İçeriğe atla

Zaseçnaya çerta

Zasechnaya cherta (Müstahkem hat, Rusça:Большая засечная черта), Rus yayılmaları döneminde, işgal altına alınan bölgeler sınırlarında kurulan askeri düzenleme. Kordon hattı olarak da bilinir. Rusya'da müstahkem hatlar kurulmasına, Çariçe Anna İvanovna döneminde (1730-1740) başlandı. Çariçe Anna'nın danışmanları olan Münnich ve Lacy, Kazak yayılma ve ilerleyişini geliştirdiler. Böylece yarı anarşik bir topluluk olan Kazaklara, Rusya'nın yayılmacı amaçlarına hizmet eden, uzağı gören ve Rus politikalarının gereği olarak yüzyıl sonrasını bile hesaplayabilen ve ona göre hareket eden sömürgeci bir siyaset ve taktikler kazandırdılar. Giderek de kale, karakol ve gözetleme kulelerini yollarla birbirine bağlayan müstahkem askeri kuruluşlar oluşturuldu, bunlar sürekli geliştirildi ve her toprak kazanımı ile birlikte hatlar daha ilerilere götürüldüler. İşgal edilen yerlerin, ilerisi açısından tehlikeli görülen nüfusu ise,çoğunca katliamdan geçirildi ya da etnik temizlik yoluyla daha başka yerlere, dahası 1864 yılı Çerkesya'sı sınırları içindeki Adigelerin etnik temizlik yoluyla bütün halinde topraklarından çıkarılmaları ve Türkiye'ye gönderilmeleri örneğindeki gibi, ülke sınırları dışına sürüldü.

Müstahkem hat kuruluşları olarak, ilk aşamada Uralların doğusundaki Kazak stepleri karşısında Orenburg hattı,Kırım Tatarlarına karşı,güneyde Dinyeper ve Don ırmakları arasında Ukrayna hattı,yine güneyde Çerkeslere karşı Terek Irmağı boyunca uzanan ve Terek'i aşağı Don'a bağlayan Kafkasya hattı oluşturuldu (Daha çok bilgi için bk.W.E.D.Allen ve ölü Paul Muratoff,1828-1921 Türk-Kafkas Sınırındaki Harplerin Tarihi, Ankara,1966,s.11).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gagra</span> gürcistandaki kasaba

Gagra, Gürcistan/Abhazya’da bir kent. Kafkas Dağları eteklerinde, Karadeniz'in kuzeydoğu kıyısında 5 km’lik bir alana yayılır. Gagra, yarı tropikal iklimi nedeniyle Çarlık Rusya'sı ve Sovyet dönemlerinde ünlü dinlenme ve sağlık merkezlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya</span> Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asyanın sınırında bulunan bölge

Kafkasya, Karadeniz ve Hazar denizi arasında yer alan, Avrupa ve Asya'nın sınırında bulunan bölgenin ismi. Kafkas sıradağlarında, Avrupa'nın en yüksek dağı olan ve Kafkas halklarının sözlü edebiyatını oluşturan Elbruz Dağı bu bölgede bulunmaktadır. Kafkasya bölgesi siyasi ve coğrafi olarak Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya olmak üzere ikiye ayrılır. Güney Kafkasya, bağımsız ve egemen devletlerden oluşmaktadır. Kuzey Kafkasya ise Rusya içinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Adige Cumhuriyeti</span> Rusyaya bağlı özerk cumhuriyet

Adige Cumhuriyeti (AC), Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu üyesi bir cumhuriyet. Kafkas Dağlarının kuzeyinde, Krasnodar Kray sınırları içinde yer alır. Cumhuriyetin yazıçeviri olarak adı Respublika Adıgeya olup Adigeya olarak da bilinir. Adige Cumhuriyeti adını, günümüzde nüfusun daha azı durumunda olan Batı Çerkeslerinden alır. Başkenti Maykop'tur. Yüzölçümü 7.600 km², nüfusu 440327 (2010). Nüfus yoğunluğu 58.8'dir. Adige Devlet Üniversitesi cumhuriyetin üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Katerina</span>

Çariçe I. Katerina, 1724 ile 1727 yılları arasındaki Rusya imparatoriçesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kazaklar (Slav)</span> etnik grup

Kazaklar, Ukrayna ve Güney Rusya yerli halklarının karışımı ile 15. yüzyıl dolaylarında Dinyeper ve Don nehirleri civarında ortaya çıkan etnik topluluk. Kazaklar, bugünkü Kazakistan'da yaşayan ve Türkî kökenli olan Kazaklar'la karıştırılmamalıdır. Kazak sözcüğü Eski Türkçede maceracı-özgür insan anlamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan</span> Rusyaya bağlı özerk ülke

Dağıstan, resmî adıyla Dağıstan Cumhuriyeti, Doğu Avrupa'nın Kuzey Kafkasya kısmında, Hazar Denizi kıyısında bulunan Rusya'ya bağlı, özerk bir cumhuriyettir. Kuzey Kafkasya Federal bölgesinin bir parçasıdır ve Büyük Kafkas Dağları'nın kuzeyinde konumlanır. Rusya'nın en güneyinde yer alan Dağıstan, güney ve güneybatıda Gürcistan ve Azerbaycan ile, batı ve kuzeyde Rusya'ya bağlı cumhuriyetler olan Çeçenistan ve Kalmukya ile kuzeybatıda ise Stavrapol Krayı ile sınır komşusudur. Mahaçkale, başkenti ve en büyük kentidir. Diğer büyük kentleri ise Derbent, Kizlyar, İzberbaş, Kaspiysk, Buynaksk'tır.

<span class="mw-page-title-main">İnguşetya</span> Rusyaya bağlı federe cumhuriyet

İnguşetya, İnguşya ya da resmî adıyla İnguşetya Cumhuriyeti Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu’na bağlı federe cumhuriyet. Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’ne dâhil olan İnguşetya’nın güney sınırı; Rusya Federasyonu’nun Gürcistan sınırının parçasıdır. Doğusunda Rusya’nın özerk cumhuriyetlerinden Çeçenya; batısında ise yine aynı statüdeki cumhuriyetlerden Kuzey Osetya-Alanya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Krasnodar Krayı</span> Rusyada bir idarî bölge

Krasnodar Krayı, tarihi Çerkes topraklarının %60'lık kuzeybatı kısmını kapsar. Krasnodarskiy kray), Kuzey Kafkasya'da, Rusya (RF) ve Güney okrugu içerisinde federal bir yönetim birimi. Kuzeyde Rostov Oblastı, doğusunda Stavropol Kray ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, güneyinde Kafkas Dağları ve Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık kararı alan Abhazya Cumhuriyeti ile çevrilidir. Batısında Azak Denizi, Kerç Boğazı ve Karadeniz bulunur. Ayrıca Kray topraklarının güney orta bölümünde, bir iç cep biçiminde, RF üyesi Adıgey Cumhuriyeti yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1721–1917)

Rus İmparatorluğu veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk. Rus İmparatorluğu'nun yükselişi, İsveç İmparatorluğu, Polonya-Litvanya Birliği, İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Çin gibi komşu rakip güçlerin zayıflamalarıyla eş zamanlı olmuştur.

Hakuçlar, Batı Çerkezlerinden olan Şapsığların bir kolu. Şapsığca lehçesinin Hakuçça adı verilen şivesini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Krasnaya Polyana</span>

Krasnaya Polyana, Soçi, Krasnodar Krayı, Rusya'da yer alan belde. Mzımta Irmağı vadisinde, Karadeniz'e 39 km uzaklıkta ve 600 metre yüksekliktedir. 2009 sayımına göre nüfusu 3.972'dir. Belde, Soçi'de düzenlenecek olan 2014 Kış Olimpiyatları müsabakalarına ev sahipliği yapacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Adler, Soçi</span>

Adler, Rusya'ya bağlı Krasnodar Krayı'na bağlı Soçi metropoliten alanı içinde bir kentsel rayon ve merkezi belde. Rayonun yüzölçümü 1.352 kilometrekare, Nüfusu: 69.100 (2002).

<span class="mw-page-title-main">Stanitsa</span>

Stanitsa, Rusya'da Kazak köylerine verilen genel ad. Bu köyler Rus yayılma politikasına destek amacıyla, işgal edilen bölgelerde ve sınır boylarında kuruluyorlardı. Stanitsaların etrafı, korunma amacıyla çit ve siperlerle çevriliyor, uygun yerlerde gözetleme kuleleri kuruluyordu. Erken haberleşme kulelerde ve yüksek yerlerde ateş yakılarak sağlanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Halk Cumhuriyeti</span>

Kuban Halk Cumhuriyeti, Rus İç Savaşı sırasında bugün Rusya'ya bağlı Kuban toprakları üzerinde kurulmuş Bolşevik karşıtı bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı & Avusturya Arşidüklüğü arasında 1735-1739 yılları arasında yapılmış savaş

1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı, Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne ait Azak ve Kılburun kalelerini işgal etmesiyle çıkan ve Rusya ile müttefiklik anlaşması yapan Avusturya ordularının da üç koldan Bosna, Balkanlar ve Eflak üzerinden hücum etmesiyle başlayan bir savaştır.

IV. Devlet Giray Han Arslan Giray’ın küçük oğludur. İlki 1769 ila 1770, ikincisi 1775 ila 1777 yılları arasında olmak üzere iki kez saltanat sürmüştür. Amcası Kırım Giray Han'ın vefatı üzerine tahta geçmiştir. Kırım Hanlarının 38.'sidir.

<span class="mw-page-title-main">Azak</span> Rusyada şehir

Azak Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı il ve ilin merkezi şehir. Coğrafi konumu nedeniyle değerli olan Azak Kalesi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kalmuklar</span> Etnik topluluk

Kalmuklar veya Kalmıklar, Batı Moğol halkı Oyratlar'ın 17. yüzyılda Cungarya'dan Hazar Denizi'nin batısına göç etmiş olan koludur. Bugün çoğunlukla Rusya'nın Kalmukya Cumhuriyeti'nde yaşamaktadırlar. ABD, Fransa, Almanya, İsviçre ve Çekya'da azınlık olarak bulunurlar. Sovyet yazar Marietta Şaginyan Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu Lenin'in babaannesi Anna Smirnov'un Kalmuk soyundan geldiğini belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Don Sovyet Cumhuriyeti</span>

Don Sovyet Cumhuriyeti (Rusça: Донская советская республика, trans. Donskaya Sovetskaya Respublika, kısa ömürlü Sovyet cumhuriyeti. 23 Mart 1918'de Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı olarak kurulmuş, yaklaşık 2 ay sonra yıkılmıştır.