İçeriğe atla

Zimbabve başbakanları listesi

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır.[1] 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

Bugüne kadar başbakanlık görevinde bulunan kişiler şu şekildedir:

Zimbabve başbakanları (1980-2013)

      Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU)
      Demokratik Değişim için Hareket – Tsvangirai (MDC–T)

Resim İsim
(Doğum-Ölüm)
Seçim Görev Süresi Siyasi Parti
Başlangıç Bitiş
1 Robert Mugabe
(1924–2019)
1980
1985
18 Nisan 1980 31 Aralık 1987[2]ZANU
Makam kaldırıldı (31 Aralık 1987 – 11 Şubat 2009)
2 Morgan Tsvangirai
(1952–2018)
2008
(2007
siyasi müzakereler)
11 Şubat 2009 11 Eylül 2013 MDC–T
Makam kaldırıldı (11 Eylül 2013 – Günümüz)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Mugabe appoints ZANU-PF lawyer as Zimbabwe finance minister". Reuters. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2016. 
  2. ^ Bu tarihten itibaren devlet başkanı olarak görev almıştır

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Mugabe</span> 2. Zimbabve cumhurbaşkanı (hd. 1987-2017)

Robert Gabriel Mugabe, Zimbabveli siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'de 1987 ile 2017 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Mugabe makamdaki son yıllarında dünyada görevdeki en yaşlı devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ian Smith</span>

Ian Douglas Smith, çiftçi, savaş pilotu, politikacı ve 1964'te koloni statüsündeki Güney Rodezya'daki ilk Rodezyalı başbakan. 11 Kasım 1965 tarihinde ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu ile olan bağlantıların keserek Tek Taraflı Bağımsızlık İlanı ile Rodezya'nın bağımsızlığını bildirmiştir. Birleşmiş Milletler Rodezya'nın Bağımsızlığını tanımama ve yaptırım uygulama çağrısında bulunmuş ve devlet 1979'da yıkılmasına kadar olan süreçte izole kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Zimbabve devlet başkanı, Afrika ülkesi Zimbabve'nin bağımsızlığını kazandığı 1980 yılından bu yana ülkenin en üst makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Canaan Banana</span>

Canaan Banana, Zimbabveli din görevlisi ve siyasetçi. Banana, Afrika ülkesi Zimbabve'nin 1980 yılında bağımsızlığını kazanması neticesinde ülkenin ilk Devlet Başkanı olarak bu makama çıkmıştır.

Angola başbakanı, Afrika ülkesi Angola'da bağımsızlığın kazanıldığı 1975 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1978 ile 1991 yılları arasında kaldırılsa da, 1991 yılında yeniden oluşturulmuştur. 1991 yılından itibaren ikinci süreci başlayan başbakanlık makamı 2010 yılına kadar devam etmiş, söz konusu yıl tekrar kaldırılarak tüm yetki devlet başkanında toplanmıştır.

Ekvator Ginesi başbakanı, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nde hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin henüz İspanyol Ginesi olarak İspanya'ya bağlı bir koloni bölgesi iken oluşturulmuş, bu makam bağımsızlığın kazanıldığı 1968 yılında itibaren 1982 yılına kadar kaldırılmış, 1982 yılından itibaren de günümüze kadar yeniden oluşturularak kişiler görevlendirilmiştir.

Gabon başbakanı, Afrika ülkesi Gabon'da bağımsızlığın kazanıldığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Bu makam 1959'da ülke henüz Fransa'ya bağlı özerk bir bölge iken oluşturulmuştur.

Zambiya başbakanı, Afrika ülkesi Zambiya'da bağımsızlığın kazanıldığı 1964 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Kuzey Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi olduğu dönemde oluşturulmuştur.

Gana başbakanı, Afrika ülkesi Gana'nın bağımsızlığın kazanıldığı 1957 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1960 ile 1969 yılları arasında kaldırılsa da, 1969 yılında yeniden oluşturulmuştur. 1969 yılından itibaren ikinci süreci başlayan başbakanlık makamı 1972 yılına kadar devam etmiş, söz konusu yıl tekrar kaldırılarak tüm yetki devlet başkanında toplanmıştır.

Madagaskar başbakanı, Afrika ada ülkesi Madagaskar'ın 1828 yılında Merina Krallığı döneminde başlayan ve Şef Bakan olarak adlandırılan, 1960 yılında bağımsızlığın ilan edilmesi ile birlikte hükûmetin başında yer alan kişi olarak başbakanlık makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

2017 Zimbabve askerî darbesi Afrika ülkesi Zimbabve'de 14 Kasım 2017 tarihinde ordu tarafından gerçekleştirilen darbe.

<span class="mw-page-title-main">Emmerson Mnangagwa</span> Zimbabve devlet başkanı

Emmerson Dambudzo Mnangagwa, Zimbabveli siyasetçidir. Mnangagwa, Afrika ülkesi Zimbabve'de 24 Kasım 2017 tarihinden bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Constantino Chiwenga</span>

Constantino Guveya Dominic Nyikadzino Chiwenga, Zimbabveli asker ve siyasetçi. Chiwenga, Afrika ülkesi Zimbabve'de Zimbabve Millî Ordusu ile Zimbabve Savunma Kuvvetleri'nde üst düzey görevler almış, genelkurmay başkanı olarak orduyu komuta etmiştir. Aralık 2017 tarihinde Zimbabve birinci devlet başkanlığı görevine atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grace Mugabe</span>

Grace Ntombizodwa Mugabe, Zimbabveli iş insanı ve siyasetçi. Mugabe, Afrika ülkesi Zimbabve'nin ikinci devlet başkanı Robert Mugabe ile 1996 yılından bu yana evli olması neticesinde First Lady olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Phelekezela Mphoko</span>

Phelekezela Mphoko, Zimbabveli diplomat ve siyasetçi. Mphoko, Afrika ülkesi Zimbabve'de istifa eden Robert Mugabe'nin yerine 21 Kasım 2017-24 Kasım 2017 tarihleri arasında geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Sierra Leone başbakanı, Afrika ülkesi Sierra Leone'nin bağımsızlığını henüz kazanmadığı 1954 yılından itibaren hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını elde ettiği 1961 yılından 1978 yılına kadar kesintisiz olarak makam var olmuş, söz konusu 1978 yılında gerçekleştirilen anayasa referandumu ile kaldırılmıştır. Makam 2018 yılında yeniden oluşturulmuştur. Bu süreçte en üst makamda yer alan kişiler dönem içerisinde himaye bölgesi şef bakanı, himaye bölgesi başbakanı başbakan, askerî cunta başkanı ya da son olarak şef bakan unvanları alsa da hepsi fiilen başbakan görevlerini yürütmüşlerdir. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Vatansever Cephe</span> Vikihaber maddesi

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği - Yurtsever Cephesi, Afrika ülkesi Zimbabve'de siyasi bir parti. Selefi Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU) ile birlikte, bağımsızlıktan bu yana Zimbabve siyasetine hâkim olan parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve Afrika Ulusal Birliği</span> Rodezyada beyaz azınlığın yönetimine karşı savaşan militan örgüt

Zimbabve Afrika Ulusal Birliği (ZANU), o dönem Afrika'da bulunan Rodezya'da beyaz azınlık yönetimine karşı savaşan ve Zimbabve Afrika Halk Birliği'nden (ZAPU) ayrılarak kurulan militan bir organizasyondu. ZANU, 1975 yılında Robert Mugabe ve Ndabaningi Sithole'a sadık taraftarlar arasında bölünmüş, bu bölünme neticesinde ZANU – PF ve ZANU - Ndonga partileri ortaya çıkmıştır. ZANU-PF'nin 1980 genel seçimlerinde bu yana iktidarda olup, ZANU - Ndonga ise küçük bir muhalefet partisi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Abel Muzorewa</span>

Abel Tendekayi Muzorewa ya da Piskopos Muzorewa, İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.