İçeriğe atla

Zürih ve Londra Antlaşmaları

Başlığın diğer anlamları için Londra Antlaşması sayfasına bakınız.
Zürih ve Londra Antlaşması
TürAntlaşma
İmzalanma11 Şubat 1959 (Zürih)
19 Şubat 1959 (Londra)
YerZürih, İsviçre
Londra, Birleşik Krallık
Taraflar Birleşik Krallık
 Türkiye
 Yunanistan
Dillerİngilizce, Türkçe, Yunanca
Vikikaynak'ta Zürih Antlaşması
Soldan sağa: Yunanistan Başbakanı Karamanlis, Türkiye Dışişleri Bakanı Zorlu ve Türkiye Başbakanı Menderes Zürih'teki müzakerelerde

Zürih ve Londra Antlaşması, 11 Şubat 1959 tarihinde Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan devletleri ile Kıbrıs'taki Rum ve Türk toplumları arasında imzalanan, bağımsız bir devlet olarak Kıbrıs halklarının durumunu belirleyen ve Kıbrıs Cumhuriyeti anayasasını onaylayan antlaşmadır. Rum tarafını Başpiskopos Makarios, Türk tarafını ise Fazıl Küçük temsil etmekte idi.

Bunu takip eden 19 Şubat 1959 tarihli Londra Antlaşması ile Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bağımsız bir devlet olarak 16 Ağustos 1960 tarihinde kurulması sağlanmış oldu.[1]

Yürütme ve Yasama

Bu Antlaşma uyarınca kurulacak olan Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Anayasasının adadaki her iki toplumun da haklarını koruyacak şekilde hazırlanması kabul ediliyordu. Antlaşma uyarınca kabul edilen bazı önemli şartlar şunlardır;

  • Birinci madde uyarınca adada Cumhurbaşkanlığı sistemi kurulacağı öngörülüyordu, ancak Rum Cumhurbaşkanı Rum Toplumu tarafından, Türk Cumhurbaşkanı Yardımcısı ise Türk Toplumu tarafından seçilecekti.
  • Beşinci madde uyarınca ise Bakanlar Konseyi 7 Rum ve 3 Türk olmak üzere 10 bakandan oluşacaktı ve toplumların tek taraflı kararlar çıkarmalarına engel olunması amacı ile gerek Temsilciler Meclisi tarafından çıkarılacak yasalar gerekse bakanlar Kurulu kararları Rum Cumhurbaşkanı veya Türk Cumhurbaşkanı yardımcısı tarafından veto edilebilecekti.
  • Altıncı madde uyarınca Yüksek Anayasa Mahkemesi bir Rum, bir Türk ve bir tarafsız yargıçtan oluşacaktı.
  • Onuncu madde ise her iki toplum için ayrı Cemaat Meclisleri kurulmasını şart koşuyordu. Bu meclisler dini, eğitim, kültürel ve öğretim gibi konular yanında vergilendirme hakkına da sahip olacaktı.
  • On birinci madde gereğince kamu çalışanlarının %70'i Rum %30'u Türk toplumundan olacaktı.
  • On yedinci madde uyarınca toplumların ayrı mahkemeleri olacak, davalı ve davacı ayrı toplumlardan ise karma mahkemeler kurulacaktı.
  • Yirminci madde ise kurulacak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin beş büyük şehrinde Rum ve Türk toplumları için ayrı ayrı belediyeler kurulmasını gerektiriyordu.

Zürih görüşmelerinde Yunanistan, Türkiye ve İngiltere arasında yapılan görüşmeler sonunda üzerinde uzlaşılan ve Londra'da bütün taraflarca onaylanan antlaşma maddeleri ile kurulacak Kıbrıs Cumhuriyeti'nde toplumların birbiri üzerinde baskı kurmasının engellenmesi ve adayı uzlaşma içinde yönetmeleri için öngörülen konfederal yapının temelleri oluşturulmaya çalışılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Treaty of Guarantee of Republic of Cyprus" (PDF). 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lozan Antlaşması</span> İsviçrenin Lozan şehrinde Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan barış antlaşması

Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre'nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle Britanya İmparatorluğu, Fransız Cumhuriyeti, İtalya Krallığı, Japon İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı, Romanya Krallığı ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı (Yugoslavya) temsilcileri tarafından, Leman Gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace'ta imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rauf Denktaş</span> Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi ve yazardır. Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. 1983'ten 2005'e kadar toplamda 21 yıl 5 ay 9 gün cumhurbaşkanlığı yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Fazıl Küçük</span> Kıbrıs Türklerinin önderi ve Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı

Fazıl Küçük, Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci ve köşe yazarı. 1959 sonunda Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumlarının ortak kurduğu Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı yardımcısı. Kıbrıs Türklerinin, Rauf Denktaş'tan önceki önderi.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Annan Planı</span> Birleşmiş Milletler planı

Annan Planı, Türk ve Rum kesimleri halinde bölünmüş Kıbrıs Adası'nın bağımsız bir devlet olarak birleştirilmesini öneren Birleşmiş Milletler planıdır. Adını, planı ortaya atan BM eski genel sekreteri Kofi Annan'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin dış ilişkileri</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), sadece Türkiye tarafından tanınmakta, diğer ülkeler ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınmamaktadır. Ülke, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'ne bağlıdır. Birçok devlet ve uluslararası kuruluş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni de facto (fiili) devlet olarak tanımlamaktadır. Buna karşılık, uluslararası camianın Kıbrıslı Türklere karşı tutumu 2004'teki Annan Planı oylaması sonucu sempatiye dönüşmüştür. Bu sayede, KKTC devleti/kurumları bazı uluslararası politik, sportif, bilimsel, turistik ve kültürel örgütlere üye olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">III. Makarios</span> Kıbrıs Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı ve Kıbrıs Ortodoks Kilisesi başpiskoposu

(Başpiskopos) III. Makarios asıl adı Mihail Hristodulu Muskos veya III. Makaryos, Kıbrıs Ortodoks Kilisesi başpiskoposu ve bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Kıbrıs'ın Yunanistan ile birleşmesi amacıyla başlatılan Enosis hareketinin önderleri arasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">2004 Kıbrıs Annan Planı referandumları</span>

2004 Annan Planı halkoylaması, Kıbrıs Adası'nda yaşayan ve 1963'ten bugüne ayrı olan iki toplumu iki kesimli tek devlet bünyesinde birleştirmek maksatıyla dönemin Birleşmiş Milletler genel sekreteri Kofi Annan tarafından hazırlanan plan için 24 Nisan 2004 tarihinde yapılan halkoylaması.

Cemaat Meclisi sosyal yardım pulları 1970 yılında Kıbrıs Türkleri tarafından yardım ve posta gönderilerinde kullanılmak amacı ile çıkarılan pullardır.

Kıbrıs Türk Cemaat Meclisi 16 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını ilan eden ve anayasası uyarınca iki kesimli bir yapıya sahip olan Kıbrıs Cumhuriyeti'nde Türkler arasından seçilen kişilerden oluşan kurul.

<span class="mw-page-title-main">Millî Muhafız Ordusu</span>

Millî Muhafız Ordusu, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kara kuvvetleri, hava kuvvetleri ve deniz kuvvetlerinden oluşan birleşmiş silahlı kuvvetleridir. Kıbrıs Ulusal Muhafızları aktif kuvvetler, yedek kuvvetler ve milislerden oluşmaktadır. Bunun dışında, İttifak Antlaşması kapsamında Yunanistan Silahlı Kuvvetleri adada Yunan Alayı'nı konuşlandırmaktadır. Fakat ELDYK, Kıbrıs Cumhuriyeti askeriyesinin bir parçası olmayıp doğrudan Yunanistan emri altındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Kuzey Kıbrıs'ın devlet yapısı, Kuzey Kıbrıs cumhuriyetle yönetilmekte olup yarı başkanlık sistemi bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı aynı zamanda devlet başkanı, başbakan ise hükûmetin başkanıdır. Çok partili sistem uygulanmaktadır. Yürütme yetkisi hükûmetin elindedir. Yasama yetkisi ise hükûmetle beraber Cumhuriyet Meclisi'ne aittir.

1975 Nüfus Mübadelesi Antlaşması, 1975-1976 tarihinde Viyana Görüşmeleri sonucunda Kıbrıs üzerinde karşılıklı olarak mübadele kararını öngören antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi</span>

Kuzey Kıbrıs ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi ya da Kıbrıslı Türklerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde Temsili, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi arasında süregelen ilişkileri içerir. Sadece Türkiye tarafından tanınan KKTC milletvekilleri Kıbrıs Türk Toplumu'nun Seçilmiş Temsilcileri sıfatı ile 2004 yılından bu yana asamble toplantılarına 2 temsilci ile gözlemci statüsünde dahil olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Türkiye arasında süregelen ilişkileri içerir. Türkiye, 15 Kasım 1983 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni tanıdığını ilan etmiş ve karşılıklı olarak büyükelçi atamaları gerçekleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri</span>

Kıbrıs Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri, Kıbrıs Cumhuriyeti ile Türkiye arasında 1960'ta kurulan ancak 1970'lerde kesilen diplomatik ve ticari ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı</span> Kuzey Kıbrısın devlet başkanı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, 1983 yılında kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin en yüksek siyasi makamıdır. Şu ana kadar 5 farklı cumhurbaşkanı görev yaptı. Ülkenin şu anki cumhurbaşkanı Ersin Tatar'dır. Cumhurbaşkanı Kuzey Lefkoşa'da bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda ikamet etmektedir. 23 Ekim 2020 tarihinden beri Ersin Tatar görevdedir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ın kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama, Yürütme ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Bağımsızlık Bildirgesi</span>

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bağımsızlık Bildirgesi, Kıbrıs Türklerinin kendilerini Kıbrıs Cumhuriyetinden bağımsız bir devlet olduğunu ilan tek taraflı bildirgedir. 15 Kasım 1983'te Kuzey Kıbrıs Cumhuriyet Meclisi tarafından kabul edildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.