Zehra (roman) - Turkipedia

Zehra

Yazar	Nabizâde Nâzım
Ülke	Türkiye
Dil	Türkçe
Konular	Kıskançlık, ihanet ve intikamların görüldüğü bir aile faciası
Tür	Roman
Yayım	1896

Zehra, Nabizâde Nâzım'in yazdığı ve ilk defa 1894'te Servet-i Fünûn'da tefrika olarak yayımlanmış romandır. Türk edebiyatının ilk psikolojik roman denemesi kabul edilir.

Eser, yazarın ölümünün ardından 1894 yılında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1896'da Arap harfleriyle, daha sonra Latin harfleriyle kitap olarak basılmıştır. Tanzimat sonrası dönemde İstanbul'da geçen bir aile faciasının anlatıldığı romanda kıskançlık konusu natüralist bir anlayışla ele alınır.^[1]

Konusu

Romanda, Tanzimat sonrası İstanbul'da yaşayan bir aile konu edilir. Romanın kahramanı Zehra, Şevket adlı bir tüccarın kızıdır. Küçük yaşta annesi ölmüştür. Babasının kâtibi Suphi ile evlenir. Çift, başlangıçta mutlu bir evlilik sürer. Suphi'nin annesi eve, Sırrıcemal adlı bir cariye getirdiğinde Zehra'nın kıskançlığı nedeniyle mutlulukları bozulur. Zehra'nın babası Şevket Bey öldüğünde Suphi, onun ticarethanesinin yönetimini üstlenir; Zehra'nın kıskançlıklarından bıkar ve Sırrıcemal ile nikâh kıyıp ona ayrı bir ev açar. Suphi artık o evde yaşamaya başlar; bir süre sonra da Zehra'dan boşanmak ister. Öç almak isteyen Zehra, Ürani adlı düşkün bir Rum kadınını Suphi'yi baştan çıkarmakla görevlendirir. Ona aşık olan Suphi, artık evine ve işyerine uğramaz. Kocasının ortadan kayboluşuna çok üzülen Sırrıcemal çocuğunu düşürür ve intihar eder.

Zehra böylece Sırrıcemal'den öcünü aldıktan sonra Suphi'den öç almak için onun kâtibi Muhsin ile evlenir. Ticarethanenin yönetimi Muhsin'in üstüne geçer ve parasız kalan Suphi, Ürani tarafından terk edilir. Suphi, geçimini sağlayabilmek için tulumbacı olarak çalışmaya başlar ve bir gün kendisinin bu duruma düşmesine neden olan Ürani'yi ve onun yeni aşkını öldürür; yargılandığı mahkeme tarafından Trablusgarp'a sürgün edilir.

Zehra, Suphi'nin başına gelenlere çok üzülür. Yeni kocası ile anlaşamadığı için mutsuz bir yaşam sürer; kocasının ölümünden sonra ise yalnızlık çeker. Bir gün sokakta düşüp ölen yoksul bir kadın görür. O kadının Suphi'nin annesi olduğunu öğrendiğinde çok acı çeker ve hastalanıp ölür.^[2]

Kaynakça

^ Aytaş, Gıyasettin. "Sosyal Değişim Sürecimiz İçerisinde Zehra, Aşk-ı Memnu, Yaprak Dökümü, Kiralık Konak ve Baba Evi Romanlarında Aile Kavramı Hakkında Bazı Tespitler". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.
^ Chmielowska, Danuta. "Tanzimat yazarlarından Nabi-Zade Nazım'ın "Zehra" adlı eserinde geleneksel ve sosyal değişiklikler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Kuyucaklı Yusuf</i> 1937de yayımlanan bir Sabahattin Ali romanı

Kuyucaklı Yusuf, o zamana kadar bir öykü yazarı olarak tanınan Sabahattin Ali'nin 1937 yılında kaleme aldığı ve yayımladığı ilk romanıdır. Romanın baş kahramanı olan Yusuf, Türk edebiyatının en romantik karakterlerinden birisi olarak kabul edilir. Roman, Millî Eğitim Bakanlığı’nın ortaöğretim öğrencilerine tavsiye ettiği "100 Temel Eser" listesinde yer almaktadır.

Türk edebiyatında roman, 19. yüzyılda ortaya çıkan bir yazım türüdür. Roman, Tanzimat'la başlayan batılılaşma sürecinin bir parçası olarak Türk edebiyatına girmiş olup, Fransız edebiyatından eserler başta olmak üzere ilk Türkçe örnekleri çeviri eserlerde gözlemlenmiştir. Şemseddin Sâmi’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseri sıklıkla "ilk Türkçe roman" olarak adlandırılsa da daha önce yazılmış başka romanlar da mevcuttur. Fransız romantizm akımından etkilenmiş ve ağırlıklı olarak aşk ve "yanlış batılılaşma" konularını ele almış ilk Osmanlı romanları genellikle oldukça zayıf olup, karakterler yüzeysel işlenmiş ve karikatüre benzeyen tipler ortaya çıkarmıştır. Servet-i Fünûn edebiyatı döneminde romanlar gelişmeye başlamıştır.

Fecr-i Ati bir edebi topluluktur. Fecr-i Ati'nin Edebiyat-ı Cedide’ye tepki olarak doğan bir akım olduğu savunulmuştur. Fecr-i Ati batıdaki benzerlerinde olduğu gibi belli ilkeler çevresinde birleşen bir yazın topluluğu biçiminde ortaya çıkmıştır. 1908 özgürlük bildirisiyle Servet-i Fünûn dergisinin çevresinde toplanan gençlerin açtığı bu çığır; en fazla "Fransız sembolizmi" üzerinde çalışarak Ahmet Haşim gibi büyük bir şairin doğmasına olanak hazırlar.

<span class="mw-page-title-main">Halit Fahri Ozansoy</span> Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (1891-1971)

Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İhsan Tokgöz</span> Türk bürokrat, siyasetçi, yazar, çevirmen ve spor yöneticisi

Ahmet İhsan Tokgöz, Türk gazeteci, tercüman, matbaacı, yayımcı, siyasetçi ve spor yöneticisi.

Araba Sevdası, Recaizade Mahmud Ekrem'in 1896 yılında Servet-i Fünûn mecmuasında resimli olarak tefrika edildikten sonra 1897'de kitap halinde yayımlanan romanıdır. Eser Türk edebiyatında ilk realist roman örneği olarak kabul edilmektedir.

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Kadri Karaosmanoğlu</span> Türk yazar, diplomat

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve diplomattır. Türk Dil Kurumunun kurucularındandır.

Müfide Ferit Tek, Türk romancı.

Mehmet Rauf, Türk hikâyeci ve romancı. Mehmet Rauf'un dışında, Rauf Vicdani, Besim Rauf, Cemil Jüpon, Ali Necdet, Mehmet Nafiz imzalarını da kullandı.

Çaresaz, Halide Edib Adıvar'ın 1961 yılında yayımlanan romanıdır. Roman, Osmanlı toplumunda kadının yerini ve toplumdaki çelişkileri ele alır. Hikâye, baş karakter olan Ayşe'nin yaşadığı zorluklar üzerine odaklanır. Ayşe, aile baskısı, toplumsal normlar ve kendi iç çatışmalarıyla mücadele ederken, kişisel özgürlüğünü arar. Roman, Ayşe'nin içsel yolculuğunu ve kadınların toplumdaki yerini sorgulayan derin temaları işler.

<span class="mw-page-title-main">Müftüoğlu Ahmed Hikmet</span> Türk yazar ve diplomat (1870 - 1927)

Müftüoğlu Ahmed Hikmet, Türk yazar ve diplomat.

Sami Paşazade Sezai, Türk gerçekçi öykücü, romancı. Türk edebiyatının ilk gerçekçi romanlarından birisi olma özelliğiyle edebiyat tarihinde büyük önem taşıyan Sergüzeşt adlı romanın yazarıdır. 1892'de yazdığı Küçük Şeyler ile Türk edebiyatında modern öykücülüğün kurucularındandır.

Aşk-ı Memnu, Halid Ziya Uşaklıgil'in realist-naturalist bir romanıdır. İlk olarak 1899-1900 yıllarında Servet-i Fünûn dergisinde tefrika edildikten sonra 1901'de kitap olarak yayımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nabizâde Nâzım</span> Tanzimat Dönemi eserler veren Osmanlı-Türk yazar

Nabizâde Nâzım, Osmanlı Türkü Tanzimat dönemi yazarıdır.

Safveti Ziya, Türk roman ve hikâye yazarıdır.

Kaytazzade Mehmet Nazım,, Kıbrıslı şair, yazar, bürokrat.

Miras Memduh Şevket Esendal'ın tefrika edilmiş ilk, kitap olarak yayımlanmış üçüncü romanıdır.

Nazan İpşiroğlu, Türkiye'nin ilk sanat tarihi ve felsefe öğretmenlerindendir. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği'nin eski üyesidir ve Türkiye'de müzik eğitimi üzerine birçok çalışması vardır. Aynı zamanda kendisi gibi sanat tarihçisi olan Mazhar Şevket İpşiroğlu'nun eşi, Ulya Vogt-Göknil'in kardeşi, Zehra İpşiroğlu'nun da annesidir.

Servet-i Fünûn, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de 1891-1944 yılları arasında yayımlanan sanat ve edebiyat dergisidir. Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun yayın organı olan dergi Türk basın tarihinin en uzun süreli ve en etkili dergileri arasındadır. Basım tekniği ve içeriğiyle ön plana çıkan dergi, Türk edebiyatına birçok yeni isim kazandırdı ve Edebiyât-ı Cedîde sonrasında Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat hareketi ile Yedi Meşaleciler topluluğunun yayın organı işlevini 25 Mayıs 1944 tarihine kadar sürdürdü.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.