Zahid Kevserî

Muhammed Zahid Kevserî (16 Eylül 1879 - 11 Ağustos 1952), Osmanlı dönemi din alimi, düşünür ve yazar.

Eserlerini daha çok 'dinde reform' konusunda vermiş bu düşünceye karşı durmuştur. Kendisi aynı zamanda İslam'da geleneksel kelâm alimlerinin düşüncelerinin eleştirilmesine karşı çıkmıştır.

1879 yılında Düzce'de doğdu. Babası Hasan Hilmi Efendi (1831 - 1929), Kafkasya'da doğmuş Çerkez asıllı bir müderristi. Kevserî, ilk dini eğitimini babasından aldı. 1893 yılında İstanbul'a geldi. Burada Kazasker Hasan Efendi Dârülhadis Medresesi ve Fatih Medresesi'nde eğitimine devam etti. 1904'te medrese eğitimini tamamladı ve 1906 yılında icazetini aldı.^[]

İcazetini aldıktan sonra Fatih Camii'nde müderrislik yaptı. Darülfunun sınavlarını kazanmasına rağmen buraya ataması yapılmadı. Kastamonu'da açılısını sağladığı medresede 3 yıl görev yaptı. Sonrasında İstanbul'a dönerek Süleymaniye Medresesi'nde çalışmaya başladı. İttihatçılarla arası iyi olmadığından 3 Kasım 1922 tarihinde İskenderiye'ye gitti. Bir süre Şam'da kaldıktan sonra Kahire'ye dönerek Ezher'de ünlü hocalardan ders almaya başladı. Burada Türkçe eserleri Arapçaya çevirmekle görevli kurumda çalışmaya başladı.^[]

Uzun yıllar Kahire'deki evinde öğrenci yatiştiren ve kitap yazan Kevseri, burada da siyasi tartışmalardan uzak durmadığı için sınır dışı edilmek istendi. Türkiye'ye dönmek istese de 1952 yılında bu şehirde hayatını kaybetti.^[]

Her ne kadar Kevserî’ye, Hanefî mezhebinin taassupçusu olduğu ve bu mezhebe aşırı bir şekilde bağlı olduğu yönünde eleştiriler yöneltilmişse de, bu eleştiriler kabul görmemiş ve isabetsiz bulunmuştur. Nitekim Zâhid el-Kevserî, Hanefî mezhebinin dışındaki Mezhep imamlarının ve âlimlerinin kitap ve eserlerini neşredilmesine vesile olması, onlara Takdim ve Takriz yazıları yazması bu eleştirileri reddetmektedir. Özellikle Dini hükümlerde Kıyası reddeden İbn Hazm’ın “En-Nübez”ini neşretmesi, bunun yanında İbn Hazm’ı kıyas konusundaki düşüncesinde eleştirmektende geri durmaması (mesela bkz. En-Nübez, S.44,) Kevserî’ye yöneltilen bu eleştiriyi haksız kılmaktadır. Kevserî’nin onun dışında diğer Mezhep imamlarının veya Alimlerinin neşrettiği, Takdim veya Takriz yazısı yazdığı eserler arasında Şafiilerden Takiyüddin Es-Sübkî nin “El-Fetâvâ”sı, yine Şafiilerden İbn Ebu Hâtim’in “Âdâbu’ş Şafiî ve Menakıbuhu” adlı İmam Şafiî’nin hayatının anlatıldığı eseri, yine İmam Şafiî’nin Kur’an ayetlerinin tefsirinin yine bir Şafii Alimi olan El-Beyhakî’nin derlediği “Ahkâmu’l Kur’an” gibi ve daha birçok eser sayılabilinir. Hatta Ebû Hanîfe’ye, 125 meselede hadislere muhalefet ettiği ithamını yönelten İbn Ebû Şeybe için, İbn Ebû Şeybe’nin bu sayının onda birinde haklı olabileceğinide beyan etmeside, (bkz. El-Kevserî, en-Nüketu’t-Târife, S. 5) Kevserî’ye yöneltilen Mezhep Taassupçusu iddialarını açık bir şekilde reddetmektedir.

1. Raf'u'r-Raybe an Tahabbutati İbn-i Kuteybe — El yazması bir kitaptır. Mısır'a ilk geldiği zamanlarda yazmıştır. İbn Kuteybe'nin, İmam Ebu Hanife hakkındaki bazı görüşlerinin tenkidini içermektedir.
2. Safaatü'l-Bürhan ala Safahati'l-Udvan — Şam'da Matbaatti't-Terakki matbaasında 54 sayfa halinde basılmıştır.
3. İşfak ala Ahkami't-Talak — Matbaatü'l-Mecelletü'l-İslam Matbasında, 104 sayfa halinde basılmıştır.
4. Bülugu'l-Emani fi-Sirati'l-İmam Muhammed b. El-Hasen eş-Şeybani — İmam Muhammed'in hayatını anlatan bir risaledir.
5. Husnü't-Tekadı fi-Sirati'l-İmam Ebu Yusuf el-Kadi — Ebu Yusuf'un hayatı ve içtihattaki yerini ele alan bir risale olup Matbaatü'l-Envar Matbasında, 103 sayfa halinde basılmıştır.
6. Lemehatü'n-Nazar fi-Sirati'l-İmam Züfer: Ebu Hanife'nin önde gelen talebelerinden İmam Züfer'in hayatı ve içtihattaki yerini ele alan küçük bir risaledir.
7. el-İmta' bi-Sirati'l-İmameyn el-Hasan b. Ziyad ve Sahibihi Muhammed b. Şüca: Hanefi Müçtehitlerinden Hasan b. Ziyad ve Muhammed Şüca hakkında yazılmıştır. Matbaatü'l-Envar Matbaasında 70 sayfa halinde basılmıştır. Bu eserlerden anlaşıldığına göre Kevseri, Ebu Hanife'nin belli başlı talebelerinin hayatı hakkında risaleler yazmıştır. Ebu Hanife hakkında ise, müstakil eser yazmasa da onun hakkında yazılan eserlerin neşri konusunda hayli çaba sarf etmiştir.
8. et-Tahriru'l-Veciz fima Yebtegıhi'l-Müsteciz: Kevseri'nin icazetnamesidir. Bu eserde hocalarının Tercüme-i hallerine dair bilgiler vardır. Matbaatü'l-Envar Matbbasında basılmıştır.
9. Te'nibü'l-Hatib ala ma Sakahü fi Tercemeti Ebi Hanife mine'l-Ekazib: Hatip Bağdadi'nin "Tarihül Bağdad" isimli eserinde, İmam Ebu Hanife'nin biyografisinde zikrettiği, İmanı karalamaya yönelik yakışıksız sözlerinin tenkidini içermektedir. 200 sayfa halinde basılmıştır.
10. İhkaku'l-Hakk bi İbtali'l-Batıl fi Mugisi'I-Halk: el-Cüveyni'nin bazı görüşlerine yazdığı bir reddiyedir. Matbaatü'l-Envar Matbbasında basılmıştır.
11. Akvemü'l-Mesalik fi-Bahsi Rivayeti'l-Malik an Ebi Hanife ve'r-Rivayeti Ebi Hanife an Malik:|Akvemü'l-Mesalik fi-Bahsi Rivayeti'l-Malik an Ebi Hanife ve'r-Rivayeti Ebu Hanife an Malik: İhkaku'l-Hakk'ın sonuna ilave olarak basılmıştır.
12. Tezhibü't-Tac el-Lüceyni fi Tercemeti'l-Bedri'l-Ayni: Matbu bir kitaptır.
13. el-İhtimam bi Tercemeti İbni'l-Hümam: El yazması bir kitaptır.
14. Atbü'l-Mu' terrin bi Decacileti'l-Muammerin: El yazması bir kitaptır.
15. Tahziru'l-Halef min Mehaziyi Ed'ıyai's-Selef: El yazması bir kitaptır.
16. Kataratü'l-Gays min Hayati'l-Leys: El yazması bir kitaptır.
17. el-Havi fi S!rati'l-İmam Ebi Ca'fer et-Tahavi: Tahavi'nin hayatını anlatan bir kitaptır. Matbaatü'l-Envar Matbbasında basılmıştır.
18. faslu'l-Mekal fi Bahsi'l-Eval: El yazması bir kitaptır.
19. el-Buhusü's-Seniyye an Ba'zı Ricali Esanidi't-Tarikatu'l Halvetiyye: Bu eserde 13 Halveti Şeyhinin hayat hikâyesi ele alınmıştır. El yazması olan bu kitabın aslı, Kevseri'nin ögrencisi Ahmet Hayri,' nin elinde mevcuttur.
20. Nazratün Abira fi Mezaimi Men Yünkiru Nüzüle İsa (a.s): İsa'nın gökyüzüne kaldırıldığını ve kıyamete yakın yeryüzüne ineceğini anlatan bir kitaptır. "El İslam" dergisinin sahibi Abdurrahman Efendi'nin matbaasında basılmıştır.
21. Nibrasü'l-Mühtedi fi'Ctilai Enbai'l-Arif Dimirtaş el Muhammedi: Matbaatü'l-Envar Matbaasında basılmıştır.
22. en-Nüketü't-Tarife fi't-Tehaddüsi an Rududi İbni Ebi Şeybe ala Ebi Hanife: İbn-i Ebi Şeybe'nin, İmam Ebu Hanife'nin hadislere muhalefet ettiğini söylediği hususların cevabını içermektedir. 273 sayfa olarak basılmıştır.
23. Raf'u'l-İştibah an Mes'eletey Keşfi'r-Ruusi ve Lübsi'nNialifi' s-Salah: Adından da anlaşıldığı üzere namaz ile ilgili iki meseleden bahseden bir kitaptır.
24. Tercemetü'l-Allame Muhammed Münib el-Antabi: El yazması bir kitaptır.
25. Min 'Iberi't-Tarih: Matbuu bir kitaptır. İçerisinde tarihi, 8 meselenin araştırılması yapılmıştır.
26. et-Terhib bi Nakdi't-Te'nib: Mektebetü'l-Hanci' de Matbaasında basılmış bir kitaptır.
27. Mahku't-Tekavvül fi Mes'eleti'Tevessül: Tevessülü şirk kabul edenlere karşı yazılmış ve tevessülün cevazına dair birçok delilin olduğunu bildiren bir risaledir.
28. Te'tiru'l-Enfas bi Zikri Senedi İbni Erkümas: Matbuu bir kitaptır.
29. el-İfsah an Hukmi'l-İkrah fi't-Talakı ve'n-Nikah: Matbuu bir kitaptır.
30. El-İstibsar fi Tehaddüsi ani'I-Cebri ve'l-İhtiyar: Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi'nin Cebr, İrade, İhtiyar, Kader konularındaki fikirlerinin tenkidini içeren bir kitaptır.
31. Tebdidü'z-Zalam el-Muhlm min Nuniyyeti İbni Kayyim: Sübki' nin, Seyfü' s-Sakil" ine yazdığı mukaddimedir.
32. Leftü'l-Lahz ila ma fi'l-İhtilaf fi'l-Lafz: İbn Kuteybe'nin "Kitabü'l İhtilaf" adlı eserine yazdığı mukaddimedir.
33. fıkhu Ehli'l-Irak ve Hadisühüm: Zeylai'ni "Nasbu'r-Raye"sine yapılan mukaddimedir.

1. Nazmu Avamili'l-i'rab: Farsça yazılan bu eser Kevserî'nin ilk yazdığı eseridir. adından da anlaşılacağı gibi Arapça gramer eseridir ve el yazmasıdır.
2. İzahatü Şübheti'l-Muammem an Ibareti'l-Muharrem: El yazması bir kitaptır.
3. el-Cevabü'l-V efi fi' r-Redd ale'l-Vaizi'l-Ofi: Trabzon'un Of İlçesi'ndeki bir Vaizin tasavvufla ilgili görüşlerini reddetmek için ele aldıgı küçük bir risaledir. Bunu okuyan Vaiz iddiasından vazgeçip Kevseri'nin büyüklüğünü

kabul etmiştir.

1. Tefrihu'l-Bal bi Hall-i Tarih-i İbn-i Kemal: El yazması bir kitaptır.
2. es-Suhufü'l- Müneşşera fi Şerhi'l-Usuli'l-Aşera: El yazması bir kitaptır.
3. Tervidu'l-Kariha bi Mevazini'l-.fikri's- Sahiha fi'l-Mantık: El yazması bir kitaptır. Cevdet Paşa'nın Mantık hakkında yazdıgı "Mi'yaru's-Sedat" isimli Türkçe Eserinin Arapçaya tercümesidir.
4. Kurratü'n-Nevazır fi Adabi'l-Münazır: El yazması bir kitaptır. Münazara usul ve adabını anlatan bir eserdir.
5. en-Nazmü'l-Atid li Tevessüli'l-Mürid: Matbuu bir kitaptır. Tasavvufa dair küçük bir risaledir.
6. İrgamü'l-Merid fi Şerhi Nazmi'l-Atid li Tevessüli'l-Mürid: Matbuu bir kitaptır. Fihrist ve düzeltmeler dışında 114 sayfa olan bu eser, İstanbul' da 1328' de basılmıştır. "en-Nazmu'l Atid" adlı eserinin şerhidir. "Altun Silsile" adıyla M. Vehbi Şahinalp ve M. Zahit Kalfagil tarafından Türkçeye tercüme edilip basılmıştır.
7. İs'adu'r-Raki ale'l-Meraki: El yazması bir kitaptır. Meraku'l-.felah isimli fıkıh Kitabındaki hadislerin tahrici hakkındadır.
8. en-Nakdü't-Tami ale'l-Akdi'n-Nami ala Şerhi'l-Cami: El yazması bir kitaptır.
9. el-.fevaidü'l-Kafiye fi'l-Aruzi ve'l-Kafiye: Matbuu bir kitaptır. Adından da anlaşılacağı üzere, şiir konusunda yazılmış bir eserdir.
10. Tedribü'l-Vasif ale Kavaidi't-Tasrif: El yazması bir kitaptır. Sarf İlmine dairdir.
11. Tedribü't-Tullab ala Kavaidi'l-İ'rab: El yazması bir kitaptır. Nahv ilmine dairdir.
12. Haninü'l-Mütefecci' ve Eninü'l-Mütevecci: Matbu bir kitaptır. Birinci Dünya Savaşı yıllarında yazmıştır.
13. İbdau Vücühi't-Teaddi fi Kamil-i İbn-i Adiy: El yazması bir kitaptır.
14. Nakdu Kitabi' d-Duafa li'l-Ukayli: El yazması bir kitaptır.
15. 18. et-Taakkubü'l-Hasis lima Yenfihi İbnü Teym.iyye mine'l-Hadis: El yazması bir kitaptır.
16. el-Buhusü'l-Vefiyye fi Müfredat-ı İbn-i Teym.iyye:El yazması bir kitaptır.
17. er-Ravzu'n-Nadiru'l-Verdi fi Tercemeti'l-İmam.i'r-Rabbaniyyi's-Serhendi: El yazması bir kitaptır. Kevseri'nin, İmam Rabba'nin Hayatı hakkında Kastamonu'da Türkçe olarak yazdığı ilk kitaptır.
18. el-Medhalü'l-Amm li-Ulum.i'l-Kur' an: El yazması bir kitaptır. İstanbul' da yazdığı Kur' an İlimlerine dair iki ciltlik bir eseridir. Bu kitap kaybolmuştur. Kitabın kaybolmasına Kevseri çok üzülmüştür.

1. Ka'bü'l-Ahbar ve İsrailiyyat
2. Havle Hadiseyn fi Hadisin min Ehadisi Ramazan
3. Kelimetün Havle'l-Ehadisi' d-Daife
4. Havle Hadisi'l-Cemel
5. Leyletü'n-Nısfi min Şa'ban
6. Hadisü Muaz b. Cebel fi İctihadi'r-Re'y
7. Hadisü "Men Teşebbehe bi Kavmin fehüve Minhum"
8. el-Muvatta' ve Ruvatühü

1. el-Iydü ve'l-Cumua
2. Bina u Mesacid ala'l-Kubur ve' s-Salatü ileyha
3. Teaddüdü'z-Zevca.t ve't-Talak
4. el-Hıkmetü fi Teaddüdi'z-Zevcat
5. Havle't-Tezhıye ani'I-Evlat

1. Bid' atü' s-Savtiyye Havle'l-Kur' an
2. el-Akidetü'l-Mütevarese ve'l-fıkhu'l-Mütevares
3. İnkâru Nüzuli Isa ve İkraru Akideti' t-Tecsim
4. Nemazic mimma fi Nakzi' d-Darimi ellezi Übiha Neşruhu
5. Huturatü'l-Kavl bi'l-Cihe fadlen ani'l-Kavl bi't- Tecsimi' s-Sarih
6. Havle Tehammüsi'l-Kasimi el-Yevm
7. Tahziru'l-Ümme min Duati'l-Veseniyye
8. Ustüratü'l-Av'al
9. fitnetü'l-Mücessime ve Sunufü Mehazihim
10. Kitabün Yüsemma Kitabe's-Sünne ve hüve Kitabü'z-Zeyğ
11. Akidetü't-Tenzih
12. Kelimetün fi Tenzihi'llahi Teala li Ali b. Ebi Talib
13. Mes' eletü'l-Hulud
14. el-Kuvvetü'l-Hafiyye fi'l-Kevn
15. Kelimetün ani'l-İsra ve'l-Mi'rac
16. Leyletü'n-Nısfi min Şa'ban

Kevseri'nin yazdığı mukaddimeler derlenerek "Mukaddematü'l-İmami'l-Kevseri" adı altında Beyrut'ta Daru' s-Süreyya matbaasında 1997 yılında basılıp yayınlanmıştır.

1. Tebyinü Kezibi'I-Müfteri fima Nüsibe ile'I-İmam Ebi'lHaseni'l- Eş ari (ed-Dımeşki, Ebu'I-Kasım Ali b. EI-Hasan b. Hibetullah b. Asakir)
2. el-İhtilaf fi'l-Lafız ve'r-Reddu ale'I-Cehmiyye ve'l-Müşebbihe (ed-Dineveri, Ebu Muhammed Abdullah b. Müslim b. uteybe)
3. es-Seyfü' s-Sakil fi'r-Reddi ale İbni Zefil (es-Sübki Ebu'I-Hasen Takıyyuddin Ali b. Abdulkafi)
4. Keşfü Esrari'l-Batıniyye ve Ahbari'I-Karamıta (el-Yemani, Muhammed b.Malik b. Ebu'l-fedail el-Hammadi)
5. Kitabu'l-Esma ve' s-Sıfat (el-Beyhaki Ebu Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b.Ali)
6. el-Lum'a fi Tahkik-i Mebahisi'l-Vücud ve'l-Hudüs ve'l Kader ve Efali'l-Ibad (el-Mezari, Şeyh İbrahim b. Mustafa el-Halebi)
7. et-Tebsır fi' d-Din ve Temyizi fırakı'n-Naciyeti ani'l-fırakı'l-Helikin (el İsferyani, Ebu'l-Muzaffer)
8. Kanunu't-Te'vil (Huccetü'l-İslam Ebu Hamid Muhammed b. Muhammedel- Gazzali)
9. İkametü'l-Burhan ala Nüzuli İsa fi Ahiri'z-Zaman (el-İdrisi, Ebu'l-fadl Abdullah b. Muhammed b. Es-Sıddık el-Gumari el-Haseni)
10. Kitabu'l-Hadaikfi'l-Metalibi'l-Aliyeti'l felsefiyyeti'l-A-visa (el-Betalyevsi, Ebu Muhammed Abdullah b. Muhammed. b. Es-Sid)
11. Berahınü'l-Kitab ve's-Sünnetü'n-Natıka ala Vukuı't-TalakatiT Mecmua (el-Azami, Selame el-Kadai)
12. el-fark beyne'I-rırak ve Beyani'l-fırkati'n-Naciyeti minhum (el-Bagdadi, Ebu Mensur Abdulkahir b. Tahir)
13. el-Akidetü'n-Nizamiyye (İmamü'l-Harameyn Ebu'I-Meali Abdülmelik el-Cüveyni)
14. el-Alim ve'l-Müteallim (Ebu Hanife Nurnan b. Sabit b. faruk)
15. İşaratü'l-Meram min lbarati'l-İmam (el-Beyadi, Allame Kemalüddin Ahmed)
16. el-Huru'l-Iyn (el-Hımyeri, Ebu Said Neşvan b. Said)
17. Et-Tenbih ve'r-Redd ale Ehli'l-Ehvai ve'l-Bidai (el-Malati, Ebu'I-Hüseyin Muhammed b. Ahmed b. Abdurrahman)
18. Kavaidü Akaidi Al-i Muhammed (el-Yemani, Muhammed b. El-Hasan ed-Deylemi)
19. el-Mukaddimatü'l-Hamsü ve'l-Işrun fi İspati Vücudillehi ve Vahdaniyyetihi (el-Kurtubi, Ebu Imran Musa b. Meymun el-feylesof el-İsraili)
20. el-İnsaf fima Yecibü İtikadüh ve la Yecüzü'l-Cehlü bih (el-Bakıllani, Kadi Ebu Bekr b. Et-Tayyib)
21. Hakikatü'l-İnsan ve'r-Ruhu'l-Cevval fi'l-Avalim (ed-Devvani, Allame Celalüddin Muhammed b. Sadedin E' sad es-Sıddıki)
22. İntikadü'l-Mugni ani'l-Hıfzı ve'l-Kitab (el-Kudsi, Hüsamuddin)
23. Şurütü'l-Eimmeti'l-Hamse el-Buhari ve Müslim ve Ebu Davud ve't-Tirmizive'n-Nesei (el-Hazimi, Ebu Bekir Muhammed b. Musa Osman b. Musa b. Osman b. Hazim el-Hemedani)
24. Şurutü'l-Eimmeti' s-Sitte (el-Makdisi, el-Hafız Ebu'l-.fadl Muhammed b. Tahir)
25. Nasbu'r-Raye li Ehadisi'l-Hidaye (ez-Zeyleı, Cemaleddin Ebu Muhammed Abdullah b. Yusuf) Bu mukaddime "Fıkhu Ehli'l-Irak ve Hadisuhum" adıyla müstakil bir kitap olarak basılmış ve Prof. Dr. Abdulkadir Şener ve Prof. Dr. M. Cemal Sofuoglu tarafından "Hanefi .fıkhının Esasları" ismiyle tercüme edilip Türkiye Diyanet Vakfı tarafından 1981' de basılmıştır.
26. ed-Dürrü'l-.ferid el-Cami li Müteferrikati'l-Esanid (el-Vasi' Şeyh Abdulvasi' b. Yahya)
27. Kitabu'l-Alim ve'l-Müteallim (et-Tirmizi, Ebu Bekir Muhammed b. Ömer) 28.Ehadisü'l-Muvatta' ve't-Tifaku'r-Ruvat an Malik ve'htilafuhum (Darekutni, el-Hafız Ebu'l-Hasen Ali b. Ömer)
28. el-Aklu ve .fadluhu (el-Kuraşi, el-Hafız Ebu Bekr Abdullah b. Ebiddünya)
29. el-Muhtasar fi' ş-Şemaili'l-Muhammediyye ve Şerhuha (et-Tirmizi, Ebu İsa)
30. feharisü'l-Buhari (Muhammed Rıdvan)
31. Risaletü Ebi Davud Es-Sicistani (el-Haşimi, Muhammed b. Abdülaziz)
32. Münyetü'l-Elmai (İbn-i Kutluboga, Allame Kasım)
33. Tertibü Müsnedi'l-İmami'l-Muazzam ve'l-Müctehidi'lMukaddem (Ebu Abdullah b. İdris eş-Şafii)
34. er-Ravdu'n-Nadir Şerhu Mecmuı'l-.fıkhi'l-Kebir (es-Seyyavi, Allame Şerafüddin el-Hüseyin b. Aıur;_ed)
35. Bu'yetü'l-Erib fi Mesaili'l-Kıbleti ve'l-Meharib (el-Benuri, el-Üstaz Muhammed Yusuf)
36. İ'lamü'l-Erib bi-Hudusi Bidati'l-Meharib (es-Suyuti, el-İmam Celalüddin)
37. el-İntisar ve't-Tercih li'l-Mezhebi's-Sahih (el-Bagdadi, Ebu'I-Muzaffer Cemaleddin Yusuf b. Fergal b. Abdullah)
38. en-Nübez fi Usuli'l-Fıkhi'z-Zahiri (İbn-i Hazm Ali b. Ahmed)
39. el-Gurratü'l-Münife fi Tahkik-i Ba' zı Mesaili'l-İmam Ebi Hanife (el-Gaznevi, Siracüddin Ebu Hafs Ömer)
40. Keşfü' s-Setr an Farzıyyeti'l-Vi tr (en-Nablusi, Abdullah b. İsmail)
41. Ahkamü'l-Kur' an (eş-Şafii, Ebu Abdullah Muhammed b. İdris)
42. Nesru' d-Dürri'l Meknun min Fedaili'l-Yümni'l-Meymun (el-Ezheri, es-Seyyid Muhammed b. Ali el-Yümni)
43. Fetava' s-Sübki (es-Sübki, Ebu'I-Hasen Takıyyüddin Akli b. Abdülkafi)
44. et-Tabakatü'l-Kübra (İbn-i Sa' d Muhammed)
45. es-Semeratü'l-Behiyye fi' s-Sahabeti' 1-Bed ri yy e (Şeyh Muhammed b. Salim el-Hıfni)
46. 0sman b. Affan (Seyyid Sadık Arcun)
47. Teracümü Ricali'l-Karneyn es-Sadis ve's-Sabi (el-Makdisi, Şihabüddin Ebi Muhammed Abdurrahman b. İsmail El-Maruf b. Ebi Şame)
48. el-A'lamü' ş-Şarkıyye (Zeki Muhammed Mücahid)
49. Kitabu Bagdad, İbnü Tayfur (Ebu'l-fadl Ahmed b. Tahir el-Katib)
50. er-Ravdu' z-Zahir fi Sirati'l-Meliki' z-Zahir (el-Ayni, Allame Mahmud b. Ahmed)
51. Edebü' ş-Şafii ve Menakıbüh (er-Razi, Ebu Muhammed Abdurrahman b. Ebi Hatim)
52. Cezvetü'l-Muktebis fi Zikri Vülati'l-Endülüs (el-Humeydi, Ebu Abdullah Muhammed b. fetuh b. Abdullah)
53. İzaletü'ş-Şübühat an Kavli'l-Üstaz (Ahmed Hayri)
54. Münteha Amali'l-Hutaba, Menaru'l-Müsterşidine'lNübela (MustafaEbu Yusuf el-Hammami)
55. en-Nehdatü'l-İslamiyye (Mustafa Ebu Yusuf el-Hammami)

• Hakkında Köşe Yazısı8 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Muhammed Zâhid el- Kevserî'nin Hayatı, Eserleri ve Kelamî Görüşleri (Yüksek Lisans Tezi), Osman Verim, 2006, İzmir^[]
• https://islamansiklopedisi.org.tr/zahid-kevseri 30 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

son erişim: 28.4.2023