İçeriğe atla

Zafernâme (Nizâmeddin Şâmî)

Zafernâme, Timurlu tarihçisi Nizâmeddin Şâmî tarafından yazılan ve Timur hanedanın tarihini ele alan kitaptır.

Timur hanedanının tarihini anlatan eserlerin yetersiz olduğunu düşünen ve yaptığı fetihlerin kolay anlaşılacak bir üslupta kaleme alınmasını isteyen Timur'un emriyle Şâmî tarafından yazılan eserin giriş kısmı, farklı kaynaklara dayanarak Timur ve hanedanının tarihini anlatırken, 1393'teki Bağdat Kuşatması'ndan Nisan 1404 tarihine kadar olan kısmı yazarın kendi gözlemlerine ve ilk elden kaynaklara dayanmaktadır.[1] 1404 yılında tamamlanarak Timur'a sunulan eserin üzerinde Zafernâme yazmadığı ve bu ismin torunu Ömer Bahadır'a sunulan ikinci nüshada yer aldığı belirtilir. Yazar bu nüshada bazı değişiklikler yaparken, giriş kısmına eklemelerde bulunmuş ve eseri Ömer Bahadır'a övgüde bulunduğu bir hâtimeyle tamamlamıştır.[1]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Bezer 2010, s. 330.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Haldun</span> Arap tarihçi, düşünür ve sosyolog (1332–1406)

İbn Haldun, modern tarihyazımının, sosyolojinin ve iktisatın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisidir. Ayrıca İslam aleminde Liberalizm ilkelerini kitaplarında bulunduran ilk Müslüman düşünür. Köklü bir aileden geldiği için iyi bir eğitim aldı. Tunus ve Fas'ta devlet görevlerinde bulunduktan sonra Gırnata ve Mısır'da çalıştı. Kuzey Afrika'nın o dönem istikrarsız ve entrikalarla dolu siyasal yaşamı 2 yıl hapiste yatmasına neden oldu. Bedevi kabilelerini çok iyi tanımasından dolayı aranan bir devlet adamı ve danışman oldu. Mısır'da 6 defa Maliki kadılığı yaptı. Şam'ı işgal eden Timur ile görüşmesi bir fatih ile bir bilginin ilginç buluşması olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Timur</span> Timur İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1336–1405)

Timur sonrasında Timur Küregen, Timurlu İmparatorluğu'nun kurucusu olan Türk veya Türk-Moğol asker ve komutan. 1370'ten itibaren düzenlediği seferlerle günümüzdeki Orta Asya, Rusya, İran, Hindistan, Afganistan, Kafkasya, Ortadoğu ve Anadolu'nun büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Çağatay ulusunu oluşturan boylardan Barlaslar'ın önderi olan Turagay ile Tekina Hatun'un çocuğu olarak 1336'da Semerkant yakınlarındaki Şehr-i-Sebz'e bağlı Hoca Ilgar köyünde dünyaya gelen Timur, 1370'te Çağatay Hanlığı'nın batısını denetim altına alan askeri bir lider olarak kendini göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ergenekon Destanı</span> Moğol ve Türk destanı

Ergenekon Efsanesi veya Ergenekon Destanı; kaynaklara göre Göktürklerin yeniden doğuşuna ilişkin hikâye.

<span class="mw-page-title-main">Cizre</span> Şırnak iline bağlı bir ilçe

Cizre, Türkiye'nin Şırnak iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Timur İmparatorluğu</span> Asyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk

Timur İmparatorluğu, Timurlu Devleti, Timurlular veya Turan İmparatorluğu, Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran Emir Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.

<i>Dede Korkut Kitabı</i> Oğuz Türklerinin en eski epik destansı hikâyeleri

Dede Korkut Kitabı, Oğuz Türklerinin bilinen en eski epik destansı hikâyeleridir. Hikâyeler, göçebe Türk halklarının sosyal yaşam tarzları ve İslam öncesi inançları için önemli olan ahlak ve değerleri taşır. Kitabın efsanevi anlatımı, başta Türkiye, Azerbaycan ve Türkmenistan olmak üzere Oğuz kökenli halkların kültürel mirasının bir parçasıdır. Aslen sözlü bir edebî ürün olup, 14. veya 15. yüzyılda anonim bir yazar tarafından yazıya geçirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Muharebesi</span> Osmanlı Devleti ile Timurlu İmparatorluğu arasında 1402 yılında yaşanan meydan muharebesi

Ankara Muharebesi, farklı kaynaklara göre 20 veya 28 Temmuz 1402'de Ankara'nın kuzeydoğusundaki Çubuk Ovası'nda, Osmanlı Devleti ile Timur İmparatorluğu arasında gerçekleşen muharebedir. Timur İmparatorluğu'nun kesin zaferiyle sonuçlanan muharebe sonrasında, Osmanlı Padişahı I. Bayezid Timurlulara esir düşmüş ve devlet, Fetret Devri olarak bilinen 11 yıllık hükümdarsız bir döneme girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">El yazması</span>

Elyazması ya da el yazması, elle yazılan ve çizimleri yapılan; genellikle edebî, sanatsal ya da tarihî önemi haiz kitap.

Şerafeddin Ali Yezdî, 15. yüzyılda İran'da yaşamış tarihçi, şair ve alimdir. Timurlular döneminde yaşayan babası Şemseddin Ali, Muzafferîler sarayında görev yapan bir alim ve şairdi. Şerafeddin Ali Yezdi genç yaşta Yezd yerlisi bir öğretmendi ve daha sonra bir Timurlu yöneticisi olan Şahruh ve onun oğlu Mirza İbrahim Sultan ile tanışmış ve arkadaşlık etmiştir. 1443 yılı içinde Irak yöneticisi Muhammed Mirza'nın danışmanı olarak Kum şehrinde yaşamıştır.

Takvîmü't-Tevârîh veya Takvim üt tevarih-i Katip Çelebi, Katip Çelebi tarafından yazılmış, yaratılıştan kitabın yazıldığı tarih olan 1648'e kadar olmuş olayların listesini içeren eserdir.

Berkuk, tam adı Melikü'z-zahir Seyfeddin El-Osmani El-Yelboğavî Berkuk, Çerkes kökenli Burcî Memlûkler hanedanının ilk Memlük hükümdarı. İç çekişmelerle yıpranan Memlûk Devleti'ni merkezi bir devlet durumuna getirmeye çalışmıştır. "Berkuk" ismi Çerkesçedir ve onun doğuştan ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Toktamış Han</span>

Toktamış Han, Altın Orda Devleti hanı. Yıllarca süren fetret devrine son vererek Altın Orda Hanlığı'nda birliği sağlamıştır. Cengiz Han'ın oğlu Cuci Han'ın soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Kutbeddin İznikî</span> Osmanlı din adamı

Kutbeddin İznikî, Osmanlı din alimi ve mutasavvıfı.

<span class="mw-page-title-main">Miranşah</span> Timur un oğlu ve Timurluların Azerbaycan Valisi

Mirza Miranşah tam adıyla Mirza Celaleddin Miranşah Timur'un oğlu, askeri komutanı ve Azerbaycan valisidir.

<span class="mw-page-title-main">Müsâmeretü'l-Ahbâr</span> Kerimüddin Mahmud-i Aksarayî tarafından Farsça yazılan eser

Müsâmeretü'l-Ahbâr ya da Tezkire-i Aksarâyî, İlhanlı Hanı Ebu Said Bahadır'ın tahta oturmasıyla Anadolu valisi tayin edilen Emir Çoban'ın oğlu Timurtaş adına Kerimüddin Mahmud-i Aksarayî tarafından Farsça yazılan eser. 1323 yılında tamamlanan eser günümüzde İbn Bîbî'nin el-Evâmirü'l-Alâiyye fi'l-umûri'l-Alâiyye'sinin ardından Selçuklu tarihi hakkındaki en önemli kaynak olarak kabul edilmektedir.

Edviye-i Müfrede, Geredeli İshak bin Murad tarafından 1389 – 1390 yıllarında yazılmış bir tıp kitabıdır. Eser, Anadolu'da yazılmış ilk te'lif tıp eseridir.

<i>Sultanım</i> 1997 yılında çıkan Müslüm Gürses albümü

Sultanım, Müslüm Gürses`in 3 Eylül 1997'de İdobay Müzik etiketiyle piyasaya sunulan stüdyo albümüdür. Gürses'in bu albüm için Seni Ben Ellerin Olsun Diye Mi Sevdim? adlı Türk sanat müziği eserini seslendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kuşatması</span>

İzmir Kuşatması, Aralık 1402'de Türk emiri Timur'un İzmir'in limanını ve deniz kalesini Rodos Hospitalier Şövalyeleri'nden almasıdır. Türkler limanı ablukaya almış ve müstahkemlere kuşatma makineleriyle taş fırlatmıştır, sayıları sadece 200 civarı olan şövalyelerse oklar ve yanıcı roketlerle karşılıkta bulunmuştur. Şövalyeler çok daha güçlü rakiplerine iki hafta direndikten sonra dış surlar lağımlarla yıkılmış ve aşılabilmiştir. Garnizonun bir kısmı denizden kaçmış, ancak şehir ve sakinleri yok edilmiştir.

<i>Zafernâme</i> (Şerafeddin Ali Yezdî)

Zafernâme, ana konusu Türk-Moğol fatihi Timur'un hayatı olan ve onun ölümünden yaklaşık yirmi yıl sonra Şerafeddin Ali Yezdî tarafından yazılan methiye türündeki bir kitaptır. 1424-28 yılları arasında Timur'un torunu İbrahim Sultan tarafından yazdırılmıştır ve Timur'un hayatının en bilinen kaynaklarından biri olmaya devam etmektedir. Kitap, Timur'un kraliyet yazarları ve sekreterleri tarafından tutulan notlar kullanılarak yazılmıştır, bu da kitaptaki bilgilerin özenle ve dikkatle seçilerek yazılmış olduğunu düşündürmektedir.

Nizâmeddin Şâmî, 15. yüzyılda Timurlular döneminde yaşamış tarihçidir. Tebriz yakınlarındaki Şenbigāzânî'de doğması nedeniyle "Şenbî" ya da "Şenb-i Gāzânî-i Tebrîzî" nisbeleriyle de anılmıştır. Üveys Paşa ve Ahmed Celâyir'in hizmetinde bulunduktan sonra, Bağdat şehrini ele geçiren Timur'a ilk itaat eden ve övgüsünü kazanan kişidir.