İçeriğe atla

Zekeriya Kitabı

        
Yahudilik
Bu madde Zekeriya kitabı hakkındadır. Yahudi peygamber için Zekeriya (İbrani peygamber) sayfasına bakınız.

Zekeriya kitabı, Tanah ve Kutsal Kitap'taki oniki küçük peygamber kitaplarından sondan bir öncekidir ve peygamber Zekeriya'ya dayandırılmaktadır.

Tarihsel içerik

Zekeriya'nın vaizliği Darius'un iktidarlık dönemine[1] ve Kudüs'ün MÖ 586'da düşüşünün ardından gelen Babil Sürgünü sonrasında Hagay ile aynı zamana denk gelir.[2] Hezekiel ile Yeremya'nın kahinlik dönemi, Kudüs'ün yıkılmasından önce başlayıp sürgün döneminin başlangıcında devam etmiştir. Uzmanların inancına göre Hezekiel'in tören ve görümleri Zekeriya'nın öngörüm çalışmalarında etki sahibi olmuştur.[3] Zekeriya kitabı MÖ 520 - MÖ 518 arası yazılmıştır.

Sürgün döneminde Yahudiler alınıp Babil'e görütüldü; burada, peygamberler kendilerine bir ev yapmalarını söyledi,[4] bu da, burada uzun bir süre yaşanacağını ima etmekteydi. En nihayetinde, Büyük Kiros Babil'i fethettiği zaman MÖ 539'da İsrailoğulları özgürlüklerine kavuştu. MÖ 538'de ünlü Kiros Bildirisi yayınlandı ve ilk geri dönüş Şeşbazar hakimiyetinde gerçekleşti. MÖ 530'da Kiros'un ölümünden sonra Darius gücünü sağlamlaştırıp MÖ 522'de başa geçti. Sistemi gereğince imparatorluk valiler önderliğinde eyaletlere ayrıldı. Yehud (Yahudiye) bölgesinin valiliğine Darius tarafından atanan Zerubbabel getirildi.

Darius hakimiyetinde, tapınağın tekrar inşa edilmesi görüşünü destekleyen Zekeriya ortaya çıktı. Babillilerin aksine, Pers İmparatorluğu, uydu eyaletlerle kral arasındaki "samimi ilişkilerini" devam ettirmek için çaba sarf etti. Yerel açıdan yetkilerinin güçlendirilmesini uman imparatorluk liderleri tapınağın tekrar inşasını destekledi. Perslerin Yahudiler için olumlu olan bu politikaları Yahudiler tarafından Tanrı'nın bir kutsaması olarak kabul edildi.[5]

Peygamber

Ana madde: Zekeriya (İbrani peygamber)

Zekeriya isminin anlamı "Yehova hatırladı"dır. Kitaptan çıkarılan anlamlar dışında Zekeriya'nın yaşamıyla ilgili fazla bilgi mevcut değildir. Atasının, Zerubbabel ile geri dönen rahipler ailesinin başı olan İddo olduğu[6] ve Zekeriya'nın peygamber oluşunun yanı sıra rahip olduğu da tahmin edilmektedir. Bu tahminlerin sebebi hem Zekeriya'nın Tapınağa ve rahipliğe olan ilgisi hem de İddo'nun Tarihler kitabında verdiği vaazdır.

Yazar

Bazı uzmanlar kitabın tek bir birey tarafından yazıldığını kabul eder. Örneğin, George Livingstone Robinson'ın 9-14 konularıyla ilgili tezine göre,[7] bu bölümler MÖ 518 ile MÖ 516 arası tamamlanmış olup 1-8 konularıyla yakından ilintilidir bu sebeple kitabın tamamı Zekeriya'nın kendisi tarafından yazılmıştır. Fakat modern uzmanların inancına göre kitap en az iki kişi tarafından yazılmıştır.[8] Bazen Birinci Zekeriya da denilen Zekeriya 1-8, MÖ 6. yüzyılda yazılmıştır.[8] İkinci Zekeriya denen Zekeriya 9-14'ün ise, kitapta her ne kadar ne zaman yazıldığıyla ilgili veri bulunmasa da MÖ 5. yüzyılda yazıldığı düşünülür.[9] Bazı uzmanların görüşüne göre, ikinci Zekeriya kitabı, Yeşaya, Yeremya, Hezekiel kitapları, Tesniyesel Tarih ve birinci Zekeriya'nın temasından faydalanmıştır. Bu nedenle ikinci Zekeriya'nın peygamber Zekeriya'nın havarilerinden biri tarafından ele alındığı savunulur.[10] Ayrıca bazı uzmanlar, her bir bölüm bir kehanetle başladığı için ikinci Zekeriya'yı ikiye bölüp 9-11 arasını ikinci Zekeriya ve 12-14 arasını üçüncü Zekeriya olarak ele alır.[9]

Kompozisyon

Daha fazla bilgi: Babil Sürgünü

Sürgünden dönüş, peygamberin 1 ila 6. konuları arasında yaptığı önermelerin nedeni olarak gösterilir. 7 ve 8. konular, Tanrı'nın, yenilenmiş halkının söz verdiği yaşam kalitesinin tadını çıkarmasını istemesiyle ilgilidir. 9 ila 14. konular, ileride olacak "kehanetleri" içerir.

Zekeriya'nın dört atlı görümü (Zekeriya 6:1-8), Gustave Doré tarafından gravür.

1 ila 6. konular

Kitabın önsözü olan Zekeriya 1:1-6, tarihten alıntı yaparak zamanın nesline yapılan uyarıdan ibarettir. Bunu, hepsi bir gecede ardı ardına gerçekleşecek olan sekiz kehanet takip eder (Zekeriya 1:7-6:8); bu kehanetler, halka umut vermek için İsrail tarihinin semboliklemiş şekli olarak ele alınabilir. Yeşu'nun taç giyimi (Zekeriya 6:9-15) dünya krallıklarının Tanrı'nın mesihinin krallığına dönüşmesinin sembolüdür.

7 ve 8. konular

Zekeriya 7 ve Zekeriya 8, iki yıl sonra sunulmuştur. Şehrin yıkılışından kaynaklanan yas döneminin devam edip etmemesi sorusuna cevap verir, halkı cesaretlendirici demeçler sunar ve Tanrı'nın varlığı ve kutsamasını içerir.

9 ila 14. konular

Bu bölüm iki "kehanet" veya "sorumluluk" içerir:

  • İlk kehanet (Zekeriya 9-11) Tanrı'nın, mesih gelene kadar, halkıyla olan ilahi ilişkisinin ana hatlarını sunar.
  • İkinci kehanet (Zekeriya 12-14), "son günlerde" İsrail'i bekleyen görkemden, son anlaşmazlıktan ve Tanrı'nın krallığının zaferinden bahseder.

Tema

Kitabın amacı tarihsel olmaktan ziyade teolojik ve pastoraldir. Ana vurgu, Tanrı'nın halkıyla birlikte tekrar Kudüs'te yaşama planını gerçekleştirmek için yaptığı çalışma üzerindedir. Tanrı, halkını düşmanlarına karşı koruyacak ve günahlarını temizleyecektir.

Valinin etkisinin azalıp yerini başrahibe bırakması ve tapınağın mesihçi görüşün tamamlanması için merkez haline gelmesi için tapınakta, rahiplikte ve yaşamın her alanında saflık Zekeriya'nın odak noktasını oluşturmaktaydı. Zekeriya'daki kehanetin şöhreti açıktır ve Hagay ile birlikte rahipliğin yolunu açmaktadır. Bu durum özellikle Yeşaya kitabının 55-66. konuları olan "Üçüncü Yeşaya" kitabında öne çıkmaktadır.

Çoğu Hristiyan yorumcular 7 ila 14. konuların direkt ya da dolaylı olarak İsa'nın mesihliğinden bahsettiğini kabul eder.[11] Bu konular, İsa'nın son günlerinde gerçekleştiği acı çekme, ölüm ve yeniden canlanma olaylarının yazılmasına yardımcı olmuştur.[12] Tarihin akıbetini anlatan Vahiy kitabı, Zekeriya'daki betimlemelerle renklendirilmiştir.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Zekeriya 1:1
  2. ^ Carol L. Myers and Eric M. Myers, Haggai, Zechariah 1-8: The Anchor Bible. Garden City, Doubleday and Company Inc., 1987. ISBN 978-0385144827. Page 183.
  3. ^ Myers, p. 30.
  4. ^ Yeremya 29
  5. ^ Myers, pp. 31-2.
  6. ^ Nehemya 12:4
  7. ^ Published in The American Journal of Semitic Languages and Literatures, Vol. 12, No. 1/2 (Oct 1895 - Jan 1896), pp. 1-92.
  8. ^ a b Coogan, M. A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in its Context. (Oxford University Press: Oxford 2009), p. 346.
  9. ^ a b Coogan, M. A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in its Context. (Oxford University Press: Oxford 2009), p. 355.
  10. ^ Meyers, Eric. "Zechariah Introduction." The New Interpreter's Study Bible. (Abingdon Press: Nashville, 2003), p. 1338.
  11. ^ Petterson, A. R., Behold Your King: The Hope for the House of David in the Book of Zechariah (LHBOTS 513; London: T&T Clark, 2009).
  12. ^ For example, see allusion to Zechariah 9:9 in Matthew 21:5; also Zechariah 12:10 in John 19:37. These and other references between Zechariah and the New Testament are described in Gill, John, Exposition of the Entire Bible: Introduction to Zechariah, 4 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Aralık 2008 
Genel
  • The Student Bible, NIV. Michigan: Zondervan Publishing House, 1992.
  • D. Guthrie, (ed.) New Bible Commentary. New York: Eerdmans Publishing Company, 1970.
  • Stephen G. Dempster, Dominion And Dynasty: A Theology Of The Hebrew Bible. Illinois: Intervarsity Press, 2003. ISBN 978-0830826155
  • Carroll Stuhlmueller, Haggai and Zechariah: Rebuilding With Hope. Edinburgh: The Handsel Press Ltd., 1988. ISBN 978-0905312750.

Dış bağlantılar

Tercümeler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eski Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ilk kısmı

Eski Ahit veya Eski Antlaşma, Kutsal Kitap'ın İbranice kaleme alınmış olan ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. Yahudilerin Tanah ve Müslümanların Tevrat ve Zebur olarak kabul ettikleri kitapları içinde barındırır. Kutsal Kitap'ın birinci yüzyılda Grekçe kaleme alınan yazılarına "Yeni Ahit" adı verildi. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Toplam 39 bölümden oluşur. Eski Ahit; Tevrat, Tarihsel Kitaplar, Şiirsel Kitaplar, Peygamberlik Kitapları olarak 4 temel bölüme ayrılır.

Tesniyeci kaynak ya da kısaca D, Belgesel hipotez (BH)'e göre Tora'yı oluşturan dört kaynaktan biridir. Bu kaynak, Tora'da Tesniye kitabıyla sınırlıdır fakat benzer tema ve dil Tanah'ın Yeşu, Hakimler, Samuel ve Krallar kitaplarında da kullanılmaktadır. Bu adı geçen kitaplar dizisi din bilimadamlarınca Tesniyesel tarih olarak adlandırılır.

Krallar Kitabı, Kral David'in ölümünden Yekoniya'nın Babil'de esir düşmesine kadar geçen 400 yıllık sürede antik İsrail ve Yehuda krallıklarıyla ilgili hikâyeleri anlatır. Yeşu, Hâkimler ve Samuel kitaplarının bulunduğu bir dizi tarihsel kitabın sonuncusudur ve ana amacı Yahudi krallığın Babilliler tarafından neden yıkıldığını dini açıdan anlatmak ve sürgünden dönüşün temelini hazırlamaktı.

Yeşaya kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin ilk kitabıdır; bu kitabın ardından Hezekiel, Yeremya ve Oniki küçük peygamber kitapları gelir. Hristiyanlıktaki Eski Ahit'te ise bu sıralama biraz farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeremya Kitabı</span> İbrani Kutsal Kitabının (Eski Ahit) bir parçası olan Büyük Peygamberlerin ikinci bölümü

Yeremya Kitabı, Eski Ahit'te Son Peygamberler kısmının ikinci kitabı olup, Yeşaya kitabından sonra ve Hezekiel ile On İki Küçük Peygamber kitaplarından önce gelir. Görümleri aktarıldığı için kitap adını, MÖ 7. yüzyılın sonları ve MÖ 6. yüzyılın başlarında Kudüs'te, Yehuda Krallığı Babillilere yenik düştüğü zamanki kral Yoşiya zamanında yaşamış peygamber Yeremya'dan alır. Kitap, karmaşık ve şiirsel olarak İbranice yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiel Kitabı</span> İbrani Kutsal Kitabının (Eski Ahit) bir parçası olan Büyük Peygamberlerin dördüncü bölümü

Hezekiel kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin üçüncü kitabı olup Yeşaya ile Yeremya kitaplarından sonra ve On iki küçük peygamber kitaplarından önce gelir. Bu sıralama Hristiyanlık'taki Eski Ahit'ten biraz farklıdır. İsmini, görümlerinin kaydedildiği, MÖ 6. yüzyılda yaşamış rahip ve peygamber Hezekiel'den alır.

Küçük peygamberler Tanah'ın bir kitabı olup adını, peygambersi kehanet çalışmalarının kısalığından alır. Hristiyanlıkta ise bu kitaplar teker teker ele alınır. Tanah ve çoğu Protestan ve Katoliklerin "Oniki" sıralaması şöyledir:

Yoel kitabı, Eski Ahit'in bir parçasıdır. Küçük peygamberler ya da kısaca Onikiler olarak bilinen on iki kehanet kitabından biridir. "Küçük" denmesinin sebebi, öneminin az olması değil, metnin kısalığıdır.

Amos kitabı, Tanah'ın Nevi'im kitabındaki Küçük Peygamberler kitaplarından biridir. Hoşea ve Yeşaya'nın büyüklerinden olan Amos, II. Yarovam dönemine denk gelen ~MÖ 750'lerde aktif rol oynamış olup Kutsal Kitap'ın ilk peygamber kitabı olan Amos kitabını yaratmıştır. Amos, Yehuda Krallığı'nda yaşadı fakat vaazlarını kuzeydeki İsrail Krallığı'nda verdi. Amos'un ana temaları sosyal adalet, Tanrı'nın mutlak kadri ve ilahi yargı konularını içerir.

Ovadya kitabı, Tanah'ın kitaplarından biri olup Edom üzerine getirilen yargılama ve İsrail'in yeniden kuruluşunun kehanetlerini içerir. Metin, tek bir konudan ibaret olup 21 bap ihtiva eder; bu da Ovadya kitabını Tanah'ın en kısa kitabı yapmaktadır. Yahudilik ve Hristiyanlıkta kitabın, Asurlular döneminde yaşamış ve isminin anlamı Yehova'nın kulu veya Yehova'ya tapan olan peygamber Ovadya tarafından yazıldığına inanılır.

Mika kitabı, Eski Ahit/Tanah'ta bulunan on beş kehanet kitabından biri olup Küçük peygamberler dizisinin altıncısıdır. Kitabın yazarının, Yehuda Krallığı'na bağlı Moreşet köyünden MÖ 8. yüzyılda yaşamış ve isminin anlamı "Kim Yehova gibidir?" olan Mikayahu olduğu belirtilir. Kitap, 1-2, 3-5 ve 6-7. konular olmak üzere üç ana bölümden oluşur ve her bölümün başlangıcında "Dinle" kelimesi ve bunu takip eden kehanet bildirileri bulunur. Mika, adil olmayan liderlere karşı serzenişte bulunur, zengin ve güçlüye karşı fakiri savunur ve sosyal adalet konusunda vaazlar verir; bir yandan da Siyon merkezli ve Davud hanedanlığına bağlı barış dolu bir dünyayı dört gözle bekler.

Nahum kitabı, Tanah'ta bulunan kitaplardan biridir. Küçük Peygamberler kitaplarının yedincisidir.

Habakkuk kitabı, Tanah'taki Oniki küçük peygamber kitaplarının sekizincisidir. Peygamber Habakkuk ile bağdaştırılır ve muhtemelen MÖ 7.yy'ın sonlarında yazılmıştır. İçinde üç konu barındıran kitabın ilk iki konusu Ölü Deniz parşömenlerinde de bulunmuştur.

Sefanya kitabı 'nın, giriş cümlesine istinaden, yazarı "Yahuda Kralı Amon oğlu Yoşiya zamanında Hizkiya oğlu Amarya oğlu Gedalya oğlu Kuşi oğlu Sefanya" olarak kabul edilir. Sefanya hakkında elde edilen tüm bilgiler bu metinden gelir. Kitabın giriş cümlesi, diğer kitapların giriş cümlelerine kıyasla daha uzun olup içinde iki özellik barındırır. Sefanya'nın babası Kuşi'nin anlamı "Etiyopyalı"dır. Toplumda, Tanrı'nın İbrahim ile yaptığı anlaşma gereği soyağacının önemi vardır ve bu nedenle yazar, peygamberin atalarının ismini verip Etiyoplı'dan ziyade İbrani olduğunu ispatlama gereği duymuş olabilir. Hatta peygamberin soyu bir zamanlar Yehuda kralı olan Hezekiya'ya kadar dayanır. Sefanya kitabının yazarı Kûşluları veya Etiyopyalıları kınamaktan çekinmemektedir. 2:12'de özlüce ve tartışmaya kapalı bir şekilde mesaj gönderir: "Ey Kûşlular, Siz de benim kılıcımla öleceksiniz". Sefanya'nın Kral Hezekiya olan aile bağı, 3:1-7'de kraliyet şehrine yaptığı şiddetli eleştiriyi meşrulaştırmaktadır.

Hagay kitabı, Eski Ahit veya Tanah'ın, Küçük peygamberler veya "Onikiler" denen kitaplar dizisinde yer alır. İki konudan oluşan kısa bir kitaptır. Kitapta anlatılanların geçtiği tarih Tapınağın terar inşasından önce MÖ 520 civarıdır. Bu dönemde, Yahudilerin topraklarına dönmesine yardım eden Zerubbabel gibi Pers kralları yaşamıştır.

Malaki kitabı, Tanah'ta bulunan Neviim kitabının içindeki Oniki küçük peygamber dizisinin son kitabıdır. Hristiyan sıralamasında Yeni Ahit'ten önce gelen son kitabı dolayısıyla Eski Ahit'teki son peygamberi oluşturur.

Ağıtlar kitabı peygamber Yeremya tarafından şiirsel bir kitap olarak yazılan Tanah'ın Ketuvim kitabında bir metindir. MÖ 6. yüzyılda Kudüs ve Tapınağın yıkılmasına karşı tutulan yasla ilgilidir.

Ezra kitabı, Tanah'ın Ketuvim kitabına bağlı bir metindir. Orijinalinde Nehemya kitabı ile birlikte yer alan bu metin Hristiyanlığın erken çağlarında iki kitap haline ayrılmıştır. Babil Sürgününün ardından İsrail topraklarına dönüşü konu alan kitap iki bölümden oluşur. İlk bölümde Büyük Kiros'un krallığının ilk yılında MÖ 538'de sürgünden ilk dönenlerin hikâyesini ve I. Darius'un krallığının altıncı yılında MÖ 515'te Kudüs Tapınağı'nın tamamlanıp hizmete açılmasını anlatır. İkinci bölümde ise Ezra'nın Kudüs'teki misyonu ve goylarla evlenip günaha giren Yahudileri günahlardan arındırmak için verdiği çabalar anlatılır. Nehemya kitabıyla birlikte Tanah'taki tarihi hikâyelerin sonuncusunu temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Yeremya</span>

Yeremya, "ağlayan peygamber" olarak da adlandırılan, İbranice Kutsal Kitap'ın büyük peygamberlerinden biriydi. Yahudi geleneğine göre Yeremya, kâtibi olan Baruk ben Neriya ile müritleri yardımıyla Yeremya kitabı, Krallar kitabı ve Ağıtlar kitabını yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Babil'in Düşüşü</span> Yeni Babil İmparatorluğunun Sonu

Babil'in Düşüşü, Yeni Babil İmparatorluğu'nun M.Ö. 539 yılında Ahameniş İmparatorluğu tarafından fethedilmesiyle meydana gelen çöküşünü ifade eder. Bu olay, M.Ö. 556 yılında genç kral Labaşi-Marduk'u devirerek tahta çıkan Nabonidus'un (Nabû-na'id) saltanatının sonunu işaret ediyordu. Nabonidus yönetimi sık sık askeri yetenekleriyle tanınan ancak siyasi becerileri zayıf olan oğlu Belşazzar'a devretti. Sonuç olarak, rahipler ve askeri sınıf da dahil olmak üzere Babil toplumunun pek çok üyesi tarafından sevilmiyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.