İçeriğe atla

Zehra Aylin

Zehra Aylin
Zehra Aylin (sol başta), Rukiye Erkin ve Sabiha Gökçen
Doğum1912
Amasya
Ölüm19 Kasım 1935 (23 yaşında)
Amiens, Fransa
Defin yeriMaçka Mezarlığı

Zehra Aylin (1912, Amasya - 19 Kasım 1935, Amiens), Atatürk'ün ilk manevi kızıdır.

1924 yılında Atatürk’ün ilk manevi kızı olarak Çankaya Köşkü’ne girmiş; çok genç yaşta trenden düşerek ölmüştür.

Yaşamı

1912’de Amasya’da dünyaya geldi. Asıl adının Zühre olduğu, sonradan Zehra’ya çevrildiği düşünülür.[1] Babasının adı Mehmed, annesinin adı Havva'dır. 1913 doğumlu Nuriye isimli bir kız kardeşi vardı.[1] Türk Kurtuluş Savaşı'nda efsaneleşmiş bir yüzbaşı[2] olan babasını 1916, annesini ise 1917 yılında kaybetti.

1916 yılında öksüzler yurduna kaydı yapıldı.[3] Amasya Yetim Kızlar Yurdu Künye Defterininin incelendiği "Kimsesizler Sığınağı: Amasya Yetim Kızlar Yurdu" başlıklı çalışmada babasının mesleğinin "dükkancı" olduğu, seferberlikte savaşa gittiği ve yüzbaşı rürtbesinde olduğu bilgisi yer alır.[4]

Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa ile, Amasya’da eşi Latife Hanım'la birlikte ziyarette bulunduğu sırada 25 Eylül 1924 günü ziyaret ettikleri Darül-Eytam'da (öksüzler evi) tanıştı. Mustafa Kemal’in ailesine “ilk manevi kızı” olarak katılarak Ankara’ya götürüldü. 1925’te Konya’dan Rukiye Bursa’dan Sabiha ve İzmir’den Afet, 1927’de İstanbul’dan Nebile ailenin yeni manevi evlatları oldu.[]

İlköğrenimini Ankara'da, Çankaya Köşkü'nün bahçesindeki odalı ve iki dershaneli özel bir okulda tamamladı. Bu okuldaki derslere manevi kız kardeşleri Sabiha ve Rukiye ile Kılıç Ali Bey’in, Fuat Bulca’nın ve Salih Bozok’un çocukları giriyorlardı.[1]

Ortaöğrenim için manevi kızkardeşi Sabiha ile birlikte İstanbul'a, Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'ne (bugünkü adıyla Robert Kolej) gitti. Bir süre Sabiha ile birlikte havacılığa merak sardı ancak ilgisi devam etmedi. Soyadı Kanunu ile Aylin soyadını aldı. Kolejden mezun olduktan sonra yükseköğrenim için Londra'da Saint Hilda College’e gönderildi. Ancak bir dönemlik eğitimden sonra yurda dönmek istedi. Eğitimini tamamlamayıp diplomasını aldıktan sonra yurda dönmesini isteyen manevi babası Atatürk, Zehra'nın hastalığı üzerine bir süre için Türkiye'ye gelmesine izin verince 1935 yılı sonunda Türkiye'ye doğru yola çıktı.[1]

Londra'dan gemi ile Fransa'ya geldikten sonra Paris ekspresine binen Zehra, Amiens civarında bilinmeyen bir sebeple trenden düşerek öldü.[1] Amiens'te yapılan törenin ardından cenazesi İstanbul'a getirildi, 21 Kasım 1935’te Maçka Mezarlığı'na defnedildi.[1]

Ölümü gazetelerde büyük yer tutmuş, intihar ettiği söylentileri yayılmış; Atatürk'ün bir diğer manevi kızı olan Sabiha Gökçen bu söylentilere kendisinin de inandığını belirtmiştir.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Menç, Hüseyin (1 Eylül 2019). "Hüseyin Menç". Atatürk'ün İlk Manevi Kızı Aylin :Amasya Yetimler Yurdu’ndan Çankaya Köşkü’ne. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2023. 
  2. ^ "Maçka Mezarlığı Kayboluyor, Sevin Yavuz, 23.02.1999 Hürriyet İstanbul Gazetesi". 17 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2009. 
  3. ^ Kimsesizler Sığınağı: Amasya Yetim Kızlar Yurdu. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Kimsesizler Sığınağı: Amasya Yetim Kızlar Yurdu. Mustafa Kılınç, Resul Değirmenci, İlker Kösterelioğlu ve Metin Orbay. Pegem Akademi. 18 Mart 2021. s. 24. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021. 
  5. ^ Sabiha Gökçen Atatürk ile olan anılarını anlatıyor

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zübeyde Hanım</span> Mustafa Kemal Atatürkün annesi (1857–1923)

Zübeyde Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi.

Hünkâr Köşkü Müzesi, Bursa'da Uludağ'ın eteklerindeki Temenyeri'de bulunan tarihî yapıda 2003 yılında ziyarete açılan bir müze.

<span class="mw-page-title-main">Makbule Atadan</span> Mustafa Kemal Atatürkün kız kardeşi (1885–1956)

Makbule Atadan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşidir. Atatürk'ün Selanik, İstanbul ve Ankara'daki yaşamına tanıklık etmiş bir tarihsel kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Gökçen</span> Türk pilot ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu

Sabiha Gökçen, Türk pilot. Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından biri olan Sabiha Gökçen, dünyadaki ilk kadın savaş pilotudur. Mustafa Kemal Atatürk’ün sekiz manevi evladından birisi idi. Uçuş kariyeri boyunca 8.000 saat civarı uçuş gerçekleştirdi ve otuz iki farklı askerî operasyona katıldı. Adı, İstanbul'un ikinci havalimanı olan Sabiha Gökçen Havalimanı'na verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Latife Uşşakî</span> Mustafa Kemal Atatürkün eşi (1923–1925)

Latife Uşşakî ya da Latife Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk ve tek evliliğinde eşiydi. 29 Ocak 1923 ile 5 Ağustos 1925 tarihleri arasında, iki buçuk yıl Atatürk ile evli kalmıştır. Atatürk ile evliliği ve bu evliliğin bitişi, Türkiye Cumhuriyeti tarihi açısından önemli ve popüler bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Ülkü Adatepe</span> Mustafa Kemal Atatürkün manevi kızı

Ülkü Adatepe, Mustafa Kemal Atatürk'ün en küçük manevi kızı. Bebekliğinden beş yaşına kadar Atatürk'ün yanında Çankaya Köşkü'nde yaşamış, kendisi beş yaşında iken manevi babası Atatürk hayatını kaybedinceye kadar ona yurt gezilerinde eşlik etmiş ve onun çocuk sevgisinin simgesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çankaya Köşkü</span> Türkiye cumhurbaşkanlarının resmî konutu ve çalışma yeri (1923–2014)

Çankaya Köşkü, Türkiye'nin başkenti Ankara'da 1923-2014 yılları arasında Cumhurbaşkanlarının ikamet ettiği komplekstir. 2014 yılından itibaren Cumhurbaşkanlığı resmî konutunun Cumhurbaşkanlığı Sarayı olmasıyla, Başbakanlar tarafından kullanılmaya başlandı. 2017 anayasa değişikliği referandumunun ardından yapılan 2018 genel seçimleri ile birlikte köşk, başbakanlık makamının kaldırılmasıyla kurulan Cumhurbaşkanı Yardımcısı makamı tarafından kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahim Tuncak</span> Atatürkün manevi oğlu

Abdurrahim Tuncak, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi oğlu. Mustafa Kemal ve ailesinin Akaretler ve Şişli'deki evlerinde Zübeyde Hanım tarafından büyütülüp yetiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Esma Nayman</span> Türk politikacı

Fatma Esma Nayman, Türk öğretmen, siyasetçi ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Özgener</span> TBMM üyesi

Hatice Özgener, Türk öğretmen, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Fikriye Hanım</span> Atatürke olan aşkıyla tanınmış tarihi kişilik (1887–1924)

Fikriye Hanım ya da ölümünden sonra nüfus kayıtlarına geçen adıyla Zeynep Fikriye Özdinçer, Mustafa Kemal Paşa ile ilişkisi ve Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'da Milli Mücadele karargâhındaki hizmetleri ile bilinen tarihî kişiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Sultan</span> Osmanlı prensesi

Sabiha Sultan veya Rukiye Sabiha Osmanoğlu, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in kızı ve son İslam Halifesi Abdülmecid Efendi'nin gelini.

<span class="mw-page-title-main">Rukiye Erkin</span> Atatürkün manevi kızı

Rukiye Erkin, Atatürk'ün manevi kızlarındandır.

Sabiha Ziya Hanım, Türk ressam ve heykeltıraş. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin heykel bölümünden mezun olan ilk kadın sanatçıdır.

Nebile İrdelp, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı.

<span class="mw-page-title-main">Foks</span> Mustafa Kemal Atatürkün köpeği

Foks, Türkiye'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün köpeği. Atatürk'ün Alp ve Alber isimli köpeklerinden sonraki son köpeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Kenan Yontunç</span> Türk heykeltıraş

Prof. Ahmet Kenan Yontunç, Türk heykeltıraş.

Camlı Köşk Ankara'da Çankaya Köşkü arazisinde bulunan, tek katlı tarihi bir köşktür.

Maçka Mezarlığı, Maçka, Beşiktaş, İstanbul'da yer alan bir Müslüman Mezarlığıdır. Mezarlığın tarihçesi 18. yüzyıla dayanmaktadır. Ahmet Hikmet Müftüoğlu, Zehra Aylin, Ömer Rüşdü Paşa, Suzan Lütfullah gibi pek çok tanınmış ismin mezarları burada yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün ailesi</span> Atatürkün akrabaları

Mustafa Kemal Atatürk'ün ailesi, tarihte sürekli araştırılmış ve çeşitli iddialara maruz kalmıştır. Geleneksel medyada çoğunlukla çekirdek ailesi veya tümüyle soyundan bahsedilmiştir.