İçeriğe atla

Zay Nehri

Zay Nehri
{{{başlık}}}
{{{başlık}}}
Genel bilgiler
KaynakMihaylovka, Leninogorskiy Rayonu, Tataristan, Rusya
AğızTübenkama yakınları, Kama Nehri, Tataristan, Rusya
Ağız rakımı53 m
Uzunluk219 km (Bozkır Zayı hariç 64 km)
Havza alanı5020 km2
Debi489 m3/s

Zay Nehri ya da Zey Nehri (Rusça: Зай; Tatarca: Зәй) Rusya'daki Kama Nehrinin Tataristan'da bulunan sol taraflı kollarından biridir. 219 km uzunluğundaki nehrin havzası 5.020 kilometrekare (1.940 sq mi) alan kaplar.[1] Tataristan'ın Leninogorsky Rayonu'ndaki Mihaylovka'da başlayan nehir, Tübenkama'nın 7 km güneybatısında Kama Nehri'yle birleşir.

Nehir, kaynağına yakın bölgelerde Bozkır Zayı (Rus.: Степной Зай, Stepnoy Zay, Tat.: Дала Зәе, Dala Zäye) adıyla anılır. Nehrin 55 kilometre (34 mi) aşağısında, Orman Zayı'yla (Rus: Лесной Зай, Lesnoy Zay) birleştiği yerde adı sadece Zay'dır. Bozkır Zayı'nın kollarından birisi de Zay adıyla çağırılır. Nehrin diğer kolları Moşkara, Zay-Karatay, Ursala, Aktaşka ve Şumışka nehirleridir.

Nehrin mineralizasyonu 2000–3000 ilâ 5000–8000 mg/l kadardır. Nehrin ağzındaki yıllık ortalama tortulanma miktarı 130 milimetre (5,1 in) kadardır. Akışı düzenlidir. Zay vadisinde iki baraj gölü, Zey ve Karabaş baraj gölleri bulunur. Nehir, 1978'den beri Tataristan'ın doğal anıtıstatüsüyle korunmaktadır.[2][3]Zey, Elmet ve Karabaş şehirleri Zey üzerindedir.

Kaynakça

  1. ^ «Река Ульвич» 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Russian State Water Registry
  2. ^ "Дала Зәе". Tatar Encyclopaedia (in Tatar). Kazan: The Republic of Tatarstan Academy of Sciences. Institution of the Tatar Encyclopaedia. 2002.
  3. ^ Главный редактор А. И. Щеповских. "Государственный реестр особо охраняемых природных территорий в Республике Татарстан, издание второе" (PDF). Кабинет Министров Республики Татарстан. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fırat</span> Türkiyeden başlayıp Basra Körfezine uzanan ırmak

Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tataristan</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan federe yapı

Tataristan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı ve Volga Federal Bölgesi'nin coğrafi sınırları içinde bulunan federal yapıdır. Rusya Federasyonu 2010 yılı nüfus sayımına göre 3.786.488 nüfusu ve 67.836 km2 alanı olan petrol ve maden zengini devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Mississippi (nehir)</span> Kuzey Amerika kıtası ve ABDnin en uzun akarsuyu.

Mississippi Nehri, Kuzey Amerika'nın en uzun nehridir. Çok büyük bir kısmı ABD (%98.5) ve birazı da Kanada sınırları içinde akar. Kolları olan Missouri ve Jefferson nehirleriyle birlikte toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulur ve bu haliyle Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en büyük 4. nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilırmak</span> Karadeniz Bölgesinde nehir

Yeşilırmak, eskiden İris, Sivas'ın kuzeydoğusundaki Suşehri ilçesi sınırları içindeki Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen nehir. Hititler döneminde önemli bir nehir olan Yeşilırmak, Kumeşmaha olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında, antik dönemde kendisine verilen ad ise İris'ti.

<span class="mw-page-title-main">Yangtze</span> Asyanın en uzun nehri

Yangtze Nehri, Yangzi Jiang veya Gök Irmak; Asya'nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon'dan sonra üçüncü en uzun nehridir. Uzunluğu 6.370 km olup Çin'in batısından Doğu Çin Denizi'ne akar. Çincede anlamı "uzun nehir"dir. Dünyada sadece bir ülkeyi sulayan en büyük nehirdir. Tibet Platosu'ndan Min adıyla doğar, Yibin'de Jinsha nehriyle birleşerek Yangtze adını alır. Çongçing, Vuhan, Nankin ve Şanghay'dan geçerek Yangtze Deltası'ndan Doğu Çin Denizi'ne dökülür. Nehir, denge profiline ulaşmış olup ulaşım için elverişlidir. Yolcu ve yük taşımacılığı yapılır. Özellikle delta bölgesine çok yakında bulunan ve dünyanın en büyük limanlarından olan Şanghay Limanı nehir üzerinde en yoğun gemi trafiğinin yaşandığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çistay</span>

Çistay, Rusya'da, Tataristan Cumhuriyeti'ndeki Çistay ilçesinin (rayon) yönetim merkezi. 1781'de Çistoye Pole kasabasının Çistopol adını almasıyla kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Seyhun</span> Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kazakistandan geçen bir akarsu

Seyhun veya Siriderya, Orta Asya'da bir nehirdir. Ceyhun nehri ile birlikte tarihi Maveraünnehir bölgesini oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">İşim Nehri</span> nehri

İşim Nehri Kazakistan ve Rusya içinden akan nehirdir. İrtiş Nehri'nin koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kazanka</span> Rusyanın Tataristan Özerk Cumhuriyetinde bulunan bir nehir

Kazanka ya da Kazansu, Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti'nde bulunan bir nehirdir. Nehir 142 km uzunluğunda olup Volga Nehri'nin sol koludur ve Bimeri'den başlayarak Kuybışev Baraj Gölü'ne dökülmektedir. Nehrin başlıca kolları İya, Kismes, Şimyakovka ve Sula nehirleridir. 1957 yılında bir baraj ile ayrılmasına kadar Bulak Nehri'de Kazanka'nın bir koluydu.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Çeremşan Nehri</span>

Büyük Çeremşan Nehri, Rusya'nın Tataristan Cumhuriyeti ile Samara ve Ulyanovsk oblastlarında bulunan bir nehirdir. Nehir 336 km uzunluğunda olup Volga Nehri'nin sol koludur ve Kuybışev Baraj Gölü'ne dökülmektedir. Sağ kolu Küçük Çeremşan Nehri olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">İj Nehri</span> Nehir

İj Nehri, Rusya'da Kama Nehri'nin sağ kolu olan bir nehirdir. Nehir, 226 km uzunluğunda olup Udmurtya'dan başlayarak Tataristan'da Tübenkama Baraj Gölü'ne dökülmektedir. İjevsk ve Egerce kıyısındaki önemli kentlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ik Nehri</span>

Ik Nehri, Rusya'da Kama Nehri'nin kuzey kolu olan bir nehirdir. Nehir, 571 km uzunluğunda olup Başkurdistan'da Bügülme-Belebey tepelerinden başlayarak Tataristan'da Tübenkama Baraj Gölü'ne dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kama Nehri</span> Rusyada bir nehir

Kama Nehri veya Çulman Nehri, Rusya'da Volga Nehri'nin sol kolu olan bir nehirdir. Nehir, 1,805 km uzunluğu ile Volga'nın en uzun sol koludur. Udmurtya'dan başlayarak Tataristan'da Volga Nehri'ne dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kondurça Nehri</span>

Kondurça Nehri, Rusya'da Sok Nehri'nin sağ kolu olan bir nehirdir. Nehir, 294 km uzunluğunda olup Samara Oblastı'ndan başlayarak Tataristan üzerinden Sok Nehri'ne dökülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tübenkama Baraj Gölü</span>

Tübenkama Baraj Gölü, Rusya'da Tataristan, Başkurdistan, Perm Krayı ve Udmurtya arasında Kama Nehri üzerinde bulunan bir baraj gölüdür. 1981 yılında yapılmış olup Tübenkama Hidroelektrik Santrali'ne hizmet vermektedir. Göl, aynı zamanda sulama ve balıkçılık için de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mişa Nehri</span>

Mişa Nehri ya da Myoşa Nehri Tataristan, Rusya'da bulunan ve Kama Nehri'nin sağ yönlü bir kolu olan nehirdir. Güneye doğru, Volga'nın doğusundan ve paralelinden akan nehir, Kama Volga'yla birleşmeden hemen önce Kama'yla birleşir. Kaynağı Kukmorskiy Rayonu'ndaki Yatmas-Dusay köyünün yakınındaki ormanda bulunan nehir Narmonka köyünün yanında Kuybışev Baraj Gölü'ne akar. 204 km uzunluğundaki nehrin havzası 4.180 kilometrekare (1.610 sq mi) alan kaplar. Kar ve yağmur sularıyla beslenen nehir Kasım'dan Nisan'a dek genellikle donmuş durumda kalır.

<span class="mw-page-title-main">Şeşma Nehri</span> Rusyada bir nehir

Şeşma Nehri ya da Çişme Nehri Rusya'daki Kama Nehri'nin Tataristan'dan ve Samara Oblastı'ndan geçen ve Staroşeşminsk yakınlarında Kama'yla birleşen sol yönlü bir koludur. Nehir, 259 kilometre (161 mi) uzunluunda olup, bunun 227 kilometre (141 mi) uzunluğundaki kızmı Tataristan'dan geçer ve nehrin havzası 6.040 kilometrekare (2.330 sq mi) alan kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Toyma Nehri</span>

Toyma Nehri ya da Tuyma Nehri Rusya'daki Udmurtya and Tatarstanbölgelerinde bulunan ve Kama Nehri'nin sağ taraflı kolu olan nehirdir. Uzunluğu 121 kilometre (75 mi) olup, bunun 84 kilometre (52 mi) kadarı Tataristan'dadır. Havzası 1.450 kilometrekare (560 sq mi) alan kaplar. Udmurtya'da doğan nehir, Alabuga, Tataristan yakınlarında Kama Nehri'yle birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Vitim Nehri</span>

Vitim Nehri, Lena'nın önemli bir koludur. Baykal Gölü 'nin doğusundaki kaynağı ile Vitim kuzeyden Transbaykal dağları ve Bodaybo kasabasından akar. Kaynak nehri Vitimkan da dahil olmak üzere, 1978 km uzunluğundadır ve 225.000 km² drenaj havzasına sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.