İçeriğe atla

Zekai Apaydın

Aziz Zekai Apaydın
Türkiye Millî Savunma Bakanı
Görev süresi
29 Aralık 1930 - 1 Mart 1935
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiğiAbdülhalik Renda
Yerine gelenNaci Tınaz
Türkiye Bayındırlık Bakanı
Görev süresi
27 Eylül 1930 - 29 Aralık 1930
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiğiRecep Peker
Yerine gelenHilmi Uran
Türkiye Tarım Bakanı
Görev süresi
6 Mart 1924 - 30 Ağustos 1924
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenŞükrü Kaya
Türkiye Büyük Millet Meclisi
1., 2., 3., 4., 5. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Nisan 1920 - 27 Aralık 1938
Seçim bölgesi1920 – Adana
1923 – Aydın
1927 – Diyarbakır
1931 – Diyarbakır
1935 – Diyarbakır
Kişisel bilgiler
Doğum 1884
Graveşka, Bosna, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 29 Nisan 1947 (63 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeri Edirnekapı Şehitliği, İstanbul
Partisi Cumhuriyet Halk Partisi
Bitirdiği okul Mülkiye Mektebi

Aziz Zekai Apaydın (1884, Graveşka, Bosna - 29 Nisan 1947, İstanbul), Boşnak kökenli Türk siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yılları hükûmetlerinde Tarım Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı gibi görevlerin yanı sıra Londra ve Moskova Büyükelçiliği gibi kilit görevlerde bulunan devlet ve siyaset adamıdır.

Hayatı

1884 yılında Bosna'da Graveşka'da doğdu. Orta ve lise öğrenimini Aydın Rüştiyesi ve İzmir Merkez İdadisinde tamamladıktan sonra Mülkiye Mektebine girdi. 1903 yılında Mülkiye mektebinden mezun oldu. 1903 yılında Yüksek Kısmını bitirerek İzmir Vilayeti Maiyyet Memurluğuna atandı. 1907 yılında Vulçetrin Kaymakamı oldu. 1908-1913 yılları arasında Palanga, Uşak, Eskişehir ve Beykoz Kaymakamlıklarında bulundu. Mayıs 1914 tarihinde Mersin Mutasarrıflığına getirildi. Ekim 1916 tarihinde Kayseri, Haziran 1917 tarihinde Eskişehir Mutasarrıfı oldu. Damat Ferit Paşa Hükûmeti tarafından Ocak 1919 tarihinde görevinden görevinden alındı. Arandığını ve tutuklanacağını öğrenince gizlice Bosna'ya gitti.

Millî Mücadelenin başlaması ile yurda dönerek Adana Cephesinde gönüllü olarak çalıştı. 27 Ağustos 1920 tarihinde Adana'dan milletvekili seçilerek TBMM'ye katıldı. Bu dönem içinde Eskişehir İstiklal Mahkemesi üyeliği, Hariciye vekili Bekir Sami Bey Başkanlığındaki heyetin içinde Londra Konferansı'nda TBMM hükûmeti murahhaslığı, Lozan Konferansı'nda murahhas heyeti müşavirliği yaptı.

TBMM II. Dönemde Aydın Milletvekili seçildi. 2. İnönü Hükûmeti'nde Ziraat Vekili oldu.[1] 18 Ekim 1924 tarihinde Londra Büyükelçiliği'ne, 6 Mayıs 1925 tarihinde Moskova Büyükelçiliği'ne atandı. 1930-1935 yılları arası 5. İnönü Hükûmeti'nde Millî Savunma Bakanı oldu. TBMM 3. Dönem, TBMM 4. Dönem ve TBMM 5. Dönem'de Diyarbakır'dan milletvekili seçildi. 9 Temmuz 1935 tarihinde ikinci defa Moskova Büyükelçiliği'ne atandı. 1937 yılındaki Trakya Manevraları'na katılarak yabancı heyetlere eşlik etti. Eylül 1939 tarihinde yeni Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile aralarında II. Dünya Savaşı ile alakalı çıkan fikir ayrılıkları yüzünden kendi isteği ile emekliye ayrıldı.

Edirnekapı Şehitliği'ndeki mezarı.

29 Nisan 1947 tarihinde İstanbul'da öldü ve Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi.

Kaynakça

Siyasi görevi
Önce gelen:
Abdülhalik Renda
Türkiye Millî Savunma Bakanı
29 Aralık 1930 - 1 Mart 1935
Sonra gelen:
Naci Tınaz
Önce gelen:
Recep Peker
Türkiye Bayındırlık Bakanı
27 Eylül 1930 - 29 Aralık 1930
Sonra gelen:
Hilmi Uran
Önce gelen:
Yeni makam
Türkiye Tarım Bakanı
6 Mart 1924 - 30 Ağustos 1924
Sonra gelen:
Şükrü Kaya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hasan Saka</span> 7. Türkiye başbakanı

Hasan Hüsnü Saka, Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Ferit Melen</span> 14. Türkiye başbakanı

Ferit Sadi Melen, Türk bürokrat ve siyasetçi. Türkiye Cumhuriyeti'nin 14. Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Orbay</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüseyin Rauf Orbay, Türk asker, siyasetçi. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde, Kurtuluş Savaşı'nda ve Türkiye Cumhuriyeti döneminde önemli görevlerde bulunmuştur. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'nda gösterdiği başarıdan ötürü Hamidiye Kahramanı olarak tanındı. 1918 Ekim'inde Osmanlı Devleti'nin Bahriye Nazırı olarak görev yapan Orbay, devletin çöküş belgesi olan Mondros Mütarekesi'ni hükûmet adına imzalayan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Gerede</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüsrev Gerede, Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Türk asker, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Kaya</span> Türk siyasetçi

Mehmet Şükrü Kaya, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında çeşitli devlet görevleri yaptıktan sonra, Türk Kurtuluş Savaşı'na katılmış, savaşın ardından kısa bir dönem İzmir Belediye Başkanlığı'nı üstlendikten sonra Mustafa Kemal Atatürk'ün yakın çalışma arkadaşlarından biri olmuş devlet ve siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhtar Mollaoğlu</span> TBMM Hariciye Vekili ve büyükelçi

Ahmet Muhtar Mollaoğlu,,

<span class="mw-page-title-main">Celalettin Arif</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Celalettin Arif, İstanbul Barosu'nun eski başkanlarından olan Celalettin Arif, TBMM'nin kurulması ile birlikte yürütme görevi verilen I. İcra Vekilleri Heyeti ve (ismen) II. İcra Vekilleri Heyeti'nde Adliye Vekilliği ve TBMM 1. Dönemde Erzurum milletvekilliği yapmış hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Kemal Tengirşenk</span> Türk politikacı ve diplomat

Yusuf Kemal Tengirşenk Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında ve TBMM'nin ilk dönemlerinde milletvekilliği, İstanbul Barosu başkanlığı, ayrıca farklı hükûmetlerde İktisat, Hariciye ve Adliye Vekilliği görevleri yürütmüş, 91 yıllık ömrünün son 40 yılını akademisyen olarak sürdürmüş bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Refik Şevket İnce</span>

Mehmet Refik İnce, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Safa Özler</span>

İsmail Sefa Özler, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Rüştü Aras</span> Türk siyasetçi (1883–1972)

Ahmet Tevfik Rüştü Aras, 1920-1939 yılları arasında beş dönem milletvekilliği, 1925-1938 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yapmış, öncesinde İttihat ve Terakkî'nin önemli isimlerinden biri olmuş, sonrasında da gazete yazıları yazarak hayatını sürdürmüş Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Polatkan</span> Türk siyasetçi ve maliyeci

Hasan Polatkan, Kırım Tatarı kökenli Türk siyasetçi ve maliyeci. Mayıs ile Aralık 1950 arasında kısa bir dönem Çalışma Bakanlığı görevine getirildi. 1950-60 yılları arasında ise Maliye Bakanlığı görevinde bulundu. 27 Mayıs Darbesi sonrası başlatılan Yassıada Yargılamaları sonrası Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ile birlikte İmralı adasında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Haluk Bayülken</span> Türk diplomat, Dışişleri Bakanı, Büyükelçi

Ümit Haluk Bayülken, Türk diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Fuat Ağralı</span> Türk siyasetçi

Ali Fuat Agralı, siyaset ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Hilmi İncesulu</span> Türk siyasetçi

Mehmet Hilmi İncesulu, bürokrat, siyasetçi. XII. ve XIII. dönem TBMM'de Çorum milletvekilidir. 26. hükûmette Mili Eğitim Bakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yümnü Üresin</span>

Hasan Yümni Üresin, Türk asker ve siyasetçi.

Hüseyin Avni Botsalı Türk büyükelçi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülhalik Renda</span> Arnavut asıllı 4. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Mustafa Abdülhalik Renda, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında bürokrasinin ve siyasetin çeşitli kademelerinde görev yapan Türk siyasetçidir.