İçeriğe atla

Zübeyde Hatun

Zübeyde Hatun
Ölüm1099
Rey, Büyük Selçuklu İmparatorluğu
Eş(ler)iMelikşah
Çocuk(lar)ıBerkyaruk
HanedanSelçuklu Hanedanı
BabasıEmir Yakuti
Diniİslam

Zübeyde Hatun (ö. 1099, Rey), Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Melikşah'ın eşi, Berkyaruk'un annesidir.

Babası Çağrı Bey'in oğlu Emir Yakuti'dir. Sultan Melikşah ile evlendi. Kocası Melikşah üzerinde etkiliydi.[1] 1081 yılında Berkyaruk'u dünyaya getirdi. Oğlu Berkyaruk Selçuklu Sultanı olunca bir süre sonra kayınbiraderi Tacüddevle Tutuş isyan etti. Berkyaruk'un isyanı bastırıp amcasını öldürmesi üzerine annesini yanına getirmek istedi ancak veziri Müeyyidülmülk buna karşı çıktı. Zübeyde Hatun, Müeyyidülmülk'ün karşı çıktığını öğrenince Fahrülmülk'ün de kışkırtmalarıyla vezire kin beslemeye başladı.[2] Bu durum neticesinde Müeyyidülmülk azledilerek yerine kardeşi Fahrülmülk vezirliğe getirildi. Vezirlikten azledilen Müeyyidülmülk'ün Zübeyde Hatun'a karşı intikam duyguları kabardı. Müeyyidülmülk'ün teşvikiyle isyan edip sultanlığını ilan edenMuhammed Tapar Müeyyidülmülk'ü vezirliğe getirdi. Muhammed Tapar, Rey şehrine geldiğinde Zübeyde Hatun'da oradaydı. Müeyyidülmülk Zübeyde Hatun'u önce hapsetti ardından da öldürttü.[2]

Popüler Kültürde yeri

2020-2021 sezonunda TRT 1 de yayınlanan Uyanış: Büyük Selçuklu dizisinde Sezin Akbaşoğulları tarafından canlandırılmıştır.

Kaynakça

  1. ^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 24, sayfa: 93
  2. ^ a b TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, sayfa: 490

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alp Arslan</span> Büyük Selçuklu Devletinin 2. Hükümdarı

Alp Arslan, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. Doğum adı Muhammed bin Davud Çağrı'dır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Melikşah</span> 3. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı

I. Melikşah, Türk, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mahmud (Büyük Selçuklu sultanı)</span> Büyük Selçuklu Sultanı

I. Mahmud, beş yaşında iken 1092-1093 döneminde Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı ve 1093-1094'te İsfahan ve Fars bölgesi tâbî hükümdarı ilân edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Irak Selçukluları</span>

Irak Selçukluları, Büyük Selçuklu Devleti'nin sekizinci sultanı Sencer'in Oğuzlar tarafından yenilerek esaretinde hastalanarak öldükten sonra İki Irak 'ı yöneten Selçuklular.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Tapar</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Muhammed Tapar ya da Gıyaseddîn Muhammed Tapar Büyük Selçuklu Sultanı ve Melikşah'ın oğlu.

Kürboğa ; Büyük Selçuklu Devleti'nin Musul atabeyi ve deneyimli bir kumandandı. Bazı kaynaklarda "Kerboğa", "Kurboğa", "Gürboğa" olarak da anılmaktadır.

Muizzeddin Melikşah ya da II. Melikşah 6. Büyük Selçuklu Sultanı. Berkyaruk'un oğludur. Babası Berkyaruk 1105'te ölünce daha çocuk iken bir yılı süren Büyük Selçuklu sultanlığına getirildiyse de amcası Muhammed Tapar tarafından sultanlık tahtından indirildi.

I. Tutuş veya Tacüddevle Ebu Said Tutuş Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın oğlu ve birinci Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı.

Aksungur El-Hacib, tam adıyla Kasım ad-Davla Ebu Said Aksunkur el-Hacib, Aq Sunqur al-Hajib ya da Aksungur el-Hacip, Büyük Selçuklu Devleti altında, Sultan Melikşah saltanat dönemi'nde, 1086 - 1094 arasında, Selçuklu Halep Emirliği yapan yönetici.

Terken Hatun veya Celâliye Hatun, Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın eşi ve I. Mahmud'un annesi.

Tâcülmülk veya tam adıyla Ebü’l-Ganâim Tâcülmülk İbn Dârüst Merzübân b. Hüsrev Fîrûz-ı Şirâzî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

<span class="mw-page-title-main">Kündürî</span> Büyük Selçuklu Devletinin bir veziri

Kündürî veya tam adıyla Ebu Nasr Amidülmülk İmadüddin Mansur bin Muhammed el-Kündürî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri.

Müeyyidülmülk veya tam adıyla Ebu Bekr Ubeydullah bin Nizâmilmülk bin Ali et-Tusî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Altuncan Hatun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Tuğrul Bey'in eşi. Daha önce Yengi-kent ve Cend Oğuzları'nın yabgusu; Harezm'in valisi (1038-1041) ve daha sonra da Harezm-Şah (1041-1042) olan Şah Melik'in ilk eşi idi. Kocasının 1042'de Çağrı Bey tarafından öldürülmesinden sonra 1043'te Tuğrul Bey ile evlendi.

Fahrülmülk veya tam adıyla Ebül Feth Ali bin Nizâmülmülk et-Tûsî,, Büyük Selçuklu İmparatorluğu veziri, Nizâmülmülk'ün oğlu.

Porsuk ya da Bursuk olarak da bilinir, Büyük Selçuklu İmparatorluğu hizmetinde bir Türk generalidir.

Tâceddîn Seferiyye ya da Seferiyye Hâtun olarak bilinen Tâceddîn Hâtun, Büyük Selçuklu Devleti'nin 3. hükümdarı Melikşah'ın eşi, Sultan Muhammed Tapar ve Sultan Ahmed Sencer'in annesidir.

Arslan Argun'un Babası Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'dır. Ahbârüd Devleti's Selçukıyye'de 1066 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Alparslan'ın Cend'deki dedesi Selçuk Bey'in mezarını ziyarete gittiğinde oğlu Arslan Argun'a Harezm melikliğini verdiğini anlatılır. Lakin Arslan Argun'un 1097 yılında 26 yaşında öldüğünü düşünürsek Arslan Argun 1071 yılında doğmuştur. Bu yoldan gidersek 1066 yılında Alparslan'ın Harezm melik olarak atadığı evladı en büyük oğlu Ayaz'dır. Çünkü Ayaz 1066 yılında yapılan sefere refakat etmiştir.