İçeriğe atla

Zaha Hadid

Zaha Hadid
Kişisel bilgiler
Doğum31 Ekim 1950(1950-10-31)
Bağdat, Irak
Ölüm31 Mart 2016
Miami, Florida
VatandaşlıkIrak, İngiliz
Çalışma ve başarıları
Mimarlık tarzıDekonstrüktivist
Köprü Pavyonu (2008) Zaragoza, İspanya
Bergisel Kayak pisti (2002) İnnsbrück, Avusturya
BMW Merkez Binası (2005) Leipzig, Almanya
Vitra yangın istasyonu (1994) Weil am Rhein, Almanya
Meggie’s Centres Victoria Hastanesi (2006) Kirk Caldy, İskoçya
Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi (2003) Cincinnati, Ohio, Birleşik Devletler

Zaha Hadid (Arapça: زها حديد, d. 31 Ekim 1950, Bağdat, Irak - 31 Mart 2016, Miami, ABD), Irak asıllı İngiliz vatandaşı, dekonstrüktivist mimar.

Zaha Hadid 1950’de Bağdat'ta doğmuştur. Londra Architectural Association okulunda mimarlık okumadan önce Beyrut Amerikan Üniversitesinde Matematik Bölümünü bitirmiştir. Mezuniyetinden sonra okulundaki hocaları ile 1977’de ortağı olduğu Office For Metropolitan Architecture'da çalışmaya başlamıştır.

1980’de kendi Londra merkezli bürosunu kurmuştur. 1980'lerde Architectural Association’da ve Dünyanın başka yerlerinde prestijli kurumlarında ders vermiştir. Graduate School of Design’da, Harvard üniversitesinde, illinois üniversitesinde, Hamburg’daki Hochschule für Bildende Künste’de, Knowlton mimarlık okulunda egitmenlik yapmıştır. American Academy of Arts and Letters’ın onur üyesi olmuştur. Vefatından önce Viyanada uygulamalı sanatlar üniversitesinde profesörlük yapmıştır.

Pek çok uluslararası yarışmanın kazananı olan Hadid’in, teorik, etkili, kalıpları yıkıcı olan projelerinin pek çoğu başlarda inşa edilmemiştir. Özellikle Hong Kong’daki Tepe kulübü (1983), Galler’deki Cardiff Körfezi opera binası (1994). 2005’te İsviçre’deki Basel Kumarhanesi projesiyle ödül almıştır.

2004’te Pritzker Mimarlık Ödülü'nü alan ilk kadın mimar olmuştur. Daha öncesinde mimariye olan katkılarından dolayı CBE'ye layık görülmüştür. Ayrıca Beyrut Amerikan Üniversitesi’nden onur diploması almıştır. Zaha Hadid’in Mimarlık bürosu 350’den fazla çalışanı ile Londra da bulunmaktadır. 2008’de Forbes dergisinin “Dünyanın En Güçlü 100 Kadını” listesinde 69. olmuştur.

Hadid, son zamanlarda Irak Hükûmeti tarafından Irak’ın Merkez Bankasına yeni bir bina tasarlaması için görevlendirilmiştir. Bu proje, kendi ülkesi için yaptığı ilk proje olacaktır. Diğer bir görevi de şubeye ait kayıt binasını, Pierres Vives ve Montpellier’deki Hérault’u da içermektedir.

Zaha Hadid tarafından tasarlanan yeni uzay gemisi biçimindeki[1] Tokyo Olimpiyat Stadyumu, maliyetinin 1,3 milyar dolardan fazla olması nedeniyle Japon mimarlar arasında tartışmalara neden oldu.[2] Aynı yıl hizmete giren Bakü'deki Haydar Aliyev Kültür Merkezi ise yapım sürecinde yaşanan zorla istimlak ve göçmen işçileri insanlık dışı koşullarda zorla çalıştırılması iddiaları ile gündeme geldi.[3]

Zaha Hadid, 30 Mart'ta bronşit tanısı konularak hastaneye kaldırıldı. 31 Mart'ta ise kalp krizi sonucu Miami'de hayatını kaybetti.

Kavramsal tasarımları

  • Guggenheim-Hermitage Vilnus, Vilnus Litvanya
  • Kartal-Pendik Kıyı şeridi düzenlemesi, İstanbul Türkiye
  • Szervita meydanı Baloncuk Ofis binası, Budapeşte Macaristan

Uygulanmış projeleri

  • 1994: Vitra yangın istasyonu, Weil am Rhein, Almanya
  • 2001: Kuzey Hoenheim araba parkı, Hoenheim, Fransa
  • 2002: Bergisel Kayak pisti, İnnsbrück, Avusturya
  • 2003: Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi, Cincinnati, Ohio, ABD
  • 2005: BMW Merkez Binası, Leipzig, Almanya
  • 2005: Ordrupgaard ek binası, Kopenhag, Danimarka
  • 2005: Phaeno Bilim Merkezi, Wolfsburg, Almanya
  • 2006: Meggie’s Centres Victoria Hastanesi, Kirk Caldy, İskoçya
  • 2006: Tondonia Şaraphane Otağı, Haro, İspanya
  • 2007: Eleftheria Meydan Yenilemesi, Lefkoşa, Kıbrıs
  • 2007: Hungerburgbahn Yeni İstasyonları, İnnsbrück, Avusturya
  • 2008: Chanel Mobile Sanat Pavyonu (Dünya Çapında), Tokyo, Hong Kong, Newyork, Londra, Paris, Moskova (2006-2008)
  • 2008: Köprü Pavyonu, Zaragoza, İspanya
  • 2009: Johann Sebastian Bach Pavyonu, Manchester uluslararası festivali, Manchester, Birleşik Kralllık
  • 2010: CMA CGM Kulesi, Marseille, Fransa
  • 2010: MAXXI Ulusal XXI. Yüzyıl Sanatları Müzesi, Roma, İtalya (2010 Stirling Ödülü)
  • 2010: Guangzhou Opera Binası, Guangzhou, Çin Halk Cumhuriyeti
  • 2012: Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Bakü, Azerbaycan

Hakkında basılan yayınlar

Wikimedia Commons'ta Zaha Hadid ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  • Higgins, Charlotte (2009-07-01). "Zaha Hadid's Bach salon". London: The Guardian. (İngilizce)
  • Morrison, Richard (2007-06-27). "For ever thinking outside the boxy". London: The Times. (İngilizce)
  • Seabrook, John. “The Abstractionist - Zaha Hadid‘s Unfettered Invention”. The New Yorker, 21 ve 28 Aralık 2009. Sayfa 112 ile 124 arası. (İngilizce)
  • Sulaiman, Tosin (2005-12-01). "Architect who has built a reputation for controversy". London: The Times. (İngilizce)

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Zaha Hadid tarafından yapılan yeni Tokyo Olimpiyat Stadyumu tasarımı". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2013. 
  2. ^ Stadyum mu, uzay gemisi mi? 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.baublatt.com
  3. ^ "Zaha Hadid'in Parlayan Yıldızı Hayatları Söndürmeye Devam Ediyor: Bakü'de Kentsel Dönüşümün Vahşi Yüzü, E-skop Sanat Eleştiri Bülteni, 04.07.2014". 21 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransa mimarisi</span>

Fransız mimarisi veya Fransa mimarisi, Fransız ve yabancı asıllı mimarların Fransa Cumhuriyeti coğrafi sınırları içinde tasarladığı veya inşa ettiği mimari eserlere verilen genel isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Norman Foster (mimar)</span>

Norman Robert Foster, dünyaca ünlü bir mimardır.

Christian de Portzamparc Fransız bir mimar ve şehir plancısıdır. 1970 yılında Paris’te yer alan École Nationale des Beaux Arts’dan mezun olduğundan beri mimarlık mesleğini sürdürmektedir. Tasarımlarında bulunduğu ortama, şehre ve çevreye hassasiyet göstermesi Christian de Portzamparc’ın önemli mimari özelliklerinden birisidir. 1994 yılında Pritzker Mimarlık Ödülü’nü kazandı.

Philip Cortelyou Johnson, dünyaca ünlü Amerikalı bir mimardır. Son derece kalın ve yuvarlak gözlükleri ile Amerikan mimarlık camiasındaki en tanınmış kişilerin başında gelmektedir.

Kevin Roche, İrlanda asıllı Amerikalı mimar. Projeleri camın yaratıcı bir şekilde kullanılmasıyla ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kenzō Tange</span> Japon mimar (1913 – 2005)

Kenzō Tange dünyaca ünlü Japon mimar. 20. yüzyılın en önemli mimarlarından birisi olup Modernizm akımını geleneksel Japon stili ile birleştirip kendine özgü bir akım yaratmış ve beş kıtada da tasarımlar gerçekleştirmiş bir mimardır. Prestijli bir mimarlık ödülü olan Pritzker Mimarlık Ödülü’nü de kazanmıştır. Yapısalcılık adı verilen bir akımın öncülerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Fumihiko Maki</span> Japon mimar

Fumihiko Maki, Japon bir mimar ve öğretim görevlisidir.

<span class="mw-page-title-main">Rafael Moneo</span>

Rafael Moneo veya José Rafael Moneo Vallés İspanyol bir mimardır.

<span class="mw-page-title-main">Herzog & de Meuron</span>

Herzog & de Meuron Architekten, BSA/SIA/ETH (HdeM), 1978 yılında İsviçre’nin Basel şehrinde kurulmuş bir mimarlık firmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Serpentine Gallery</span> Londradaki Hyde Parkda bulunan bir sanat galerisi

Serpenti Galerisi, Londra şehrindeki Hyde Park’ın bir parçası olan Kensington Gardens bölgesinde yer alan bir sanat galerisidir.

<span class="mw-page-title-main">SANAA</span>

SANAA, Japonya’nın Tokyo kentinde yer alan bir mimarlık firmasıdır. 1995 yılında Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa tarafından kurulmuştur. Mart 2010’da bu mimarlık firmasının kurucuları Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa, mimarlık alanındaki en prestijli ödül olarak kabul edilen Pritzker Mimarlık Ödülü’nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vitra Tasarım Müzesi</span>

Vitra Design Museum Almanya’nın Weil am Rhein şehrinde yer alan özel bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi</span>

Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi veya Lois ve Richard Rosenthal Çağdaş Sanatlar Merkezi ABD’nin Ohio eyaletinin Cincinnati şehrinde yer alan bir sanat merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Phaeno Bilim Merkezi</span>

Phaeno Bilim Merkezi Almanya'nın Wolfsburg şehrinde yer alan ve 2005 yılında inşaatı tamamlanmış interaktif bir bilim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Mimarlık tarihi</span>

Mimarlık tarihi farklı uygarlıklar, ülkeler ve zamanlardaki mimarlık tarihininin gelişimini inceler.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Aliyev Kültür Merkezi</span>

Haydar Aliyev Kültür Merkezi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 2013'te hizmete giren 101 bin metrekarelik kültür merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">MAXXI</span> Romada müze

MAXXI veya Ulusal 21. Yüzyıl Sanatları Müzesi, Roma’da 2010 yılı Mayıs ayında hizmete giren ve çağdaş yaratıcılığa adanmış ulusal bir kültür kurumudur. Bünyesinde MAXXI Architettura ve MAXXI Arte olmak üzere iki müzeyi içerir.

Melike Altınışık, Türk mimar, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Guangzhou Opera Binası</span> Çinin Guangzhou eyaletinde bir opera binası

Guangzhou Opera Binası Çin‘nin, Guangdong eyaletindeki Guangzhou‘da bir Çin opera binası’dır. Zaha Hadid tarafından tasarlandı, 9 Mayıs 2010'da açıldı.

Neo-fütürizm sanat, tasarım ve mimaride 20. yüzyılın sonları ile 21. yüzyılın başlarına ait bir harekettir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.