İçeriğe atla

Zekeriya Zihni Bey

Zekeriya Zihni Bey
Edirne Vilayeti valisi
Görev süresi
1915-1915

Zekeriya Zihni Bey (1878, İstanbul - 4 Ağustos 1953), Türk bürokrat ve siyasetçi.

1864 Çerkes Sürgünü sırasında Kuzey Kafkasya’dan sürülerek Anadolu’ya gelen ve Erbaa, Tokat yöresinde yerleşen bir Adige ailesinin çocuğudur. Birinci Dünya Savaşı yıllarında Tekirdağ Mutasarrıflığı ve Edirne Valiliği görevlerinde bulunmuştur. Mütareke döneminde İngilizler tarafından, İttihat ve Terakki hükûmetinin Edirne-Çatalca yöresi Rumlarını Teşkilat-ı Mahsusa çeteleri vasıtasıyla Yunanistan'a göç ettirme politikasından sorumlu sayılarak tutuklanmıştır. Diğer birçok Osmanlı aydınıyla birlikte Malta adasına sürgüne gönderilmiştir. Bu sürgün yıllarında Çerkes gelenekleriyle ilgili "Çerkesya'da Sosyal Yaşayış-Adetler" isimli bir eser kaleme almıştır. "Jabağı Baj" takma adıyla önce "Yeni Kafkas" dergisinde bölümler halinde yayımlanan bu eseri, daha sonra kitap halinde de yayınlanmıştır.[1]

Yayınlanmış kitabı

  • Zekeriya Zihni Bey (1969). Çerkesya'da Sosyal Yaşayış-Adetler. Ankara. 

Kaynakça

  1. ^ "Zekeriya Zihni Baj". Sefer E.Berzeg / Kafkasya Diasporasi’nda Edebiyatçilar Ve Yazarlar Sözlüğü. cerkesya.org. 21 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çerkesler</span> Kafkas halkı

Çerkesler ya da Adigeler, Kuzey Kafkasya'da, tarihi Çerkesya'nın yerli halkı olan etnik grup. Rus İmparatorluğu tarafından işlenen Çerkes Soykırımı'nın sonucunda Çerkeslerin çoğu öldürülmüş, kalanlar ise Osmanlı topraklarına sürülmüştür. Çerkesler Çerkesçe konuşur ve neredeyse tamamı Sünni Müslümandır. Çerkesya eski zamanlardan beri istilalara maruz kalmıştır; izole edilmiş arazisi, bitmeyen savaşlarla birlikte Çerkes ulusal kimliğini büyük ölçüde etkilemiştir. Çerkes bayrağı Çerkeslerin millî bayrağıdır ve yeşil zemin üzerinde dokuzu yay, üçü yatay şekilde on iki altunî yıldız ve üç çapraz oktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Adige Cumhuriyeti</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Adige Cumhuriyeti (AC), Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyet. Kafkas Dağlarının kuzeyinde, Krasnodar Kray sınırları içinde yer alır. Cumhuriyetin yazıçeviri olarak adı Respublika Adıgeya olup Adigeya olarak da bilinir. Adige Cumhuriyeti adını, günümüzde nüfusun daha azı durumunda olan Batı Çerkeslerinden alır. Başkenti Maykop'tur. Yüzölçümü 7.600 km², nüfusu 440327 (2010). Nüfus yoğunluğu 58.8'dir. Adige Devlet Üniversitesi cumhuriyetin üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Antlaşması (1829)</span>

Edirne Antlaşması, 14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında Edirne şehrinde imzalanan barış antlaşması.

<span class="mw-page-title-main">Çerkesya</span> Kuzeybatı Kafkasyada Adige kabilelerinin birleşmesi ile kurulmuş eski bir devlet

Çerkesya, günümüzde Rusya sınırlarında kalan Kuzeybatı Kafkasya'da var olmuş tarihî ülke ve bölge. Rus-Çerkes Savaşı sonucunda Çerkesya yıkılmış ve Çerkes nüfusunun %75-90'ı topluca katledilmiş, kalan Çerkeslerin büyük kısmı da Osmanlı topraklarına sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Karaçay-Çerkesya</span> Rusyada bir cumhuriyet

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti; Kuzey Kafkasya'da bulunan, Rusya üyesi bir cumhuriyettir. Yüzölçümü 14.100 km²'dir. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti de Karaçayevsk'tir.

<span class="mw-page-title-main">Karaçaylar</span> Kafkasya’da yaşayan Kıpçak kökenli Türki halk

Karaçaylar veya Karaçaylılar, çoğunluğu Rusya'ya bağlı Karaçay-Çerkesya'da yaşayan bir Türk halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Anapa</span> Krasnodar Krayı, Rusyada kent

Anapa, Rusya Federasyonu'na bağlı Krasnodar Krayı'nın Karadeniz kıyısında bulunan kentsel alan ve bu alanın merkezi olan önemli turizm ve liman kenti. Nüfusu 2002 sayımına göre 53.493'tür.

<span class="mw-page-title-main">Kabarda</span>

Kabarda Prensliği veya Doğu Çerkesya, tarihsel ülke.

<span class="mw-page-title-main">Abazaca</span>

Abazaca, Kuzeybatı Kafkas dillerinden biridir. Abazaların konuştuğu bu dil, Abhazca ile yakın akrabadır. Bugün, Kuzey Kafkasya'da 40.000 kişi tarafından konuşulur. Abazaların önemli bölümü (%75) 1864 göçüyle Osmanlı topraklarına sürülmüşlerdir. Büyük sürgünden sonra anayurtlarında (Karaçay-Çerkesya) kalan 10.000 kişi bugün tekrar 40.000 nüfusa ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hacıkara, İnegöl</span>

Hacıkara, Bursa ilinin İnegöl ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kadirçeşme, Mustafakemalpaşa</span> Mustafakemalpaşada bir mahalle

Kadirçeşme, Bursa'nın Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı bir mahalle

<span class="mw-page-title-main">Krasnaya Polyana</span>

Krasnaya Polyana, Soçi, Krasnodar Krayı, Rusya'da yer alan belde. Mzımta Irmağı vadisinde, Karadeniz'e 39 km uzaklıkta ve 600 metre yüksekliktedir. 2009 sayımına göre nüfusu 3.972'dir. Belde, Soçi'de düzenlenecek olan 2014 Kış Olimpiyatları müsabakalarına ev sahipliği yapacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Oklubalı, İnönü</span>

Oklubalı, Eskişehir ilinin İnönü ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Savaşı</span>

Kafkas Savaşı, Rus İmparatorluğu'nun Kuzey Kafkasya halklarına karşı yaptığı savaştır. 1817'den 1864'e kadar süren bu savaşta Ruslar; Çerkesler ve Şeyh Şamil önderliğindeki Çeçenler ve Dağıstanlılara karşı savaşmıştır. Savaşın batı yakası Rus-Çerkes Savaşı, doğu yakası ise Mürid Savaşı adıyla incelenir.

Kuban Oblastı, 1856 yılında kurulan Rus İmparatorluğu oblastı.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Çerkes Savaşı</span> Ruslar ve Kafkaslar, özellikle Çerkesler arasında yaşanan ve soykırımla sonlanan savaş

Rus-Çerkes Savaşı, 17 Temmuz 1763'te (E.U.) Rusya'nın Çerkesya'da hak iddia etmesi ve Çerkeslerin bunu reddetmesi ile başlayan, 21 Mayıs 1864'te (E.U.) son Çerkes ordusunun mağlup edilmesiyle sona eren askerî mücadele. Savaş 101 yıl sürmesi sebebiyle hem Rusya hem de Çerkesya tarihindeki en uzun savaştı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'deki Çerkesler</span>

İsrail Çerkesleri ya da İsrail Çerkezleri veya İsrail Adığeleri yüzyılda Çerkesya'nın Rus İmparatorluğu tarafından ele geçirilmesinden sonra başlatılan Çerkes Sürgünü adlı etnik temizlik hareketinde Kuzey Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına gelen Çerkeslerin daha sonra oluşturulan İsrail sınırlarında kalan kısmıdır. Günümüzde Kfar Kama ile Rehaniya adlı iki yerleşimde yaşarlar. Ebu Guş yerleşimindekiler ise Memlûkler dönemi Çerkeslerine dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Çerkesleri</span>

Doğu Çerkesleri ya da Doğu Adığeleri, Çerkeslerin doğu kolu olup Doğu Çerkesçesini konuşan ve Rusya'ya bağlı Karaçay-Çerkesya ile Kabartay-Balkarya Cumhuriyetlerinde yaşayan ve Çerkes Sürgünü'nde Çarlık Rusyası döneminde Kafkasya'dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına sürülüp tehcir ettirilen ve bugün Türkiye'de diasporayı (хэхэс) oluşturan Kuzey Kafkas halkı. Günümüzde Kafkasya'daki Çerkeslerin çoğu Doğu Çerkesleri azı Batı Çerkesleri iken, diasporada bunun tam tersidir. Kafkasya'da Kuzey Osetya’nın Mozdok bölgesinde yaşayan 3 bin kişilik bir Hristiyan Kabardey topluluk dışında Çerkeslerin tamamı Sünni Hanefi Müslümandır.

<span class="mw-page-title-main">Irak'taki Kuzey Kafkasyalılar</span>

Irak'taki Kuzey Kafkasyalılar, Çerkesler, Çeçenler ve Dağıstanlılar da dahil olmak üzere Irak'ta yaşayan Kuzey Kafkasya kökenli insanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Seferbiy Zaneqo</span>

Seferbiy Zaneqo, Çerkesya Konfederasyonu'nun 1859-1860 arasında lideri olan Çerkes siyasetçi, diplomat ve askeri kumandan. Rus-Çerkes Savaşı'nın çeşitli aşamalarında hem askerî hem de siyasî olarak yer aldı. Batıda Çerkes bağımsızlık davasını savundu, bölgede Osmanlı İmparatorluğu'nun bir temsilcisi olarak hareket etti. Hayatının sonunda Zaneqo, Çerkes bağımsızlık hareketinin lideri hâline gelmişti.