Zafer Çeşmesi (Lüleburgaz)

Zafer Çeşmesi
Genel bilgiler

Tür	Meydan çeşmesi
Konum	Lüleburgaz, Kırklareli, Türkiye
Koordinatlar	41°24′32″K 27°21′03″D / 41.40889°K 27.35083°D / 41.40889; 27.35083
Yaptıran	Hacı Adil Bey
Tamamlanma	1914/1915
Yenileme	1962 ve 1990
Teknik ayrıntılar
Malzeme	Küfeki taşı, mermer

Zafer Çeşmesi, Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesinde bulunan bir çeşmedir.^[1]

Tarihçesi

Zafer Çeşmesi batı alınlık bölümünde bulunan kitabesine göre Hicri 1333 (Miladi 1914/1915) yılına tarihlendirilmektedir.^[2] Çeşme Hacı Adil Bey tarafından Balkan Savaşı'ndan sonra Lüleburgaz'ın Bulgar işgalinden kurtuluşunun anısına yaptırılmıştır. 1920-1922 yılları arasındaki Yunan işgalinde zarar gören yapı 1962 yılında aslına uygun olarak restore edilmiştir. Ancak 1990 yılında kamyon çarpması sonucu tekrar yıkılmış ve yeniden aslına uygun olarak yaptırılmıştır.^[3]^[4]^[5] Çeşmenin kasıtlı olarak yıktırıldığı da düşünülmektedir.^[1] Çeşme daha sonra aslına uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.^[3]^[4]

Mimarisi

Kare prizma planlı, dört cepheli bir meydan çeşmesi olarak küfeki taşı ve mermer malzemeden inşa edilmiştir. Çeşme aynı zamanda bir anıt görünümündedir.

Çeşmenin musluk, yalak, aynalık ve taslık gibi mimari ögeleri günümüze ulaşamamıştır. Kare prizma şeklindeki bir kaide üzerinde yükselen anıt düz silmelerle dışa taşkın şekilde yapılan bir saçak bölümü ile sonlanmaktadır. Kare prizma şeklindeki üçüncü bölümü mermer malzemeden inşa edilmiştir ve her cephesinde ay yıldız motifi yer almaktadır ancak iki tanesi kazınmıştır. Dikdörtgen prizma şeklindeki mermer kitabelik bölümünün her cephesinde Osmanlıca ibareler ve her köşesinde mermer bir sarkıt bulunmaktadır.^[2]

Üzeri düz dam şeklinde olan yapının üstünde bir alem bulunmaktadır.^[2]

Kitabesi

Çeşmenin dört cephesindeki alınlıklarda Osmanlıca yazılmış ibareler bulunmaktadır.

Kuzey alınlığındaki ibare:

Su hayattır. 10 Temmuz 1331

Doğu alınlığındaki ibare:

7 Temmuz 1329 Tarihini Unutmayınız

Güney alınlığındaki ibare:

Atalarının ve Oğullarının Armağanıdır.

Batı alınlığındaki ibare:

1333 Zafer Çeşmesi.^[4]^[2]

Kaynakça

^ ^a ^b "Lüleburgaz Zafer Çeşmesi". 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
^ ^a ^b ^c ^d Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
^ ^a ^b "Zafer Çeşmesi". 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
^ ^a ^b ^c "Lüleburgaz Zafer Çeşmesi - Kırklareli". 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2024.
^ Arslan, A. (2011). “Kasabadan kente bir Cumhuriyet yürüyüşü” Lüleburgaz 1. Kitap Eğitim ve Kültür Tarihi.

Kırklareli'deki çeşmeler
Kırklareli (Merkez)	Büyük Cami Çeşmesi Gerdanlı Çeşmesi Hapishane Çeşmesi Kadı Ali Çeşmesi Kara Umur Bey Çeşmesi Kayyumoğlu Çeşmesi Kuru Paşa Çeşmesi Paşa Çeşmesi Salı Yeri Çeşmesi
Babaeski	Dört Yüzlü Çeşme Sinanlı Çeşmesi
Lüleburgaz	Avcı Mehmet Çeşmesi Şehzade Cemaleddin Efendi Çeşmesi Zafer Çeşmesi
Pınarhisar	Meydan Çeşmesi İkiz Çeşme
Vize	Ferhat Bey Çeşmesi Kale Çeşmesi Tek Kemerli Çeşme Üç Kemerli Çeşme Sofular Çeşmesi

İlgili Araştırma Makaleleri

Canfeda Kethüda Hâtun Çeşmesi, Kocaeli'nin İzmit ilçesinde Orhan mahallesindeki Orhan Camii karşısında bulunan, 16. yüzyıl yapısı çeşme.

Sineperver Valide Sultan Çeşmesi ya da Kanlı Çeşme, İstanbul'un Fatih ilçesindeki bir çeşmedir. Ayşe Sineperver Sultan tarafından 1825 ya da 1826'da yaptırıldı. 1994 yılı itibarıyla suyu akmayan çeşme, 2009'daki restorasyonu sonucunda işlevsel hâle getirildi. Musluğunun tahrip edilmesinin ardından 2015 itibarıyla bir kez daha işlevini yitirse de 2018'deki restorasyonuyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

Hasan Rıza Paşa Çeşmesi ya da Rıza Paşa Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesindeki bir çeşmedir. Hasan Rıza Paşa tarafından 1845 ya da 1846 yılında yaptırıldı. 1970'lerden itibaren tahrip edilmeye başlayan çeşme, işlevini de yitirdi. 2014'te tamamlanan restorasyon çalışmasıyla birlikte tekrar faaliyete geçti.

Baba-Oğul Çeşmesi, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde yer alan bir çeşmedir. Harem Ağası Tayfur Ağa ile manevi oğlu Besim Ağa tarafından 1844 ya da 1845 yılında yaptırıldı. 1980'lerin sonlarında, inşa edildiği konumdan caddenin karşısına taşındı. 2007'de Kadıköy Belediyesi tarafından çeşmede bir restorasyon gerçekleştirildi.

Hoşyar Kadın Çeşmesi ya da Huşyar Kadın Çeşmesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir çeşmedir. Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un eşi Hoşyar Kadın tarafından, kitâbesine göre "ölen kızı Mihrimah Sultan'ın ruhu için" 1840 ya da 1841 yılında yaptırıldı. Zaman içerisinde çeşmenin teknesi, yol hizasının altında kaldı. Günümüzde mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğünde olan ve suyu akmayan çeşmenin bir bölümü yıkık hâldedir.

İshak Ağa Çeşmesi, Terazibaşı Çeşmesi ya da Terazi Çeşmesi; İstanbul'un Beykoz ilçesindeki bir çeşmedir. Eski İstanbul Gümrük Emini İshak Ağa tarafından 1749 ya da 1750 yılında yaptırıldı. Önceleri dört cephesinde de birer lüle ve tekne varken, ilerleyen dönemde iki cephesindeki lüleleri kapatıldı ve bu cephelerdeki tekneleri dolduruldu. 1970'te yapılan kanalizasyon çalışmaları esnasında çeşmenin suyu kesilse de 1972'de kitâbesinin olduğu cephesinin toprak seviyesinin altına indirilmesiyle tekrar işlevsel hâle geldi. Bu çalışmanın ardından çeşmeye, yapılan bir merdivenden inilerek ulaşılmaya başlanmıştı. 2005'teki restorasyonla bu kot farkı giderilerek çevre düzenlemesi ile bu cephedeki teknesi yapıldı. 2014'te ön cephesindeki lülenin bir muslukla değiştirildiği çeşme, günümüzde işlevseldir.

İshak Ağa Çeşmesi ya da Palamar Çeşmesi, İstanbul'un Beykoz ilçesindeki bir çeşmedir. İstanbul Gümrük Emini İshak Ağa tarafından 1752 ya da 1753 yılında yaptırıldı. İnşa edildiği dönemde Beykoz Çayırı içinde yer alsa da, bölgedeki yapılaşmanın artmasıyla kent dokusu içinde kaldı. 1972 sonrasında özgün teknesinin şekli değiştirilen çeşme, günümüzde işlevseldir.

Kadı Ali Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Kayyumoğlu Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Büyük Cami Çeşmesi, Alman Çeşmesi ya da Çarşı Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Paşa Çeşmesi, Paşa Camii Çeşmesi veya Beyazıt Camii Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Kara Umur Bey Çeşmesi veya Hacı Hasan Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Gerdanlı Çeşmesi, Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Salı Yeri Çeşmesi ya da Kapan Çeşmesi Kırklareli ili Merkez ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Dört Yüzlü Çeşme, Meydan Çeşmesi ya da Fatih Çeşmesi Kırklareli ili Babaeski ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Avcı Mehmet Çeşmesi, Çarşı Çeşmesi veya Orta Çeşme Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Şehzade Cemaleddin Efendi Çeşmesi veya Emrullah Efendi İlkokul Bahçesindeki Çeşme, Kırklareli ili Lüleburgaz ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Ferhat Bey Çeşmesi, Ferhat Ağa Çeşmesi veya Cemilzade Mahmut Ağa Çeşmesi, Kırklareli ili Vize ilçesinde bulunan bir çeşmedir.

Meydan Çeşmesi, Kırklareli ili Pınarhisar ilçesi Yenice köyünde bulunan bir çeşmedir.

Tek Kemerli Çeşme, Kırklareli ili Vize ilçesi Evrencik köyünde bulunan bir çeşmedir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.