İçeriğe atla

Zengibar Kalesi

Zengibar Kalesi, Türkiye'de Konya'nın Bozkır ilçesinin yaklaşık 20 km batısında, Asar Dağı'nda bulunan antik bir sur duvarıdır.

Kalenin antik Isaura Palaea yerleşim yeri olduğuna inanılıyor.[1] Kalıntılar 1.800 metre yüksekliğindeki bir tepe üzerinde yer almakta olup üç tarafı kayalıklarla çevrilidir. Antik bölgeye 'Konya'nın Efes'i' adı verilmiştir. Bölge Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olmadan önce Hitit ve Persler tarafından yönetildi.[2] Surun taş blokları dağın zirvesindeki bir taş ocağından getirilmiştir.[3]

Bölge, MÖ 25'teki ölümüne kadar Galatian kralı Amyntas tarafından kontrol ediliyordu. Vehbi Koç Vakfı'na göre, "Zengibar Kalesi, 1837 yılında İngiliz seyyah ve jeolog William Hamilton tarafından keşfedilmiştir. 1920'lerin sonlarında sanat tarihçisi ve arkeolog Heinrich Swoboda kentteki çok sayıda yapının özelliklerini belirleyerek bir kısmını yeniden inşa etme girişiminde bulundu. Kalıntı, 1988 yılında Konya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun kararıyla resmi olarak 1. derece sit alanı olarak tescil edildi."[4]

Kale arkeolog Osman Doğanay tarafından 2010 yılından bu yana kazılmaktadır, arkeolojik araştırmalar için ise 2014 yılından bu yana Vehbi Koç Vakfı'ndan destek almaktadır.[4] Kale muhtemelen Strabo'nun bahsettiği Isaura Vetus şehrinin bulunduğu yerdir.

Aksaray Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden yapılan açıklamaya göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izniyle 2010 yılında “Zengibar Kalesi (Isaura) Yüzey Analizleri” için çalışmalar başladı. 2016 yılındaki çalışmalarla önemli ilerleme kaydeden proje, önümüzdeki yıllarda da Kazı ve Restorasyon Projesi olarak devam edecek. Konya Müzeler Müdürlüğü başkanlığında antik kalede temizlik çalışmaları da gerçekleştirildi.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Isauria - Encyclopedia". theodora.com. 10 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  2. ^ Agency, Anadolu (23 Haziran 2020). -of-isaura-antik-şehir-ortaya çıkarılmayı bekleyen "Isaura antik kentinin ortaya çıkarılmayı bekleyen sırları" |url= değerini kontrol edin (yardım). Daily Sabah (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. []
  3. ^ "Hititlerin, Perslerin ve Romalıların Kullandığı Isaura Antik Kenti ve Zengibar Kalesi". Eski Sayfalar (İngilizce). 25 Haziran 2020. 2 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.  Bilinmeyen parametre |erişim- tarih= görmezden gelindi (yardım)
  4. ^ a b "Zengibar Kalesi Kazıları - VKV". encyclopedia.vkv.org.tr. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 
  5. ^ kalesi -yuzey-arastirmalari?l=tr "ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ" |url= değerini kontrol edin (yardım). arkeoloji.aksaray.edu.tr. Erişim tarihi: 24 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi</span> Ankaradaki bir müze

Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir sanayi ve ulaşım müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ksanthos</span> Türkiyedeki UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan Likya antik kenti

Ksantos, Kaş'ın Kınık köyündeki antik kent. Kaş kara yoluna 70 km uzaklıkta bulunmaktadır. Antik Çağda Likya'ya başkentlik yapmıştır. UNESCO tarafından ’Dünya Kültür Mirası’ listesine alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bodrum Kalesi</span> Bodrum ilçesinde tarihi bir yapı

Bodrum Kalesi, Türkiye'nin liman kenti Bodrum'da yer alan ve 1402 yılında St. Jean Şövalyeleri tarafından Aziz Peter Kalesi adıyla inşa edilmiş kale. Bodrum'un simgesi haline gelmiş kale, 1960 yılından beri "Sualtı Arkeoloji Müzesi" olarak kullanılanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gaziantep Arkeoloji Müzesi</span>

Gaziantep Arkeoloji Müzesi, Gaziantep ili ve çevresinde bulunan tarihî sergilendiği müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Sadberk Hanım Müzesi</span>

Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Mokissos</span>

Mokissos ya da bir diğer adıyla Nora, Aksaray ilinin, merkez ilçesinin 30 km güneyinde, Helvadere Kasabası sınırları içinde antik kent.

<span class="mw-page-title-main">Sardis</span> Türkiyede bir antik kent

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

Alişar Höyüğü, Yozgat'ın 45 km güneydoğusunda, Alişar köyünün kuzeyinde bulunan bir höyüktür.

<span class="mw-page-title-main">İsauria</span>

İsauria, Antik dönemde, Anadolu'nun orta güneyinde yer alan coğrafi bir bölgeydi. Sınırları zamanla değişmekle birlikte, genellikle Toros Dağları'nın kuzey yüzündeki engebeli arazide yer alan, Türkiye'nin Konya iline bağlı Bozkır ilçesi ve çevresini kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karatepe (antik kent)</span> Osmaniye Kadirlide bir antik kent

Karatepe, Osmaniye ili Kadirli ilçesi sınırları içerisinde bulunan MÖ 8. yüzyılda, Geç Hitit Çağı’nda Hitit Kralı Asivatas tarafından kuzeyden gelecek saldırılara karşı bir sınır kalesi olarak kurdurduğu Asitivada (Aslantaş-Karatepe) Kalesi’nin çevresi günümüzde Açık hava Müzesi’dir. Karatepe Adana’nın yaklaşık 135 km doğusunda, Osmaniye iline 25 km Doğusundaki Aslantaş Baraj Gölü kenarındadır. Doğal bir tepenin üzerindedir. Toros Dağları’nın eteklerindedir. Karatepe eskiden bir kervan yoluna da hâkimdi.

<span class="mw-page-title-main">Van Kalesi</span> Urartu Krallığı tarafından kütle halindeki taştan yaptırılan istihkam yapı

Van Kalesi, Urartu Krallığı tarafından kütle halindeki taştan yaptırılan ve Urartu başşehri Tuşba'yı kuş bakışı gören bir istihkam yapıdır. Van Gölü kıyısında olup, Van şehrine 5 km uzaklıkta bulunan bu kale sarp bir kayalık üzerine inşa edilmiştir. Yapı 1800 m uzunluğunda, 120 m genişliğinde ve 80 m yüksekliğindedir. Kale MÖ 9. yüzyılda Lutipri'nin oğlu Sarduri tarafından MÖ 840-MÖ 825 tarihleri arasında kurulmuştur. Çok sayıdaki bu tür istihkamlara şimdiki Ermenistan, Türkiye ve İran'da rastlanır. Genellikle bu tür yapılar yeryüzüne çıkmış kayalarda ve yamaçların içinde yapılır. Bu tür kaleler genellikle yabancı ordulara karşı koymak için değil, bölge kontrolü için kullanılır. Van şehri eteklerindeki bu yapının harabeleri onun duvarlarının Orta Çağda yapıldığını destekler. Ayrıca bu kalenin, o zamanlarda yaşayan dev insanlar tarafından yapıldığına dair söylentiler vardır. Çünkü Van Kalesi'nin o zamanın şartlarıyla yapılmasının olanaksız olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hattuşa</span> Hititlerin Geç Tunç Çağı dönemindeki başkenti

Hattuşa ya da Hattuşaş, Hititler'in Geç Tunç Çağı dönemindeki başkentidir. Çorum il merkezinin 82 km güneybatısındaki Boğazkale ilçesinde bulunmaktadır.

Mehmet Celal Özdoğan, Türk arkeolog.

<span class="mw-page-title-main">Ayasuluk Tepesi</span>

Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi. Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan Apasas'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir. Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Meydancık Kalesi</span>

Meydancık Kalesi, Mersin'in Gülnar ilçesinde yer alan kale yerleşimi kalıntıları. Kalenin orijinal adı Hititçe olan Kiršu'dur. Osmanlı döneminde ise Beydili Kale olarak adlandırılmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi</span>

Tekkeköy Mağaraları Arkeoloji Vadisi, Samsun'un Tekkeköy ilçesinde yer alan ve yerleşim geçmişi Eski Taş Çağına dek uzanan arkeolojik sit alanı.

<span class="mw-page-title-main">Korikos</span>

Korykos; Anadolu'nun güneyinde, günümüzde Mersin'in Erdemli ilçesi sınırları içinde yer alan antik bir kent. UNESCO, 2014'te kenti Dünya Mirası Geçici Listesi'ne ekledi.

<span class="mw-page-title-main">Tabal</span>

Tabal, Anadolu'nun güneyinde hüküm süren geç Hitit devleti.

<span class="mw-page-title-main">Ünye Kalesi</span> Ordu iline bağlı Ünye ilçesinde bir kale

Ünye Kalesi, Ordu'ya bağlı Ünye ilçesinde, Ünye kentinin 5 km güneydoğusunda eski çağlardan kalmış bir kaledir. Kaleköy'ün sınırları içindedir. Çaleoğlu Kalesi adıyla da bilinir.

Isaura Palaea, -Latince'de Isaura Vetus, her ikisi de 'Eski Isaura' anlamına gelir-, Muhtemelen Isauropolis'le aynı olan, Türkiye'nin güneyinde bir Roma ve Bizans dönemi antik kentiydi. Kent, Konya ilinin Bozkır ilçesinde bulunan modern Zengibar Kalesi ile özdeşleştirilmiştir.