İçeriğe atla

Zakatala (rayon)

Zakatala Rayonu
Rayonun Azerbaycan'daki konumu
Arma
MerkezZakatala
BaşkanMübariz Ehmedzade
Alan1348 (km2)
Nüfus124.850
Plaka kodu62
Telefon kodu024
Posta koduAZ 6201

Zakatala Rayonu (AzericeZaqatala rayonu), Azerbaycan'da rayon. Merkezi Zakatala şehridir. Rusyaya bağlı Dağıstan ve Gürcistan ile sınırdır.

Tarih

Rus İmparatorluğu zamanı Car-Balaken okruguna (Rusça: Джаро-Белоканский округ) dahil idi. 1841'de lağvedilerek Gürcü-İmeretin guberniyasına (Rusça: Грузино-Имеретинская губерния) katılmış, 1860'tan yeniden ayri Car-Balaken okrugu kurulmuştur. 1860 yılından Zakatala okruguna, 1920 yılından ise Zakatala kazasına (Rusça: Загатальский уезд) dahil idi. Zakatala Rayonu 1930 tarihinde kurulmuştur.

Nüfus

Nüfus (1999): Azerbaycanlılar (% 59,5), Avarlar (% 24,1), Sahurlar (% 12,2), Gürcüler (% 2,9)[1] Bundan ilave 20'den fazla milletin temsilcileri vardir.

Coğrafya

Dağıstan ve Gürcistan'ın, Azerbaycan'la sınır konumunda olan rayon, yüksek Kafkas dağ silsilelerinin uzantılarından oluşmaktadır.

Not

  1. ^ "Dövlət Statistika Komitəsi. Zaqatala rayonu. Milli tərkib". 14 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gagra</span> gürcistandaki kasaba

Gagra, Gürcistan/Abhazya’da bir kent. Kafkas Dağları eteklerinde, Karadeniz'in kuzeydoğu kıyısında 5 km’lik bir alana yayılır. Gagra, yarı tropikal iklimi nedeniyle Çarlık Rusya'sı ve Sovyet dönemlerinde ünlü dinlenme ve sağlık merkezlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Balaken (rayon)</span> Azerbaycan rayonu

Balaken Rayonu, Azerbaycan'ın rayonlarından biridir. Azerbaycan'ın kuzeybatısındadır. Antik Yunan coğrafyacısı Strabon, Balaken'i 'Mabetler diyarı' adıyla anmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saingilo</span> Tarihi bölge

Saingilo, Gürcistan’ın tarihsel Hereti bölgesinin doğu bölümüne verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avarlar (Kafkasya halkı)</span>

Avarlar veya Kafkasya Avarları, Kafkasya halklarından biridir. Rusya'nın Dağıstan Cumhuriyeti'nde yaşayan çeşitli etnik gruplar arasında baskın olan Kuzeydoğu Kafkasya yerli etnik grubudur. Avarlar, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında Kuzey Kafkasya olarak bilinen bir bölgede yaşarlar. Kuzey Kafkasya bölgesindeki diğer etnik grupların yanı sıra Kafkas Avarları, deniz seviyesinden yaklaşık 2.000 m yükseklikte bulunan eski köylerde yaşarlar. Kafkas Avarları tarafından konuşulan Avar dili, Kuzeydoğu Kafkas dilleri ailesine aittir ve Nah-Dağıstan grubu olarak da bilinir. İslam, 13. yüzyıldan beri Avarların hakim dini olmuştur. Çoğunluğu Dağıstan'da yaşamakta ve Dağıstan nüfusunun % 29.6'sıyla en kalabalık etnik grubunu oluşturmaktadır. Avarların ezici çoğunluğu Sünni Müslüman olup dilleri ise Kuzeydoğu Kafkas dillerine bağlı bir dil olan Avarcadır.

Avarca, çoğunluğu Dağıstan'da yaşayan ve Sünni Müslüman olan Avarların konuştuğu bir Kuzeydoğu Kafkas dili. Avarca, bu aile içerisinde Dağıstan dillerinin Avar-Andi-Tsez dilleri koluna mensuptur. Kiril alfabesi ile yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kah (rayon)</span>

Kah rayonu, Azerbaycan'da rayon. Merkezi Kah şehridir. Gürcistan ve Rusya ile sınırdır.

<span class="mw-page-title-main">Samuh (rayon)</span> Azerbaycanda rayon

Samux Rayonu - Azerbaycan'da rayon. İdari merkezi Samuh şehridir. Gürcistan ile sınırdır.

<span class="mw-page-title-main">Oçamçıra (rayon)</span>

Oçamçıra rayonu, sınırlı olarak tanınan Abhazya'nın bir rayonudur. Aynı addaki Gürcistan ilçesinın sınırlarından Abhaz otoriteleri tarafından ayrılmış Tkuarçal rayonundan dolayı alanı küçülmüştür. Başkenti Oçamçıra'dır. 2003 nüfus sayımına göre rayonun nüfusu 24,629 olup bunun %76.1'i Abhazlar, %9.2'si Gürcüler, %8.8'i Ermeniler ve %3.8'i Ruslardan oluşuyordu. Rayonun kuzeydoğusu, 2008 yılındaki Kodori Vadisi Çatışmasına kadar Gürcistan kontrolü altında bulunmuş olup şu anda Abhazya tarafından yönetilen Yukarı Abhazya'dır. Batısında Karadeniz, kuzeyinde Gulripş rayonu, doğusunda Gürcistan ile Tkuarçal rayonu ve güneyinde Gali rayonu bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Gali (rayon)</span>

Gali rayonu, sınırlı olarak tanınan Abhazya'nın bir rayonudur. Aynı addaki Gürcistan ilçesinın sınırlarından Abhaz otoriteleri tarafından ayrılmış Tkuarçal rayonundan dolayı alanı küçülmüştür. Başkenti Gali'dir. 2003 nüfus sayımına göre rayonun nüfusu 29,287 olup bunun %98.7'si Gürcülerden oluşuyordu. Rayon 1998 yılında Gürcistan - Abhazya sorununda çatışmalara ev sahipliği yapmıştır. Batısında Karadeniz, kuzeyinde Oçamçıra ile Tkuarçal rayonları ve güneyi ile doğusunda Gürcistan bulunur.

Sahurlar -Azerbaycan′nın Kah ve Zaqatala ilçelerinde,ayrıca Dağıstan′nın Şeki-Zaqatala bölgesine komşu olan Rutul ilçesinde yaşamaktadırlar. Sayılar 30 bine yakındır .Sakur dilinde konuşurlar. Dini açıdan Sünni müslümandırlar. Şu anda 12 okulda sakur dilinde dersler geçirilir.Aynı okullarda 105 sınıf var ve 2500 civarında öğrenci eğitim alıyor Sakurların yaşadıkları bölgeye Şeki-Zaqatala ekonomik bölgesi dahildir. Son on yılda ortalama yıllık nüfus artışı 1.5% olmuştur ki, bu da Cumhuriyyet seviyesinde düşük . Sakurların en ünlü temsilcileri sırasında Fizik-matematik ilmler doktoru Abdullah Muhtarov,Prof.Abdullah Qarayev,Prof. Orucu Alizade,Valeh Hamzayev şair ve başkaları örnek verebiliriz. Sahurlar(saxur цахур yıki) Kafkasda Hristiyanlığı ilk kabul etmiş halkdır.Sonradan Arapların İslamı yaymalarına engel olmaya çalışmış ve sayıları azalmıştır.Selcuk ve oğuz türklerinin kafkasa gelişiyle dağlara çekilmişler.1562 ci yilında Osmanlı İmparatorluğunun desteyile I Ali Sultan Sahur sultanlığını kurmuş, başkenti günümüzde koy sayılan o zamanlar büyük şehir olmuş Dağıstanın Rutul rayonunun Saxur koyu olmuştur.sonradan merkez İlisuya geçmiş ve 1844 yılına kadar istiklallerini korumuşlar.Kafkasda ilk defa XII yuzyılda Kurani Kerimi Sahurlar dillerine çevirmişler.Misafirperver halkdır.Mutfakları oldukça zengindir...

Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Gürcistan'ın orta ve doğusunu kapsamaktaydı. Guberniya merkezi Tiflis idi.

Zakatala Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun Tiflis Guberniyası'na bağlı bir okrug idi. Okrug, günümüz Zakatala Rayonu ve çevresini kapsamaktaydı. Okrugun merkezi Zakatala idi.

{{Havalimanı bilgi kutusu|ad=Zakatala Uluslararası Havaalanı|yerel_ad=Zaqatala Beynəlxalq Hava Limanı|IATA=ZTU|ICAO=UBBY|tip=Sivil|hizmet_şehri=Zakatala, Azerbaycan|rakım-m=390|rakım-f=1281Zakatala Uluslararası Havalimanı, Büyük Kafkas sıra dağlarının güney eteğinde, Azerbaycan'ın Zakatala şehrinde bulunmaktadır. Uçak kompleksinin ve pistin yeniden inşası 2008 yılında tamamlanmış ve havalimanına 2009 yılında uluslararası statü verilmiştir. Zakatala Havalimanı'nın yeniden inşası $27.5m mal olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zakatala Devlet Tabiatı Koruma Alanı</span>

Zagatala Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Azerbaycan'da Kafkas Dağları'nın güney yamaçlarının orta kesiminde, Zagatala ve Balakan ilçeleri sınırları içinde yer alan bir tabiatı koruma alanıdır. 252 kilometrekarelik üzerine kurulmuştur. Koruma alanı, Kafkasya karma ormanları ekolojik bölgesi içinde yer almaktadır. Koruma alanının sınırları birkaç kez değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1920)</span>

Moskova Antlaşması, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti ile Sovyet Rusya arasında 7 Mayıs 1920'de Moskova'da imzalanan antlaşmadır. Bolşevik Rusya, düşman güçlerin birliklerini Gürcistan topraklarında tutmayacağı sözü karşılığında Gürcistan'ın bağımsızlığını tanımıştır. Bu antlaşma kapsamında Sovyet Rusya, Türkler ile Gürcüler arasında o tarihte tartışmalı olan Batum, Ardahan ve Artvin bölgelerini de Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'nın bir parçası kabul etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Artvin Okrugu</span>

Artvin Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Batum Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Artvin kasabasıydı.

Guton Dağı Azerbaycan–Rusya sınırında bir dağdır. Dağ, Azerbaycan'ın Balaken ve Zagatala rayonları, Rusya'nın Dağıstan Cumhuriyeti arazisindedir. Guton'un güney yamaçları, Zakatala Devlet Tabiatı Koruma Alanı toprakları çerçevesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan Oblastı (Rus İmparatorluğu)</span>

Dağıstan Oblastı, Rus İmparatorluğu'nun Kafkasya Genel Valiliği'ne bağlı bir oblasttı (eyalet). Sınırları, kabaca günümüz Rusya Federasyonu içerisinde bulunan Dağıstan'ın güneydoğusunun çoğuna karşılık geliyordu. Dağıstan oblastı, 1860 yılında eski Kafkasya İmamlığı topraklarından oluşturuldu ve kuzeyde Terek Oblastı, batıda Tiflis Guberniyası ve Zakatala Okrugu, güneyde Yelizavetpol Guberniyası ve doğuda Bakü Guberniyası ile sınır komşusuydu. Oblastın idari merkezi Temir-Han-Şura'ydı.