İçeriğe atla

Zencan Hanlığı

Zencan Hanlığı
1747-1810
BaşkentZencan (şehir)
Yaygın dil(ler)Azerice
HükûmetMonarşi
Han 
• 1747 - 1780
Zülfikar Hanı Emir Avşar
• 1780 - 1782
Ali Han Zayirli Avşar
• 1782 - 1797
Abdulla Han Üçanlı Avşar
• 1797 - 1810
Amanulla Han Avşar
Tarihçe 
• Kuruluşu
1747
• Dağılışı
1810
Öncüller
Ardıllar
Afşar Hanedanı
Kaçar Hanedanı

Zencan Hanlığı 1747 yılında bugünkü İran'ın Zencan Eyaleti'nin Zencan (şehir)2inde kurulmuştur. Hanlığın kurucusu Zülfikar Hanı Emir Avşar'dır. Zülfikar Hanı Emir Avşar. Zend Hanedanı' döneminde Zencan valisiydi. Ancak çok büyük bir siyasi rakibiydi. 1780'de Ali Han Zayirli Avşar hükümdar oldu. 1782'de Abdulla Han Üçanlı Avşar hanlığın üçüncü hükümdarı oldu Kaçar Hanedanı kurulunlunca ittifak yapıp Zend Hanedanı'na karsı savaştılar ve yıktılar. 1810 yılında Kaçar Hanedanı tarafından Amanulla Han Avşar tahtdayken ykılmıştır.

Hükümdarlar

  • Zülfikar Hanı Emir Avşar (1747-1780)
  • Ali Han Zayirli Avşar (1780-1782)
  • Abdulla Han Üçanlı Avşar (1782-1797)
  • Amanulla Han Avşar (1797-1810)

Kaynakça

  • Cengizoğlu, Enver, Aydın Avşar. Avşarlar. Bakü: Şuşa, 2008, s. 323-324.
  • Cengizoğlu, Enver, Zencan hanlığı. Bakü: Çevirmen, 2015, 176 sayfa.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kaçar Hanedanı</span> 1789-1925 yılları arasında İranı yöneten Türk hanedan

Kaçar Hanedanı, İran'daki Azerbaycan Türklerinin Kaçar boylarından olan Kovanlı kolu tarafından kurulmuş ve 1794 ile 1925 yılları arasında hüküm sürmüş bir İran Devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Karabağ Hanlığı</span>

Karabağ Hanlığı, 1748-1805 yılları arası bugünkü Azerbaycan topraklarında yer almış ve İran'ın Kaçar Hanedanı egemenliği altında fiilen bağımsız olmuş Azeri feodal devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Zend Hanedanı</span> 18. yüzyılda İran bölgesinde kurulmuş bir İran hanedanı

Zend Hanedanı, 1750-1794 yılları arasında İran dolaylarında hüküm sürmüş İran devletidir. Hanedan, Luristan'da Nadir Şah Afşar tarafından doğu İran'a sürülmüş fakat onun ölümünden sonra tekrar geri gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Revan Hanlığı</span> 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren Türk hanlığıdır. Kökeni Türk olan hanlığın bayrağında elinde kılıç tutan bir aslan sembolü vardır.

Revan Hanlığı, merkezi günümüzdeki Erivan şehrini başkent olarak seçen ve 1747 ile 1828 yıllarında faaliyet gösteren hanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Buhara Emirliği</span>

Buhara Emirliği, Aştarhan hanedanı'nın son hanı olan Ebül Gazi zamanında, Muhammed Rahim Han yönetimindeki Moğol kökenli Mangıtlar tarafından kurulan Özbek devleti. Moğol kökenli ancak Cengiz Han soyundan olmayan Mangitler 1747'de Buhara'yı işgal ederek 1753'te Emirliğini ilan etmişti. Dönemin Orta Asya'nın töresine göre Cengiz Han soyundan gelmeyen Han olamadığı için 1756'de "Amīr al-Mu'minīn" unvanını kullanmıştı. Ve 1785 yılında Aştarhan hanedanının Buhara Hanlığını yok etmişti.

<span class="mw-page-title-main">Nahçıvan Hanlığı</span>

Nahçıvan Hanlığı, 1747-1828 yılları arası bugünkü Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve eskiden Daralagez veya Daralagöz olarak bilinen Ermenistan'ın Vayots Dzor ilinin oluşturduğu topraklarda, Syunik ile Aras Nehri arasındaki vadide var olmuş feodal devlettir. Bulunduğu dönemdeki Revan Hanlığı, Karabağ Hanlığı ve Maku Hanlığı ile sınırları vardır. Hanlık, bölgede yaşayan Azerbaycanlı olan Kangarlı Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Hanlığın nüfusu çoğunlukla Müslüman'dır. Bu Müslüman nüfus içinde Azeriler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Hanlığı</span>

Karadağ Hanlığı, 1747 yılında bugün İran'a bağlı Azerbaycan bölgesindeki Karadağ (Karacadağ) topraklarında kurulmuş feodal devlettir. Karadağ kelimesi büyük dağ veya dağlık yer anlamına gelmektedir. Hanlığın başkenti Ahar şehri olup bir ara Kürdeşt'e taşınmıştır. Hanlığın batısında Hoy Hanlığı, doğusunda Lenkeran Hanlığı, kuzeyinde Karabağ Hanlığı, güneyinde Tebriz Hanlığı ve Erdebil Hanlığı vardır.

Abbas Kulu Han, Karadağ Hanı. 1797 ile 1813 yılları arası Karadağ Hanlığı yapmıştır. Soyu Tokmaklı oymağından gelmektedir.

İsmail Han, Karadağ Hanı. 1782 ile 1783 yılları arası ve 1791 ile 1797 yılları arası Karadağ Hanlığı yapmıştır. Soyu Tokmaklı oymağından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gence Hanlığı</span>

Gence Hanlığı, Azerbaycan'ın Gence yöresinde hüküm sürmüş olan hanlıktır. Afşar hükümdarı Nadir Şah, 1735'te, Gence'yi ele geçirdi. Nâdir Şah'ın öldürülmesinden sonra, Gence de diğer Azerbaycan hanlıkları gibi Afşar devletinin egemenliğinden çıkarak 1747'de bağımsızlığını ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Hanlığı</span>

Tebriz Hanlığı, İran'ın kuzeybatısındaki Güney Azerbaycan bölgesinde yer almış eski hanlıktır. Hanlık, Dunbuli Aşireti reisi Necef Kulu tarafından 1757 yılında kuruldu. Hanlık zaman içerisinde bölgedeki Türklerle akrabalık bağları kurmuştur,1802'de hanlık lağvedildi ve toprakları Hoy Hanlığı'na katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Muhammed Şah</span> Türk Kaçar Hanedanının kurucusudur.

Ağa Muhammed Şah, Kaçar Aşireti'nin reisi; 1794-1925 yılları arasında İran'a hakim olan Kaçar Hanedanı'nın kurucusudur. Aslen Kaçar kabilesinden Koyunlu kolunun aşiret reisiydi. Ağa Muhammed Han 1789'da İran Şahı olarak tahta çıktı, ancak Mart 1796'ya kadar resmen taç giymedi, 1794'te Zend hanedanlığından Lotf Ali Han'ı öldürmesiyle tahta çıktı. 17 Haziran 1797'de suikasta kurban gitti ve yeğeni Feth Ali Şah Tahta çıktı. Ağa Muhammed Han'ın Saltanatında başkenti Tahran yaparak İran'ın tekrar merkezi otoriteye kavuşmasını sağladı. Gürcistan'ın bağımsızlık ilan etmesiyle Tiflis'e şiddetli bir saldırı düzenleyerek 15,000 Gürcü esir İle İran'a geri döndü.

<span class="mw-page-title-main">Şirvan Hanlığı</span>

Şirvan Hanlığı, 1747 yılından 1820 yılına kadar Azerbaycan topraklarında hüküm sürmüş bir devlettir. Başkenti Şamahı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Serab Hanlığı</span>

Serap Hanlığı (1747-1797) Güney Azerbaycan topraklarında kurulmuştur. Hanlık 3 bölgeye ayrılmıştır bunlar; Serab, Heştrud ve Miyane'dir.

<span class="mw-page-title-main">Penahali Han</span>

Penah Ali Han, Azerbaycan'ın Terter şehrinde doğan Karabağ Hanlığı'nın kurucusu ve ilk hanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Merend Hanlığı</span>

Merend Hanlığı Muhammet Mırza Han Merendi tarafından 1747 yılında bugünkü İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin Merend şerhrinde kurulmuştur. Nazar Ali Han Merendi hanlığın ikinci hanı olmakla beraber son hanıdır. Hanlık Nazar Ali Han Merendi zamanında 1804-1813 Rus-İran Savaşı'na katılmıştır. nitekim Aras nehri'nin kuzeyi rus işgaline maruz kalmıştır. Merend Hanlığı ırmagın güneyinde olduğu için igala uğramamıştır. Ancak Kaçar Hanedanı tarafından 1828 de yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halhal Hanlığı</span>

Halhal Hanlığı 1747 yılında bugünkü İran'ın Erdebil Eyaleti'nin Halhal şehrinde kurulmuştur. Hanlığın kurucusu Emirguna Han'dır. Hanlığın ikinci ve son hanı Muhammed Hüseyin Han'dır. Zend Hanedanı'na karşı savaşmışlardır. Ancak Kaçar Hanedanı tarafından 1828 de yıkılmıştır.

Nişabur Hanlığı; 1747-1798 yılları arsında İran'ın Horasan (İran) bölgesinde başkenti Nişabur olan Azerbaycan Hanlıkları'ndan biridir.

Gilan Hanlığı, 1747 yılında İran'ın Gilan bölgesinde başkenti Reşt olan Azerbaycan Hanlıkları'ndan biridir.

Hasan Ali Han Kaçar, 1755-1759 yıllarında İrevan Hanlığı'nın hükümdarı.