İçeriğe atla

Zafer yolu (Leningrad Kuşatması)

Petrokrepost istasyonu yakınlarındaki Zafer yolu anıtı

Zafer yolu (Rusça: Дорога победы) Leningrad Kuşatması sırasında kentle iletişim kurmak için Polyany ile Şlisselburg arasında inşa edilmiş demiryoluna verilen isimdir.[1] 5 Şubat 1943 - 10 Mart 1944 arasında faaliyet gösteren hat Leningrad kentiyle Sovyetler Birliği'nin diğer bölgeleri arasında Yaşam yolundan daha etkili bir iletişim sağlamıştı. Zafer yolu, Yaşam yolunun aksine Ladoga Gölü üzerinden değil Neva Nehrinin sol kıyısından ve gölün güney kıyısından geçiyordu. Özellikle bu son bölgedeki 3-4 kilometrelik bir kısım Nazi Almanyası topçu birliklerinin menzili içinden geçtiği için ölüm koridoru olarak adlandırılıyordu. Hat, kuşatmanın atılmasında büyük öneme sahiptir.

İnşası

Leningrad Kuşatması sırasında 12 Ocak 1943 tarihinde Volhov ve Leningrad Cepheleri tarafından eşgüdümlü olarak başlatılan İskra Harekâtı sayesinde 18 Ocak günü Neva Nehri'nin sol kıyısında denetim sağlanmış, fiilen kuşatma kırılmış ve kentle diğer bölgelerin kara bağlantısı kurulmuştur. Dolayısıyla Ladoga Gölünün üzerinden kurulan irtibat hattı olan Yaşam yolunun yerine daha verimli bir hat kurulması olasılığı ortaya çıkmıştır. Bu konuyu görüşen Devlet Savunma Komitesi derhal bu dar geçiş bölgesine hızlıca yeni bir demiryolu hattı inşa edilmesine karar vermiştir.

20 gün içinde tamamlanması istenen hattın inşaat görevi Metostroy firmasına ve sorumluluk firmanın yöneticisi İvan Zubkov'a verilir.[2] Genellikle yumuşak zemin ve bataklıktan geçen hattın en zorlu geçiş bölgesi ise Neva Nehri suları içinden geçen 1300 metrelik kısımdır. Bu geçiş için özel sığ su geçiş köprüsü inşa edilir. ayrıca hat güzergâhı içindeki mayınlar ve patlamamış bombalar önemli sorun kaynağı olmuştur.[a] Sadece 17 günde yapılan hat 5 Şubat 1943 günü açılır, uzunluğu 33 kilometredir ve üç yerde nehir geçiş için köprü bulunmaktadır.

Faaliyeti

Hat boyunca ayın anda tek gidiş veya tek geliş treni hareket edebiliyordu. Hattın açılışının ardından ayarlamaya gidilmiş ve bir gece trenler Leningrad istikametine giderken, ertesi gece kentten çıkış istikametinde hareket ediyordu. 1943 yazında trenlere yük vagonlarının dışında yolcu vagonları da eklenmiştir. Hattın inşaatında emeği geçen 15 bin demiryolu işçisine Leningrad Savunması Madalyası verilmiştir.

Geleneği

  • Yönetmenliğini Fedor Popov'un yaptığı 2016 Rusya yapımı Коридор бессмертия (Ölüm koridoru) adlı film Leningrad Kuşatmasını ve kuşatmayı yaran Zafer yolunu anlatmaktadır.[3][4]
  • Zafer yolu boyunca başta Petrokrepost tren istasyonu olmak üzere çeşitli anıtlar mevcuttur.

Notlar

  1. ^ İnşaat sırasında 1730 mayın, 7 patlamamış bomba ve 52 top mermisi bölgeden temizlenmiştir.

Kaynakça

  1. ^ İlgili makale 7 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 9 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Firmanın sitesinden 12 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 9 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Filmin yönetmeniyle yapılan söyleşi 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 9 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ Filmin gazilere yapılan özel seansıyla ilgili haber 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 9 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sankt-Peterburg</span> Rusyanın federal şehirlerinden biri

Sankt-Peterburg (Rusça:

<span class="mw-page-title-main">Tren</span> raylar üzerinde giden ulaşım ve taşıma aracı

Tren, raylar üzerinde bir ya da birkaç lokomotif tarafından çekilen veya itilen vagonlardan oluşan ulaşım aracı. Tren kelimesi Türkçe ve diğer dillere Latince trahereden (çekmek) türeyen eski Fransızca trahinerden gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Banliyö treni</span> bir şehrin merkezi ile banliyöleri arasında hizmet veren yolcu treni

Banliyö treni, şehrin merkezini, hatta bazen dışını da birleştiren ve gün içinde yolcu taşıyan tren türüdür. Zamanımızda şehirlerin geniş bir coğrafyaya yayılması nedeniyle artan trafik sıkışıklığı, park problemi, hava kirliliği gibi sorunlara karşı banliyö trenleri bir alternatiftir.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Kuşatması</span> 8 Eylül 1941 - 27 Ocak 1944 arası Leningrad’ın Mihver Devletleri tarafından kuşatılması

Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.

Sinyavin Harekâtı, Kızıl Ordu'nun Leningrad Kuşatması'nı sona erdirmek için kuşatmadaki Alman birliklerine karşı giriştiği bir harekâttır. Bu harekâtla neredeyse eşzamanlı olarak uygulamaya konulması planlanan Alman harekâtı ise "Operation Nordlicht" kapalı adıyla planlanmıştır. Sovyet harekâtı Alman kuşatmasını kırmayı, Alman harekâtı ise kenti düşürmeyi hedeflemektedir. Her iki taraf da diğerinin plan ve hazırlıkları konusunda bilgi sahibi değildi ve taraflar muharebeleri, önceden hesaplamadıkları bir tarzda sürdürdüler. İlk taarruza geçen Sovyet güçleriydi ve 19 Ağustos'ta harekâta başladılar. Bu saldırı, Alman komutanlığını taarruz için hazırlanan kuvvetlerle, savunmayı takviye etmek durumunda bıraktı. Kızıl Ordu taarruzları durdurulunca da bu kez söz konusu kuvvetler karşı taarruz için kullanıldı. Sonuçta Sovyet taarruzları, kuşatmayı yarmakta başarılı olamadı. Bununla birlikte Alman tarafı da planladıkları taarruz harekâtını uygulamaya koyamadılar.

<span class="mw-page-title-main">Demiryolu hat açıklığı</span> demiryolu hattındaki raylar arasındaki boşluk

Demiryolu hat açıklığı, bir demiryolu hattını oluşturan yük taşıyan iki tren rayı arasındaki mesafeyi tanımlar. Dünyadaki demiryolu hatlarının %60'ı standart hat açıklığı olarak 1.435 mm mesafeyi kullanır. Farklı mesafelerdeki hat açıklıkları geniş veya dar olarak adlandırılır. İki farklı hat açıklığına sahip hatların buluştuğu yerlerde hat kesintiye uğrar. Bu yüzden bazı geçiş bölgelerinde farklı hat genişlikleri arasında kolayca geçiş yapılabilmesi için çok sayıda hat içeren kısımlar inşa edilmiştir. Hat açıklığı olmayan tek demiryolu türü monoray olarak adlandırılan hat yapısıdır. Bazı hafif yük taşıyan elektrikli demiryolu hatlarında üçüncü veya dördüncü hat bulunabilmektedir. Esas hattın dışında yer alan bu hat elektrik şebekesinin beslenmesi amacıyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Şlisselburg</span> Rusyanın Leningrad Oblastına bağlı Kirovsk rayonunda bulunan bir şehir

Şlisselburg, Rusya'nın Leningrad Oblastı'na bağlı Kirovsk rayonunda bulunan bir şehirdir. Şehir, Neva Nehri'nin ağzında Ladoga Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 16.41 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 13,170'tir.

Ladoga filotillası Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki Sovyet Deniz Kuvvetlerine bağlı bir filotillaydı. Leningrad Oblastı sınırları içindeki Ladoga Gölü ve çevresindeki akarsularda faaliyet göstermekteydi. Filotilla, 1939-1940 dönemindeki Kış Savaşı ve 1941-1944 dönemindeki Doğu Cephesi sırasında aktif faaliyet göstermiş sonrasında 4 Kasım 1944 tarihinde lağvedilmiştir.

Leningrad Kuşatması sırasında futbol, Leningrad Kuşatması sırasında kentte yapılan bir dizi futbol maçını anlatır. Yoğun çarpışmaların yaşandığı, bombardıman altındaki kentteki halkın moralini yükseltmek ve kentin ölmekte olduğuna dair Nazi Almanyası propagandasını yalanlamak için çeşitli karşılaşmalar gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yaşam yolu</span> 2. Dünya Savaşı boyunca kullanılan buz yolu

Yaşam yolu II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi muharebeleri sonucunda yaşanan Leningrad Kuşatması sırasında kuşatma altındaki kent ile Sovyetler Birliğinin diğer bölgeleri arasında Ladoga Gölü üzerinde kurulan irtibat hattını anlatır. 12 Eylül 1941 ile Mart 1943 arasında kentin acil ihtiyaçlarının karşılandığı hat özellikle kış mevsiminde gölün yüzeyinin donmuş olmasından dolayı Buz yaşam yolu olarak da adlandırılmıştır. Bu yol Askeri Otoyol No.101 olarak askeri kayıtlarda geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rjev koridoru</span>

Rjev koridoru günümüzde Sankt-Peterburg'da yer alan ve Leningrad Kuşatması sırasında kentin kuşatma koşullarında ayakta kalabilmesi için sağlanan irtibat hattı Yaşam yolunun kentin içine giren kısmıdır. Ladoga Gölü kıyılarından başlayan hattın kent merkezine kadar gelen son 7 kilometrelik kısmına adını veren koridor, askerî harekât görmese de bombardıman tehlikesinin bulunduğu ön cephe bölgesi sayılmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Oranienbaum köprübaşı</span>

Oranienbaum köprübaşı ismini günümüzdeki adı Lomonosov olan bölgedeki Oranienbaum Sarayından alan askeri cephe bölgesini anlatır. Nazi Almanyasının İkinci Dünya Savaşında Barbarossa Harekâtıyla saldırmasının ardından kuzeye yönelen Alman birlikleri Leningrad'ı kuşatmış ancak kentin Finlandiya Körfezi girişindeki bölgesini ele geçirememiştir. Düşmeyen Oranienbaum köprübaşının Leningrad Kuşatmasına karşı verilen direniş için çok değerli katkıları olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Strelna-Petergof Harekâtı</span>

Strelna-Petergof Harekâtı II. Dünya Savaşı Leningrad Kuşatması sırasında Nazi Almanyası birlikleri tarafından kentle irtibatı kesilen Oranienbaum köprübaşının yeniden kentle temasının kurulması için 5-10 Ekim 1941 tarihlerinde Strelna ve Petergof bölgesindeki Alman mevzilerine düzenlenen ve başarısız olan Kızıl Ordu saldırısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Neva Nehri köprübaşı</span>

Neva Nehri köprübaşı II. Dünya Savaşı'ndaki Leningrad Kuşatması sırasında 19 Eylül 1941 - 29 Nisan 1942 ve 26 Eylül 1942 - 17 Şubat 1943 tarihleri arasında Leningrad Cephesindeki Kızıl Ordu birlikleri tarafından tutulan Neva Nehri'nin doğu yakasında, Dubrovka köyünün karşısındaki bölge. Bölge işgalci Nazi Almanyası birliklerine saldırıların gerçekleştirilip Leningrad Kuşatmasının kırılması için kullanılmıştır. Çok şiddetli ve kanlı çarpışmaların yaşandığı bölge sürekli olarak el değiştirmiştir. Dar bir bölgede çok sayıda asker hayatını kaybettiği için günümüzdeki inşaat kazılarında hala naaş kalıntılarına rastlamak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Volhov (nehir)</span>

Volkhov ya da Volhov, kuzeybatı Rusya'nın Novgorod Oblastı Novgorodsky ve Chudovsky İlçeleri ve Leningrad Oblastı Kirishsky ve Volkhovsky Bölgeleri'nde bir nehirdir. Ilmen Gölü ve Ladoga Gölü'nü birbirine bağlar ve Neva havzasının bir parçasını oluşturur. Nehrin uzunluğu 224 kilometredir ve drenaj havzasının alanı 80.200 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Van İskele Tren İstasyonu</span> Van, Türkiyede bir tren istasyonu

Van İskele Tren İstasyonu, Van'ın Tuşba ilçesi İskele Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonu ve iskeledir.

Tatvan İskele Tren İstasyonu, Bitlis'in Tatvan ilçesi Şirinevler Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonu ve iskeledir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.