Zîrîler - Turkipedia

Zîrîler

الزيريون

972-1148

Yaklaşık 980'de Zirid otoritesinin en üst seviyeye ulaşması

Tür

Fâtımîler'in vasal devleti
(972-1048)
Bağımsız
(1048-1148)

Başkent

Achir
(936-1014)
Mansuriya
(972-1057)
Mehdiye
(1057–1148)

Yaygın dil(ler)

Berberi dilleri (birincil), Mağrip Arapçası, Kutsal İbranice

Hükûmet

Monarşi (Emirlik)

Emir

• 973–984	Buluggin ibn Ziri
• 1121-1148	Abu'l-Hasan al-Hasan ibn Ali

Tarihçe

• Kuruluşu	972
• Dağılışı	1148

Para birimi

Dinar

Öncüller

Fâtımîler

Tunus tarihi

Antik Çağlar Kartaca 12th C.-146 BC Roma (Eyalet) (MÖ 146-MS 435) Vandal (435-534) Bizans (534-698) Praetoria idaresi 534-590 Eksarh 590-698
Erken İslam Emevîler (698-750) Abbâsîler (750-800) Ağlebîler (800-909) Fâtımî Devleti (909-973)
Orta Çağ Ziriler (973-1148) Norman (1148-1160) Muvahhidler (1160-1229) Hafsiler (1229-1574)
Erken Modern Tunus Eyaleti Tunus Beyliği
Modern Tunus Fransız Protektorası (1881-1956) Tunus Krallığı (1956-1957) Tunus Cumhuriyeti Habib Burgiba yönetimi (1957-1987) Zeynel Abidin yönetimi (1987-2011) Yasemin Devrimi (2011)

Ziriler, Endülüs Emevi Devleti'nden sonra İspanya'da hüküm sürmüş Berberi devleti.

Ziriler Kuzey Afrika'da İslam devleti kuran hanedanlardan. Ziriler, Mağrib'in iç kısmında oturan Senhace Berberi kabilelerindendir. Haricilerden Ebu Yezid'e karşı 945'te Fatımiler'e askeri kuvvet yardımı yaptılar. Bu yardım üzerine, Fatımi halifesi Muizz (953-975) zamanında, Zirilerden Yusuf Bulukkin bin Ziri'ye İfrikiye Valiliği verildi. Bulukkin, Zendler ile mücadele etti. Sebte'ye kadar bütün Magrib'i zaptetti. Zirilerin hakimiyeti çok genişleyince, bu toprakları bir kişinin idare etmesi zorlaştı. Yusuf Bulukkin'in torunu Nasıreddevle Badis (996-1016) zamanında, topraklarda idari taksimat yapıldı. Batıdaki bölgeler ailenin Hammadi koluna geçti Anakol Zirilerin merkezi Kayravan olup, İfrikiye'ye hakimdiler. Hammadilerin merkezi ise Kala idi. Ziriler, 1041'de Bağdat'taki Abbasi halifeliğine sadakatını bildirdiler. Hammadiler, Mısır Fatımilerine bağlı kaldılar. Ziriler, Fatımilerden ayrılınca, saldırıya uğradı. Fatımiler, Ziri topraklarına karşı saldırıya geçip, kuvvet gönderdi. Ziriler Kayravan'ı boşaltarak sahildeki el-Mehdiye şehrine göç ettiler. Hammadiler de, Bicaye Limanına çekildiler. Denizciliğe önem vermeye başladılar. Normanlar ile münasebet kurdular. Zirilerin hakim oldukları topraklar 12. yüzyılda, önce Normanlar daha sonra da Muvahhidlerin eline geçti.

1015-1090 arasında Granada'da hüküm süren Zirî melikleri 1057'de Málaga'yı da ele geçirdiler.

1090 yılında Murabıtlar tarafından ortadan kaldırıldılar.

1. Ziri Hükümdarları

Yusuf Bulukkin bin Ziri-I (972-984)
Mansur bin Bulukkin (984-996)
Nasıreddevle Badis (996-1016)
Şerefeddevle el-Muiz (1016-1062)
Temim (1062-1108)
Yahya (1108-1116)
Ali (1116-1121)
Hasan (1121-1148)

2. Hammadi Kolu

Hammad bin Bulukkin bin Ziri-I (1015-1028)
Ka'id (1028-1054)
Muhsin (1054-1055)
Bulukkin-II (1055-1062)
Nasır (1062-1088)
Mansur (1088-1105)
Badis (1105)
Aziz (1105-1121)
Yahya (1121-1152)

Kaynakça

Rehber Ansiklopedisi

İlgili Araştırma Makaleleri

I. William, Fatih William ve Piç William olarak bilinir. 1035-1087 yılları arasında Normandiya Dükü ve 1066-1087 yılları arasında İngiltere'nin ilk Norman kökenli kralı olarak görev yapmıştır.

Peçenekler veya Beçenekler, Göktürk Devleti'nin yıkılmasıyla birlikte ana yurtları olan Batı Sibirya'dan ayrılarak geldikleri Volga ve Ural Nehri arasındaki bölgeyi merkez edip oradan da Kuzey Kafkasya, Karadeniz, Doğu Avrupa ve Balkanlar'a akınlar düzenleyen göçebe Türk halkı.

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

Türk tarihi, günümüzdeki Türk halklarının ve yabancı halkların arasında Türk dilini konuşmuş olan Türk topluluklarının ortak tarihidir. Göktürklerden önce var olmuş Türk dili konuşan topluluklar bazı tarihçiler tarafından, Türk tâbiri yerine Ön Türk tabiri ile anılırdı.

Gürcistan Krallığı ya da Gürcü İmparatorluğu, Orta Çağ'da kurulmuş olan Gürcü devleti. Gürcistan pek çok alanda, Altın Çağ olarak adlandırılan dönemi bu krallık zamanında yaşamıştır.

Fâtımîler ya da Fâtımî Devleti, Tunus'ta kurulduktan sonra merkezi Kahire'ye taşıyan ve Fas, Cezayir, Libya, Malta, Sicilya, Sardinya, Korsika, Tunus, Mısır, Filistin, Lübnan, Ürdün ve Suriye'de egemenliğini kuran Şii meşrebinin İsmailî mezhebine bağlı Arap devleti.

Sicilya Emirliği, 10. ve 11. yüzyılda 107 yıl süreyle Sicilya adasında hüküm sürmüş olan Müslüman bir devletti. Başkenti bu dönemde Müslüman dünyasının önemli bir kültürel ve politik merkezi haline gelen Palermo idi.

<span class="mw-page-title-main">Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi</span>

Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi, 11. ve 12. yüzyıllarda güney İtalya bölgesindeki çok sayıda muharebe ve farklı Norman asıllı siyasi aktör tarafından gerçekleştirilen fetih dönemini anlatır. İlerleyen dönemlerde Sicilya Krallığı olarak birleşecek özneler ilk başlarda dağınık olarak bölgede hüküm sürecektir. Krallık, Sicilya Adası ve Güney İtalya'nın yanı sıra Malta ve Kuzey Afrika'da da topraklar elde edecektir.

I. Henry, 1106 – 1 Aralik 1135 döneminde Normandiya Dükü ve 3 Ağustos 1100 – 1 Aralık 1135 arasında İngiltere kralı olarak görev yapmıştır. I. William'ın dördüncü oğluydu, Latince ve Yedi özgür sanat üzerine eğitim gördü. William'ın 1087'de ölümü üzerine, Henry'nin ağabeyleri Robert Curthose Normandiya'yı, William Rufus İngiltere'yi miras aldı, ancak Henry topraksız kaldı. Batı Normandiya'daki Cotentin Kontluğunu Robert'tan satın aldı, ancak kardeşleri onu 1091'de görevden aldı. Cotentin'deki güç üssünü yavaş yavaş yeniden inşa etti ve Robert'a karşı William Rufus ile ittifak kurdu.

İfrikiye, profesyonel olarak el-Maghrib el-Adna bilinir, Orta Çağ tarihi boyunca, Constantinois ve Aurès, Tunus şehri ve Tripolitana'dan oluşan bölgeydi - hepsi daha önce Roma İmparatorluğu'nun Afrika Eyaleti'ne dahil edilmiş olanların bir parçasıydı.

Bu sayfa yıl maddelerini listeler.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.