İçeriğe atla

Zhong Zhong ile Hua Hua

Zhong Zhong and Hua Hua
中中 / 华华
TürüMacaca fascicularis
DoğumZhong Zhong
27 Kasım 2017 (6 yaşında)
Hua Hua
5 Aralık 2017 (6 yaşında)
Şanghay, Çin
MilliyetiÇin
TanınmasıSomatik hücre nükleer transfer metodu kullanılarak klonlanan ilk primatlardır.

Zhong Zhong (Çince: 中中, d. 27 Kasım 2017[1]) ile Hua Hua (Çince: 华华, d. 5 Kasım 2017[1]) somatik hücre nükleer transferi (SCNT) yoluyla yaratılan ve yengeç yiyen özdeş makaklardır. Koyun Dolly üzerinde uygulanan klonlama tekniğinin aynısı kullanılmıştır. Bu teknikle üretilen klonlanan ilk primatlardır. Önceki maymun klonlama girişimlerinden farklı olarak bağışlanan çekirdekler embriyonik hücreler değil fetal hücrelerden gelmektedir.[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11] Primatların her ikisi de Şanghay'daki Çin Bilimler Akademisi'nin Sinir Bilimleri Enstitüsü'nde doğdu.[12]

Geçmişi

Bilim adamları ilk klonlanmış memeli koyun Dolly'yi 1996'da somatik hücre nükleer transferi (SCNT) tekniğini kullanarak ürettikten bugüne kadar sığır, kedi, köpek, at ve sıçan dahil olmak üzere 23 memeli türü başarılı bir şekilde klonlanmıştır. Bununla birlikte, primatlar için bu tekniği kullanıldığında sonuç başarılı olmamış ve primatlardaki hamileliğin 80 günden fazla sürmediği ortaya çıkmıştı. Ana zorluk, muhtemelen transfer edilen çekirdeğin embriyonun büyümesini desteklemek için doğru programlanmasıydı.

Dişi bir Hint şebeği olan Tetra (d. Ekim 1999), Oregon National Primate Research Center'dan Gerald Schatten önderliğindeki bir ekip tarafından "embriyo bölme" olarak adlandırılan farklı bir teknik kullanılarak yaratıldı. Zhong Zhong ile Hua Hua'nın yaratılması için kullanılan DNA transferinden çok daha az karmaşık bir prosedüre sahip olan suni eşleştirme ile ilk "klonlanmış" primat oldu.[13]

Süreç

Zhong Zhong ve Hua Hua, Qiang Sun ve Muming Poo'nun liderliğini yaptığı Şanghay'daki Çin Bilimler Akademisi'nin Sinir Bilimleri Enstitüsü'ndeki bilim adamları tarafından üretildi. Bozulmuş bir maymun cenininin fibroblastlarından çekirdek alıp kendi çekirdeği çıkarılan ova diye adlandırılan üreme hücrelerine yerleştirmişlerdir. Ekip, aktarılan çekirdeklerin somatik hücreler olması ve epigenetik belleğini silme işlemleri için iki enzim kullandı. Bu önemli adım, araştırmacıların şimdiye kadar primatların başarılı bir şekilde klonlanmasını engelleyen ana engelin üstesinden gelmesini sağladı. Daha sonra, bu yumurtalardan yirmi birini taşıyıcı anne maymunlara yerleştirdiler ve altı gebelik sonucu yaşayan iki tane yengeç yiyen makak (Macaca fascicularis) dünyaya geldi. Maymunların adı Zhonghua (Çince: 中华, a Chinese name for China)'ya ithafen Zhong Zhong ve Hua Hua konuldu. Başarı oranı hâlâ düşük olsa da eride sağkalım oranını artıracak yöntemler geliştirilebilir. Karşılaştırma yapılırsa 1998 yılında koyun Dolly'yi yaratan İskoçya merkezli ekip 277 girişimden sadece tek bir kuzunun dünyaya gelmesini sağlayabildi.[14]

Kaynakça

  1. ^ a b Gao, Yun (25 Ocak 2018). "Chinese scientists clone monkeys in world first". CGTN. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2018. 
  2. ^ Zhen Liu; Yijun Cai; Yan Wang; Yanhong Nie; Chenchen Zhang; Yuting Xu; Xiaotong Zhang; Yong Lu; Zhanyang Wang; Muming Poo; Qiang Sun 2 (24 Ocak 2018). "Cloning of Macaque Monkeys by Somatic Cell Nuclear Transfer". Cell (journal). doi:10.1016/j.cell.2018.01.020. 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  3. ^ Normile, Dennis (24 Ocak 2018). "These monkey twins are the first primate clones made by the method that developed Dolly". Science (dergi). doi:10.1126/science.aa1066. 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  4. ^ Cyranoski, David (24 Ocak 2018). "First monkeys cloned with technique that made Dolly the sheep – Chinese scientists create cloned primates that could revolutionize studies of human disease". Nature (dergi). Cilt 553. ss. 387-388. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  5. ^ Maron, Dina Fine (24 Ocak 2018). "First Primate Clones Produced Using the "Dolly" Method – The success with monkeys could ignite new ethical debates and medical research". Scientific American. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  6. ^ Pappas, Stephanie (24 Ocak 2018). "Monkeys Have Been Cloned, Paving the Way for Human Cloning". Live Science. 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  7. ^ Briggs, Helen (24 Ocak 2018). "First monkey clones created in Chinese laboratory". BBC News. 22 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  8. ^ Kolata, Gina (24 Ocak 2018). "Yes, They've Cloned Monkeys in China. That Doesn't Mean You're Next". The New York Times. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2018. 
  9. ^ Associated Press (24 Ocak 2018). "Scientists Successfully Clone Monkeys; Are Humans Up Next?". The New York Times. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  10. ^ Potenza, Alessandra (24 Ocak 2018). "These cute monkey clones might be the key to better human medicine – Meet Zhong Zhong and Hua Hua". The Verge. 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  11. ^ Hotz, Robert Lee (24 Ocak 2018). "China Breaks a Cloning Barrier: Primates – The development heralds the possibility of genetically engineered primates for drug testing, gene editing and brain research". Wall Street Journal. 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  12. ^ Science Daily (24 Ocak 2018). "Meet Zhong Zhong and Hua Hua, the first monkey clones produced by method that made Dolly". Science Daily. Cell Press. 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2018. 
  13. ^ White-house, David (14 Ocak 2000). "Scientists 'clone' monkey". BBC News. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 
  14. ^ Genetic Science Learning Center. "The History of Cloning". University of Utah. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kök hücre</span> İnsan vücudunu oluşturan, sınırsız bölünme, her türlü vücut hücresine dönüşme ve yeni görevler üstlenme imkânına sahip ana hücre

Kök hücre, mitoz bölünmeyle özelleşmiş hücre tiplerine farklılaşabilen ve daha fazla kök hücre üretmek için kendini yenileme yeteneğine sahip olan, bütün çok hücreli canlıların doku ve organlarını oluşturan ana hücre türleridir.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Dolly (koyun)</span> klonlanmış dişi koyun

Dolly, nükleer transfer süreci kullanılarak yetişkin somatik bir hücreden klonlanan ilk hayvan olan koyun.

<span class="mw-page-title-main">Makak maymunu</span> Genel olarak Asyada yaşayan köpeksi maymun cinsi

Macaca, Şebek veya Makak, köpeksi maymunlar (Cercopithecidae) familyasından bir primat cinsi. Cebelitarık'tan Endonezya Adalarına kadar yayılmışlardır, ancak çoğunlukla Asya ve Doğu Hint adalarında yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Hücre iskeleti</span> Hücrelerin iç iskeletini oluşturan ipliksi protein ağı

Hücre iskeleti, bakteriler haricinde tüm hücrelerin sitoplazmasında bulunan, hücre çekirdeğinden hücre zarına uzanan ve protein filamentlerinin birbirine bağlayan kompleks ve dinamik bir ağıdır. Farklı organizmaların hücre iskeleti sistemleri benzer proteinlerden oluşur. Ökaryotlarda hücre iskeleti matrisi, hücrenin gereksinimlerine bağlı olarak hızlı büyüme veya küçülme yeteneğine sahip üç ana proteinden oluşan dinamik bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Dünya maymunları</span> mevcut tüm (insan hariç) Amerikalı primatlar

Yeni Dünya maymunları veya yassı burunlu maymunlar (Platyrrhini), bir maymun grubudur. Bu grup Amerika kıtasında yaşayan insan hariç tüm primatları kapsar. Eski Dünya maymunları ve cadı makigiller ile birlikte kuru burunlu maymunlar grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Catarrhini</span> insanlar da dahil olmak üzere Eski Dünya maymunlarının ve insansıların alt takımı

Catarrhini ya da Eski Dünya maymunları, köpeksi maymunlar ve insansılardan (Hominoidea) oluşur. Geoffroy 1812 yılında bu iki grubu bir araya getirerek Catarrhini, "Eski Dünya maymunları" adını vermiştir. Simiiformes alt takımındaki kız kardeşi Platyrrhini alt takımıdır. Bilimsel kanıtlara rağmen insansıların doğrudan maymun olarak tanımlanmasına karşı bazı dirençler olmuştur, bu nedenle "Eski Dünya maymunu" Cercopithecoidea veya Catarrhini anlamına gelebilir. Aslında insansıların maymun olduğu 18. yüzyılda Georges-Louis Leclerc tarafından zaten fark edilmişti. Linnaeus bunu 1758 yılında, bugün cadı makiler ve Yeni Dünya maymunları olarak tanıdığımız türlerle birlikte tek bir cins olan "Simia" içine yerleştirmiştir. Catarrhini'nin tamamı Afrika ve Asya'ya özgüdür.

<span class="mw-page-title-main">Primatomorpha</span> memeli kladı

Primatomorpha, eteneliler infra sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir mir takım. Primatomorpha: Primatlar (Primates), Abalı memeliler (Dermoptera) ve Plesiadapiformları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Maymun</span> bazı primatlar için kullanılan terim

Maymun, Primatlar takımındaki kimi memelileri kapsayan bir terimdir. Kimi kullanımlarda terim tüm primatları kapsarken genelde Simiiformes infra takımındaki primatlar için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">CC (kedi)</span> klonlanmış kedi

CC veya "KopyaKedi" ya da "Karbon Kopya", Dünya'da kopyalanmış ilk evcil hayvan olan fenomen kedi.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Eosimiyen</span> tarih öncesi primat familyası

Eosimiyen (Eosimiidae), en eski simiyenler olduğu düşünülen bir soyu tükenmiş primat familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Roloway maymunu</span>

Roloway maymunu, tropik Batı Afrika'ya özgü, nesli tükenmekte olan bir Köpeksi maymun türüdür. Daha önce Diana maymununun bir alt türü olarak kabul ediliyordu. Habitat kaybı ve Afrika vahşi hayvan yemeği ticareti için devam eden avlanma nedeniyle Kritik Tehlike Altında olarak sınıflandırılmıştır. Roloway maymunları, çoğunlukla Gana'daki ormanlarda ve Güney-Doğu Fildişi Sahili'ndeki bazı bölgelerinde yaşayan ağaç canlılarıdır. Daha özel çalışmalar, C. diana kara yolunun, yok olma tehdidi nedeniyle çoğunlukla Tanoé ormanında yoğunlaştığını göstermiştir..

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapiformes</span> euarchontan memeli takımı

Plesiadapiformes gerçek primatlarla (Euprimates) ilişkili bir Euarchontan memeli grubudur. Normalde doğrudan bu gruba atanan taksonların hiçbiri hayatta kalmamış olsa da, geriye kalan primatlar bu gruptan evrimleşmiş gibi göründüğü için grubun kelimenin tam anlamıyla neslinin tükenmiş olmadığı görülmektedir. Plesiadapiformes terimi, taç primat olmayan tüm primatlar için hala kullanılabilir, ancak bu kullanım açıkça parafiletiktir. Taç primatlar kladistik olarak verildiğinde, primatlarla eskimiş bir genç sinonim haline gelir. 65 milyon yıl önce yaşamış Purgatorius ve Ursolestes'in bir bazal plesiadapiform olduğuna inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

Perupithecus, Eosen döneminde Güney Amerika'da (Peru) yaşamış, ilkel antropoid cinsi. Yeni Dünya'dan bilinen en eski maymundur.

<span class="mw-page-title-main">Türdiriltimi</span>

Türdiriltimi, soyu tükenmiş türlerin genetik, ekolojik ve fiziksel olarak benzer organizmalarının yeniden oluşturulması sürecine verilen isimdir. Bu süreç, teknolojik yeniliklerden etik meselelere kadar geniş bir yelpazede çeşitli avantaj ve dezavantajları beraberinde getirir. Türkçede genellikle "nesli tükenmiş canlıların geri getirilmesi" şeklinde ifade edilse de, bu terimin anlamını doğru şekilde yanıstmaz çünkü bu ifade mantıksal olarak hatalıdır. Türdiriltimi terimi, 2023 yılında Evrim Ağacı platformu aracılığıyla, Alper Kaan Selçukoğlu öncülüğünde ve Deha Kaykı'nın destekleriyle Türkçeye kazandırılmıştır.

Thomas R. Defler Kolombiya'da yaşayan ve çalışan Kuzey Amerikalı primatolog.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.