İçeriğe atla

Zemzem

Zemzem (Zemzem kuyusu, Arapça:زمزم), Suudi Arabistan'da Mekke'de Kâbe'nin 20 m doğusundaki su kaynağı ve kuyusu. Hac ve Umre ziyaretleri sırasında milyonlarca Müslüman tarafından içilmekte ve hediye edilmek üzere memleketlerine götürülmektedir.

Etimoloji

Zemzem, Arapça; belirsiz ses, yüksek olamayan ses, titreme, vızıltı gibi anlamlara gelir. Ayrıca bol, bereketli doyurucu su anlamına da gelir. Güvenilir olmayan bir görüşe göre de Kıptîce veya Yunanca bir kelimedir ve yavaş ak ve dur manasına gelir.[1]

İnanç

Zemzem takımı, kaplama, MS 19-20. yüzyıl, Adana müzesi}}

Zemzem Müslümanlar tarafından kutsal kabul edilmektedir. İslami inanca göre; Peygamber İbrahim, eşi Hacer ve küçük oğlu İsmail'i çöle bırakmıştır. Yiyecekleri ve suları bittiğinde Hacer, Sefa ve Merve tepeleri arasında koşarak su arar. Bu sırada toprağı eşeleyen İsmail bir su kaynağı bulur. Bunun üzerine çıkan suyun yitip gideceğinden endişe eden Hacer “Zem-Zem!” (Dur-Dur!) diye bağırmıştır.[2] Hacer, çıkan suyun etrafını çevirip biriktirmiş, bu sudan kırbasını doldurmuş, kendisi de içmiştir.[1] Hac ve umre yapan Müslümanlar Hacer'in anısına Safâ ve Merve tepeleri arasında yedi defa hızlı adımlarla yürürler, buna say denir.

Zemzem'in adı Kuran'da geçmez, fakat hadislerde sıkça geçer. İslami ritüele göre; diğer içeceklerin tersine Zemzem ayakta[3] ve Kabe'ye dönerek içilir.

Kaynağı ve bileşimi

Çevresi oldukça kurak olan Mekke'de bu suyun kaynağının 2000 m yüksekliğindeki Taif Dağı çevresindeki yağışlar olduğu kabul edilir.[1]

Zemzem suyunun değişik kaynakların bileşimi olduğu görüşü kabul edilir. Yakın çevresindeki kaynak sularının mineral oranı, dengesi gibi özellikleri Zemzem'e benzemez. Suyun yıllara göre tadı değişir. Bu fark Zemzem'i besleyen üç kaynaktan hangisinden daha fazla su geldiği ile ilgilidir.[3] Yapılan bir araştırmada saniyede 18,5 litre çekildiğinde kendini yenileyebilmektedir. İçeriğinde tuz olmasına rağmen içilirken tatlıdır.

Zemzem kuyusu, birinci bölümü 12.80 m olan, kayaların içine doğru 17.20 m'lik iki bölümden, toplam 30 metredir. Günümüzde su modern yöntemlerle çıkarılıp, ultraviyole ışınlar ile dezenfekte edilip, kullanıma sunulmaktadır.[4] Yakın zamana kadar Zemzem kuyusuna ulaşılıyordu. Tavaf alanının ortasında kalan Zemzem kuyusu, Tavaf'ı engellediği gerekçesiyle üzeri kapatılmıştır. Bu yerdeki Zemzem yazısı da bazı hacıların burayı fazla ilgi göstermesi üzerine kaldırılmıştır.[5]

Mineral konsantrasyonu
as reported by researchers at King Saud University[6]
mineral konsantrasyon
mg/L oz/cu in
Sodyum133 7,7×10-5
Kalsiyum96 5,5×10-5
Magnezyum3.888 0,002247
Potasyum433 0,000250
Bikarbonat1.954 0,001129
Klorür1.633 0,000944
Florür072 4,2×10-5
Nitrat1.248 0,000721
Sülfat1.240 0,00072
Toplam çözünmüş katılar835 0,000483
Modern pompa kullanılmadan önce
Hacılar Zemzem içerken

Kaynakça

  1. ^ a b c ATA, Dr. Mehmet Mahfuz. "ekevakademi.org" (PDF). 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2018. 
  2. ^ İ. Atasoy, Peygamberler Tarihi, Nesil Yayınları, 2006
  3. ^ a b "Zemzem suyu mayalanır mı?". gunes.com/. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2018. 
  4. ^ "Zemzem" (PDF). islamansiklopedisi.info. 2 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2018. 
  5. ^ "Zemzem suyu mucizesi". yeniakit.com.tr. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2018. 
  6. ^ Nour Al Zuhair, et al. A comparative study between the chemical composition of potable water and Zamzam water in Saudi Arabia 24 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. KSU Faculty Sites, Retrieved 15 Ağustos 2010

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mekke</span> Suudi Arabistanda bir şehir

Mekke ya da Mekke-i Mükerreme, bugünkü Suudi Arabistan'nın tarihi Hicaz'ında Mekke Bölgesi'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Hac (İslam)</span>

Hac, Müslümanlar için kutsal olan Mekke çevresinde Kâbe ve diğer kutsal yerlerin ziyaret edilmesi ve ilgili dinî gerekliliklerin yerine getirildiği ibadettir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'ın beş şartı</span> İslam dininin beş ana ögesi

İslam'ın beş şartı, İslâm Dini'nin Ehl-i Sünnet ve Ca'feriyye mezheplerine göre büyük önem arz eden beş ibadeti. Bu şartlar sırasıyla: Şehâdet etmek, namaz kılmak, zekât vermek, oruç tutmak ve hacca gitmektir. Şehâdet etmek dışındaki şartlar itîkâdî yani dininin inanç esaslarına dâir olmayıp, âmeli yani davranışsal, ibâdetsel şartlardır. Çoğu İslam âlimi dini inanç esaslarına dâir kurallar benimsendiğinde kişinin Müslüman kabul edileceğini, davranışsal ve ibâdetsel yönlerin en azından inanan olmak açısından bağlayıcı olmadığını öne sürmüşlerdir. Bazı İslam âlimleri ise imanın yani inancın ancak davranış ve ibadetlerle tamam olacağını bu nedenle şehadet getirip Müslüman olduğunu iddia eden kişinin ibadetlerini yerine getirmemesi halinde Müslüman kabul edilemeyeceğini ileri sürmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kâbe</span> İslamın kıblesi

Kâbe, bazen Kâbe-i Şerif, olarak anılan, İslam'ın en önemli camisi, Suudi Arabistan'ın Mekke kentindeki Mescid-i Haram'ın merkezinde yer alan bir yapıdır. İslam'ın en kutsal yeridir. Müslümanlar tarafından Beytullah olarak isimlendirilir ve namaz ibadetinin yerine getirilmesinde Müslümanlar için kıbledir.

Merve, Mekke'de, Mescid-i Haramın içerisinde bulunan tepenin ismidir. Arapçada "çakmak taşı" anlamına gelmektedir. Müslümanlar umre veya hacca gittiklerinde, Safâ ve Merve tepeleri arasında yedi kere gidip gelerek vâcip olan sa'y ibâdetlerini yerine getirirler.

<span class="mw-page-title-main">Abbas bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası ve sahabe

Abbas bin Abdülmuttalib İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi ve amcası. Muhammed'den üç yaş büyük olan Abbas, zengin bir tüccardı, İslam'ın ilk yıllarında Muhammed'i Mekke'de himaye etti. 624 yılındaki Bedir Muharebesi'ne kadar müslüman olmadı. İleride Emevî devletini yıkarak adını taşıyacak Abbâsî devletini kuranlar onun soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail</span>

İsmail veya Yişmael, Tanah ve Kur'an'da bahsedilen İbrani din büyüğü. Yahudilikte, Hristiyanlıkta ve İslamda, İbrahim'in ilk oğlu olarak geçer. Özellikle İslam'da önemi oldukça yüksektir.

<span class="mw-page-title-main">Arap mitolojisi</span>

Arap mitolojisi, Arapların İslamiyet öncesi çoktanrıcı inanç ve söylencelerini konu almakla birlikte Hristiyan, Yahudi ve İran dinlerinin de etkisinde kalmıştır. Samilerin bir kolu olan Arapların mitolojisinin bir özelliği de Sümer ve Mezopotamya mitolojisiyle devamlılık konumunda olmasıdır. Toplumların yaşamlarında bir sonraki kültür öncekileri yok etmez, Kutsal anlatılar alındıkları kaynaktan birtakım değişimlerle gelecek nesillere aktarılır ve devam ettirilir. Ayrıca o dönemde çevre bölgelerde yaşayan toplulukların mitolojileri ve inançları da Arap mitolojisiyle büyük oranda etkileşim gösterir. Arapların inanç sistemlerini oluşturmada diğer semitik toplumlarla etkileşim çok önemli roller oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebrac el-Beyt</span>

Ebrac El Beyt Kuleleri, Mekke, Suudi Arabistan'da Osmanlı mirası Ecyad Kalesi yıkılıp yerine inşa edilen binalar kompleksidir. 601 metre yüksekliği ile de Suudi Arabistan'ın en yüksek binası, Dünyanın en yüksek ve en büyük otelidir.

<span class="mw-page-title-main">Şeytan taşlama</span>

Şeytan taşlama, Müslüman inancına göre Hac ibadetinin bir parçası olarak yapılan bir törendir.

Umre, Müslümanların Kâbe'yi hac mevsimi dışında ziyaret etmelerine denir. Umre ziyaret demektir. Fıkhî tanımı, hac gibi bir zamana bağlı olmadan ihrama girerek Kâbe'yi tavaf, sa'y etmek, tıraş olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Hacer-ü'l Esved</span> Mekkede Müslümanlarca kutsal görülen bir taş

Hacer-ü'l Esved, Kâbe'nin duvarında yer alan ve Müslümanlarca kutsal sayılan siyah ve parlak taş. Hac sırasında hacılar tavaf ederken her bir dönüşte bu taşı selamlar, el sürer veya öperler. İnanışa göre Mekke'nin kutsallığı Kâbe'den, Kâbe'nin kutsallığı da Hacer-ü'l Esved'den kaynaklanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Zilhicce</span> Hicri takvimde 12. ay

Zilhicce, Hicri takvime göre yılın 12. ve sonuncu ayıdır. Haram aylardan olan Zilhicce ayı, İslam'ın beş şartından biri olan hac ibadetinin yapıldığı, iki bayramdan biri olan Kurban Bayramı'nın kutlandığı ay olmasıyla kutsal olarak kabul edilir. Zilhicce ayından önceki ay Zilkade, sonraki ay ise yeni yılın ilk ayı Muharrem ayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Haram</span> Mekkede Kâbeyi çevreleyen İslam Dininin en büyük camii

Mescid-i Haram, Mekke'de Kâbe’nin de içinde bulunduğu alanı çevreleyen büyük mescittir. Hürmetli Mescid anlamına gelen bu ifade Kur'an'da 16 ayette yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hacer</span> dinî figür

Hacer, Yaratılış Kitabında ismi geçen Mısırlı kadındır. Çocuğu olmayan Sare tarafından İbrahim'e sunulduğunda henüz genç yaştaydı; İsmail'i doğurdu.

<span class="mw-page-title-main">Hac</span> Dinî sebeplerle kutsal mekânlara ve yerlere yapılan ziyaret ve gezi

Hac, dinî sebeplerle, genellikle dinî önemi olan mekân ve yerlere yapılan ziyaret ve gezi. Hac aynı zamanda İslam dinindeki dinî bir ziyaret barındıran hac ibadetinin özel ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Haram vinç faciası</span>

Mescid-i Haram vinç faciası, 11 Eylül 2015'te Suudi Arabistan'ın Mekke şehrinde bulunan Mescid-i Haram içerisinde, genişletme çalışmaları kapsamında bulunan bir vinç kulesinin çökmesi sonrası 107 kişinin ölümü ve 238 kişinin yaralanması ile sonuçlanan kaza.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

Devam eden COVID-19 pandemisinin Suudi Arabistan'a sıçradığı 2 Mart 2020'de onaylandı. 8 Nisan'a kadar Suudi kraliyet ailesinin 150 kadar üyesinin testi pozitif çıktı. Kralın yeğeni Faysal bin Bandar Al Saud, yoğun bakım ünitesine koronavirüs komplikasyonları nedeniyle kaldırıldı. 14 Mayıs itibarıyla 46.869 doğrulanmış vaka var.

Mekke tarihi, Mekke kentinde geçen olayları kapsar. Mekke, tarihi boyunca pek çok devlete ev sahipliği yapsa da bu devletler genelde İslam devletiydi. Mekke, İslam dinin kutsal kentidir. Kâbe, Mekke tarihinin şekillenmesinde etkili olmuştu. Mekke ilk başta Arap kabilleleri tarafından kontrol edilmiş daha sonraları Muhammed tarafından fethedilmiştir. Dört Halife, Emevi Hanedanlığı, Abbasi Hanedanlığı, Fatımiler ve Osmanlı İmparatorluğunun idaresinde kalmıştı. Modern zamanda ise Hicaz Emirliği ve şu anda Suudi Arabistan'ın kontrolündedir. İslam tarihi boyunca Hac görevi için müslümanlar, Mekke'ye gitmiş ve İslam devletleri Mekke'ye gidişi kolaylaştırmak için bazı yerlere dinlenme yerleri kurmuşlardır.

Hagrite veya bazı Türkçe kaynaklarda Hacerîler, Kitab-ı Mukaddes'te bahsedilen, Tebariye Gölü'nün güney batısında yer alan Gilead'ın doğusunda yer alan Jetur, Naphish ve Nodab bölgelerinin sakinleri olan İsmaililerle ilişkilendirilen bir soy. İsimlerinin İncil'deki Hacer'in ismiyle ilgili olduğu anlaşılmaktadır. İsraillilerin doğusundaki seyrek nüfuslu topraklarda göçebe olarak yaşıyorlardı.