İçeriğe atla

Zeng Guofan

Zeng Guofan

Zeng Guofan, Wade-Giles yazımında Tseng Kuo-fan (26 Kasım 1811 - 12 Mart 1872), Çinli devlet adamı ve askeri önder.Taiping Ayaklanması'nın (1850-1864) bastırılmasında önemli rol oynamıştır.

Varlıklı bir ailenin oğluydu.Üç kademede yapılan memurluk sınavlarının sonuncusunu da vererek (1838) jinshi (ileri araştırmacı) unvanıyla saray adına edebiyatla ilgili işleri yürütmekle görevli Hanlin Akademisi'ne atandı.On üç yılı aşkın bir süre başkentte görev yapan Zeng Guofan, bu sırada Song hanedanı dönemi düşünürlerinden Cheng Hao, Cheng Yi ve Zhu Xi'nin yapıtlarıyla tanıştı ve Konfüçyüs Klasikleri'nin yorumlanmasıyla uğraştı. Entelektüel gelişimine koşut olarak memuriyette de hızla yükseldi ve çok geçmeden Tören Kurulu başkan yardımcılığına getirildi.Çalışma, Adalet ve Maliye kurullarının başkan yardımcılıklarında bulundu.1852'de, iki yıl önce başlamış olan Taiping Ayaklanması'nı bastırmakla görevli birliklere katılma emrini aldı.O sırada Çin'in ortagüneyindeki verimli Yangtze Irmağı vadisine kadar ilerlemiş olan Taiping kuvvetleri Qing (Mançu) hanedanının geleceği için ciddi bir tehdit oluşturuyordu.1853 başlarında Hunan'daki yerel savunma kuvvetlerine katılan Zeng Guofan, ayaklanmanın bastırılmasında giderek daha fazla sorumluluk üstlendi.1854'teki iki deniz savaşında ağır yenilgiye uğramasına, 1861'de ise Hangzhou'dan yaklaşık 208 km batıdaki Oimen'de düşman birlikleri tarafından kuşatılmasına karşın, öndelik yeteneğinin de yardımıyla sonunda ayaklanmacılar karşısında üstünlüğü .İmparatorluk birliklerinin iki yıl kuşatma altında tuttuğu Nanjing'in Temmuz 1864'te düşmesiyle Taiping Ayaklanması sona erdi.

Ayaklanmacılar karşısında kazanılan zafer Zeng Guofan'ın meslek yaşamının en parlak noktası oldu.Bundan sonra daha çok yönetsel görevler üstlendi; iki kez Jiangnan ve ülkenin güneydoğu kıyılarınadn yaklaşık 160 km içerideki Qiangxi'nin genel valiliğinde, bir kez de Zhili (Hebei) valiliğinde bulundu. Mayıs 1865-Ekim 1866 arasında ülkenin kuzeyinde baş gösteren Nian Ayaklanması'nın bastırmak için yeniden askeri sorumluluk üstlendi, ama yönetim çevrelerinden gelen eleştiriler karşısında görevinden istifa etmek zorunda kaldı.

Zeng Guofan 1864 sonrasında bir daha başkentte çalışma fırsatı bulamadıysa da, yönetim üzerindeki etkisini korumayı başardı.Koruması altına aldığı Li Hongzhang hükûmette, o tarihe değin çok az Çinli yöneticinin sahip olabildiği büyük bir güç edindi. Gene Zeng Guofan'ın desteği ve önerisiyle Şangay'da, Jiangnan Cephaneliği'nin temellerini oluşturan bir demir fabrikası kuruldu ve hükûmet öğrenim görmek üzere yurtdışına öğrenci göndermeye başladı.

Zeng Guofan'ın ölümünden sonra aldığı Wenzheng sıfatı Qing hanedanı döneminde sivil yöneticilere verilen en yüksek unvandı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hareket Ordusu</span> İttihat ve Terakkinin 31 Mart ayaklanmasını bastırmak amaçlı gönderdiği ordu

Hareket Ordusu, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne bağlı subayların 13 Nisan 1909 günü, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırmak için, Selânik'ten Mahmut Şevket Paşa komutasında İstanbul'a gönderdikleri ordudur. Kurmay Başkanı ise Kolağası Mustafa Kemal Bey'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

Konya Ayaklanması, Anadolu'da Millî Mücadele'ye karşı gelişen ayaklanmalardan biridir. Diğer ayaklanmalar gibi kısa sürede bastırılmıştır. Ayaklanmayı yöneten Delibaş Mehmet'in adından dolayı Delibaş Ayaklanması olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mançurya</span> Doğu Asyadaki coğrafi bir bölge

Mançurya, Doğu Asya'da bugünkü Çin'in kuzeydoğu bölgesi ve Rusya'nın Primorski bölgesini kapsayan tarihî bir bölge.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Asya ve Pasifik cepheleri</span>

Asya ve Pasifik Cephesi, I. Dünya Savaşı'nın kansız geçen bir cephesiydi. Cephedeki tek gerçek askerî harekât, Japonların Tsingtao saldırısıdır. Bunun yanında, bugünkü Papua Yeni Gine'deki Bita Paka ve Toma'da da küçük çaplı çatışmalar yaşanmıştır. Pasifik'teki diğer Alman bölgelerinde herhangi bir hareket gözlenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gordon Paşa</span>

Gordon Paşa, Sudanlı milliyetçilere karşı Hartum'u savunmada gösterdiği cesaret nedeniyle ulusal kahraman olarak görülen İngiliz general.

<span class="mw-page-title-main">Tongzhi</span>

Tongzhi, Qing Hanedanı (Mançu) imparatoru. Kısa süreli bir canlanma sağlayan hükümdarlık dönemi Tongzhi Restorasyonu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Taiping Ayaklanması</span> 1850-1864 yıllarında Çinde yaşanan bir ayaklanma

Taiping Ayaklanması, 19. yüzyılda Çin'i sarsan siyasal ve dinsel nitelikli ayaklanma (1850-1864). Avrupalı güçlerin desteğiyle ayaklanma bastırılmıştır. Fakat ayaklanma nedeniyle ülkenin büyük bölümünde geniş çaplı yıkım yaşanmış ve yaklaşık 20 milyon kişi ölmüştür. Siyasal olarak da Qing hanedanının (1644-1912) yıkılış sürecini başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1956 Macaristan Ayaklanması</span>

1956 Macaristan ayaklanması veya Macaristan Halk Cumhuriyeti sonrası dönemle anıldığı isimle Macar Devrimi, 1956 yılında Macaristan'daki Sovyetler Birliği destekli stalinist hükûmete karşı başlatılan halk hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Kuvâ-yi Seyyâre</span> Kuvâ-yi Milliyenin bir kolu

Kuvâ-yi Seyyâre, Kurtuluş Savaşı yıllarında Çerkez Ethem önderliğinde gönüllü vatansever Çerkez ve Abhaz birliklerinden kurulan Kuvâ-yi Milliye'nin bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Ocak Ayaklanması</span>

Ocak Ayaklanması, Polonya'daki Rus yönetimine karşı düzenlenen ayaklanma (1863-1864). Başarısızlıkla sonuçlanmış ve Rusların Polonya üzerindeki denetiminin daha da güçlenmesine yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Wojciech Witold Jaruzelski</span> Lehistanın ilk cumhurbaşkanı

Wojciech Witold Jaruzelski, 1981-1989 arasında devlet başkanı, 1989-1990'da cumhurbaşkanı olan Polonyalı komünist asker, devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gojong</span> Joseon Krallığının 26. kralı ve Korenin ilk imparatoru

Gojong veya İmparator Gwangmu, Joseon Krallığı'nın 26. kralı ve Kore'nin ilk imparatorudur. Saltanatı 13 Aralık 1863'ten 21 Ocak 1907 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yedişehir Uygur Hanlığı</span>

Yedişehir hanlığı, Çing hanedanına karşı Dungan İsyanı sırasında 1865-1877 yılları arasında Sincan'da var olan kısa ömürlü bir Sünni Müslüman Türk devletiydi. Yedi şehir Kaşgar, Hotan, Yarkent, Yengisar, Aksu, Kuçar ve Korla idi. 1873'te devlet Osmanlı İmparatorluğu tarafından vasal olarak tanındı. 18 Aralık 1877'de Çing ordusu Kaşgar'a girerek devleti sona erdirdi.

<span class="mw-page-title-main">Panthay isyanı</span>

Çinliler tarafından Du Wenxiu İsyanı olarak bilinen Panthay isyanı (1856-1873), Müslüman Hui halkının ve diğer etnik grupların zalim Mançu yöneticilerine karşı bir isyanıydı. Bu isyanda 1 milyon Hui vahşice katledilmiştir. "Panthay" adı, Shan kelimesi Pang hse ile özdeş olduğu söylenen Birmanca bir kelimedir. Burmalıların, Çin'in Yunnan eyaletinden Burma'ya kervanlarla gelen Çinli Müslümanları çağırdığı addı. İsim Yünnan'da kullanılmadı veya bilinmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Taiping Krallığı</span>

Taiping Gök Krallığı, daha sonra Göksel Krallık veya Göksel Hanedan olarak kısaltıldı, Çin'de tanınmayan bir devletti ve 1851'den 1864'e kadar Hong Xiuquan tarafından Qing hanedanının devrilmesini destekleyen Hristiyan-Shenik teokratik mutlak monarşiydi. Başkenti Tianjing'deydi.

Sekiz Ulus İttifakı, 1900 yılında, Qing Hanedanı'deki yabancı nüfuzuna karşı olan ve Çin'in bağımsızlığını savunan hükûmet karşıtı Boxer milisleri'ni bastırmak amacını taşıyan çok uluslu bir askerî koalisyondu. Bu amaç ile Kuzey Çin'i istila etmişlerdir.

Sekiz Sancak, Çin'de Sonraki Jin ve Çing hanedanları altında tüm Mançu hanelerinin yerleştirildiği idari ve askeri bölümlerdi. Savaşta, Sekiz Sancak ordu olarak işlev gördü, ancak sancak sistemi aynı zamanda tüm Mançu toplumunun temel örgütsel çerçevesiydi. 17. yüzyılın başlarında Nurhaci tarafından oluşturulan sancak orduları, onun parçalanmış Curçen halkını birleştirmesinde ve Çing Hanedanı'nın Ming Hanedanı'nı fethinde araçsal bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Çing karşıtlığı</span>

Çing karşıtı duygu muhalifler tarafından "barbar" olmakla eleştirilen, esas olarak Çin'de Mançu liderliğindeki Çing Hanedanının (1644-1912) yönetimine karşı duyulan duyguyu ifade eder. Çing, Han'ı saçlarını Mançu tarzında kuyrukta takmaya zorlamak gibi politikaları uygulayarak geleneksel Han kültürünü yok etmekle, Çin bilimini bastırmakla, Çin'in dünyanın önde gelen gücü olmaktan çıkıp fakir, geri kalmış bir ülkeye dönüşmesine neden olmakla suçlandı. Sekiz Sancak'ın halkı, genel Han sivil nüfusunun aksine, devletin emekli maaşlarıyla geçiniyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.