İçeriğe atla

Zeta Prensliği

Zeta Prensliği
Sırpça: Кнежевина Зета
1356-1498
14. yüzyılın sonunda Zeta Prensliği
14. yüzyılın sonunda Zeta Prensliği
Başkentİşkodra
Tarihçe 
• Kuruluşu
1356
• Dağılışı
1498
Öncüller
Ardıllar
Sırp İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu

Zeta Prensliği (SırpçaКнежевина Зета) (1356-1498), günümüz Karadağ ve Arnavutluk'un güney-kuzey kesimlerinde, İşkodra gölü çevresinde bulunan geç ortaçağ prensliğidir. 14. yüzyılın ikinci yarısı ve 15. yüzyılın sonlarındaki Osmanlı fethine kadar arka arkaya Balšić, Lazarević, Branković ve Crnojević aileleri tarafından yönetilmiştir. Daha önce Zeta bölgesi, Balšić ailesinin 1360'tan sonra bölgesel bir prenslik kurduğu Sırp İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra bağımsız olan bir Sırp kraliyet toprağıydı.[1]

Balšići dönemi

  • I. Balša (1356-1362)
  • I. Đurađ (1362–1378)
  • II. Balša (1378–1385)
  • II. Đurađ (1385–1403)
  • III. Balša (1403–1421)

Sırp Despotluğu dönemi

Crnojevići dönemi

  • Stefan I Crnojević (1451-1465)
  • Ivan Crnojević (1465-1490)
  • Đurađ Crnojević (1490–1496)
  • Stefan II Crnojević (1496–1498)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Murad</span> 6. Osmanlı padişahı (1421–1444; 1446–1451)

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad</span> Sırbistanın başkenti

Belgrad (Sırpça: Београд / Beograd

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

Bu madde, 1299–1922 yılları arasında altı asır boyunca hüküm sürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihinden önemli olayların bir kronolojisini vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İskender Bey</span> Arnavut asilzade ve askeri komutan (1405–1468)

İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı. Arnavutluk'un feodal hanedanlıklarından Kastriyota Hanedanı'ndandır. Babası Con, Gergi'yi Osmanlı sarayına rehin olarak gönderdi. Edirne'de II. Murad'ın hizmetinde bir içoğlanı eğitimi gören Gergi Müslüman oldu ve İskender adını aldı. Osmanlı sarayına alındığı zaman 18-19 yaşlarındaydı. Osmanlı'da önemli askerî hizmetlerde bulundu, Anadolu ve Rumeli seferlerine katıldı. 1443 yılında Morava Muharebesi sırasında kaçıp sancak beyi olduğunu ilan eden sahte bir fermanla Kroya kalesini ele geçirdi. 1468'de ölümüne kadar Osmanlı Devleti'nin Arnavutluk'ta yerleşmesine karşı mücadele etti.

<span class="mw-page-title-main">Balşa ailesi</span>

Balşa Hanedanı veya Balşiç Hanedanı, Güney Karadağ ve Kuzey Arnavutluk kıyılarını Balşa Zetası ismi ile 1362'den 1421'e kadar yöneten soylu bir aileydi. Hanedanın kurucusu I. Balşa küçük bir soylu olup İmparator Stefan Duşan döneminde sadece bir köyü yönetirken ölümünün ardından üç oğlu Gospodin Žarko'nun boş kalan toprakları içinde genişleyip Aşşağı Zeta'yı ve karışıklık döneminde de Voyvoda ve Çelnik Đuraš Ilijiç'i öldürüp Yukarı Zeta'yı ele geçirdiler. Yine de bir nevi unvanları gasp ettikleri için İmparator V. Stefan Uroş'un fermanlarında Oblastni Gospodari unvanı ile anıldılar. Uroş'un 1371'deki ölümünün ardından aile Sırp İmparatorluğu'nda Makedonya'yı kontrol eden Mrnjavçeviçler ile kan davasına girişti. 1421'de III. Balşa'nın ölümünün ardından unvan III. Balşa'nın amcası Despot Stefan Lazareviç'e geçti ve böylelikle hanedanın sonu geldi.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Despotluğu</span>

Sırp Despotluğu, Sırpların Osmanlı Devleti egemenliğine girmeden önce kurdukları son devlet. 1403 yılında Sırbistan Prensi Stefan Lazareviç'in kendisini despot ilan etmesiyle kurulmuş devlettir. Başkenti Belgrad'dır. 1459 yılında Osmanlı Devleti tarafından fethedilmiştir. 16. yüzyıl boyunca Macaristan Krallığı'nın koruyuculuğu altına alınmış daha sonra tamamen Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Belgrad, MÖ 7000'e kadar giden bir tarihe sahiptir. MÖ 6. binyıldaki Vinča kültürünün izlerine ilk olarak Belgrad'da rastlanmıştır. Traklar ve Daçyalılar Roma'nın bölgeyi fethine kadar bölgeyi yönetmiş, adı 1. yüzyılda Romalılarca Singidunum yapılmış, 2. yüzyılın ortalarında kent Roma otoritelerince municipium ilan edilmiş ve yüzyılın sonunda tam teşekküllü bir koloniye evrilmiştir. Kent daha sonraki dönemlerde Habsburgların Macarların ve Osmanlı İmparatorluğu'nun ellerine geçmiş, 1830'dan itibaren bağımsız Sırp devletleri tarafından yönetilmiştir. Kent günümüzde Sırbistan'ın başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Dejanović Hanedanı</span> Orta Çağda yaşamış soylu bir aile

Dejanović ya da Dragaš Hanedanı Orta Çağ'da yaşamış, Stefan Dušan (1331-1355), V. Stefan Uroš (1355-1371) ve 1371 yılında yapılan Çirmen Muharebesi sonrası girilen çöküş döneminde Sırp İmparatorluğu'na hizmet etmiş soylu bir Sırp hanedanıdır. Çirmen Muharebesi sonrası Osmanlı Devleti ile vasallık ilişkisinde bulunmuştur. Hanedan dönemin en önemli aileleri arasında sayılır ve bir zamanlar kabaca bugünkü Sırbistan, Bulgaristan ve Makedonya'nın topraklarının birleştiği bölgede hakimiyet kurmuştur. Son iki Bizans İmparatoru anne tarafından bu hanedana mensuptur.

Tripolje Savaşı, Kasım 1402'de Branković ailesi desteğiyle Osmanlıların ve Stefan Lazarević tarafından yönetilen Sırplar arasında bir savaştı.

<span class="mw-page-title-main">II. Đurađ Balşa</span>

Đurađ Stracimirović veya II. Đurađ Balša (Balšić) ailesinden 1385 - 1403 arasında Zeta'nın hükümdarı idi. Stracimir Ballsha'nın oğluydu ve amcası II. Balša'dan sonra Zeta'yı yönetmeye başladı. Daha fethedilmemiş Sırp İmparatorluğu'nu 1386'dan 1389'ına kadar ailesiyle beraber yönetti, sonra ise 1395 yılına kadar Osmanlıların vasal devleti olarak yönetimi devam etmiş. Đurađ 1403 yılında ölene kadar hükümdarlığı devam etmiş ve ölümünden sonra da oğlu III. Balša babasının yerine geçmiş. Sırp destanı şiirlerinde Strahinja Banović olarak bilinir.

(Bu makalede, bir Müslüman seçkin topluluk tarafından yönetilen veya bir şekilde bir Müslüman imparatorluğunun merkezi veya bir parçası olan bazı devletler, imparatorluklar veya hanedanlar listelenmektedir.)

Gelibolu Antlaşması, Ocak 1403'te veya Şubat başında akdetilmiştir, Balkanlar'daki Osmanlı topraklarının hükümdarı Süleyman Çelebi ile başlıca Hristiyan bölgesel güçleri Bizans İmparatorluğu, Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti, Hospitalier Şövalyeleri ve Nakşa Dükalığı arasında bir barış antlaşmasıdır. Ankara Muharebesi sonrasında akdetilen bu antlaşma ile Süleyman, kardeşleriyle veraset mücadelesinde kendi konumunu güçlendirmeye çalışırken, Hristiyan devletlere büyük tavizler getirdi, özellikle kaybettiği toprakları geri alan Bizanslılar Osmanlı hükümdarı üzerinde nominal bir üstünlük elde etti. Hükümleri Süleyman'ın yanı sıra Osmanlı veraset mücadelesinin galibi olan I. Mehmed tarafından onurlandırıldı, ancak Mehmed'in 1421'deki ölümünden sonra çöktü.

Bu sayfa yıl maddelerini listeler.

<span class="mw-page-title-main">Dejan</span> Sırp sebastokrator ve despot

Dejan, Sırp İmparatorluğu döneminde yaşamış Sırp asilzadedir. Sırp İmparatoru Stefan Dušan, V. Stefan Uroš'a hizmet etmiş, Kumanova ve Köstendil çevresini sebastokrator ve despot unvanlarıyla yöneten Dejanović Hanedanı'nın atası olan İmparatorluk döneminde hüküm sürmüştür. İmparator Dušan'ın kız kardeşi Theodora Nemanjić ile evliydi. Karadağ'ın doğusundaki Kumanova bölgesinde bir eyalete hükmediyordu. Başlangıçta Žegligovo ve Preşova'nın eski župe'yi (ilçeleri) içeriyordu. V. Stefan Uroš daha sonra Dejan'a Köstendil ile Yukarı Struma Nehri'ni verdi. Dejan, diğerlerinin yanı sıra Zemen Manastırı'nı ve eyalet boyunca birkaç kilise binasını da yeniden inşa etti. Dejan, Dušan saltanatının sona ermesi ve Dušan'ın ölümünden sonraki Sırp İmparatorluğu'nun çöküşü sırasında önde gelen isimlerden biriydi. Dejan, iki oğlu despot Jovan ve Gospodin Konstantin Dragaš ile birlikte, Sırp İmparatorluğu'nun çöküşü ve ardından gelen Osmanlı döneminde de güçlenen Dejanović Hanedanı'nın atasıdır.

Belgrad Banlığı, Orta Çağ Macaristan Krallığı’nda bulunan Belgrad merkezli bir sınır eyaletiydi (ban). 15. yüzyılın ikinci yarısından 1521 yılına kadar Macaristan Krallığı'nın Osmanlı karşısındaki savunma sisteminde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Crnojeviç ailesi</span>

Crnojeviç Hanedanı Orta Çağ Sırbistan'ında İşkodra Gölü'nün kuzeyi, Güney Karadağ ve Kuzey Arnavutluk'un bazı bölümlerini Crnojeviç Zetası olarak 1326-1362 ve 1403-1515 arasında yöneten Sırp soylu ailedir. Ailenin kurucusu olan Đuraş Ilijiş, Orta Çağ Sırbistan'ında ve Sırp İmparatorluğu'nda Stefan Deçanski, Stefan Duşan ve V. Stefan Uroş dönemlerinde Yukarı Zeta'nın lorduydu. Duraş, 1362'de Aşağı Zeta'yı yöneten Balşalar tarafından öldürüldü ve Balşalar defakto olarak Zeta'nın tamamını yönetmeye başladı. Ancak 1421 yılında Sırp Despotu Stefan Lazareviç döneminde unvanları resmiyete kavuştu. Crnojeviçler güçten düşmüş olsalar da Balşalar ile mücadelelerini sürdürdüler. Ellerinde kalan son yerlerden olan Budva'yı 1396'ya kadar tutup o zamanki lordları Radiç Crnojeviç'in Balşalar tarafından öldürülmesinin ardından Crnojeviçler yurtsuz kaldı. 1403'te ise Venedik Cumhuriyeti'nin vassalları olarak topraklarını tekrar ele geçirdiler.

<span class="mw-page-title-main">II. Balşa</span>

Balša Balšić veya II. Balşa 1378'den 1385'e kadar Aşağı Zeta'nın Lordudur. Zeta'yı yaklaşık 1362 ila 1421 arası yöneten Balşa ailesi bir üyesidir.