İçeriğe atla

Zahirü’r Rivaye

Zahirü'r Rivaye veya Mesail i Usul (Arapça الظاهر الرواية) Ebu Hanife'nin öğrencisi İmam Muhammet El Şeybani tarafından yazılan, Hanefi Mezhebi'nin en mutemed kitaplarını ifade eder. Bu kitaplar Kitab-ul Asl, Cami-us Sağir, Cami-ul Kebir, El Ziyadat, Siyer-i Sağir ve Siyer-i Kebir olmak üzere altı kitaptır.

  • Kitab-ul Asl (كتاب الآصل)
  • Cami-us Sağir (جامع الصغير)
  • Cami-ul Kebir (جامع الكبير)
  • El-Ziyadat (الزيادات)
  • Siyer-i Sağir (سير الصغير)
  • Siyer-i Kebir (سير الكبير)

Hanefi Mezhebi'nde Zahirü'r Rivaye'deki bir fetva diğer tüm görüşlere tercih edilir.

İmam Muhammet ilk eseri Kitab-ul Asl'dır. İmam Malik'in Muvatta adlı eseriyle aynı tarihlerde telif edilmiştir. Kitab-ul Asl İslam tarihindeki ilk fıkıh kitabıdır. Hacmi hayli fazla olan bu eseri Ebu Süleyman el Cüzcani ve Ebu Hafs El Kebir rivayet etmiştir.

Bu eserden sonra Cami-us Sağir'i telif eden İmam Muhammet bu eserde Ebu Hanife, Ebu Yusuf ve kendi ittifak ettiği görüşlere yer vermiştir.

İmam Muhammet'in diğer eseri Cami-ul Kebir ise hacim olarak Cami-us Sağirden büyüktür ve Cami-us Sağirden sonra telif edilmiştir. Zahirü'r Rivaye'nin dördüncü kitabu El-Ziyadat ise Cami-ul Kebir'e yapılan ziyadeleri içerir. Siyer-i Sağir ise küçük bir risale hacmindedir. Ayrıca Siyer-i Sağir Kitab-ul Asl'ın içinde de günümüze gelmiştir.

Zahirü'r Rivaye'nin altıncı kitabı Siyer-i Kebir ise Siyer-i Sağir'den daha hacimli olmakla beraber İmam Muhammet'in telif ettiği son kitaptır. Hanefi hukukçusu Serahsi'nin Siyer-i Kebir'e yazdığı bir şerh vardır. Siyer-i Sağir ve Siyer-i Kebir hukuk tarihinde yazılmış ilk uluslararası hukuk kitaplarıdır.

İmam Muhammet'in altı kitaplık bu külliyatı Kütüb-i Sitte ve diğer hadis kitaplarından çok daha önce telif edildiği için İslam hukuk tarihinde önemli bir yere sahiptir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buhârî</span> Buharalı Fars muhaddis

Buhârî ya da tam künyesiyle Ebû Abdillâh Muhammed bin İsmâîl bin İbrâhîm el-Cu'fî el-Buhârî, Buharalı Fars bir muhaddistir. Yazdığı Sahih-i Buhârî diye bilinen eser, daha sonradan Sünni Müslümanlar için güvenilir hadis kaynaklarını teşkil eden ve Kütüb-i Sitte diye anılan serinin ilk kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hanife</span> Hanefî mezhebinin öncüsü ve imamı olan din bilgini

Ebû Hanîfe veya tam adıyla Ebû Hanîfe Numân bin Sâbit bin Zûtâ bin Mâh İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusu ve Sünni fıkhının en büyük üstâdlarından biri sayılan İslam fıkıh ve hadis bilgini. Asıl adı "Nu’man bin Sâbit" olup sevenlerince ismi "İmâm-ı Â’zam" unvanıyla birlikte anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sünnilik</span> en yaygın İslam mezhebi

Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat, kısaca Ehl-i Sünnet ya da Sünnîlik, İslam dininin dünya üzerindeki iki büyük kolundan biri ve %77-80'lik bir oran ile en büyük mensubunun bulunduğu mezhepler grubudur. Zaman zaman Sünnî İslam veya Sünnî mezhebi ifadesi de kullanılır. Günümüzde Sünnîlik, kendi içerisinde günümüzde yaşayan iki akaid mezhebi, dört fıkıh mezhebini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Şafii</span> Şafi mezhebinin kurucusu ve imamı

Şafii, İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed bin Sehl el-Belhî</span> bilim insanı

Ahmed bin Sehl el-Belhî, Ebu Zeyd Ahmed bin Sehl el-Belhî bazen sadece Ebu Zeyd el-Belhî, İranlı Müslüman coğrafyacı, matematikçi, hekim ve psikolog.

<span class="mw-page-title-main">Hanefilik</span> İslam mezhebi

Hanefîlik ya da Hanefî mezhebi, İslam dininin Sünnî (fıkıh) mezheplerinden biri. Hanefilerin itikatta (inançta) mezhepleri ise Mâtürîdîliktir. İsmini asıl adı Nûman bin Sâbit olan kurucusu Ebu Hanife'den (699-767) alır. Başta Türkiye, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan gibi Türkî ülkeler olmak üzere Balkanlar, Tacikistan, Afganistan, Suriye, Ürdün, Bangladeş ve Pakistan'da yaygındır. Dört Sünnî mezhebin nüfus açısından en genişidir. Takipçileri, Sünni nüfusun yarısından fazlasını oluşturmaktadır. Hanefîlik, günümüzde en çok bağlısı bulunan fıkıh mezhebidir. Mezhebin görüşleri El-İhtiyar adlı eserde bir araya toplanmıştır.

Muvatta, dört mezhep imamlarından biri olan fakih ve muhaddis İmam Malik b. Enes'in, ahkam hadislerini topladığı hadis kitabıdır. Kitabın günümüze ulaşan dokuz farklı nüshası mevcuttur. Bunlardan bazıları Endülüslü alim Yahya b. Yahya el-Leysî nüshası -ki mutlak olarak "Muvatta" dendiğinde bu nüsha kastedilir- ve Hanefi mezhebinin kurucusu sayılan Ebu Hanife'nin gözde talebelerinden olan Iraklı alim Muhammed b. Hasan eş-Şeybanî nüshasıdır.

Muhammed Zahid Kevserî, Osmanlı dönemi din alimi, düşünür ve yazar.

Muhammed bin Hasan eş-Şeybânî, Hanefî Mezhebi'nin Ebû Hanîfe'den sonraki en ünlü iki bilgininden birisidir. Ebû Yûsuf ile beraber Hanefî mezbenin esaslarının kayda geçirilmesinde büyük emeği geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Cafer et-Tahavî</span> İslam bilgini

Ebu Cafer et-Tahavî (853-933), Hanefi fıkıh ve akaid bilgini.

Kitâbü'l-Asl veya El-Mebsut, Ebu Hanife'nin öğrencilerinden Şeybanî tarafından yazılan ve Hanefi mezhebinin esaslarını belirleyen Zahirü’r Rivaye denilen altı kitaptan birisidir.

Muhammed es-Serahsî, Karahanlılar devrinde yaşamış fıkıh bilgini. Hanefi mezhebine bağlı olan Serahsi'nin İslam bilim dünyasındaki unvanı 'imamların güneşi' anlamına gelen Şemsü'l Eimme'dir.

Ebu'l-Leys es-Semerkandî, Hanefi fıkıh, hadis ve tefsir âlimi.

Fetâvâ-i Hindiyye, 1700'lü yıllarda Hindistan'da yazılmış Hanefi mezhebinin referans fetva kitaplarından birisidir. Tam adı 'el-Fetava el-Hindiyye fi Mezhebi'l-İmami'l-A'zam Ebi Hanife ve bi Hamişihi Fetavayi Kadıhan ve'l-Fetava el-Bezzaziyye'dir.

Sekeleyn hadisi, Muhammed Peygamber'den mütevatır, Kur'an ve göre nakl olan hadistir. Sekeleyn hadisinin doğruluğu bir Doktora tezinde Darü'l Tekrib-i Mezahib-i islam-i -de ispat edildi.

<span class="mw-page-title-main">Süfyân es-Sevrî</span>

Süfyân as-Sevrî ibn Saîd tebeut tabiinden olan bir İslâm âlimi, hafız, fakih ve Sevrî mezhebi'nin kurucususu. Aynı zamanda büyük muhaddislerdendir.

Ehl-i Rey yasal kararlara varmak için muhakemenin kullanılmasını savunan erken bir İslami hareketti. Bunlar, İslam'ın ikinci yüzyılında ehl-i kelam ve ehl-i hadis yanında İslam hukukunun kaynaklarını tartışan üç ana gruptan biriydi. Ehl-i Re'y ya da Dirâyet Ehli, Ehl-i Hadis ekolüne karşı olarak kurulmuş olan, o günün anlayışında Modernist ya da Akılcı İslâm olarak da tanımlanan İslâmî düşünce ekolüdür.

İslam dünyasında sarhoşluk verici özelliği sebebiyle alkollü içecek kullanımı dinen meşru görülmemektedir. İslam mezheplerinin günümüzdeki çoğunluğu alkolün azı veya damlasının kullanımını dahi meşru görmemekteyken tarih içinde farklı mezhepler konuya farklı yaklaşmışlardır. Ayrıca tarih boyunca Müslüman ülkelerde bu yasağa karşın alkol kullanımının olduğu hatta bazı dönemlerde oldukça yaygın kullanıldığı bilinmektedir.

Câmiu's Sağîr İmam Muhammet El Şeybani'nin, Hanefi Mezhebinde Kuran-ı Kerim'den sonra en güvenilir kitap kabul edilen Zahirü'r Rivaye adlı altı kitaplık külliyatının ikinci kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hanife Camii</span>

Ebu Hanife Camii veya İmam Azam Camii, Irak'ın başkenti Bağdat'ta bulunan bir camidir. Cami, 10. yüzyılın sonlarında Hanefi mezhebinin kurucusu Ebu Hanife'nin türbesi etrafında inşa edilmiştir. Cami, Azamiye ilçesinde yer almaktadır.