Dizel motor, içten yanmalı bir motor tipidir. Daha özel bir tanımla, dizel motor oksijen içeren bir gazın sıkıştırılarak yüksek basınç ve sıcaklığa ulaşması ve silindir içine püskürtülen yakıtın bu sayede alev alması ve patlaması prensibi ile çalışan bir motordur. Bu yüzden benzinli motorlardan farklı olarak ateşleme için bujiye ve yakıt oksijen karışımını oluşturmak için karbüratöre ihtiyaç yoktur.
İçten yanmalı motorlar, yakıt'ın motor içinde yanma odası adı verilen sınırlı bir alan içinde yakılması ile oluşan basıncın, piston denen parçayı hareket ettirmesi ile oluşan makinelerdir.
Piston veya itenek, bir silindir içine 1000'de 7 boşluk olacak şekilde yerleştirilmiş disk şeklinde parça. Motor, pompa ve kompresör gibi makinelerde silindirden dışarı uzanan (biyel) piston koluna bağlı olarak kullanılır. Motorlu araçlarda kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çeviren düzenektir.
Yıldız tipi motor, silindirleri bir daire merkezine karşı sıralanmış motorlara denir. Bu motor türünde tüm piston kolları tek biyel muylusuna (resimde piston kollarının bağlı olduğu ortadaki döner kısım) bağlı olarak çalışırlar. Yıldız tip motorlarda ateşleme aralığının düzgün olabilmesi için; 4 zamanlıları tek sayıda, 2 zamanlıları çift sayıda silindirli olarak yapılır. Bu tertip şeklinde beygir gücü başına düşen motor ağırlığı 2 kg civarındadır. Bu nedenle uçaklarda ve bazı deniz taşıtlarında rahatlıkla kullanılır.
Dört zamanlı motorlar, pistonun bir çevriminin (cycle) 4 aşamada tamamlandığı motor tipleridir. İçten yanmalı motorlar (internal combustion engines) sınıfında yer alırlar.
Sıralı tip motor, silindirlerin krank mili üzerinde bir çizgi üzerinde sıralandığı motor tipidir. Günümüzde otomobillerde kullanılan en yaygın modeldir.Silindirlerin yan yana dizilmesinden dolayı bu adı almıştır.Dizel veya benzinli olabilirler.
V tipi motor, silindirlerin krank şaftı üzerinde "V" şeklinde iki sıra halinde dizildiği motor tipi. Sıralı tip motorlara göre daha yüksek bir güç/hacim oranına sahip olan bu tip motorlar nispeten yüksek performans gereken uygulamalarda kullanılırlar.
Silindirlerin düzenine göre çok çeşitli motor yapı şekilleri vardır Silindirler DIN 73021’e uygun bir şekilde ifade edilir. Silindirlerin sayılmasına güç çıkışının karşı tarafından başlanır. Boksör motorlarda ve V tipi motorlarda güç çıkışının karşı tarafından soldaki silindirden başlanır ve sıra takip edilir. Genelde 4 zaman ilkesine göre çalışırlar. 2 zaman ilkesine göre çalışan tipleri de mevcuttur. Hava veya su ile soğutulan çeşitleri vardır.
Turbo, içten yanmalı motorlarda pistonların hızlı hareketleri esnasında azalan hava emişini, yani pistonlara ihtiyaç duydukları havayı pompalayan atmosfer basıncına ek basınç yaratan bir mekanizmadır.
H tipi motor, silindirlerin birbirine göre konumları H şeklinde olan motordur. V açısı 180 derece olan iki V motorun kranklarının birer dişli ile ortak kullanıldığı düşünülürse H tipi motor ortaya çıkar. Silindir blokları aynı kartere bağlıdır. 2 krank mili ve bir iş alma mili mevcuttur. Böylece iki ayrı motorun gücü bir blokta toplanmış olur. Ancak bu gibi motorlarda hareketli parça ne kadar çok olursa aşınma, ısınma, mekanik ses, sık arıza vs. olacağından pek fazla rağbet görmezler.
Gürsöğüt Barajı, İç Anadolu Bölgesi'nde, Sakarya nehri üzerinde Kargı Barajı'nın membasında ve Ankara ili Beypazarı ilçesinin güneyinde yer almaktadır.
Sıralı dört silindir motor, dört silindirin de aynı çizgi üzerinde yer aldığı bir içten yanmalı motor tipi. Sıralı dört silindir motorlarda tek silindir sırasında yan yana yer alan dört silindir, tek bir krank milini çevirir. Eğimli olarak monte edilen sıralı dört silindir motorlara "eğik dört silindir" de denir.
V8 motoru, 8 silindirli v tipi motordur. V8 motorunda ortak krank mili kullanılır. Bu motor uzunluk olarak düz 4 silindir boyundadır ve yüksek güç sağlayan bir motor türüdür.
V6 motor, tek bir krankı çeviren, üçerli iki sıra halinde altı silindirden oluşan V tipi motordur. V6 motorlar, genellikle 2.0 L ila 4.3 L hacim arasında, sıralı dört silindirli motorlardan daha kısa ve V8 motorundan daha küçük olup en kompakt motor konfigürasyonlarından biridir. Kısa uzunluğu nedeniyle, yaygın olarak önde enlemesine önden çekiş düzenine daha iyi uymaktadır.
Rotatif motor, genellikle radyal bir konfigürasyonda sıra başına tek sayıda silindirle tasarlanmış, krank milinin çalışma sırasında sabit kaldığı, tüm krank karteri ve bağlı silindirlerinin bir ünite etrafında döndüğü, bir tür içten yanmalı motor türüdür. Ana uygulama alanı havacılık sektörü olmasına rağmen, birkaç erken motosiklet ve otomobilde de önceden kullanılmaktaydı.
Sıralı altı silindir motor, altı silindirin de aynı çizgi üzerinde yer aldığı bir içten yanmalı motor tipi. Sıralı altı silindir motorlarda tek silindir sırasında yan yana yer alan altı silindir, tek bir krank milini çevirir. Eğimli olarak monte edilen sıralı altı silindir motorlara "eğik altı silindir" de denir.
Motor freni, sürtünme freni veya manyetik fren gibi ek harici frenleme mekanizmaları kullanmak yerine, bir motorlu taşıtın motorunun içindeki yavaşlatma kuvvetleri kullanıldığında meydana gelir.
Bileşik buhar motoru ünitesi, buharın iki veya daha fazla aşamada genleştiği bir tür buhar motorudur. Bileşik bir motor için tipik bir düzenleme, buharın önce yüksek basınçlı bir silindirde genleşmesi, daha sonra ısısının ve basıncının azalmasının ardından doğrudan bir veya daha fazla büyük hacimli düşük basınçlı silindirlere geçmesidir. Çoklu genleşmeli motorlar, buhardan daha fazla enerji elde etmek için giderek daha düşük basınçlı ek silindirler kullanır.
Pratt & Whitney R-2180-A Twin Hornet Pratt & Whitney tarafından ABD'de geliştirilmiş bir yıldız tipi motordur. Her sırada yedi silindir olmak üzere iki silindiri vardır.
Sıralı üç silindir motor, silindirlerin ortak bir krank mili boyunca bir sıra halinde düzenlendiği üç silindirden oluşan bir sıralı tip motordur. Sıralı dört silindirli motorlardan daha az yaygın olup yine de çeşitli motosikletlerde, kompakt otomobillerde ve tarım makinelerinde kullanılmıştır.
