İçeriğe atla

Zerocoin

Zerocoin, 2013 yılında Johns Hopkins Üniversitesi profesörü Matthew D. Green ve lisansüstü öğrencileri Ian Miers ve Christina Garman tarafından önerilen bir gizlilik protokolüdür. Protokolde yerleşik olarak madeni para karıştırma yeteneklerine sahip olarak Bitcoin işlemlerinin anonimliğini iyileştirecek Bitcoin protokolünün bir uzantısı olarak tasarlandı.[] Zerocoin günümüzde Bitcoin ile uyumlu değildir.

Tarihi

Blok zincirinin kamusal yapısı nedeniyle, kullanıcılar ağ ile etkileşimde bulunurken gizliliklerini tehlikeye atabilir. Bu sorunu çözmek için, kripto para birimi işlemlerinin izini gizlemek için üçüncü taraf para karıştırma hizmeti kullanılabilir. Mayıs 2013'te Matthew D. Green ve yüksek lisans öğrencileri (Ian Miers ve Christina Garman), kripto para birimi işlemlerinin güvenilir bir üçüncü tarafa gitmeden anonim hale getirilebildiği Zerocoin protokolünü önerdi; bu protokolle bir madeni para imha edilir ve ardından geçmişi silinerek tekrar basılır.[1]

Bir coin harcanırken, tam olarak hangi coinin harcandığını gösteren hiçbir bilgi mevcut değildir.[2] Başlangıçta Zerocoin protokolünün Bitcoin ağına entegre edilmesi planlanmıştı.[3] Ancak teklif Bitcoin topluluğu tarafından kabul edilmedi. Böylece, Zerocoin geliştiricileri protokolü bağımsız bir kripto para biriminde başlatmaya karar verdi.[4] Zerocoin protokolünü uygulayan bağımsız bir kripto para birimi oluşturma projesine "Moneta" adı verildi.[5] Zerocoin protokolünü uygulayan ilk kripto para birimi olan Zcoin (XZC) Eylül 2016'da Poramin Insom ve ekibi tarafından piyasaya sürüldü.[6] Ocak 2018'de, sıradan kullanıcılar arasında daha adil madencilik sağlamak için Proof-of-work sisteminin bellek yoğun Merkle ağaç kanıtı algoritmasıyla değiştirilmesine ilişkin olarak Zcoin tarafından kısmen finanse edilen akademik bir makale yayınlandı.[7] Nisan 2018'de, Zerocoin protokolünde, bir saldırganın dürüst kullanıcıların sahip olduğu paraları yok etmesine, havadan paralar yaratmasına ve kullanıcıların paralarını çalmasına olanak tanıyan kriptografik bir kusur bulundu.[8] Zcoin kripto para birimi ekibi, kusuru kabul ederken, bu tür saldırıları gerçekleştirmede yüksek zorluk ve saldırgana ekonomik fayda sağlama olasılığının düşük olduğunu belirtti.[9] Aralık 2018'de Zcoin, güvenilir bir kuruluma olan ihtiyacı ortadan kaldıran ve Zerocoin protokolünü kullanırken bir işlemdeki paranın kaynağını ve miktarını gizleyen Lelantus protokolünü öneren bir akademik makale yayınladı.[10][11]

Mimari

Zerocoin özelliğini kullanan işlemler, her madeni paranın işlem geçmişinin ortaya çıktığında silindiği bir emanet havuzundan çekilir.[12] İşlemler, bir ifadenin doğru olduğunu kanıtlamanın matematiksel bir yolu, soruyla ilgili başka hiçbir ayrıntıyı açıklamadan sıfır bilgili kanıtlarla doğrulanır.[13]

Zerocash

16 Kasım 2013 tarihinde Matthew D. Green, işlem gören miktarı koruyarak ek anonimlik sağlayan Zerocash protokolünü duyurdu.[14] Zerocash, işlem boyutlarını %98 oranında azalttı, ancak hesaplama açısından önemli ölçüde daha pahalıydı ve üretilmesi 3.2 GB'a kadar bellek gerektiriyordu.[15][16] Protokoldeki daha yeni gelişmeler bunu 40MB'ye düşürdü.

Zerocash, hesaplamaların bütünlüğünü kanıtlamak için özel bir tür sıfır bilgi yöntemi olan özlü, etkileşimli olmayan sıfır bilgi argümanlarını (zk-SNARKs olarak da bilinir) kullanır.[17] Bu tür kanıtlar 300 bayttan daha az uzunluktadır ve yalnızca birkaç milisaniyede doğrulanabilir ve işlem gören miktarı gizlemenin ek avantajını da içerir. Bununla birlikte, Zerocoin'den farklı olarak, Zerocash, güvenilir bir kuruluş tarafından bir başlangıç kurulumu gerektirir.[18]

Zerocoin protokolünün arkasındaki yardımcı doçent Matthew D. Green tarafından geliştirilen Zcash, 2013 yılında geliştirilmeye başlayan ilk Zerocash tabanlı kripto para birimiydi.[19]

Kaynakça

  1. ^ Miers, Ian; Garman, Christina; Green, Matthew; Rubin, Aviel D. (May 2013). Zerocoin: Anonymous Distributed E-Cash from Bitcoin (PDF). 2013 IEEE Symposium on Security and Privacy. IEEE Computer Society Conference Publishing Services. ss. 397-411. doi:10.1109/SP.2013.34. ISSN 1081-6011. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  2. ^ "Who's Who in Bitcoin: Zerocoin Hero Matthew Green". IEEE Spectrum. 24 Ekim 2013. 4 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2018. 
  3. ^ Janus (23 Nisan 2013). "Gold 2.0: can code and competition build a better Bitcoin?". Ther Verge. 20 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  4. ^ Carrie (1 Şubat 2014). "Hopkins researchers are creating an alternative to Bitcoin". The Baltimore Sun. 27 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  5. ^ "Moneta - Engineering an ideal cryptocurrency". Moneta.cash. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  6. ^ "Cryptocurrency Zcoin Have Just Released 'French Drop' Their Best Privacy Update Yet". Business Insider. Zcoin team. 1 Mart 2018. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2018. 
  7. ^ Alex, Biryukov; Dmitry, Khovratovich (2016), Egalitarian computing, cs.CR, arXiv:1606.03588 $2 
  8. ^ Tim (12 Nisan 2018). "A Cryptographic Flaw in Zerocoin (and Two Critical Coding Issues)". Chair of Applied Cryptography. Germany: University of Erlangen-Nuremberg. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2018. 
  9. ^ "A statement on the paper "Burning Zerocoins for fun and profit"". Zcoin.io. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2018. 
  10. ^ "Lelantus: Private transactions with hidden origins and amounts based on DDH" (PDF). Zcoin. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2018. 
  11. ^ Aram (7 Nisan 2019). "Lelantus: Towards Confidentiality and Anonymity of Blockchain Transactions from Standard Assumptions". Cryptology ePrint Archive (Report 373). 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2019. 
  12. ^ "What You Need To Know About Zero Knowledge". TechCrunch (İngilizce). 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2018. 
  13. ^ "Can This Man Build a Better Bitcoin?". Fortune (İngilizce). 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2018. 
  14. ^ Matthew D. Green [@matthew_d_green] (16 Kasım 2013). "We designed a new version of Zerocoin that reduces proof sizes by 98% and allows for direct anonymous payments that hide payment amount" (X gönderisi). Erişim tarihi: 16 Eylül 2015 – X vasıtasıyla. 
  15. ^ "Zcash Integration Guide - Zcash". Zcash (İngilizce). 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 
  16. ^ Zerocash: Decentralized Anonymous Payments from Bitcoin. 18 Mayıs 2014. ss. 459-474. doi:10.1109/SP.2014.36. ISBN 978-1-4799-4686-0. 
  17. ^ Ben-Sasson (2014). "Succinct Non-Interactive Zero Knowledge for a von Neumann Architecture". USENIX Security. 6 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  18. ^ "What You Need To Know About Zero Knowledge". TechCrunch (İngilizce). 7 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2018. 
  19. ^ "Zcash, a Harder-to-Trace Virtual Currency, Generates Price Frenzy" (İngilizce). 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ethereum</span> Programlanabilir işlem fonksiyoneli ile halka açık blok zinciri platformu.

Ethereum, ERC-20 kod sistemi sayesinde birçok kripto para biriminin altyapısını oluşturan merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu bir blok zinciridir. Ethereum blok zincirinin kurumsal kripto para birimi ise Ether'dir. Ether, Bitcoin'den sonra en büyük piyasa değerine sahip sanal paradır.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para</span> İşlemleri güvence altına almak ve mülkiyet transferini doğrulamak için defter üzerinde kriptografi kullanan dijital değişim aracı

Kripto para veya kısaca kripto, bir değişim aracı olarak çalışmak üzere, işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografi kullanılarak tasarlanmış bir dijital unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal dövizdir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir.

Monero (XMR), Nisan 2014'te oluşturulmuş, takas edilebilirlik ve merkeziyetsiziliğe odaklanan açık kaynaklı bir kripto paradır. Monero, herkesin işlem yayını ve gönderimi gerçekleştirebildiği lakin bu işlemlerin hiçbir dış gözlemci kaynak tarafından kaynak, miktar yahut hedef bakımından gözlemini yapamadığı perdelenmiş bir halka açık işlem kütüğü kullanır. Monero, yeni madeni paralar çıkarmak, ağları güvence altına almak ve işlemleri doğrulamak için madencileri teşvik eden bir İş Kanıtı mekanizması kullanır.

Litecoin, 2011 yılında bir Google çalışanı Charlie Lee tarafından üretilen kripto para birimidir. İlk olarak 84 milyon adet üretilmiştir. Herhangi bir merkeze bağlı değildir. Litecoin Blok Zinciri, Bitcoin Blok Zincirine göre daha hızlı blok üretmektedir. Bitcoin ile Litecoin arasındaki en büyük fark bu olarak kabul edilir ve bu nedenle piyasa & transfer işlemleri daha süratli yapılabilir. İlk çıktığı dönemlerde büyük bir başarı yakalayarak diğer kripto para değerleri arasında kendisine önemli bir yer edindi. İlk alt coin olma özelliğini taşıyan Litecoin şu anda 1 milyar dolar üzerinde bir pazar değerine sahiptir. Diğer kripto para değerlerinden daha fazla depolama imkanı sunmaktadır.

Airdrop, bir kripto para belirteci veya paranın, genellikle ücretsiz olarak çok sayıda dijital cüzdana dağıtılmasıdır. Airdrop'lar öncelikle dikkat çekmenin ve yeni takipçiler kazanmanın bir yolu olarak uygulanmakta, bu da daha büyük bir kullanıcı tabanı ve daha geniş bir para kullanımı ile sonuçlanmaktadır.

Verge, işlem yapan katılımcıların konumunu ve İnternet Protokolü (IP) adresini gizleyerek tamamen anonim işlemler sunmayı amaçlayan açık kaynaklı, merkezi olmayan bir kripto para birimidir. Verge, XVG sembolü ile kripto para borsalarında işlem görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dash (kripto para birimi)</span> Altcoin

Dash, açık kaynaklı bir kripto para birimidir. Bitcoin protokolünden çatallanan bir altcoindir. Aynı zamanda, "ana düğümler" adı verilen, kullanıcılarının bir alt kümesi tarafından yönetilen, merkezi olmayan bir özerk organizasyondur (DAO). Para birimi, izlenemeyen işlemlere izin verir.

<span class="mw-page-title-main">Firo (kripto para birimi)</span>

Eskiden Zcoin olarak bilinen Firo, kullanıcıları için Bitcoin gibi diğer kripto para birimlerine kıyasla daha yüksek gizlilik sağlamak için kriptografiyi kullanmayı amaçlayan bir kripto para birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Stellar (ödeme yöntemi)</span>

Stellar, herhangi bir para birimi çifti arasında sınır ötesi işlemlere izin veren itibari para transferleri için dijital para birimi için açık kaynaklı, merkezi olmayan bir protokoldür. Stellar protokolü, 501(c)3 kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Stellar Development Foundation tarafından desteklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nxt</span>

Nxt, anonim yazılım geliştiricisi BCNext tarafından 2013 yılında başlatılan açık kaynaklı bir kripto para birimi ve ödeme sistemidir. İşlemler için fikir birliğine varmak için hisse ispatı kullanılır çünkü sabit bir para tedariki vardır ve Bitcoin'in aksine madencilik yoktur. Nxt, özellikle uygulama ve finansal hizmetlerin oluşturulabileceği değişken bir platform olarak tasarlandı.

Zcash, Bitcoin gibi diğer birimlere kıyasla, kullanıcılarına daha fazla gizlilik sağlamak için kriptografi kullanmayı amaçlayan bir kripto para birimidir. Zcash, Bitcoin'in kod tabanına dayanır; 21 milyon sabit toplam arz gibi birçok benzerlik bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Uniswap</span>

Uniswap, kripto para birimlerini takas etmek için kullanılan merkeziyetsiz finans protokolüdür. Uniswap aynı zamanda Uniswap protokolünü oluşturan şirketin de adıdır. Protokolün faaliyeti, akıllı sözleşmeler aracılığıyla Ethereum blok zincirindeki kripto para birimleri arasındaki otomasyonu kolaylaştırmaktır. Ekim 2020 itibarıyla, Uniswap, günlük işlem hacmine göre en büyük merkeziyetsiz borsa ve tüm borsalar içerisinde dördüncü en büyük kripto para borsası olduğu tahmin edilmektedir. Uniswap borsasının Eylül 2021 itibarıyla yaklaşık olarak günlük likit alım satım işlemleri karşılığında 4,7 milyon dolar ortalama işlem ücreti geliri bulunmaktadır.

EOS.IO, kripto para birimi EOS'a dayalı olan blok zinciri protokolüdür. Protokol'e ait akıllı sözleşme platformu, işlem ücretlerini ortadan kaldırdığını ve saniyede milyonlarca işlem gerçekleştirdiğini iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para birimleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kripto para, işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir. Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür. Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.

<span class="mw-page-title-main">Bitcoin Gold</span>

Bitcoin Gold, 2017 yılında orijinal Bitcoin blok zincirinin bir çatalı olarak oluşturulan bir kripto para birimidir. Bitcoin Gold, ASIC'ler yerine GPU aracılığıyla madencilik yapılabilmesi için tasarlanmıştır. Bitcoin Gold'un ana amacı Bitcoin'i yeniden merkeziyetsiz hale getirmektir. Borsa simgesi BTG'dir ve maksimum arzı 21 milyondur.

Blok zincirinde çatal kavramı çeşitli şekillerde tanımlanır:

Primecoin, Emek ispatı sistemini uygulayan asal sayı zincirlerini aramaya dayalı bir kripto para birimidir.

Kripto Para Karıştırıcı, kullanıcıların gizliliklerini korumak için kripto paralarını diğer kullanıcılarla karıştırmasına izin veren yazılım veya hizmetlerden oluşan çözümlerdir. Kripto paraları karıştırarak, Bitcoin adresleri ve gerçek dünya kimlikleri arasındaki bağları gizlemek ise mümkün.

Lightning Network, bitcoin veya litecoin gibi blok zinciri tabanlı bir kripto para biriminin üzerine katmanlandırılmak üzere tasarlanmış bir "katman 2" ödeme protokolüdür. Katılımcı düğümler arasında hızlı işlemleri mümkün kılmak amaçlanmıştır ve bitcoin ölçeklenebilirlik sorununa bir çözüm olarak önerilmiştir.

Yatırımcıların geleneksel para birimleri veya diğer dijital para birimleri gibi diğer varlıklar için kripto para birimleri ve dijital para birimleri ticareti yapmasına olanak tanıyan platformlardır. Borsalar, dijital para birimleri veya kripto para birimleri karşılığında kredi kartı ödemelerini, banka havalelerini veya diğer birçok ödeme şekillerini kabul edebilir. Bir kripto para borsası, genellikle alış-satış işlemleri için işlem komisyonu olarak alan veya eşleşen bir platform olarak sadece üyelik ücreti alan bir piyasa yapıcı olabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.