İçeriğe atla

Zahidan

Zahidan
‏زاهدان
Zahidan'da İstiklal oteli
İran üzerinde Zahidan
Zahidan
Zahidan
Şehrin İran'daki konum
Ülkeİran İran
EyaletSistan ve Belucistan Eyaleti
ŞehristanZahidan şehristanı
BahşZahidan merkezî bahşı
Rakım1352 m
Nüfus
 (2016)
 • Toplam587.730
Zaman dilimiUTC+03.30 (IRST)
 • Yaz (YSU)UTC+04.30 (IRST)
Alan kodu+98-54
Resmî site
(Farsça) iranchamber.com

Zahidan (Farsça: زاهدان, Zāhedān), İran'ın güneydoğusunda, Sistan ve Belucistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

Coğrafya

Şehir, Pakistan ve Afganistan sınırı yakınlarında, denizden 1352 m. yükseklikte bulunur. Başkent Tahran'a 1.605 km. uzaklıktadır.

Olaylar

Mahsa Emini'nin öldürülmesinin ardından protestoların gerçekleştirildiği şehirlerden biri olan Zahidan'da, 30 Eylül 2022 tarihinde İran güvenlik güçleri protestocuların üzerine ateş açmış[1] ve Amnesty International'a göre en az 82 protestocunun ölümüne sebep olmuştur.[2]

İklim

 Zahidan iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 27,0 28,0 32,2 37,0 40,4 43,0 42,0 43,0 40,0 36,0 30,2 28,0 43,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 14,0 16,5 21,9 27,5 32,5 36,2 37,0 35,6 32,3 27,7 21,7 16,3 26,6
Ortalama sıcaklık (°C) 6,4 9,2 14,5 20,0 24,7 28,3 29,3 27,1 22,7 17,8 11,9 7,9 18,3
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −0,5 2,5 7,4 12,1 15,9 18,6 19,8 17,2 12,4 8,1 3,1 0,5 9,8
En düşük sıcaklık (°C) −22 −14 −7 0,0 1,4 11,0 12,0 8,0 2,0 −4 −11 −16 −22
Ortalama yağış (mm) 19,3 21,1 13,6 9,5 3,9 0,4 0,8 0,9 0,2 1,8 3,4 7,2 82,1
Kaynak: Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (1961–1990)[3]


Etnik Yapı

2016 yılı nüfus sayımına göre 587,730 kişiye ve 146,717 aile'ye ev sahipliği yapmaktadır. Şehir halkının büyük çoğunluğunu Beluciler oluşur. Diğer halklar Sistaniler ve Peştunlar'dır.

Ekonomi ve Ulaşım

Zahidan'da İran ekonomisi için önemli sayılabilecek bir faaliyet bulunmaz.Daha çok yerel ölçekli küçük sanayi tesisleri vardır. Özellikle tekstil (pamuklu dokuma), kilimcilik, seramik ve gıda sanayi gelişmiştir. Önemli bir tarım bölgesi değildir. Nüfusun özellikle, SSCB'nin Afganistan işgalinden kaçan halkın bu şehre gelmesinden dolayı artmasıyla şehrin ekonomik önemi artmıştır.

Zahidan kuzeyindeki büyük şehir Meşhed'e kara yolu ile bağlıdır. Şehir İran-Pakistan arasında 2.derecede önemli olan kara yolu üzerindedir. Bu yol üzerinden Pakistan'ın Quetta kentine bağlanır. Eyaletin daha güneyinde Bam üzerinden ayrılan anayol ise Pakistan'ın en büyük kenti ve limanı Karaçi'ye bağlanır. Şehir ayrıca inşası yeni tamamlanan İran-Pakistan demiryolu bağlantısı üzerinde önemli bir istasyondur. Şehirde uluslararası bir havaalanı bulunur.

Eğitim

Şehirde önemli sayılabilecek eğitim kurumları: İslamic Azad University, Zahedan University of Medical Sciences ve University of Sistan and Baluchestan.

Kaynakça

  1. ^ "At least 63 killed in Iran suppression of Zahedan protest: Human rights group". Alarabiya News. 4 Ekim 2022. 4 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022. 
  2. ^ "Iran: At least 82 Baluchi protesters and bystanders killed in bloody crackdown". Amnesty International. 6 Ekim 2022. 6 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2022. 
  3. ^ "Zahidan İklim Verileri 1961–1990". Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Zahedan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sistan ve Belucistan</span>

Sistan ve Belucistan Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kandehar (il)</span>

Kandehar Vilayeti (Peştuca: کندھار veya قندهار) Afganistan'ın 34 vilayetinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sistan</span> İranın Güneydoğusunda bulunan Coğrafi Bölge

Sistan, İran'ın doğusuyla Afganistan'ın güneybatısını (Nimruz) kapsayan coğrafi bölge.

<span class="mw-page-title-main">Ketta</span>

Ketta Pakistan'ın Belucistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Reşt</span>

Reşt, İran'ın kuzeydoğusundaki Gilan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Bircend</span>

Bircend, İran'ın Güney Horasan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bender Abbas</span>

Bender Abbas ) İran'ın Hürmüzgan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Sebzevar</span>

Sebzevar, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Antik İran</span> İran kültürel etkisine sahip bölge

Antik İran ya da Büyük İran sözcüğünün anlamı İran kültürel etkisine sahip bölgeleri ifade eder. Kabaca İran kültürünün yeri olan İran Platosu merkezinde olmak üzere Kafkasya, Doğu Anadolu Bölgesi toprakları, İndus Nehri ve Pakistan içeren topraklar içerisinde kalan bölgenin tarihsel adıdır. Ayrıca İran kültürüne etki eden bu terimi Encyclopædia Iranica tarafından da kullanılmaktadr.

<span class="mw-page-title-main">Kâbil</span> Afganistanın başkenti

Kâbil, Afganistan'ın başkenti ve en büyük şehri.

Zabul, İran'ın Sistan ve Belucistan Eyaleti'nde şehir.

Fehrec, İran'ın Kirman Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Sircan</span>

Sircan, İran'ın Kirman Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Celalabad</span> Afganistanın doğusunda bir şehir

Celalabad, Afganistan'ın doğusunda, Nangarhar Vilayeti'nin merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 99 (İran)</span>

Karayolu 99, İran'ın doğusunda bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 95 (İran)</span>

Karayolu 95, İran'ın doğusunda yer alan bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 84 (İran)</span>

Karayolu 84, İran'ın doğusunda yer alan bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Mircave</span>

Mircave (Farsça:ميرجاوه‎), İran'ın Sistan ve Belucistan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Mehsa Emini protestoları</span> 2022de İran genelinde başlayan hükûmet karşıtı tepkiler

Mehsa Emini protestoları, 16 Eylül 2022'de İran'da başlayan ve 2023'e kadar devam eden sivil huzursuzluk ve protesto hareketleridir. Protestolar, 1979'daki İslam Devrimi'nden bu yana "ülkenin daha önce gördüğü hiçbir şeye benzemeyen", hükûmete karşı "en büyük meydan okuma" ve "en yaygın isyan" olarak tanımlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.