Zazalo
Zazalo (Gürcüce: ზაზალო; okunuşu: “zazalo”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Ahaltsihe Havzası’nın güney kesiminde, Kvabliani Deresi vadisinde, 1.480 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 19 km uzaklıktadır.
Zazalo, Ude köyüyle birlikte Ude temini oluşturmaktadır.[1]
Tarihçe
Zazalo adının, Gürcü erkek adı olan Zaza'yla (ზაზა) ilişkili olduğu tahmin edilmektedir.[1]
Zazalo, erken ve geç orta çağda Gürcü devletleri sınırları içindeydi. Osmanlılar köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago’dan ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Zazalo, Ahısha livasının Ude nahiyesine bağlıydı. Osmanlı idaresinin de Zazalo (زازالو) olarak kaydettiği köyde dört hane yaşıyordu. Vergi vermekle yükümlü hane reisleri Tatula, Tavzari, Nikolozi ve Gogiça adlarıyla kaydedilmişti. Bu adlardan ve dört hanenin de ispenç vergisi vermesinden Zazalo’nun Hristiyan Gürcü köyü olduğu anlaşılmaktadır. Köyde buğday, arpa, yonca, nohut, keten tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[2]
Zazalo’nun Osmanlı döneminde Müslümanlaşmış olan, Amilahvari ve Boçoridze soyadını taşıyan nüfusu 1944 yılında Orta Asya’ya sürüldü. 1982 yılında köy yeniden iskana açıldı.
Zazalo’da orta çağdan kalma kale ve kilise kalıntıları bulunmaktadır. İrmisçala Kalesi olarak da bilinen Zazalo Kalesi, köyün 2 km batısında, kayalık bir tepede yer alır. Kaleden geriye sadece batı ve doğudaki kuleler, yıkık duvarlar kalmıştır.[3][4]
Nüfus
2014 yılı verilerine göre köyde 35 kişi yaşıyordu. Nüfusun çoğunluğu (% 63) Gürcülerden oluşuyordu.[1]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 63 | 32 | 31 |
| 2014 | 35 | 17 | 18 |
Kaynakça
- ^ a b c Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 101 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 73, II. cilt (1941), s. 77". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
- ^ D. Berdzenişvili, Gürcistan - Ansiklopedi (Gürcüce), 3. cilt, s. 299, Tiflis, 2014.
- ^ G. Boçoridze, Samtshe-Cavaheti'de Yolculuk (Gürcüce), Tiflis, 1992, s. 141-142.
Dış bağlatı
- Zazalo Kalesi 27 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
