İçeriğe atla

Zápolya ailesi

Zápolya ailesi
ÜlkeMacaristan krallığı
 Polonya Krallığı
Erdel Prensliği
MilliyetMacar
Kuruluş15. yüzyıl
Yıkılış1571
Son hükümdarII. János
Unvan(lar)Macaristan kralı (1526-1570)
Erdel prensi (1570-1571)
Erdel voyvodası (1510-1526)
Macaristan palatini (1486-1487, 1492-1499)
Hırvatistan banı (1464-1465)


Zápolya ailesi veya Szapolyai, 15. yüzyılın ikinci yarısı ve 16. yüzyılda Macaristan Krallığı'nda yaşayan bir soylu aileydi. 1526'dan önce Erdel voyvodası olarak hüküm sürüyorlardı. 1526'da I. János'un Macaristan kralı olmasıyla Doğu Macar Krallığı'nı yönetmeye başladı. 1570'de Macaristan krallığını bıraktılar ve Transilvanya prensi oldular.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slovakya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovakya (Slovakça: Slovensko ya da resmî adıyla Slovak Cumhuriyeti (Slovakça: Slovenská republika , Orta Avrupa'da bir ülkedir. Eski Çekoslovakya'nın bir parçasıydı. Başkenti ve en büyük şehri Bratislava'dır.

<span class="mw-page-title-main">Budin</span> Budapeştenin Tuna Nehrinin batısında kalan kısmı

Budin, bugünkü Budapeşte'nin Tuna Nehri'nin batısında kalan kısmı. Bir dönem, Macaristan Krallığı'na başkentlik yapmıştır.

İstanbul Antlaşması, 22 Temmuz 1533 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya Arşidüklüğü arasında yapılan, yazılı olmayan barış antlaşması.

<span class="mw-page-title-main">Petrovaradin</span>

Petrovaradin veya Petervaradin, Sırbistan'da Tuna Nehri kıyısında Novi Sad şehrinin karşısında yer alan kasabadır. Tarihî bir yer olarak aynı isimde bir de kalesi vardır. Novi Sad ile beraber genişletilmiş Novi Sad Şehri belediye yapısını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Macaristan Bayrağı, Macaristan devletinin resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya Arşidüklüğü</span> İmparatorluk

Avusturya Arşidüklüğü, 1453-1806 yılları arasında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun en önemli parçalarından biriydi. Habsburg Monarşisinin önemli merkezlerindendi. Daha sonra Avusturya İmparatorluğu, devamında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, en sonunda da Avusturya Cumhuriyeti kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jagiellon Hanedanı</span>

Jagiellon Hanedanı, 14.-16. yüzyıllar arasında Orta Avrupa'da hüküm sürmüş Litvanya kökenli bir kraliyet ailesidir. Hüküm sürdükleri topraklar günümüzdeki Polonya, Litvanya, Belarus, Ukrayna, Letonya, Estonya, Kaliningrad, Rusya'nın bazı bölümleri, Macaristan, Çekya ve Slovakya'yı kapsamaktadır. Hanedanın üyeleri çeşitli dönemlerde Litvanya Grandükü, Lehistan kralı (1386-1572), Macaristan kralı ve Bohemya kralı (1471-1526) görevini yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Lajos</span> Eski Macaristan Kralı

II. Lajos, Macaristan ve Bohemya kralıdır. Babası II. Vladislav, annesi ise Anne de Foix'dir. Babası ölünce Macaristan ve Bohemya tahtına 10 yaşındayken oturdu. Habsburg prensesi Mary ile evlendi. Lajos gençliğinde Kutsal Roma İmparatoru I. Maximilian ile sık sık konuşurdu. I. Süleyman'ın gönderdiği Osmanlı İmparatorluğu elçisi Behram Çavuş'un kafasını keserek I. Süleyman'a geri gönderdiği sebebinden Osmanlı İmparatorluğu ile 29 Ağustos 1526'da Mohaç meydanında karşı karşıya gelmiştir. 29 Ağustos 1526'da Mohaç Muharebesi'nde ordusu Osmanlılar karşısında büyük bozguna uğradı. Kendisinin savaş alanından kaçarken Karasu bataklığında boğulduğu sanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Habsburg Monarşisi</span> 1526-1806 arasında Habsburg Hanedanı tarafından yönetilen Orta Avrupa toprakları

Habsburg Monarşisi, 1526-1806 yılları arasında Habsburg Hanedanı tarafından yönetilen Orta Avrupa topraklarına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Mohaç Muharebesi (1526)</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1526 yılında yapılan savaş

Mohaç Muharebesi veya Mohaç Meydan Muharebesi, 29 Ağustos 1526'da, Osmanlı İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı orduları arasında meydana gelen ve Macaristan'ın büyük bölümünün Osmanlı hakimiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Muharebe, sayıca üstün Osmanlı ordusunun hafif süvari birlikleri ve o zamana kadar Avrupalıların karşılaşmadıkları 300 seyyar top ve etkin tüfek kullanımı sayesinde, Macar ordusunun esas gücü olan ağır süvarilerini kısa sürede kaybetmesini takiben ağır bir Macar yenilgisi ile sonuçlanmış ve Osmanlı Ordusu, Macar Ordusu'nu hezimete uğratmıştır. Saat 13:00 ile 14:00 arasında başlayan savaşın bitiş noktasıyla ilgili birkaç güvenilir kaynak, Macar Kralı II. Lajos'un alacakaranlıkta alanı terk ettiğini ve karanlığın örtüsü altında kaçtığını söyler. Güneş 29 Ağustos 1526'da saat 18:27'ye kadar batmayacağından, savaşın iki ila üç saatten daha uzun sürdüğünü gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Bohemya Krallığı</span> Orta Avrupada bulunan bir krallık

Bohemya Krallığı Orta Avrupa'da Bohemya bölgesinde yer alan Çek devletidir, bugünkü Çekya sınırları içinde kalmaktadır. 1806 tarihine kadar Bohemya kralı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu hükümdarı seçme yetkisine sahip olan elektör heyetinin üyesiydi. Krallık önce Avusturya İmparatorluğu, 1867 yılında da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu topraklarının parçası olmuştur. I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletlerinin yenilgisinin ardından krallık ve bağlı olduğu imparatorluk dağılmış, sonrasında bağımsızlığını ilan eden Çekoslovakya'nın ana unsurlarından olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı döneminde Macaristan</span>

Osmanlı döneminde Macaristan, Orta Çağ'ın sonlarında Macaristan Krallığı'nın güney ve orta kısımlarıydı ve 1541'den 1699'a kadar Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi ve yönetildi. Osmanlı egemenliği, Büyük Macar Ovası ve Güney Transdanubia'nın neredeyse tamamını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ban</span>

Ban 7. yüzyıl ile 20. yüzyıl arasında Orta ve Güneydoğu Avrupa'daki birçok eyalette daha sık Balkanlarda kullanılan, genel valiye benzer şekilde yerel yöneticilerin ve makam sahiplerinin kullandığı ünvandı. En yaygın örnekler, Hırvatistan Krallığı'nda ve Macaristan Krallığı'nın yönettiği ve nüfuz ettiği Orta Çağ bölgelerinde bulunmuştur. Banlar 18. yüzyılda genellikle kralın hükûmet temsilcileri, yüksek askeri komutanlar ve yargıçlık yaparak baş hükûmet yetkilileri olarak hüküm sürüyorlardı. Bosna Banlığı'nda ban her zaman fiili olarak Banlığı yöneten en üst yöneticiydi.

<span class="mw-page-title-main">Zenta</span>

Zenta veya Senta, Sırbistan'ın Voyvodina bölgesinde yer alan küçük bir kasabadır. Tisa nehrinin yakınlarında yer almaktadır. Kasabanın nüfusu 2011 yılı nüfus sayımına göre 18,704'dür.

<span class="mw-page-title-main">Titel</span> Sırbistanda bir kasaba

Titel, Sırbistan'da Güney Baçka bölgesinde ve Voyvodina bölgesinde yer alan bir kasabadır. Şehrin nüfusu 30 Kasım 2009 tarihli istiastiğe göre 15,738'dir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Macar Krallığı</span>

Doğu Macar Krallığı, Macaristan Krallığı'nın 1526-1570 yılları arasında ülkenin doğu topraklarını yöneten I. János ve oğlu II. János'un hükümdarlığı için kullanılan bir tanımdır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı (1526-1867)</span>

Macaristan Krallığı, 1526 ve 1867 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dışında bir devlet olarak mevcuttu; ancak 1804'te Avusturya İmparatorluğu haline gelen Habsburg Monarşisi'nin topraklarının bir parçasıydı. 1526'daki Mohaç Muharebesi sonrası ülke iki taçlı kral tarafından yönetilmiştir. Başlangıçta, Habsburg yönetimi altındaki toprakların kesinliği tartışmalıdır çünkü her iki yönetici de tüm krallığı talep ediyorlardı. Bu istikrarsız dönem, János Sigismund Zápolya'nın İmparator II. Maximilian'ın lehine Macaristan Kralı olarak tahttan feragat ettiği 1570 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan Krallığı (1102-1526)</span> 1102 ve 1526 yılları arasında hüküm süren krallık

Hırvatistan Krallığı Avrupa'da yaşamış bir krallıktı.