Yüce Babayi - Turkipedia

Yüce Babayi
İbrahim Manastırı başrahip
Doğum	c. 551 Beth Zabdai, Şırnak
Ölüm	c. 628 İbrahim Manastırı, İzla Dağı, Nisibis
Kutsayanlar	süryaniler
İhtilaf	Kristoloji

Yüce Babayi (d. yak. 551, Beth Zabdai ya da Bezabde, Şırnak – ö. 628, İzla Dağı, Nisibis) Nestoryan Kilise Babası, manastır kurucusu, başrahip ve teolog.

Hayatı

Kısıtlı olanakları olan bir aileye doğmu, önce rafine bir Pers eğitimi almıştır. Ardından Nisibis okulunda, nestoryen eğilimli süryanice konuşan ve hristiyan bir okul, öğrenci olmuştur. Okulun misyonu doğu kilisesi yöneticilerine formasyon eğitimi vermekti.^[1]

Bir süre sonra Kaşkarlı Büyük İbrahim’in 571 yılında İzla Dağı'nda (Nisibis yakınlarında, Mardin’e üç kilometre) kurduğu manastıra katıldı. İbrahim 586 ya da 588 yılında vefat ettiğinde kendi bölgesine döndü ve Diyarbakır yakınlarında Beth Zabdai adında yeni bir manastır kurdu.^[1] Ancak 604 yılında İzla Dağı'ndaki manastıra dönüp başrahip oldu. Orada yaşayan evli keşişleri kovup sıkı bir çilecilik, münzevilik ve dua disiplinini getirdi.^[2]

Doğu Kilisesi’nin (Nestoryan) fiili liderliğini 609 ve 628 yılları arasında yaptı. Liderliği altında, pek çok Persli, Suriyeli ve Türk hristiyanlığa geçit. Liderliğinde Nestoryan Kilisesi büyüyerek Çin’e, Hindistan’a ve Tatarlara kadar ulaştı.

Eserleri ve Teolojisi

Babayi’nin 83 ya da 84 eseri olmakla birlikte bunların çok azı günümüze ulaşmıştır. Bunlar arasında Vücut Almış Sözün Birliği Üzerine, bir manastır kuralları bütünü, Pontuslu Evagrius’un Yüzyılları Üzerine hakkında bir yorumlaması vardır.^[1]

Ağırlıklı olarak Monfizitçiler ve Orijen’in fikirlerine karşı savaşmıştır. Nestroyan teorilerine bağımlılığı iki Efes Konsili’nden sonra uzaklaştırılmasına neden olmuştur.

Teolojisinin temel otoriteleri Mopsuestialı Theodore ve Tarsuslu Diodorus olmakla birlikte Altın Ağızlı Yuhanna, Kapadokyalı Kilise Babaları ve Süryani Efrem’den de destek almaktadır.

Kristolojisi Nestorius’unkinden çok daha az dualistik olmasına rağmen yine de Mesih İsa’nın, Tanrı tarafından yaratılmış İnsan’ın çilesini insan doğasında çektiği ancak Tanrısal doğasında çekmediği fikrini korumaktaydı çünkü O’na göre Tanrı, tanımı gereği acı çekemez ve ölemezdi. Dolayısıyla O’na göre dirilen, İsa’nın Tanrısal doğasıydı.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d Encyclopedia of early Christianity. David Bundy ve Frederick W. Norris. Second edition. Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 159. ISBN 978-1-136-61158-2. OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2022.
^ The Orthodox Christian world. Augustine Casiday. New York: Routledge. 2012. ISBN 978-0-203-11938-9. OCLC 810082590.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

Nestûrîlik, İsa Mesih’te biri ilahi biri de insani olan iki hipostazın bir arada olduğunu savunan Mesihsel doktrindir. Kısaca, Nestûrîlik veya Nestoryanizm, ‘diofisizm’in radikal bir formudur. Bu tez adını savunucularından biri olan Konstantinopolis patriği (428-431) Nestorius’tan alır. Öğretisi Efes Konsili tarafından sapkın ilan edilir ve reddedilir. Diofisitizm ve Monofizim, Kalkedon konsili tarafından reddedilmiştir.

Canterbury'li Anselmus, Tanrı'nın varlığına ilişkin ontolojik kanıtıyla tanınan Benedikten keşişi, filozof ve ilahiyatçı. Felsefe tarihçilerine göre Anselmus Skolastiğin babasıdır ve "İkinci Augustinus". Öldükten sonra hemen Katolik Kilisesi tarafından Aziz olarak ilan edilmiştir. 1720'de Papa XI. Clemens tarafından Kilise Doktoru ilan edilmiştir. Yortusu 21 Nisandır.

Sümela Manastırı, Trabzon'un Maçka ilçesindeki Altındere Vadisi Millî Parkı sınırları içerisinde yer alan Meryem Ana Deresi'nin batı yamaçlarında yer alan, Kara tepesinin üzerinde ve deniz seviyesinden 1.150 m yükseklikte konumlanmış Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksidir. 1923 yılında Rum Kırımı ve Mübadele sorunu'ndan dolayı terk edilmek zorunda kalmıştır.

Alahan Manastırı, Mersin ili Mut ilçesi civarında büyük bir kilise örenidir.

Kayserili Basil veya Büyük Basil, Ariusçu'lara karşı Kilise'nin resmî öğretilerini savunmasıyla öne çıkan Kilise Babası'dır. Kaisareia piskoposu ve Kapadokya metropoliti olmuş ve birçok kitap yazmıştır.

Benedikten Tarikatı (Latince: Ordo Sancti Benedicti) Aziz Benediktus'un Düzeni'ni takip eden Hristiyanlığın Katolik mezhebine bağlı bir manastır tarikatıdır. Tarikat içindeki her bir manastır bağımsızdır ancak Benedikten Konfederasyonu altında amaçları doğrultusunda ortak hareket ederler.

<span class="mw-page-title-main">Marko Manastırı</span> Makedonyada bir manastır.

Marko Manastırı, Kuzey Makedonya'da, Üsküp'ün güneybatısında, şehre yaklaşık 18 km uzaklıktaki Markova Sušica köyünde bulunan manastırdır. Manastırın inşasına Sırp Kral Vukašin önderliğinde 1345 yılında başlanmış olsa da, içindeki freskler dönemde yaşanan Osmanlı akınları ve iç karışıklıklar nedeniyle oğlu Prens Marko tarafından yaklaşık 30 yıl sonra tamamlanabilmiştir. Manastırın Katholikon'u Aziz Dimitrios kilisesidir ve bu kilise manastır kompleksinin merkezini oluştur.

<span class="mw-page-title-main">Maksimos (aziz)</span>

İman Savunucusu Maksimos, Teolog Maksimos ya da Konstantinopolisli Maksimos, Hristiyan keşiş, teolog, mistik ve bilgin.

<span class="mw-page-title-main">Azize Astvatsatsin Kilisesi</span>

Azize Astvatsatsin Kilisesi veya Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde Daraşamb yakınındaki bulunan Ermeni kilisesidir. Culfa şehrinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırı çizen Aras nehrinin İran tarafındaki kıyısındadır.

Evagrius Scholasticus, Bizans İmparatorluğu'nda yaşamış Suriyeli tarihçi ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Parehi Manastırı</span>

Parehi Manastırı, Parehta Manastırı olarak da bilinir, tarihi Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Ortaköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü Ortodoks manastırıdır.

Othta Eklesia, tarihsel Klarceti bölgesinde Gürcü Ortodoks manastırı. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastır bugün Türkiye sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünde yer alır. Othta Eklesia Manastırı Tekkale Manastırı, Dört Kilise Manastırı olarak da bilinir.

Doketizm İsa'nın yeryüzündeki yaşamı boyunca gerçek ya da doğal bir bedeni olmadığını, bedeninin yalnızca bir görüntüden ibaret olduğunu öne süren öğretidir.

Yuhanna Kassian, Hristiyan bir keşiş ve mistik bir yazar. Ortodoks ve Katolik kiliseleri tarafından Kilise Babası ve Aziz olarak kabul edilir. Yortusu Katolik Kilisesi tarafından her 23 Şubat kutlanır. Ortodoks Kilisesi’nde ise Şubat’ın 28’i veya 29’unda kutlanır.

Kaşkarlı Büyük İbrahim Nestoryan Başrahip, manastır kurucusu ve Nestoryan Kilisesi'nin gelişmesinde etkili olmuş bir isimdir. Kilise Doktoru ve Doğu Süryani Kilisesi’nin azizi olarak kabul görür ve yortusu Epifani bayramından sonraki altıncı cumadır.

<span class="mw-page-title-main">Nineveli İshak</span>

Nineveli İshak veya Süryani İsaak 7. yüzyılda yaşamış Süryani episkopos, teolog ve keşiş. En çok Hristiyan çileciliği üzerine yazılı eserleriyle anılırdı. Doğu Kilisesi, Doğu Katolik, Ortodoks ve Süryani geleneklerinde aziz ve kilise babası olarak kabul edilir.

İzla Dağı, aynı zamanda Nisibis Dağı veya 9. yüzyılda kısa bir süre Kashyari Dağı olarak adlandırılmıştır, bir zamanlar Sasani İmparatorluğu'nda olan Nisibis yakınlarındaki alçak bir dağ veya sırttır, günümüzde Türkiye'nin güneydoğusunda, Suriye sınırı boyuncadır. Sırt, Hristiyanlığın ilk yüzyıllarında inşa edilmiş düzinelerce antik manastırın bulunduğu yerdir. Modern zamanlarda, 1930'larda yeniden kutsanan Mor Melke, 2012-2013'te Dibek'te kurulan Mor Yakub Manastırı ve 70'lerde terk edildikten sonra 2008'de yeniden kurulan Mor Augin Manastırı dışında tüm manastırlar harabe halindedir.

Adoptionizm ya da dinamik monarşiyanizm, erken dönem hristiyan üçlü-birlikçi olmayan teolojik doktirinidir. İsa’nın vaftizinde, dirilişinde ve yükselişinde Tanrı’nın Oğlu olarak ‘evlat edinildiği’ne inanırlar.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.