasası işlemlerini kullanmak yoluyla yön vermesidir. Para teorisi, ekonomi için en uygun (optimal) para politikasının belirlenmesini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kirsty Coventry</span> Zimbabveli dünya rekortmeni yüzücü

Kirsty Leigh Coventry Zimbabveli dünya rekortmeni yüzücü. 2004 Yaz Olimpiyatlarında Atina'da 1 altın, 1 gümüş, 1 bronz; 2008 pekin de ise 1 altın ve 3 gümüş olmak üzere toplamda 7 olimpiyat madalyası kazanmıştır. Zimbabwe tarihinde olimpiyatlarda ferdi olarak madalya alan ilk sporcu olmuştur. Daha öncesinde Zimbabwe, 1980'de Moskovada bayanlar çim hokeyinde altın madalya kazanmıştı.

Singapur doları Singapur'da kullanılan para birimidir. Singapur doları $ işaretiyle veya diğer dolar para birimlerinden ayırmak için S$ kullanılır. 1 dolar, 100 cente bölünmüştür. Singapur'un 2014 yılında yıllık enflasyon oranı %1,2'dir. Paranın uluslararası kodu SGD'dir.

<span class="mw-page-title-main">Guyana doları</span>

Guyana doları, 1839'dan bu yana Guyana'nın para birimidir. Normal olarak $ işaretiyle gösterilse de, diğer dolar isimli para birimlerinden ayırmak için GY$ olarak da gösterilmektedir. Guyana dolarının uluslararası kodu GYD'dir. 1 dolar 100 cente bölünmüşse de enflasyondan kaynaklı cent kullanılmamaktadır. Ülkenin 2006'daki enflasyon oranı %6'dır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Türk Lirası</span> Türkiyenin 2005 ile 2008 yılları arasındaki para birimi

Yeni Türk Lirası, 1 Ocak 2005 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin para birimi olmuştur. Yeni lira, 100 yeni kuruşa bölündü. Sembol YTL ve ISO 4217 kodu TRY idi.

Pula ya da uzun ismiyle Botsvana pulası, Botsvana'da kullanılan resmî para birimidir. Gayrıresmî olarak Zimbabve'de de kullanılır. Tswana dilinde "pula"nın asıl anlamı "yağmur" ve para birimine bu isim verilmiştir çünkü çoğunlukla Botsvana'da bulunan Kalahari Çölü'nde yağmur çok nadir ve böylece değerlidir. Pula "lütuf" anlamına da gelir çünkü yağmur bir lütuf olarak sayılır.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de enflasyon</span> Türkiyenin kuruluşundan bugüne kadar olan enflasyon ve enflasyona etki eden olaylar

Türkiye'de enflasyon, Türkiye ekonomi tarihinde sürekli yapısal problemlerden birisidir. Yakın dönem Türkiye tarihinde yıllık enflasyonda 1971'den başlayarak 34 yıl süren çift haneli verilerin görüldüğü enflasyonist bir süreç yaşandı. 2000'li yıllarda tek haneli oranlara düşse de 2010'lu yılların sonunda döviz kuru ve pahalılık nedeniyle enflasyon yeniden ciddi problemlerden biri halinde geldi.

Tamamlayıcı para birimi ulusal bir para birimi olmak zorunda olmayan, ulusal para birimlerini tamamlayıcı veya destekleyici olarak düşünülen bir para birimi veya değişim aracıdır. Tamamlayıcı para birimleri genellikle yasal ödeme aracı değildir ve bunların kullanımı, para birimini değiştiren taraflar arasındaki anlaşmaya dayanır. Laboratoire d'Économie de la Firme et des Institutions'dan Jérôme Blanc'a göre, tamamlayıcı para birimleri ekonomiyi korumayı, canlandırmayı veya yönlendirmeyi amaçlamaktadır. Belirli sosyal, çevresel veya politik hedefleri ilerletmek için de kullanılabilirler.

Zimbabve altını, Zimbabve'nin 8 Nisan 2024 tarihi itibarıyla tedavüle giren resmî para birimidir. Hızlı değer kaybı sebebiyle dolaşımdan kaldırılan Zimbabve dolarının yerini aldı ve $575 milyon değerindeki maddi varlık paketiyle desteklendi. 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100 ve 200'lük olmak üzere sekiz farklı banknottur.