İçeriğe atla

Zeyno Baran

Zeyno Baran (d. 31 Ocak 1972), Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Hudson Enstitüsüne bağlı Avrasya Politikası Merkezi Müdürü ve Türkiye Uzmanı.

Ocak 2003'ten, Hudson Enstitüsüne katıldığı Nisan 2006'ya kadar, Nixon Center'da Uluslararası Güvenlik ve Enerji Programı Direktörlüğü görevinde bulunmuştur. İslami ideolojiler hakkında uzmandır.[1]

Gazeteci Ahmet Uran Baran’ın ve gazeteci Füsun Mutlu beraberliğinden olan Baran, ayrıca gazeteci Zafer Mutlu'nun da üvey kızıdır. Zeyno Baran Avusturya Lisesi’nden 1991′de mezun olduktan sonra ABD’nin en prestijli siyaset okullarından Stanford Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler okumuştur.[2]

ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Matthew Bryza ile 23 Ağustos 2007 günü İstanbul'da (Suada) evlenmiştir.

Türkiye hakkında senaryo iddiaları

15 Haziran 2007'de Milliyet Gazetesi Washington muhabiri Yasemin Çongar tarafından hazırlanan bir haberde, Hudson Enstitüsünde yapılan bir toplantıda Anayasa Mahkemesi eski başkanlarından Tülay Tuğcu’nun bir suikastte öldürülmesi, İstanbul’da PKK’nın bir saldırısı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) bu gelişmeler üzerine Kuzey Irak’a girmesini içeren bir senaryonun tartışıldığı iddiaları yer aldı. Toplantıda asıl ele alınan konunun "ABD'nin böyle bir durumda nasıl tepki vereceği" ele alındığı belirtildi. Aynı habere göre, senaryonun gündeme geldiği toplantıda Türk Silahlı Kuvvetleri'nden tuğgeneral düzeyinde temsilciler ve Kuzey Irak'taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Washington temsilcisi, Celal Talabani'nin oğlu Kubat Talabani bulunuyordu. Haberdeki iddiaya göre, toplantıda bir katılımcı, böyle bir olasılık karşısında PKK liderlerinin Türkiye'ye hemen iade edilmesinin sakıncalı olacağını, zira iktidardaki AK Parti'yi güçlendireceğini ifade etmişti. Washington'u ziyaret etmekte olan AK Parti milletvekilleri Egemen Bağış ve Reha Denemeç, basın toplantısındaki sorular üzerine toplantıyı sert bil dille eleştirdiler.[3]

Söz konusu haberler Türk basınında ve kamuoyunda tartışmalar başlattı. TBMM Başkanı Bülent Arınç, "Türkiye üzerine böylesine kötü yakıştırmalar, senaryolar üretmek ne kadar büyük yanlış ise buna katılmak, katıldıktan sonra buna itiraz etmemek ve hatta böyle bir toplantıyı Türkiye'deki yetkili kurumlara bildirmemek de yanlış ve yakışıksızdır. Biz bunu gazetelere intikal eden istihbarat raporlarından değil, bu toplantıyı duyan, bilen, içinde yaşayan kişilerden öğrenmek mecburiyetindeyiz. Genelkurmay Başkanlığı'ndan kamuoyunu tatmin edici bir açıklama bekliyoruz." dedi. Dışişleri bakanı Abdullah Gül, "TSK mensupları böyle deli saçması şeylere gereken tepkiyi koyup, ağızlarının payını vererek salonu terk etmeliydi." şeklinde bir açıklama yaptı. AK Parti'den Egemen Bağış, olayı "Eger iddia edildiği gibi bir toplantı olmuş olsaydı oradaki askerlerimiz gerekli tavrı koyar, hadlerini bildirirlerdi. O nedenle böyle bir toplantının gerçekleştirilmiş olacağına inanmıyorum. Velev ki olduysa gerekli işlemleri yapmak gerekli makamların görevidir." şeklinde yorumladı.[4]

Genelkurmay Başkanlığı, bunun üzerine yaptığı açıklamada Yasemin Çongar'ı suçlayarak "Önemli bir gazetenin ABD muhabirliğini yapan ve bu konuda yeterli tecrübesi olması gereken bir muhabirin bu olayı saptırır tarzda haberler yapması, TV kanallarında yanlış yorumlarda bulunması maksatlı bir girişim olarak görülmüştür." açıklamasında bulundu. Yasemin Çongar, buna cevaben Genelkurmay'ın açıklamasını "çok haksız ve talihsiz" bulduğunu belirterek toplantının katılımcılarına gerçeği açıklamaları çağrısında bulundu.

Hudson Enstitüsü, yaptığı açıklamalarla toplantıyı doğruladı, "bu tür toplantıların, uluslararası ilişkilerde yanlış anlamaları ve istenmeyen sonuçları önlemek amacıyla" yaptıklarını belirtti, ancak katılımcı listesini açıklamadı. Enstitü, açıklamasında ayrıca "Türkiye ile ilgili senaryoları içeren kapalı toplantıyı sızdıranlar, gerginliği artırmayı amaçlamaktadırlar" ifadesini kullandı.[5] Kuruluşun Türkiye uzmanı Zeyno Baran, toplantıda Anayasa Mahkemesi başkanına suikast düzenlenmesi ve TSK'nın Kuzey Irak'a girmesi senaryolarının tartışıldığını inkâr etti. Toplantının "PKK terörünün Türkiye için hayati önemini ortaya koymak ve Ankara'nın Washington ile ilişkilerinin PKK nedeni ile daha da gerilmesini önlemek amaçlı yapıldığını" belirtti.[6]

Kubat Talabani, bir Amerikalı yetkilinin Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin "bazı PKK yöneticilerini Türkiye'ye teslim etmesi Türkiye'deki sorunu çözer mi?" şeklindeki sorusuna önce toplantıdaki Türk askeri temsilcilerden birinin sonra da kendisinin itiraz ettiğini iddia etti.[7]

Vikisöz'de Zeyno Baran ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Kaynakça

  1. ^ Zeyno Baran 22 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hudson Institute
  2. ^ Zeyno Baran 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Radikal
  3. ^ [1] 12 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC'nin 15 Haziran 2007 tarihli haberi
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2008. 
  5. ^ [2] 22 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NTVMSNBC, 19 Haziran 2007
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2008. 
  7. ^ [3] 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."Kubat Talabani: PKK'lıların teslimini Türkler de istemedi", Radikal Gazetesi, 02.07.2007

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Güreş</span> Türk asker ve siyasetçi

Doğan Güreş Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

Çuval Olayı, Çuval Hadisesi ya da Süleymaniye Olayı 4 Temmuz 2003 günü Kuzey Irak'ın Süleymaniye kentinde karargâh kurmuş bulunan bir binbaşı komutasındaki 11 Türk Silahlı Kuvvetleri mensubunun ve Türkmen mihmandarlarının Irak'taki işgal kuvvetlerinin bir parçası olan Amerikan 173. Hava İndirme Tugayı'na bağlı askerlerce ve yanlarında peşmergelerin de bulunduğu bir şekilde sürpriz bir baskın sonucu derdest edilmeleri ve başlarına çuval geçirilmek suretiyle götürülüp 60 saat süresince alıkonularak sorguya çekilmeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Yasemin Çongar</span> Türk gazeteci

Yasemin Çongar, Türk gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2007 Dağlıca saldırısı</span>

21 Ekim 2007 Dağlıca saldırısı, 21 Ekim 2007 tarihinde saat 00.20'de PKK'nın Hakkâri ilinin Yüksekova ilçesine bağlı Dağlıca köyünde konuşlu Türk Silahlı Kuvvetleri Komando Taburuna karşı ağır silahlarla düzenlediği saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları</span> Türkiyenin terör örgütü PKKya düzenlediği bir operasyon

Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 16, 19, 22, 26 Aralık 2007 tarihlerinde PKK'ya karşı düzenlenen bir dizi hava harekâtıdır. 16 Aralık 2007 gecesi Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı savaş uçaklarının Irak'ın kuzeyinde bulunan Zap, Avaşin, Hakurk ve Kandil'i bombalamasıyla başlayan, Türkiye tarihinin ilk gece harekâtıdır. Operasyon 1.5 saat sürdü ve operasyona 50'ye yakın savaş ve ikmal uçağı katıldı. Bombardıman nokta atışlarıyla havadan yapıldı ve görüntüler anında Türk genelkurmayı karargâhına izletildi.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Harekâtı</span> Askerî harekât

Güneş Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21 Şubat 2008'de yerel saatle 19.00'da Kuzey Irak'a yönelik başlattığı Türk Hava Kuvvetleri destekli sınır ötesi kara harekâtı. Harekât 29 Şubat 2008 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı birliklerinin Türkiye sınırları içine dönmesiyle son bulmuş, harekâtın sonlandığı Genelkurmay Başkanlığı tarafından da doğrulanmıştır.

2008 Aktütün saldırısı, 3 Ekim 2008'de PKK ile Türk Silahlı Kuvvetleri arasında Hakkâri'nin Şemdinli ilçesindeki Aktütün Karakolunda yaşanan çatışmadır. Çatışma Irak sınıra 4 kilometre, İran sınırına ise 40 kilometre uzaklıkta bulunan 13. Jandarma Sınır Bölük Komutanlığında cereyan etmiştir, burası kamuoyu tarafından Aktütün Karakolu olarak bilinmektedir. 200 ila 400 PKK'lının ağır silahlarla Şemdinli Aktütün Karakoluna Kuzey Irak'tan ateş açmaları sonucu 15 Türk askeri ölmüş, ikisi ağır olmak üzere 20 askerin de yaralandığı saldırıda 123 PKK'lı da ölmüştür. Çatışma sırasında iki askerle bağlantı kesilmiştir. 6 Ekim 2008 günü kaybolan iki askerin de öldüğü belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2011 Çukurca saldırısı</span> Terör saldırısı

Ekim 2011 Çukurca saldırısı, 19 Ekim 2011'de PKK'nın, Hakkâri'nin Çukurca ilçesinde, Türk Silahlı Kuvvetleri birliklerini hedef alarak gerçekleştirdiği saldırılardır. Gece yarısından sonra 200 PKK'lının ilçe merkezindeki polis ve jandarma binalarıyla güvenlik noktalarına ağır silahlarla ateş açmaları sonucunda Kekliktepe'de 21, ilçe merkezinde 3 olmak üzere 24 Türk askeri öldü, 18 asker ise yaralandı. Çatışmada 21 ile 23 arası, çatışma sonrası operasyonlarda ise 250-270 civarı PKK militanı öldürüldü, 210'u ise yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Uludere Olayı</span> Kürt sivillere karşı yapılan hava saldırısı

Uludere Olayı, Roboski Katliamı, Uludere Katliamı veya Uludere Operasyonu, 28 Aralık 2011 gecesi, Şırnak'ın Uludere ilçesine bağlı Ortasu köyünde Türk Hava Kuvvetlerinin F-16 savaş uçaklarıyla yaptığı bombardıman sonucunda 34 sivil kişinin ölmesi olayı. Olayda ölenlerin 28'i Encü ailesine mensuptu, Servet Encü yaralı olarak kurtuldu. Türk resmî makamları, ölenlerin Irak'tan Türkiye'ye mazot ve sigara getiren Kürt vatandaşların oluşturduğu bir kaçakçı kafilesi olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Reşadiye saldırısı</span> Terör saldırısı

2009 Reşadiye saldırısı veya Reşadiye pususu, 7 Aralık 2009 tarihinde 14:00 ile 14:30 arası Reşadiye, Tokat'ta PKK tarafından Karadeniz Bölgesi'de ses getirmek için askeri aracın geçişi sırasında gerçekleştirilen silahlı saldırı. Saldırı sonrası Genelkurmay Başkanlığı resmî sitesinden yapılan açıklamada saldırı emrinin PKK'nın Tunceli sorumlusundan geldiği, saldırıyı 4 ya da 5 kişilik bir grubun düzenlediği açıklanmıştır. 1 uzman çavuş rütbeli 6 asker ölmüş, Türkiye'de çözüm sürecinin fiilen uygulamaya konulduğu zamanda gerçekleşen saldırı kamuoyunda yankı uyandırmıştır.

PKK saldırıları (2015-günümüz), Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri ardından PKK üyelerinin sık sık yol kesip araç yakma ve şantiye basarak kamu malına zarar vermesi, son olarak Şanlıurfa'da Ceylanpınar saldırısı olarak bilinen PKK üyelerince 2 polisin öldürülmesinin akabinde artan PKK'nın saldırıları sonrası çözüm süreci ve ateşkesin durdurulmasının hemen ardından 8 Ağustos 2015 tarihinde başlayan çatışmaların PKK üyelerinin güvenlik güçlerine karşı düzenlediği Iğdır, Dağlıca ve Siirt saldırıları sonrası Türkiye'de yapılan Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinin ardından doğu ve güneydoğu gölgelerinde özyönetim ve halk ayaklanması başlatma teşebbüsünde bulunan PKK miitanlarına karşı başlatılan Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ile ortak yürütülen özel harekat polisleri ve SAS komandolarının da destek verdiği kamuoyundan hendek operasyonları olarak bilinen operasyonların başlatılmasıyla devam eden silahlı çatışma süreci.

<span class="mw-page-title-main">2015 Dağlıca saldırısı</span>

2015 Dağlıca saldırısı, güvenlik güçlerince Dağlıca, Yüksekova kırsalında, "Dağlıca-Yüksekova kara yolu"nun ulaşıma açılması maksadıyla yürütülen operasyonda, daha önceden PKK mensubu bir grup militan tarafından yol kenarına yerleştirilen el yapımı patlayıcıların patlatılması ile Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait iki zırhlı araç ağır hasar görmüş, Genelkurmay Başkanlığı resmi sitesi TSK.tr'den yapılan açıklamada zırhlı araçlarda bulunan 16 askerin hayatını kaybettiği, 6'sının hafif şekilde yaralandığı duyuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Süpürge Harekâtı</span>

Süpürge Harekâtı, 4 Ağustos 1991 tarihinde 100-150 kişilik PKK'lı grubun Şemdinli'deki Samanlı Jandarma Karakolu'na silah ve roketatarla düzenlediği saldırıda 10 er hayatını kaybetmiş, 7 er kaçırılmış ve 9'u da yaralanmış, ertesi gün Anavatan Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısının ardından dönemin Türkiye Başbakanı Mesut Yılmaz; 5 Ağustos 1991 gecesi Kuzey Irak'taki PKK unsurlarına karşı Hava Kuvvetleri Komutanlığı destekli karadan sınır ötesi harekâtının başladığını, Irak sınırından içeri 19 km ilerlendiğini ve Kuzey Irak'taki kamplarda Abdullah Öcalan'ın kardeşi Mehmet Öcalan'ın da olduğunu duyurmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri bölgedeki PKK unsurlarını yok etmek ve PKK'ya ait kamp ve mühimmatı ele geçirmek için düzenlediği bu operasyona temizlik anlamına yakın "süpürge harekâtı" demiş, kamuoyunda "temizlik" olarak da telaffuz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2011 Çukurca saldırısı</span>

Ağustos 2011 Çukurca Saldırısı veya 2011 Çukurca PKK pususu, 17 Ağustos 2011'de PKK'nın, Hakkâri'nin Çukurca ilçesinde, Hakkâri-Çukurca kara yolunun 12. ve 15. kilometrelerinde bulunan Vali Erdoğan Gürbüz Çeşmesi yakınlarında PKK'lıların önceden döşediği mayınların zırhlı askeri araçların geçişi sırasında patlatması ile gerçekleştirdiği saldırılar sonucu 1'i köy korucusu, 11 asker ölmüş, 4 asker de yaralanmıştır. PKK'lılar olay mahaline birden fazla mayın ve bomba düzeneği yerleştirmiş, ilk mayınlı saldırıların ardından kirpi tipi zırhlı araçlardan inen askerler çatışmaya katıldığı sırada PKK'lılar bölgeye yerleştirdikleri birden fazla mayın ve bombalarla uzaktan patlatmak suretiyle saldırılarını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

Zaho saldırısı, 20 Temmuz 2022 tarihinde Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Duhok vilayetinin Zaho ilçesinde, bölgeyi gezmeye gelen Arap turistlere yapılan saldırıdır. Saldırıda ikisi çocuk olmak üzere en az dokuz sivil öldü ve 33'ten fazla kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Öcalan'ın sorgulanması</span>

Abdullah Öcalan'ın sorgulanması, PKK'nın kurucu lideri Abdullah Öcalan'ın İmralı adasında Albay Hasan Atilla Uğur tarafından gizli kayıt yöntemi ile sorgulanmasıdır.

Pençe Kılıç Hava Harekâtı , 19 Kasım 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan hava operasyonudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.