İçeriğe atla

Zürih Gölü

Zürih Gölü
Zürih Gölü
Harita
Havza
Konumİsviçre Platosu, İsviçre
Koordinatlar47°14′51″K 8°40′39″D / 47.24750°K 8.67750°D / 47.24750; 8.67750
Ada(lar)Lützelau, Ufenau, Schönenwirt
Yerleşim(ler) (sahil)Zürih, Rapperswil-Jona, Wädenswil, Horgen, Meilen, Thalwil, Stäfa
Genel bilgiler
Akarsu (gelen)Linth nehri
Akarsu (giden)Limmat
Etki alanı1.829 km2 (706 sq mi)
Uzunluk40 km (25 mi)
Genişlik3 km (1,9 mi)
Yüzölçümü88,66 km2 (34,23 sq mi)
Ortalama derinlik49 m (161 ft)
En derin noktası136 m (446 ft)
Su hacmi3,9 km3 (0,94 cu mi)
Yüzey rakımı406 m (1.332 ft)
İkamet süresi440 gün
Wikimedia Commons
Switzerland üzerinde Zürih Gölü
Zürih Gölü
Zürih Gölü (Switzerland)
Avrupa üzerinde Zürih Gölü
Zürih Gölü
Zürih Gölü (Avrupa)

Zürih Gölü (İsviçre Almancası: Zürisee; Almanca: Zürichsee; Fransızca: Lac de Zurich), İsviçre'de Zürih şehrinin güney-doğusunda bulunan bir göl. Zürih Gölü, İsviçre'nin Zürih, Schwyz ve St. Gallen kantonlarıyla ile çevrilidir. 88.7 km2lik gölün üzerinde Ufenau ve Lützelau adında iki ada bulunur.

Coğrafi konumu

Zürih Gölü İsviçre'nin Zürih Kanton'nun güney-batı kısmını kapsar. Gölün doğusunda Zürichberg-Adlisberg, Forch ve Pfannenstiel tepeleri ile ayrılan iki küçük göl - Greifensee (Greifen Gölü) ve Pfäffikersee (Pfäffikon Gölü) - ve gölün batısında Zimmerberg ve Etzel bölgeleri bulunur.

Zürih Gölü Glarus'da Todi silsilesinde bulunan buzullardan doğan "Linth Nehri" üzerinde ortaya çıkmıştır. 42 km uzunluğunda bir muz şeklinde olan Zürih Gölü son buzul çağında Linth Nehrinin önünün bir baraj gibi buzul moren taş ve kayalar yığını ile kapatılması sayesinde doğmuştur.

Zürih Gölü iki kısımdan oluşmaktadır. Bu iki kısım Rapperswill mevkiinde göl içine uzanan ve doğal iken gölü çok daraltan Hürden yarımadasından ortaya çıkmıştır. Doğal gölün bu dar kısımda Rapperswil'den yarımadaya doğru "Seedamm" adı verilen taştan büyük bir baraj yapılmıştır ve bu yapay baraj üzerinden bir demiryolu hattı ve Rapperswil'i Pfäffikon'a bağlayan karayolu geçmektedir. Böylece yapay baraj Zürih Gölü'nü ikiye ayırır:

  • Birinci kısıma genellikle "Zürih Gölü" adı verilir. Rapperswil'i Hurden yarımadasına bağlayan barajın suyunun akışının altında kuzey-batısındadır. Bu kısım 28 km uzunluktadır. Bu kısmı tümüyle "Zürih Kantonu" içindedir.
  • İkinci kısıma "Obersee (Yukarı Göl)" adı verilir. Rapperswil'i Hurden yarımadasına bağlayan barajın suyunun toplandığı kısım olur ve Rapperswil'den Schmerikon'a 14 km uzunlukta uzanır. Bu kısım "St.Gallen Kantonu" ve "Schwyz Kantonu" içinde bulunmaktadır.

Orta Çağlara kadar Zürih Gölü'nün güney-doğuda bir üçüncü kısmı bulunmakta ve yakında bulunan köye atıfla "Tuggen Gölü" adı ile anılmaktaydı. Günümüzde bu eski göl kısmı toprakla doldurulup kurutulmuştur.

Adı

Gölün adının geçtiği ilk kaynak 8. yüzyıldan kalma "Vita Sancti Galli"dir ve "lacus de Turegum" olarak anılır. 12. yüzyılda lacus Turicinus adıyla anılan göl 1286'dan beri "Zürichersee" olarak anılmaktadır. Gölü ve çevresini içeren en eski harita 1495-97 yıllarında Conrad Türsts tarafından yapılmış haritadır.[1]

Tarihçe

Zürih Gölü tarih öncesi kazık temelli evler açısından oldukça zengindir. İlk kazık temelli ev kalıntısı 1854 yılında Obermeilen'de bulundu. 1854'te göldeki su seviyesi çok düşmüştü, Obermeilen'de oynayan çocuklar kemik, taş, boynuz ve tahta parçaları buldular ve ortaya tarih öncesine ait bir yerleşime ait kalıntılar çıktı. 1867'de Bundesrat kazık temelli evlerden oluşan bu köyün bir animasyonunu yapması için sanatçı Auguste Bachelin'e görev verdi. Bachelin'İn İsviçre göllerinde tarih öncesi yerleşimleri anlatan romantik tablolar bir çığır açtı. Çok sayıda sanatçı kazıklar üstüne yapılmış evleri anlatan tablolar yapmaya başladılar. "Pfahlbauromantik" adı verilen bir sanatsal akım gelişti. İsviçre'ye özgü, başka bir yerde olmayan çok özel bir kültürün geliştiğine inanılıyordu. Ancak sonraki yıllarda başka yerlerde de çok sayıda benzer kalıntılar ortaya çıktı ve bu kültürün Cilalı Taş Devri (yaklaşık M.Ö. 4300) ile Tunç Çağı arasında hatta M.Ö. 800'lere kadar dönemde Doğu Fransa ve Güney Almanya'dan İtalya ve Slovenya'ya kadar tüm Alplerde görüldüğü anlaşıldı.[2]

Horgen kültürüne ait çok sayıda kazık temelli evin dışında şu anda sular altında kalmış olan Hafner adalarından büyük olanının üzerinde bir zamanlar bir Roma tapınağı bile bulunuyordu. UNESCO Dünya Kültür mirası olan tarih öncesi kazık temelli evlerden oluşan kalıntılar şunlardır:[3]

  • Zürich-Enge-Alpenquai
  • Grosser Hafner
  • Kleiner Hafner
  • Meilen-Rorenhaab
  • Erlenbach-Winkel
  • Freienbach-Hurden-Rosshorn
  • Freienbach-Hurden-Seefeld
  • Rapperswil-Jona-Technikum
  • Seegubel
  • Wädenswil Vorder Au

Kutsal Roma Germen imparatoru IV. Karl, Lüxemburg ve Habsburg hanedanlarını birleştiren bir sözleşme dolayısıyla Zürih Gölü'nün Zürih şehrinden Hurden'e kadar olan kıyılarını üvey oğlu IV. Rudolf'a verdi. Böylece Zürih şehri imparatorluğun ticaret yolları için önemli bir sorumluluk almış oldu. Göl üzerinde gemi taşımacılığının artması, birçok önemli işletme kurulmasını sağladı. Göl, Ren-Basel-Graubünden-İtalya ticaret rotasının bir bölümü haline geldi. Bu ticaret yolunda tuz ve şarap, Gonzen'den demir, taş, kumaş, sığır ve peynir taşımacılığı yapıldı. Gemiler haftada ikişer defa ürün taşırlardı. Yolcu taşımacılığında ise 1850'ye kadar Einsiedeln hacıları tarafından en çok tercih edilen yoldu. Zürih üzerinden gelen hacılar göl yoluyla Ricterswil ve sonra Pfaffıkon'a gelir, buradan da Etzel ya da Schindellegi üzerinden Einsiedeln'e ulaşırlardı. 1358-60'ta Rudolf IV. Rapperswil ile Hurden arasında bir tahta köprü inşa ettirdi. 1878'de aynı yerde bir baraj ve baraj için yapılan bağlantı yolunun üzerine de demiryolu yapıldı.[1]

Göl kazaları

İlk olarak 1336'da Zürih denizcileri bir araya gelerek deniz kazalarını önlemek için bazı düzenlemeler yaptılar ve yaptırımlar belirlediler. Önlem ve kurallara rağmen deniz kazaları yaşandı. 1308'de Ufenau adasında bir geminin batması ile 50 kişi öldü. 1345'te Rapperswil'deki bir kazada da 40 kişi hayatını kaybetti. 176'te Stäfa'da bir ticaret gemisi 18 yolcusuyla birlikte battı.[1]

Zürih Gölü sahil yerleşimleri

Sol sahiller Sağ sahiller
  • Zurih

Not: Zürih Gölünun sol sahili "Linth Nehri"'nin
göle girişidir ve önce gölün güneyinde
ve sonra batısındadır.

Resimler

Ayrıca bakınız

  • Oluşumlarına göre Türkiye'nin gölleri listesi
  • Türkiye'deki göller

Kaynakça

  1. ^ a b c Historisches Lexikon der Schweiz, Zürichsee maddesi 26 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Pfahlbauer 16 Ocak 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 16 Ocak 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., http://www.diepfahlbauer.ch
  3. ^ Prähistorischen Fundstellen Schweiz 31 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prähistorischen Pfahlbauten um die Alpen

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsviçre</span> Batı Avrupa ve kısmen Orta Avrupada bir federe ülke

İsviçre, Batı, Orta ve Güney Avrupa'nın kesişme noktasında bulunan bir ülkedir. Federal otoritelerin merkezi Bern ile birlikte 26 kantondan oluşan bir federal cumhuriyettir. Kuzey sınırında Almanya, batısında Fransa, güneyinde İtalya, doğusunda Avusturya ile Lihtenştayn yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Cenevre</span> İsviçrede şehir; Cenevre kantonunun başkenti

Cenevre, İsviçre'de Cenevre Gölü kıyısında yer alan, İsviçre'nin Zürih şehrinden sonra en yüksek nüfuslu ikinci şehridir. Fransızca konuşulan İsviçre bölgesi olan "Suisse Romande" bölgesinin en büyük şehridir. Aynı ada sahip Cenevre kantonu'nun başkentidir. Rhône Nehri'nin Cenevre Gölü'nden çıkışında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zürih</span> İsviçrenin Zürih kantonunun başkenti; finans merkezi

Zürih, İsviçre'nin en büyük kentidir. 2018 yılında Zürih Belediyesinde nüfus 415.367, çevre ilçeleriyle birlikte nüfusu 1,39 milyon kişidir. Zürih şehri Zürih Kantonu'nun başkentidir. İsviçre'nin ekonomik ve Almanca konuşulan bölgesinin kültürel merkezidir. FIFA merkezi Zürih’te bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Konstanz Gölü</span>

Konstanz Gölü, Almanya, İsviçre ve Avusturya arasında bir göldür. Konstanz gölü Ön Alp Dağlarına dayanır. Gölün 273 km uzunluğunda sahili vardır ve 536 km²'lik yüzölçümü ile Macaristan'daki Balaton (594 km²) ve İsviçre'deki Cenevre gölünden (582 km²) sonra Orta Avrupa'nın üçüncü geniş gölüdür. İçerdiği 48 km³'lük su miktarı ile 89 km³'lik Cenevre Gölünden sonra Orta Avrupa'nın da ikinci büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Aare</span>

Aare İsviçre'de ırmak, Ren'in kolu: 295 km. Havzası 17600 km², rejimi Alp tipidir. Grimsel'in eteğinde 1879 m yükseklikte doğar. İsviçre'nin başlıca ırmağı olan Aar, Bern'e kadar çok turistik bir Alp vadisine akar. Aşağı bölümünde Mitteland'ın büyük bölümünü akaçlayarak Biel gölünü geçer ve Jura'nın eteğini boylar. Irmağın bu bölümünde yapılan hidro elektrik santrallar, Biel, Oltan, Solothurn, Aarau kentlerinde uran tesisleri kurulmasını kolaylaştırmıştır. Daha sonra başlıca kolları Reuss ve Limmat'ı alan Aar, Waldshut'un karşısında Ren'le buluşur.

<span class="mw-page-title-main">Louis Agassiz</span> İsviçre-Amerika paleontologu, jeolog

Jean Louis Rodolphe Agassiz İsviçre doğumlu Amerikalı zoolog, glasiyolog, ihtiyolog ve jeologdur. Eğitimci Elizabeth Cabot Cary Agassiz'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Küçükçekmece Gölü</span> İstanbulda göl

Küçükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, İstanbul'da Küçükçekmece, Avcılar, Bakırköy ve Başakşehir ilçeleri arasında yer alan göl.

<span class="mw-page-title-main">Titlis Dağı</span>

Titlis, Orta İsviçre'de 3.238 m yükseklikteki bir dağdır. Tercih edielen bir kış sporları ve gezi bölgesi olan Titlis dağı Urn Alpleri'nde bulunur. Obwalden, Bern ve Nidwalden kantonları sınırları arasındadır.

İsviçre'nin kantonları, İsviçre'nin en üst düzey idari bölümleridir. Kantonlar, İsviçre Konfederasyonu'nun üye devletleridir.

İsviçre tarihi bugünkü İsviçre Konfederasyonu topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Wollishofen</span> İsviçrede belediye

Wollishofen, İsviçre'nin Zürih kentinin 2. Bölge'sinin bir alt bölgesidir. Ayrı bir belediye iken 1893'te Zürih kentine katılmıştır. Bugün Enge ve Leimbach ile birlikte 2. bölgeyi oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thun</span> İsviçrede şehir ve belediye

Thun, {(Fransızca): Thoune} İsviçre'nin Bern (kanton)'unda bulunan belediyedir. Thun İsviçre'nin Almanca konuşulan bölgesinde bulunup aynı adı taşıyan ilçenin (Wahlkreise) merkez şehridir. Şehir yakınında buzul çağında oluşmuş Thun Gölü adlı büyük bir göl vardır. Şehir bu golün kuzey kıyısında konumludur.

<span class="mw-page-title-main">1291 Federal Beyannamesi</span>

Federal Beyanname veya Birlik Mektubu İsviçre'nin kuruluş belgesi olarak kabul edilen belge. Üç orman kantonunun ebedi birliği adıyla kurumlaşan birlik şu anda orta İsviçre'de yer alan üç kantonun yapmış olduğu bir birliktir. 1291 yılı Ağustos ayı başlarına tarihlenir ve 1 Ağustos şu anda da İsviçre'de ulusal bayram kabul edilmektedir. Bu metinde, şu anda ya kaybolmuş ya da yazılı olmayan, daha önce yapılmış benzer bir başka anlaşmadan da bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Morgarten Muharebesi</span>

Morgarten Muharebesi Eski İsviçre Konfederasyonu ile Habsburg Hanedanı'nın kontrolündeki Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında 15 Kasım 1315 tarihinde Morgarten Pass'da gerçekleşen silahlı çatışma. Werner Stauffacher komutasındaki 1500 kişilik piyade ve okçuya sahip olan federasyon güçleri, Dük I. Leopold komutasındaki büyük bir ordu karşısında zafer elde etti.

<span class="mw-page-title-main">Linth Nehri</span>

Linth Nehri Klausen Geçidi yakınında, Glarus Alpleri'ndeki buzul ve derelerden doğan İsviçre'deki nehir. Toplam 50 km uzunluğundadır. Linth'in su gücü Glarus'un tekstil sektörünün oluşmasındaki temel faktörlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Limmat</span>

Limmat İsviçre'de bir ırmak. Aar ırmağına dökülen ikinci büyük ırmak koludur. Irmağın suları Zürih Gölünden gelir, Zürih'in merkezinden geçerek kuzeybatı yönünde akıp gider ve 35 km sonra Aare ırmağına dökülür. İki ırmak Brugg ırmağının kuzeyinde, Reuss ırmağının Aare ile birleştiği yerin hemen kuzeyinde birleşirler.

<span class="mw-page-title-main">Sihl</span>

Sihl, İsviçre'de bir ırmak. Limmat ırmağının en büyük yan koludur. 68 km uzunluğundaki ırmak Kanton Schwyz'deki İsviçre Önalplerinden doğar, Sihl gölünde bir baraj gölü oluşturur ve Zürih'te Limmat ırmağına bağlanır. Sihl gölünden yararlanan Etzel hidroelektrik santrali Sihl'in su akış gücünü ve kalitesini azaltmıştır. Toplam 241 km²'lik bir alanı sular.

<span class="mw-page-title-main">Sihl Gölü</span>

Sihl Gölü, Einsiedeln'in yüksek vadisinde oluşturulmuş bir baraj gölü. Sihl nehrinden gelen sularla, 33 metre yüksekliğinde ve 124 metre uzunluğundaki bir baraj duvarı sayesinde oluşturulmuştur. Göl 10.72 km² büyüklüğündeki bir alanı kaplar, 8.5 km uzunluğa ve 2.5 km genişliğe ulaşarak, yüzölçümü açısından İsviçre'nin en büyük baraj gölü niteliğine sahip olmuştur. Göl, Etzelwerk hidroelektrik santralini besler.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre Alpleri</span>

Geleneksel olarak İsviçre Alpleri olarak anılan İsviçre Alp bölgesi, ülkenin önemli doğal bir özelliğini temsil etmektedir ve İsviçre Platosu ve İsviçre'nin üç ana fizyografik bölgesinden biri olan Jura Dağları'nın İsviçre kısmından oluşmaktadır. İsviçre Alpleri bazen Merkez Alpler olarak adlandırılan bir alanı kaplayarak hem Batı Alpleri'ne hem de Doğu Alpleri'ne kadar uzanır. Bern Alpleri'nden Appenzell Alpleri'ne kadar olan kuzey siradağları tamamen İsviçre'de bulunurken, Mont Blanc sıradağlarından Bernina sıradağlarına kadar uzanan güney menzilleri Fransa, İtalya, Avusturya ve Lihtenştayn gibi diğer ülkelerle paylaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Greifensee</span> İsviçrede belediye

Greifensee İsviçre’nin Zürih kantonunda yer alan bir belediyedir. İsviçre Almancasında Griiffesee şeklinde isimlendirilir.