İçeriğe atla

Zamansal veri tabanı

Zamansal veri tabanı, zaman örnekleriyle ilgili verileri depolar. Zamansal veri türleri sunar ve geçmiş, şimdiki ve gelecekteki zamanla ilgili bilgileri depolar. Zamansal veri tabanları tek zamanlı, iki zamanlı veya üç zamanlı olabilir.

Daha dar kapsamıyla zamansal yönler genellikle geçerli zamanı, işlem zamanını veya karar zamanını içerir.

  • Geçerli zaman, gerçek dünyada bir gerçeğin doğru olduğu vakit dilimi veya olay vaktidir.
  • İşlem zamanı, bir gerçeğin veri tabanına kaydedildiği vakittir.
  • Karar zamanı, gerçek hakkında kararın verildiği vakittir.

Tek zamanlı

Tek zamanlı bir veri tabanının, geçerlilik aralığı ya da sistem zaman aralığı olmak üzere bir zaman ekseni vardır.

İki zamanlı

İki zamanlı veri tabanının iki zaman ekseni vardır:

  • Geçerli zaman
  • İşlem zamanı ya da Karar zamanı

Üç zamanlı

Üç zamanlı veri tabanının üç zaman ekseni vardır:

  • Geçerli zaman
  • İşlem zamanı
  • Karar zamanı

Örnek

Zamansal olmayan bir veri tabanı kullanma

Örnek olarak, kurgusal bir adamın, Hilem'in ömrünü güncel (geçici olmayan) bir veri tabanında saklamak için bir tablo Kisi (Ad, Adres) kullanılır. (Basitleştirilirse; Ad, Kisi'nin birincil anahtarı olarak tanımlanır.)

Hilem'in babası, oğlunun doğumunu resmi olarak 20 Rebiülevvel 1395'te doğumunu bildirir. Bu tarihte, doğduğu yerin bir yetkilisi veri tabanına aşağıdaki girişi ekler: Kisi(Hilem, Örtkol). Tarihin kendisinin veri tabanında depolanmadığı unutulmamalıdır.

Daha sonra Hilem taşınır, ancak yeni adresini kaydetmeyi unutur. Hilem'in veri tabanındaki girişi, nihayet rapor ettiği 24 Recep 1415'e kadar değişmedi. Bir Altınev yetkilisi veri tabanındaki adresini günceller. Kişi tablosu artık Kisi(Hilem, Altınev) içerir. Yeni bilginin Örtkol'da yaşayan Hilem'in bilgilerinin üzerine yazıldığı, bu nedenle eski bilgilerin veri tabanından alınmasının artık mümkün olmadığı unutulmamalıdır. 25 Recep 1415'te veri tabanına erişen bir yetkiliye, Hilem'in Altınev'de yaşadığı söylenir. Daha teknik olarak: Bir veri tabanı yöneticisi sorguyu SELECT ADRES FROM KISI WHERE AD='Hilem'23 Recep 1415'te çalıştırdıysa, sonuç Örtkol olur. Aynı sorguyu 2 gün sonra çalıştırmak Altınev sonucunu verir.

Ölümüne kadar, veri tabanı Altınev'de yaşadığını belirtecekti. 7 Muharrem 1422'de, adli tabip Hilem girdisini veri tabanından siler. Bundan sonra yukarıdaki sorguyu çalıştırmak hiçbir sonuç döndürmez.

Tarih Gerçek dünya etkinliği Veri tabanı eylemi Veri tabanının gösterdiği
20 Rebiülevvel 1395 Hilem doğar Hiç Hilem diye biri yok
21 Rebiülevvel 1395 Hilem'in babası, oğlunun doğumunu resmen bildirir Eklenen: Kisi(Hilem, Örtkol) Hilem Örtkol'da yaşıyor
18 Rebiülevvel 1415 Hilem Altınev'e taşınır ama yeni adresini kaydetmeyi unutur Hiç Hilem Örtkol'da yaşıyor
23 Recep 1415 Hiç Hiç Hilem Örtkol'da yaşıyor
24 Recep 1415 Hilem yeni adresini kaydettirir Güncelleme: Kişi(Hilem, Altınev) Hilem Altınev'de yaşıyor
7 Muharrem 1422 Hilem ölür Silme: Kisi(Hilem) Hilem diye biri yok

İlgili Araştırma Makaleleri

Komut kümesi mimarisi, CPU'nun yazılım tarafından nasıl kontrol edileceğini tanımlayan bilgisayar soyut modelinin bir parçasıdır. ISA, işlemcinin ne yapabileceğini ve bunu nasıl yapacağını belirterek donanım ve yazılım arasında bir arayüz gibi davranır.

<span class="mw-page-title-main">DNS</span>

DNS, internet uzayını bölümlemeye, bölümleri adlandırmaya ve bölümler arası iletişimi organize etmeye yarayan, bilgisayar, servis, internet veya özel bir ağa bağlı herhangi bir kaynak için hiyerarşik dağıtılmış bir adlandırma sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

i386

Intel 80386 veya i386, 80286'dan sonraki Intel mikroişlemcisi.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Dynamics AX</span>

Axapta veya Microsoft Dynamics AX, Microsoft tarafından üretilen, Microsoft Dynamics ailesinden bir KKP (İngilizce: ERP) yazılımı.

<span class="mw-page-title-main">Yönetim bilişim sistemleri</span> İşletme ve Bilgisayar bilimlerini kapsayan bir iş alanı

Yönetim Bilişim Sistemi terimi, sonundaki sistem sözcüğü tekil olarak kullanıldığında, hareket işlem kayıtlarını oluşturan verileri özetleyerek yönetim raporları üreten, bir bilgisayar tabanlı bilişim sistemi anlamına gelmektedir. Yönetim bilişim sistemleri ilk kez 1960'lı yılların ortalarında muhasebe, satınalma, stok, üretim, satış ve bordro konularında dönemsel raporlar hazırlamak amacı ile kullanılmıştır.

Boru hattı yöntemi bilgisayar mimarisi ve diğer sayısal ürünlerin tasarımında başarımı artırmak için uygulanan bir yöntemdir. Komutları, boru hattı yöntemi ile işleyip daha kısa süre içinde bitmesini sağlar. Asıl amacı saat sıklığını artırarak başarımı artırmaktır. Farklı kaynakları aynı anda, farklı işler tarafından kullanarak çalışır.

Sanal bellek, fiziksel belleğin görünürdeki miktarını arttırarak uygulama programına (izlence) fiziksel belleğin boyutundan bağımsız ve sürekli bellek alanı sağlayan bilgisayar tekniğidir. Ana belleğin, diskin (ikincil saklama) önbelleği (cache) gibi davranmasıyla; yani disk yüzeyini belleğin bir uzantısıymış gibi kullanmasıyla gerçekleştirilir. Ancak gerçekte, yalnızca o anda ihtiyaç duyulan veri tekerden ana belleğe aktarılıyor olabilir. Günümüzde genel amaçlı bilgisayarların işletim sistemleri çoklu ortam uygulamaları, kelime işlemcileri, tablolama uygulamaları gibi sıradan uygulamalar için sanal bellek yöntemi kullanılmaktadır.

Sayfalama ya da bellek adresleme, durgun sanal bellek sayfalarının ikincil bellekte (teker) saklanarak daha sonra ihtiyaç duyulduğunda ana belleğe yüklenmesi işlemini içerir. Bir diğer anlamı, adres uzayının belli oranlarda bloklara ayrılmasıdır. Sayfalama, bellek mahallerine ulaşımı ve adreslemeyi kolaylaştırır. 6502 mikroişlemcili bir sistemde 65536'lık adres uzayı 256 adet 256 Baytlık hayalı sayfalara ayrılır. Genelde 6502 işlemcili sitemlerde 1. sayfa yığın olarak ayrılırken 0. sayfaya bakış tabloları veya veri blokları yerleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Etkin sayfalar ön belleği</span> Bilgisayar bileşeni

Etkin sayfalar ön belleği (ESÖ) (Translation Lookaside Buffer ) sanal bellek kullanan işlemcilerde adres dönüştürme işleminin hızlandırılmasını sağlayan bir tekniktir.

Sayfa hatası sanal bellek tekniğinde başvurulan veri o anda ana bellekte bulunamıyorsa oluşur ve aranan sayfa ana bellekte mevcut değil demektir.

Sanal bellekte Sayfa hatası meydana geldiğinde çok yüksek bulamama gecikmesine neden olur. Sanal bellek sistemleri tasarlanırken bu durumun yaratacağı yükü engellemek için Sayfa hatası denetimi sağlanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">QNX</span>

QNX, gömülü sistemler pazarına yönelik Unix benzeri, gerçek zamanlı işletim sistemidir.

Veri ambarı, ilişkili verilerin sorgulandığı ve analizlerinin yapılabildiği bir depodur. Veri ambarı veritabanını yormamak için oluşturulmuştur. Bir veri ambarı ilgili veriyi kolay, hızlı ve doğru biçimde analiz etmek için gerekli işlemleri yerine getirir. Veri ambarı, işlemsel sistemlerdeki veriyi kopyalayıp, karar verme işlemi için uygun formda saklar. Veri ve bilgiler, üretildiklerinde heterojen kaynaklardan elde edilirler. Yıldız Teknik Üniversitesi'ne göre: Veri ambarı, başlangıçta farklı kaynaklardan gelen verinin üzerinde daha etkili ve daha kolay sorguların yapılmasını sağlamaktadır.

Hareket işlem sistemi bir işletmede meydana gelen yapılandırılmış ve sürekli yinelenen olguları kaydetmek, izlemek, saklamak, işlemek ve yayımlamak için kullanılan bir bilgisayar tabanlı bilişim sistemidir. Bu olgulara örnek olarak arasında sipariş almak, fatura ve irsaliye hazırlamak, mal ve hizmet teslim almak ya da etmek, bordro hazırlamak gösterilebilir. Bir işletmede kullanılan kaynakların, işletme içinde ve dışındaki çıkar ve ilgi gruplarının her biri açısından anlamlı olan ve zamanla meydana gelen her bir değişimine hareket denir. Hareketler bir kurumun işleyişi sırasında meydana gelen olgulardır. Bu olgular fiziksel, parasal ya da kavramsal kaynakların özelliklerinden birinin, bir bölümünün ya da tümünün değişimini içerir. Kimi zaman bir hareket başka hareketlerin meydana gelmesine neden olur.

<span class="mw-page-title-main">SQL enjeksiyonu</span>

SQL enjeksiyonu, veri tabanına dayalı uygulamalara saldırmak için kullanılan bir atak tekniğidir; burada saldırgan SQL dili özelliklerinden faydalanarak standart uygulama ekranındaki ilgili alana yeni SQL ifadelerini ekler.. SQL enjeksiyonu, uygulamaların yazılımları içindeki bir güvenlik açığından faydalanır, örneğin, uygulamanın kullanıcı giriş bilgileri beklediği kısma SQL ifadeleri gömülür, eğer gelen verinin içeriği uygulama içerisinde filtrelenmiyorsa veya hatalı şekilde filtreleniyorsa, uygulamanın, içine gömülmüş olan kodla beraber hiçbir hata vermeden çalıştığı görülür. SQL enjeksiyonu, çoğunlukla web siteleri için kullanılan bir saldırı türü olarak bilinse de SQL veri tabanına dayalı tüm uygulamalarda gerçeklenebilir.

Ağ istihbaratı (Aİ) kavramı ve derin paket kontrolü (DPI), paket yakalama ve iş zekası (BI) teknikleri üzerine inşa edilmiş bir teknolojidir. Gerçek zamanlı olarak inceleyen, protokolleri kullanılan tanımlama ve veri ilişkileri ve iletişim kalıplarının hızlı çözümlenmesi için paket içeriği ve meta ayıklanması yoluyla iletişim ağları çapraz IP veri paketlerini gerektirir. Ayrıca, bazen ağ hızlandırma veya korsanlık olarak anılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Motorola 6800</span>

6800 Motorola tarafından 1974 yılında tasarlanan 8 bitlik bir mikroişlemcidir. MC6800 mikroişlemcisi M6800 Mikro bilgisayar sisteminin parçasıydı. Sistem aynı zamanda seri ve paralel arayüzler sahipti; ICs, RAM, ROM ve diğer destek çipleri gibi. Önemli tasarım özelliği M6800 ailesi IC'lerin diğer mikroişlemcilerin çoğunluğu üç gerilime ihtiyaç duyduğu halde yalnızca bir beş voltluk güç kaynağı gerektirmesiydi. M6800 Mikrobilgisayar Sistemi Mart 1974'te tam üretime geçti.

MAC kafesleme, ağa bağlı bir aygıttaki bir ağ arabiriminin fabrikada atanmış bir Ortam Erişim Kontrolü (MAC) adresini değiştirmek için kullanılan bir tekniktir. Bir ağ arabirim denetleyicisinde (NIC) sabit kodlanmış MAC adresi değiştirilemez. Bununla birlikte, birçok sürücü MAC adresinin değiştirilmesine izin verir. Buna ek olarak, bir işletim sisteminin NIC'inde kullanıcının seçtiği MAC adresine sahip olduğuna inanmasını sağlayacak araçlar vardır. Bir MAC adresini gizleme işlemi, MAC kafesleme olarak bilinir. Esasen, MAC kafesleme işlemi herhangi bir nedenle bir bilgisayar kimliğini değiştirmeyi gerektirir ve nispeten kolaydır.

Bilgisayar biliminde, bellek içi işleme, bellek içi bir veritabanında depolanan verilerin işlenmesi için gelişen bir teknolojidir. Daha eski sistemler, SQL sorgu dilini kullanan disk depolama ve ilişkisel veritabanlarına dayanıyordu, ancak bunlar iş zekası (BI) ihtiyaçlarını karşılamada giderek yetersiz kalıyor. Depolanan verilere, rastgele erişimli belleğe (RAM) veya flash belleğe yerleştirildiğinde çok daha hızlı erişildiğinden, bellek içi işleme, verilerin gerçek zamanlı olarak analiz edilmesini sağlayarak iş dünyasında daha hızlı raporlama ve karar vermeyi mümkün kılar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.