İçeriğe atla

Zeta1 Scorpii

Koordinat:Sky map 16sa 53d 59,72650s; -42º 21' 43,3063″


Zeta1 Scorpii
Akrep takımyıldızı'nın sınırlarını ve yıldızların konumlarını gösteren diyagram
ζ1 Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde)
Gözlem verisi
Dönem J2000.0      Ekinoks J2000.0
TakımyıldızAkrep
Galaktik enlem (b)0,86999402[1]°
Galaktik boylam (l)343,02754302[1]°
Sağ açıklık (α)16sa 53d 59,72650s[2]
Dik açıklık (δ)-42° 21′ 43,3063″[2]
Görünür büyüklük (V)4,775[2]
Görünür büyüklük (B)5,175[2]
Görünür büyüklük (J)3,592[2]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
B0.5Ia[2]
U−B renk ölçeği-0,56[3]
B−V renk ölçeği0,49[3]
Değişen yıldız tipiSDOR:[4]
Astrometri
Dikey hız ()-26,00 ± 0,80[2] km/s
Özdevinim (μ)RA: -0,91 ± 0,25[5] mys/y
Dec.: -3,93 ± 0,19[5] mys/y
Iraklık açısı (π)1,27 ± 0,25[5] mys
Uzaklık2.453[5] Iy
Mutlak büyüklük (V)-4,68[1]
Özellikler
Kütle (m)36[6] M
Yarıçap (r)103[6] R
Aydınlatma gücü (bol.)850.000[6] L
Yüzey kütle çekimi (log g)1,7[6] cgs
Sıcaklık17.200[6] K
Dönüş hızı ()60[7] km/s
Yaş6,5 ± 0,1[8] milyon
Katalog belirtmeleri
zet01 Sco • CD−42 11633 • CPD−42 7545 • GC 22730 • HD 152236 • HIP 82671 • HR 6262 • PPM 322342 • SAO 22737

Zeta1 Scorpii (Zeta1 Sco, ζ1 Sco), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.453 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir süperdev yıldızdır. İçsel olarak, bilinen en parlak yıldızlardan birisidir fakat uzaklığından dolayı sadece 4,7 kadir büyüklüğünde görünür. Scorpius OB1 birliği[9] ve açık yıldız kümesi NGC 6231'in üyesidir.

Gözlem bilgisi

Zeta1 Scorpii, Akrep'in güney-doğusunda kuyruk bölümünde yer alır. Eta Scorpii'nin birkaç derece batısında, μ1 ve μ2 çiftinin ise dört derece güneyindedir. Çıplak gözle tanımlanması, daha parlak olan Zeta2 Scorpii'ye yakınlığından dolayı (7 yay-dakika) kolay değildir. İki yıldızın yakınlığı sadece görsel bakımdandır ve aralarında fiziksel bir bağlantı yoktur. Zeta2 Scorpii sadece 155 ışık yılı uzaklıktadır ve gerçekte Zeta1 Scorpii'den çok daha az parlaktır. Sadece yüksek-pozlu fotoğraflarda Zeta2 Scorpii'nin turuncu rengi nedeniyle ayırt edilebilir. Çıplak gözle gözlenebilmesi için çok uygun gözlem koşulları gerekir.

-42° olan sapma açısı ile güney yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Kuzey yarımkürede; Kanada ve Kuzey Avrupa'nın bir kısmı hariç, 48. paralelin kuzeyinden gözlemlenemez. Kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerinde mesela Akdeniz havzasında, güney ufkunda çok düşük ve sadece birkaç saatliğine gözlemlenebilir. Kuzey yarımkürede gözlem için en uygun zaman Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.

Özellikler

Zeta1 Scorpii'nin önemli mesafesine rağmen çıplak gözle görülebilir olması, büyük içsel parlaklığının bir göstergesidir. Yıldızın görünen parlaklığının, Dünya'ya ulaşana kadar yıldızlararası toz bulutları arasından geçtiği ve bu yüzden en az 2 kadir azaldığı unutulmamalıdır. Zeta1 Scorpii'nin yaydığı önemli miktardaki morötesi radyasyon dikkate alındığında içsel parlaklığı Güneş'ten 1 ile 1,7 milyon kat daha fazla olmalıdır.[9] Uzaklığından ve yıldızlararası tozdan dolayı bu değeri hesaplamak çok güçtür. Her durumda, hatta en düşük değer göz önüne alındığında, Zeta1 Scorpii bilinen en parlak yıldızlardan birisidir. -10,36 bolometrik mutlak parlaklığı,[10] bilinen en düşük değerlerden birisidir.

Zeta1 Scorpii, 17.200 K[6] yüzey sıcaklığına sahip B-tipi mavi-beyaz bir yıldızdır. Kütlesinin Güneş'ten 36 kat daha fazla ve yarıçapının 103 kat daha fazla olduğu tahmin edilmektedir.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b c "VizieR - Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  2. ^ a b c d e f g "V* zet01 Sco -- Variable Star of irregular type SIMBAD". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  3. ^ a b "VizieR - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  4. ^ zet 1 Sco, veritabanı girişi, The combined table of GCVS Vols I-III and NL 67-78 with improved coordinates, General Catalogue of Variable Stars 20 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sternberg Astronomical Institute, Moscow, Russia. 1 Kasım 2013 tarihinde erişilmiştir. (Hızlı bakış: Zet+1+Sco 7 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  5. ^ a b c d "Ashland Astronomy Studio - Grafias (HIP 82671)". 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  6. ^ a b c d e f g DOI:10.1051/0004-6361/201117472
  7. ^ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970), "A catalogue of stellar rotational velocities", Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago, 239 (1), Bibcode:1970CoAsi.239....1B 
  8. ^ Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (Ocak 2011), "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 410 (1), ss. 190-200, arXiv:1007.4883 $2, Bibcode:2011MNRAS.410..190T, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x 
  9. ^ a b Zeta-1 Sco 17 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Stars, Jim Kaler. 20 Kasım 2009 tarihinde erişilmiştir.
  10. ^ J. A. Lopez (1984). "The Mass Loss Rate of the Galactic Hypergiant HD152236 = ZETA-1-SCORPII from Optical and Near Infrared Observations". Revista mexicana de astronomia y astrofisica. Cilt 9. s. 3-8. Erişim tarihi: 2 Nisan 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lambda Scorpii</span>

Lambda Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 570 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldız sistemidir. Takımyıldızının ikinci en parlak yıldızı olan λ Sco, gece gökyüzünün de en parlak yıldızları arasındadır. Geleneksel adı olan Shaula, Arapça الشولاء El-şevle "yükseltilmiş [kuyruk]" anlamına gelmektedir. Çincede ise 尾宿八 "kuyruğun sekizinci yıldızı" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Upsilon Scorpii</span>

Upsilon Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 580 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz altdev yıldızdır. Geleneksel adı olan Lesath, Arapça: اللسعةEl-lesʿa "zehirli hayvan sokması" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Scorpii</span>

Epsilon Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 63,7 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır. Patrick Moore yıldızın adını Wei olarak sunmuştur fakat bu hatalı bir okuma gibi görünmektedir. Wěi (尾), "kuyruk" anlamına gelmektedir ve orijinalinde, Çinlilerdeki bir yıldız deseni veya Yirmi sekizinci konak Xiùyu oluşturan yıldızlar; ε, μ1-2, ζ1-2, η, θ, ι, κ, υ ve λ Scorpii'nin adı olarak kullanılmıştır. 2,3 kadir görünen parlaklığıyla takımyıldızının beşinci parlak yıldızıdır.

25 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 690 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir parlak dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Scorpii</span>

Beta Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 399 ışık yılı uzaklıkta bulunan çoklu yıldız sistemidir. Geleneksel adı olan Acrab, Akrab veya Elacrab, el-'Akrebden gelmektedir. Xi Scorpii ile birlikte Graffias olarak da adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Omicron Scorpii</span>

Omicron Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 857 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir parlak dev yıldızdır. Etkin sıcaklığı 8.100 K olan yıldızın kütlesi Güneş'ten 8 kat daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Psi Scorpii</span>

Psi Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 94 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir altdev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">H Scorpii</span>

H Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 342 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi sarı-turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">V1073 Scorpii</span>

V1073 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.672 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-Tipi mavi bir süperdev yıldızdır. Etkin sıcaklığı 22.200 K olan k Scorpii'nin aydınlatma gücü Güneş'ten 300.000 kat daha fazladır. Aynı zamanda Güneş'ten 36 kat daha fazla yarıçapı ve 28 kat fazla olan kütlesiyle önemli bir boyuta sahiptir. Benzeri yıldızlar gibi yılda 0,95 × 10−6 güneş kütlesi oranında bir kütle kaybeder.

<span class="mw-page-title-main">Kappa Scorpii</span>

Kappa Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 483 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Geleneksel ismi Sümerce bir kelime olan Girtab, "akrep" için kullanılmış ve Babil yıldız kataloglarında da yer almıştır. Aslında Girtab adı; Lambda Scorpii, Upsilon Scorpii ve Iota Scorpii yıldızlarından oluşan bir yıldız deseni için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">HD 146624</span>

HD 146624, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 135 ışık yılı uzaklıkta bulunan A-tipi beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">13 Scorpii</span>

13 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 478 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">12 Scorpii</span> Yıldız Sistemi

12 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 301 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Birincil bileşen B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızı, ikincil bileşen ise birincil bileşenden 3,9 yay-saniye ile ayrılan F-tipi sarı-beyaz bir anakol yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">1 Scorpii</span>

1 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 494 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızıdır.

Omega<sup>1</sup> Scorpii

Omega1 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 470 ışık yılı uzaklıkta bulunan B-tipi mavi-beyaz bir anakol yıldızıdır. Gökyüzünde görsel olarak 0,24° ile ayrıldığı Omega2 Scorpii ile aynı harfi (ω) paylaşır. Çift yıldız gibi görünmesine rağmen aralarında kütleçekimsel bir bağlantı yoktur ve ω1 Scorpii, ω2 Scorpii'den çok daha uzakta yer alır. Geleneksel ismi olan Arapça: جبهة العقرب, "akrep'in alnı" anlamına gelmektedir.

Omega<sup>2</sup> Scorpii

Omega2 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 290 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi sarı bir dev yıldızdır. Gökyüzünde görsel olarak 0,24° ile ayrıldığı Omega1 Scorpii ile aynı harfi (ω) paylaşır. Çift yıldız gibi görünmesine rağmen aralarında kütleçekimsel bir bağlantı yoktur ve ω1 Scorpii, ω2 Scorpii'den çok daha uzakta yer alır. Parlak görsel arkadaşıyla birlikte geleneksel ismi olan Arapça: جبهة العقرب, "akrep'in alnı" anlamına gelmektedir.

Zeta<sup>2</sup> Scorpii

Zeta2 Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 132 ışık yılı uzaklıkta bulunan K-tipi turuncu bir dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Eta Scorpii</span>

Eta Scorpii, Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 73 ışık yılı uzaklıkta bulunan F-tipi sarı-beyaz bir altdev yıldızdır. 3,33 kadir görünen büyüklüğüyle Akrep'in en parlak üyelerinden birisidir

<span class="mw-page-title-main">Teta Scorpii</span>

Teta Scorpii, Akrep takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 270 ışık yılı uzaklıkta bulunan F-tipi sarı-beyaz bir parlak dev yıldızdır. Ayrıca Girtab olarak da bilinen yıldızın geleneksel ismi olan Sargas, Sümerce kökenli bir kelimedir ve anlamı bilinmemektedir. 1,86 kadir görünen büyüklüğü ile gökyüzünün en parlak yıldızlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sigma Scorpii</span>

Sigma Scorpii, Akrep takımyıldızında onu gölgede bırakan kırmızı üstdev Antares'in yakınında bulunan çoklu yıldız sisemidir. Bu sistem, +2,88'lik birleşik görünür kadire sahiptir ve bu da onu takımyıldızın en parlak üyelerinden biri yapar. Hipparcos görevi sırasında yapılan ıraklık açısı ölçümlerine göre Sigma Scorpii'nin uzaklığı yaklaşık olarak 696 ışık yılıdır.