İçeriğe atla

Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti

Zimbabve-Rodezya
Republic of Zimbabwe-Rhodesia
Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti
1 Haziran 1979
-12 Aralık 1979
Zimbabve-Rodezya bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Günümüzde Zimbabve devleti, 1979 yılında Zimbabve-Rodezya
Günümüzde Zimbabve devleti, 1979 yılında Zimbabve-Rodezya
BaşkentSalisbury
Yaygın dil(ler)İngilizce
HükûmetCumhuriyet
• Devlet Başkanı
Josiah Gumede
• Başbakan
Abel Muzorewa
Tarihçe 
• Kuruluşu
1 Haziran 1979
• Bağımsızlık
1 Haziran 1979
• Yıkılış
12 Aralık 1979
• Dağılışı
12 Aralık 1979
Para birimiRodezya Doları
Öncüller
Ardıllar
Rodezya
Güney Rodezya

Zimbabve-Rodezya ya da resmi adı ile Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti, Afrika kıtasında 1979 yılında kısa bir süre bağımsız olan ancak önceli Rodezya Cumhuriyeti gibi hiçbir ülke tarafından bağımsızlığı kabul edilmeyen devlet. Ülke her ne kadar bağımsızlığını ilan etmiş olsa da, resmi olarak Güney Rodezya olarak Birleşik Krallık'a bağlı bir sömürge bölgesi olarak kabul edilmiştir.

Ülkede 28 Mayıs 1979 tarihinde gerçekleştirilen devlet başkanlığı seçimlerini kazanan Josiah Gumede, başbakan olarak Abel Muzorewa'yı atamış, bir önceki başbakan olan Ian Smith ile birlikte geçici bir hükûmet kurarak, beyaz Avrupalılar ile siyahi Afrikalıların ortak olduğu bir hareket oluşturmuşlardır. Bölgede bulunan ulusalcı siyahi Afrikalılar 1960 yılından önce de Zimbabve ismi üzerinde fikir beyan etmekteydiler. Gerçekleştirilen bu bağımsızlık ilanı ile hem beyazların hem de siyahi Afrikalıların memnun olacağı bir ülke ismi olan Zimbabve-Rodezya seçilmiştir.

1980 yılının ilkbaharında Lancaster-House Antlaşması kapsamında bölgenin gerçekleştirilecek olan yeni seçimlere hazırlanabilmesi için bölgenin hakimiyeti yeniden Birleşik Krallık'a verilmiş ve ülkenin ismi uluslararası alanda hiç değişmiş olmasa da yeniden Güney Rodezya olarak adlandırılmıştır. 12 Aralık 1979 ile 17 Nisan 1980 yılları arasında yeniden Birleşik Krallık kolonisi olan ülke 18 Nisan 1980 tarihinde Zimbabve olarak bağımsızlığını ilan etmiştir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

  • Chronik des 20. Jahrhunderts, Chronik Yayınevi, Sayfa 1150, 1160 (Almanca)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zambiya</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zambiya ya da resmî adıyla Zambiya Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güney bölümünde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke Zambiya ismi ile bağımsızlığını kazanmadan önce Kuzey Rodezya adı ile 1924'ten 1964 yılına kadar Birleşik Krallık sömürgesi olmuş ve bu tarihten sonra da Birleşik Krallık'ın himayesi altına girmiştir. Ülkenin Angola, Kongo DC, Tanzanya, Malavi, Mozambik, Zimbabve, Namibya ve Botsvana'ya sınırı bulunmaktadır. Ülkenin ismi Zambezi nehrinden oluşturulmuştur. Zambiya, 24 Ekim 1964 tarihinde Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmıştır. Ülkenin başkenti Lusaka'dır.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Zimbabve ya da resmî adıyla Zimbabve Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, denize kıyısı olmayan bir kara ülkesi. Eski adı Güney Rodezya olan ülkenin sınır komşularını Zambiya, Mozambik, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Botsvana oluşturmaktadır. Ülkenin Namibya ile olası 100 m uzunluğundaki sınırı tartışmalıdır. Ülkenin başkenti Harare'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zimbabve bayrağı</span> Ulusal bayrak

Zimbabve bayrağı, günümüzdeki kullanılan hâli ile 18 Nisan 1980 tarihinde göklere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya ve Nyasaland Federasyonu</span>

Rodezya ve Nyasaland Federasyonu veya bilinen diğer adıyla Orta Afrika Federasyonu, 1 Ağustos 1953'te oluşturulan ve Britanyalı göçmenlerin egemenliğindeki Güney Rodezya kolonisi ile İngiliz Sömürgeler Bakanlığı'nın denetimindeki Kuzey Rodezya ve Nyasaland topraklarını içine alan siyasi birim. 31 Aralık 1963'te dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Julius Nyerere</span>

Julius Nyerere, Tanzanyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Nyerere, Afrika ülkesi Tanzanya'nın başbakan olarak görevde olduğu bir dönemde 1961 yılında elde ettiği bağımsızlık sonrası ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1962 ile 1985 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur. Bu süreçte Nyerere 1962 ile 1964 yılları arasında Tanganika Cumhuriyeti'nin, 26 Nisan 1964 tarihinden itibaren de ülkesinin Zanzibar ve Pemba Halk Cumhuriyeti'nin birleşmesi sonucu oluşan Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti'nin devlet başkanlığını yürütmüştür. Nyerere Afrika Birliği Örgütünün (OAU) önde gelen kurucularından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ian Smith</span>

Ian Douglas Smith, çiftçi, savaş pilotu, politikacı ve 1964'te koloni statüsündeki Güney Rodezya'daki ilk Rodezyalı başbakan. 11 Kasım 1965 tarihinde ülkesinin İngiliz Milletler Topluluğu ile olan bağlantıların keserek Tek Taraflı Bağımsızlık İlanı ile Rodezya'nın bağımsızlığını bildirmiştir. Birleşmiş Milletler Rodezya'nın Bağımsızlığını tanımama ve yaptırım uygulama çağrısında bulunmuş ve devlet 1979'da yıkılmasına kadar olan süreçte izole kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya</span> 1965-1979 yıllarında Afrikanın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet

Rodezya, 1965-1979 yıllarında Afrika'nın güneyinde, günümüzde Zimbabve adı verilen ülkede varlığını sürdürmüş tanınmayan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Natalia Cumhuriyeti</span> Afrika kıtasının güneyinde 1839-1843 arasında var olmuş bir devlet

Natalia Cumhuriyeti, Afrika kıtasının güneyinde, günümüzde Güney Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan bölgede kurulan kısa ömürlü devlet.

Sir Seretse Khama, Botsvanalı siyasetçi. Khama, Afrika kıtası ülkesi Botsvana'nın bağımsızlığını kazandığı 1966 yılından hayatını kaybettiği 1980 yılına kadar ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basutoland</span> Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanyanın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke

Basutoland, Afrika kıtasının güneyinde Büyük Britanya'nın 1868 yılından itibaren himaye bölgesi olarak bulunduğu, 1884 yılından itibaren de direkt olarak Kraliyete bağlı koloni bölgesi olarak ilan ettiği ülke. Günümüzde aynı sınırlar içerisinde Lesotho bulunmaktadır.

Zimbabve başbakanı, Afrika ülkesi Zimbabve'de bağımsızlığın kazanıldığı 1980 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Güney Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi iken Zimbabve adı ile bağımsızlığını kazanması ile oluşturulmuştur. 1980 yılından 1987 yılına kadar görevi üstlenen Robert Mugabe, devlet başkanı Canaan Banana'nın yerine devlet başkanlığına seçilmesi ile bu makam kaldırılmıştır. 2009 yılında yeniden oluşturulan başbakanlık makamı 2013 yılında kabul edilen anayasa referandumu ile birlikte yeniden kaldırılmıştır. 2013 yılında makamın yeniden kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Rodezya</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi

Güney Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Birleşik Krallık kraliyet kolonisi olarak 1923 ile 1980 yılları arasında belirli dönemlerde varlığını sürdüren koloni bölgesi. Bölge 1965 yılında tek taraflı olarak Rodezya ismi ile bağımsızlığını ilan etmiş ancak hiçbir ülke tarafından kabul görmemiştir. Ülkenin kurulu olduğu bölgede günümüzde Zimbabve bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nyasaland</span> Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1907 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi

Nyasaland, Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1907 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Rodezya</span>

Kuzey Rodezya, Afrika kıtasının güney kesiminde Büyük Britanya protektorası olarak 1924 ile 1964 yılları arasında Birleşik Krallık denetimindeki koloni bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya İç Savaşı</span>

Rodezya İç Savaşı veya Zimbabve Kurtuluş Savaşı, 1964-1979 yılları arasında Rodezya'da meydana gelen bir iç savaştır. Savaş Ian Smith önderliğindeki Rodezya hükûmeti ile Robert Mugabe önderliğindeki Zimbabve Afrika Ulusal Birliği ve Joshua Nkomo önderliğindeki Zimbabve Afrika Halk Birliği güçleri arasında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Kaunda</span>

Kenneth David Kaunda, Zambiyalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kaunda, Afrika kıtasında yer alan Zambiya'nın ilk devlet başkanı olarak 1964 ile 1991 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rodezya (bölge)</span>

Rodezya, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bölgenin bir kısmına 1890'lı yılların sonundan 1980 yılına kadar verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Rodezyası</span> Afrika kıtasının güneyinde bir kısmın 1889 ile 1923 yılları arasında British South Africa Company(BSAC) tarafından kiralanarak işletilen bölgenin adı

Britanya Rodezyası, Afrika kıtasının güneyinde bir kısmın 1889 ile 1923 yılları arasında British South Africa Company(BSAC) tarafından kiralanarak işletilen bölgenin adı.

<span class="mw-page-title-main">Abel Muzorewa</span>

Abel Tendekayi Muzorewa ya da Piskopos Muzorewa, İç Uzlaşma'dan 1979 Lancaster House Antlaşması'na dek Zimbabve-Rodezya Cumhuriyeti'nin Başbakanı olarak görev yapmıştır. Birleşik Metodist Kilisesi'nin bir piskoposu ve milliyetçi bir lider olan Muzorewa, makammında sadece birkaç ay kalabilimiştir.