İçeriğe atla

Zana Farqînî

Zana Farqînî (d.1967) Kürt yazar, çevirmen ve dilbilimci.[1]

Zana Farqînî

1967 yılında Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde doğdu. ilk ve orta öğrenimini Silvan'da, lise ve üniversiteyi de İstanbul'da tamamlayan Farqînî, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü mezunu. Mezopotamya Kültür Merkezi bünyesinde çalışmalarını sürdüren Koma Çiya'nın kurucularından da olan Zana Farqînî, grubun "Rozerîn" adlı albümünde solist olarak yer aldı. Kürtçe yazın dünyasına Rewşen dergisi ile adım attı ve bu derginin yazı işlerinde yer aldı. Sonraları Welat gazetesinde muhabir olarak yer aldı. Welatê Me adlı Kürtçe gazetenin ilk yazı işleri müdürlüğünü; sonra da aynı gazetenin genel yayın müdürlüğünü yaptı. Azadiya Welat gazetesinin kuruluşunda da bulundu ve bu gazetede genel yayın müdürlüğü yaptı. 1997’den 2008 yılına kadar İstanbul Kürt Enstitüsü'nün çeşitli yönetim kademelerinde yer aldıktan sonra enstitünün Kürtçe bölüm başkanı oldu. Zana Farqînî, İstanbul Kürt Enstitüsü'nün kurucuları arasında yer alan ve 2003 yılında hayata gözlerini yuman Feqî Huseyn Sağnıç adına 2005 yılında verilmeye başlanan Feqî Huseyn Sağnıç Dil Ödülü'ne Kürtçeye yapmış olduğu katkılardan ötürü 2005 yılında layık görüldü.

Makaleleri Welat, Welatê Me, Azadiya Welat, Tûrik (Azadiya Welat gazetesinin eki), Rewşen, Jiyana Rewşen, Zend, Zembîlfiroş, Tîroj, Avaşîn gibi dergilerin yanı sıra "Rojev", "Gerdûn", "Amidakurd", "Amude.com" gibi web sitelerinde yayınlandı. Özgür Gündem gazetesinde köşe yazıları yazdı.

2011 yılında İstanbul Kürt Enstitüsü'nün gerçekleştirdiği 3. olağan kongrede başkan olarak seçilen Zana Farqînî halen bu görevini sürdürmektedir.

Eserleri

  • Ferhenga Tirkî-Kurdî. (Türkçe-Kürtçe Sözlük) İstanbul Kürt Enstitüsü Yayınları, 1278 sayfa, İstanbul, 2000
  • Ferhenga Kurdî-Tirkî. (Kürtçe-Türkçe Sözlük) İstanbul Kürt Enstitüsü Yayınları, 2132 sayfa, İstanbul, 2004
  • Ferhenga kurdî-tirkî, tirkî-kurdî. (Kürtçe-Türkçe, Türkçe-Kürtçe Sözlük) İstanbul Kürt Enstitüsü Yayınları, 1504 sayfa, İstanbul, 2008

Çevirileri

  • Mamosteyê Sêyemîn Xanî, H. Mem (Üçüncü Öğretmen Xanî) Türkçeden
  • Rastiyên Destana Memê Alan, H. Mem (Memê Alan Destanı'nın Gerçekleri) Türkçeden
  • Xanî û Newroz (Xanî ve Newroz) H. Mem, Türkçeden
  • Xanî û Memzayên Wî (Xanî ve Mezaları), H. Mem, Türkçeden

Kaynakça

  1. ^ Gunter, Michael M. (2018). Historical dictionary of the Kurds (3. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538110492. 
  • Diyarbakır Gezi Rehberi, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Turizm İl Müdürlüğü Kültür Yayınları, Boyut Yayıncılık, 2011, İstanbul, Sayfa 95

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celadet Ali Bedirhan</span> Kürt dilbilimci

Celadet Ali Bedirhan, Kürt milliyetçisi dilbilimci, yazar, diplomat ve siyasetçi. Öğrenimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamlamıştır. Daha sonra Münih Ludwig Maximilian Üniversitesinde doktorasını tamamlamıştır. Kürt milliyetçi örgütü Hoybun'un ilk başkanıdır.

Musa Anter, Kürt asıllı Türk yazar, şair ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Kürt dilleri</span> Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren dil

Kürt dilleri veya Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesine bağlı Hint-İran dillerinin Kuzeybatı İran koluna giren ve Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Suriye'nin kuzeyi, Irak'ın kuzeyi ve kuzeydoğusu ile İran'ın batısında yaşayan Kürtler tarafından konuşulan bir dil koludur. Kürtçe Irak'ta, Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde ve de facto özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde resmî dil statüsüne sahiptir. Kürt dillerinin yukarıda belirtilenler haricinde Ermenistan, Gürcistan, Türkmenistan, Lübnan, Afganistan, Rusya gibi ülkelerde az sayıda konuşanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed-i Hânî</span> Kürt edebiyatçı ve astronom

Ahmed-i Hani, 17. yüzyıl'da yaşamış Kürt edebiyatçı, astronom, şair, tarihçi ve İslam alimi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Uzun</span> Kürt yazar ve edebiyatçı (1953–2007)

Mehmed Uzun, Kürt yazar.

<span class="mw-page-title-main">Cigerxwîn</span> Kürt şair (1903-1984)

Cigerxwîn ya da Cegerxwîn, Kürt Marksist şair, edebiyatçı, yazar ve tarihçi.

<i>Kürdistan</i> (gazete)

Kürdistan, Türkçe ve Kürtçe olarak yayımlanan ilk Kürt gazetesi.

Kürt enstitüleri, Kürt dili üzerine bilimsel araştırmalar yapmak ve yayınlar hazırlamak üzere değişik ülkelerde kurulmuş olan araştırma kurumlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Kürt Enstitüsü</span>

İstanbul Kürt Enstitüsü, 18 Nisan 1992 tarihinde İstanbul'da kurulan, Kürt dilini, kültürünü ve edebiyatını merkeze alan araştırma kurumuydu.

Stockholm Kürt Enstitüsü, Stockholm'de bulunan Kürt dilini ve kültürünü araştıran toplumsal ve kültürel kuruluşudur. 1996 yılında kurulmuştur. Enstitü başkanı Huseyn Xeliqî'dir. Enstitünün derginin adı Avaşîn'dir. Ensittünün yayınevi Revşen Yayınlarıdır. Mehmed Uzun dahil olmak üzere birçok yazar, Stockholm Kürt Enstitüsü'nde yer aldı. 19 Aralık 2000'de İsveç'te ölen Kürt yazar Mahmut Baksi vasiyetinde bütün arşivleri Stockholm Kürt Enstitüsü'ne bağışladı. Stockholm Kürt Enstitüsü'nün Eğitim-Sen ile birlikte hazırladığı kitap Diyarbakır Sur Belediye Başkanı DTP'li Abdullah Demirbaş ile kitabın dağıtılmasına karşı çıkan Diyarbakır Milli Eğitim Müdürü Mustafa Tekdemir arasındaki tartışmaya neden oldu.

İbrahim Seydo Aydoğan, Kürt yazar, eleştirmen, çevirmen ve araştırmacı.

<span class="mw-page-title-main">Roşan Lezgîn</span> Kürt Yazar

Roşan Lezgîn Kürt yazar, çevirmen, şair ve gazeteci.

Koma Dengê Azadî, 1990 yılında İstanbul'da kurulan, müzik grubu.

Nûbihara Biçukan, 1683 yılında Ahmed-i Hani tarafından kaleme alınan Kürtçe manzum eser. Hani bu eseri Kürdistan medreselerinde Kürtçe eğitim vermek için yazmıştır. Kitap Kürtçe-Arapça manzum bir sözlük olup, Kürt tarihindeki ilk Kürtçe sözlük sayılmaktadır.

Malmîsanij, Mehmet Tayfun veya Mehmet Malmisanlı, Zaza-Kürt yazar ve dilbilimci.

Musa Anter ve Özgür Basın Şehitleri Gazetecilik Ödülleri, 1993 yılından beri Musa Anter anısına Kürtçe ve Türkçe iki dilde verilen ödüller. Her yıl özgür basın geleneğinden gelen basın yayın organları tarafından, Türkçe haber, Kürtçe haber, fotoğraf ve karikatür olmak üzere dört dalda verilir.

<span class="mw-page-title-main">Kawa Nemir</span> Kürt şair, çevirmen ve editör

Kawa Nemir Kürt şair, çevirmen, editör.

<span class="mw-page-title-main">Kadri Yıldırım</span>

Kadri Yıldırım Kürt akademisyen ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Esgerov</span>

Şamil Esgerov Sovyet Kürdü yazar, edebiyatçı ve tarihçi.

Hüseyin Sağnıç Kürt yazar.