Zümrüt Levha
Zümrüt Levha, Levhu'z-zümürrüd ya da Tabula Smaragdina, Hermetica'nın, prima materianın yani ilk maddenin ve dönüşümünün sırrını içerdiği söylenen kompakt ve şifreli bir parçasıdır. Avrupalı simyacılar tarafından sanatlarının ve Hermetik geleneğinin temeli olarak kabul edildi. Zümrüt Levha'nın orijinal kaynağı bilinmemektedir. Her ne kadar Hermes Trismegistus metinde adı geçen yazar olsa da, bilinen ilk görünümü altıncı ve sekizinci yüzyıllar arasında yazılmış Arapça bir kitapta. Metin ilk olarak onikinci yüzyılda Latince'ye çevrildi. Bunu çok sayıda çeviri ve yorum izledi.
Zümrüt Levha içindeki anlam katmanları, felsefe taşının yaratılması ve diğer ezoterik fikirlerle ilişkilendirilmiştir.
Metin tarihi
Zümrüt Levha, yazarının Yunan tanrısı Hermes ve Antik Mısır tanrısı Thoth[1]'un karışımı olan efsanevi helenistik Hermes trismegistus[2] (Üç kere büyük Hermes) olduğunu söyler. Bu iddialara rağmen, bulunan en eski yazılı kaynak olduğu için 6. ve 8. yüzyıllar arasında yazılmış arapça eser "Kitab Balaniyus al-Hakim fi'l-`Ilal Kitāb sirr al-ḫalīqa" Arapça: كتاب سر الخليقة و صنعة الطبيعة أو كتاب العلل للحكيم بلنياس (Bilge Balaniyus'un nedenler üzerine kitabı veya Yaratılışın ve gerçekliğin doğasının sırları üzerine kitap)da olduğu düşünülür.[3] Kitabın o bölümü Tuvanalı Balaniyus'a adanmıştır.[4] Kitapta Balaniyus, Zümrüt Levha'yı antik Hermetik bilgi olarak gösterir. Okuyuculara metni Tuvana'daki Hermes heykelinin altında, altın bir tahtın üzerinde duran eski cesedin elinde bulduğunu söyler.
Balinas'ın ardından Zümrüt Levha'nın ilk versiyonu, daha önceki eserlerin bir bileşimi olan Kitab Sirr al-Asrar'da (Yaratılışın Sırrı ve Doğa Sanatının Kitabı) ortaya çıktı ve Kitab Ustuqus al-Uss al-Thani'de (Temellerin Elementleri üzerine İkinci Kitap) Cabir b Hayyan'a atfedildi[5]
Zümrüt Levha Latinceye ilk olarak 12. yüzyılda Santalla Hugo tarafından çevrildi [6] Metin ayrıca, Secretum Secretorum'un on üçüncü yüzyıl baskısında da yer almaktadır.
Metin
Newton çevirisinin Türkçesi
Bu yalansızdır, barizdir ve en gerçektir.
Tek bir şeyin mucizesini gerçekleştirmek adına aşağıdaki, yukaridakiyle; yukarıdaki de aşağıdaki ile aynıdır.
Ve bütün her şey bir olandan geldiğinden, bir olanın düşüncesinden gelmiştir. Böylece her şey bu tek olandan uyum sağlayarak çıktı.
Güneş onun babasıdır,
Ay annesidir,
rüzgar onu karnında taşımıştır,
toprak onu beslemiştir.
Dünyadaki bütün mükemmelliğin babası buradadır. Onun gücü eğer toprağa dönerse her şeye yeter.
Toprağı ateşten ayıracaksın,
ince olanı kalın olandan
bu büyük bir maharetle olmalı.
Topraktan gökyüzüne çıkacak ve yeniden toprağa inecek
ve daha üstün ve alkaç her şeyin kuvvetini alacak.
Bu şekilde tüm dünyanın görkemi senin olacak
böylece tüm karanlık senden uzaklaşacak.
Onun kuvveti tüm kuvvetlerin en kuvvetlisi,
çünkü her ince şeyi yener ve her katı şeyi deler geçer.
Böylelikle dünya yaratıldı.
Hayranlık verici biçimler bundan çıktı, bunların ortamı buradadır.
Bu yüzden bana Üç Kere Büyük Hermes denir, bütün dünyanın felsefesinin üç bölümü de bendedir.
Güneş’in işletişi hakkındaki söylediklerim böylece bitiyor ve tamamlanıyor.
Newton'un çevirisi
Isaac Newton'un çevirisi şu anda Cambridge Üniversitesindeki King's College Kütüphanesi'nde bulunan simya kağıtları arasındadır.[8]
Tis true without lying, certain and most true.
That which is below is like that which is above
and that which is above is like that which is below
to do the miracle of one only thing
And as all things have been and arose from one by the mediation of one:
so all things have their birth from this one thing by adaptation.
The Sun is its father,
the moon its mother,
the wind hath carried it in its belly,
the earth is its nurse.
The father of all perfection in the whole world is here.
Its force or power is entire if it be converted into earth.
Separate thou the earth from the fire,
the subtle from the gross
sweetly with great industry.
It ascends from the earth to the heaven
and again it descends to the earth
and receives the force of things superior and inferior.
By this means you shall have the glory of the whole world
and thereby all obscurity shall fly from you.
Its force is above all force,
for it vanquishes every subtle thing and penetrates every solid thing.
So was the world created.
From this are and do come admirable adaptations
where of the means is here in this.
Hence I am called Hermes Trismegist [sic],
having the three parts of the philosophy of the whole world
That which I have said of the operation of the Sun is accomplished and ended.
Latince metin
Latince metnin 16. yüzyıl baskısı (Chrysogonus Polydorus, Nürnberg, 1541):
Verum sine mendacio, certum, et verissimum.
Quod est inferius, est sicut quod est superius.
Et quod est superius, est sicut quod est inferius, ad perpetranda miracula rei unius.
Et sicut res omnes fuerunt ab uno, meditatione [sic] unius, sic omnes res natae ab hac una re, adaptatione.
Pater eius est Sol, mater eius est Luna.
Portavit illud ventus in ventre suo.
Nutrix eius terra est.
Pater omnis telesmi totius mundi est hic.
Vis eius integra est, si versa fuerit in terram.
Separabis terram ab igne, subtile ab spisso, suaviter cum magno ingenio.
Ascendit a terra in coelum, iterumque descendit in terram, et recipit vim superiorum et inferiorum.
Sic habebis gloriam totius mundi.
Ideo fugiet a te omnis obscuritas.
Haec est totius fortitudinis fortitudo fortis, quia vincet omnem rem subtilem, omnemque solidam penetrabit.
Sic mundus creatus est.
Hinc erunt adaptationes mirabiles, quarum modus hic est.
Itaque vocatus sum Hermes Trismegistus, habens tres partes philosophiae totius mundi.
Completum est, quod dixi de operatione Solis.
Ayrıca bakınız
- Tüm ingilizce çevirileri bulunduran websitesi 1 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ (Budge The Gods of the Egyptians Vol. 1 p. 415)
- ^ Hart, G., The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses, 2005, Routledge, second edition, Oxon, p 158
- ^ Nicholas Goodrick-Clarke. The Western Esoteric Traditions : A Historical Introduction. Oxford University Press, 2008. p. 34.
- ^ Katharine Park, Lorraine Daston. The Cambridge History of Science: Volume 3, Early Modern Science. Cambridge University Press, 2006. p.502
- ^ M. Th Houtsma. First Encyclopaedia of Islam: 1913-1936 p. 594
- ^ Florian Ebeling. The Secret History of Hermes Trismegistus: Hermeticism from Ancient to Modern Times. Cornell University Press, 2007. p. 49
- ^ "Türkçe çevirinin büyük kısmı, hermetics.org". 15 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Isaac Newton. "Keynes MS. 28". The Chymistry of Isaac Newton. Ed. William R. Newman. June 2010. Retrieved March 4, 2013.
- ^ Johannes Petreius. "De Alchemia", Nuremberg, 1541. p. 363.
